Zowel vanuit de Verenigde Staten als Oekraïne is positief gereageerd op de mineralendeal die beide landen hebben ondertekend. Afgelopen nacht sloten beide landen na maanden onderhandelen een overeenkomst. De deal geeft de Verenigde Staten toegang tot mineralen, olie, gas en andere natuurlijke hulpbronnen in Oekraïne.
Hoewel de volledige overeenkomst nog niet gepubliceerd is, is wel duidelijk dat de VS en Oekraïne een investeringsfonds oprichten waarbij beide partijen evenveel rechten hebben. De winst van het fonds wordt uitsluitend in Oekraïne geïnvesteerd en het land hoeft ook geen schuld terug te betalen aan de VS.
Geld terugMet de overeenkomst kan president Trump aan het Amerikaanse volk laten zien dat zij iets terugkrijgen van al het geld wat de Amerikanen de afgelopen jaren aan Oekraïne hebben geschonken.
"Biden heeft ze 350 miljard dollar gegeven. We hebben een deal gesloten waarbij we in theorie veel meer krijgen dan die 350 miljard dollar", zei Trump in een interview met de Amerikaanse zender NewsNation. Verschillende internationale onderzoeken tonen overigens aan dat de VS zo'n 120 miljard dollar aan Oekraïne hebben geschonken.
Trump zei in Vaticaanstad met de Oekraïense president Zelensky de deal te hebben besproken, tijdens de uitvaart van paus Franciscus. Hij zegt dat de overeenkomst "een heel goede zaak" is voor Oekraïne, omdat "Rusland in deze oorlog veel groter en veel sterker is".
Minister van Financiën Bessent denkt dat Trump met de deal sterker staat in de onderhandelingen met Rusland. "Het toont Rusland dat de VS en Oekraïne op één lijn zitten."
WederopbouwOok in Oekraïne wordt positief gereageerd op de deal. Buitenlandminister Sybiha noemt het "een belangrijke mijlpaal in het strategische partnerschap" tussen Oekraïne en de VS. Ook zegt hij dat de overeenkomst bedoeld is ter "versterking van de Oekraïense veiligheid en economie".
De Oekraïense premier Shmyhal zegt dat er geld vrijkomt voor de wederopbouw van zijn land en dat de economie ermee zal groeien.
Daarnaast behoudt Oekraïne de controle over de eigen grondstoffen en de infrastructuur en blijft ook de energiesector in Oekraïense handen. In eerdere voorstellen wilden de Amerikanen de kerncentrale bij Zaporizja in beheer nemen, in samenspraak met Rusland. Het Russische leger nam de kerncentrale kort na de invasie in 2022 in.
Signaal naar RuslandDe overeenkomst staat formeel los van de onderhandelingen over een staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland. Toch wil de regering-Trump een duidelijk signaal afgeven aan Rusland. In een verklaring zeggen de Verenigde Staten dat ze "zich inzetten voor vrede in een vrij, soeverein en welvarend Oekraïne". Ook waarschuwen ze dat "niemand die de Russische oorlogsmachine heeft gefinancierd zal profiteren van de overeenkomst".
Voor Oekraïne zal het tekenen van de overeenkomst voelen als extra steun in de oorlog tegen Rusland. De VS heeft nu namelijk een belang bij Oekraïens succes.
Vanuit het Kremlin is nog niet gereageerd op de deal. Wel zegt Dmitri Medvedev van de Russische Veiligheidsraad dat president Trump Kyiv eindelijk gedwongen heeft te betalen voor de Amerikaanse hulp. "Nu zullen ze militaire goederen moeten betalen met de nationale rijkdom van een land dat gaat verdwijnen."
Geen veiligheidsgarantiesIn de overeenkomst zijn geen veiligheidsgaranties opgenomen, al was dat aanvankelijk wel een van de grote wensen van Oekraïne. Volgens de Amerikanen zal de aanwezigheid op Oekraïens grondgebied betekenen dat Rusland meer terughoudend zal zijn.
Het zal nog jaren duren voordat er daadwerkelijk grondstoffen worden gewonnen in Oekraïne. Daarvoor moeten onder meer flinke investeringen worden gedaan. Daarnaast bevinden zich een aantal locaties in een gebied dat nu onder controle staat van het Russische leger.
Negen op de tien Nederlanders staan komende zondag 4 mei op de een of andere manier stil bij Dodenherdenking. Verreweg de meesten van hen (85 procent) doen mee aan de twee minuten stilte om 20.00 uur, blijkt uit het jaarlijkse Vrijheidsonderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei.
De beweegredenen van de 10 procent die de Nationale Herdenking langs zich heen laat gaan zijn divers. Dit jaar is voor het eerst in het onderzoek ook de stelling opgenomen dat "herdenken betekenisloos is als vandaag de dag nog steeds oorlogen plaatsvinden". Ruim de helft (54 procent) van de 'niet-herdenkers' blijkt het daarmee eens.
De stelling is onder andere actueel omdat er zondag in Den Haag een alternatieve herdenking wordt gehouden, waarin behalve aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust ook aandacht wordt besteed aan de Palestijnse slachtoffers in Gaza. De organisatoren verwachten daar zo'n 500 deelnemers.
De huidige herdenking op de Dam "schuurt", vindt Tessa Terpstra, een van de organisatoren. "Voor ons is herdenken lessen trekken uit het verleden en stilstaan bij het huidige leed. Daar is te weinig ruimte voor op de Dam. De vertegenwoordigers daar zeggen 'nooit meer', maar negeren daarbij dat er al anderhalf jaar een genocide is in Gaza."
Het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, organisator van de dodenherdenking op de Dam en de viering van Bevrijdingsdag, zegt in het algemeen "de roep om aandacht voor slachtoffers van conflicten wereldwijd" te begrijpen. "Wij vinden het belangrijk om aandacht te hebben voor oorlog en (on)vrijheid vandaag de dag", laat een woordvoerder weten.
Maar, voegt zij er aan toe, de Nationale Herdenking op 4 mei is niet het moment om hierbij stil te staan. "Het is een Nationale Herdenking, waarin Nederlandse slachtoffers van oorlogsgeweld en onderdrukking centraal staan."
"Dan herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Europa en in Zuidoost-Azië. Sinds 1961 doen we dat ook met de slachtoffers van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog. "
Uit het onderzoek van het Nationaal Comité onder 1200 Nederlanders blijkt echter dat de meeste herdenkers het breed zien. Op de vraag "Wie herdenkt u op 4 mei?" vormen de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog het meest gegeven antwoord. Maar 56 procent noemt ook "alle slachtoffers uit de hele wereld van alle oorlogen".
Overwegingen die te maken hebben met de actuele angst voor oorlog zijn bij het herdenken steeds belangrijker geworden, valt het comité op. Acht op de tien herdenken onder meer om uit te dragen dat men nooit meer oorlog wil, 64 procent doet dit (ook) uit angst dat zoiets weer kan gebeuren, 56 procent vindt het belangrijk vanwege de Oekraïne-oorlog en 48 procent noemt de oorlog in het Midden-Oosten.
Zelf vervolgdNieuw dit jaar in het Vrijheidsonderzoek is dat er extra vragen zijn voorgelegd aan zo'n 150 mensen die zelf te maken hebben gehad met vervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog of die familieleden hebben bij wie dat het geval was.
Zij mochten onder meer laten weten of zij het een goede zaak zouden vinden als op 4 mei ook de slachtoffers van huidige oorlogen en geweld wereldwijd zouden worden herdacht. Wat blijkt: 52 procent van deze specifieke groep is het daarmee eens, 18 procent niet, 30 procent is neutraal.
De oudste persoon ter wereld, de Braziliaanse non Inah Canabarro Lucas, is gisteren overleden. Ze was sinds eind vorig jaar volgens Guinness World Records de oudste persoon ter wereld.
Canabarro nam het stokje over van Tomiko Itooka, de Japanse vrouw die in december overleed op 116-jarige leeftijd.
Dat Canabarro het op 116-jarige leeftijd zou schoppen tot oudste mens ter wereld, kwam voor velen als een verrassing. In haar kinderjaren was ze volgens haar neef zo mager dat veel mensen dachten dat ze niet oud zou worden.
Het katholieke geloof speelde de belangrijkste rol in haar leven. Ze groeide op in een groot gezin en koos voor een leven als non. Een andere zuster sprak vol lof over haar. Ze noemde Canabarro "een veerkrachtig persoon" die "altijd gericht is op anderen en niet op zichzelf".
Liefde voor voetbalOp 110-jarige leeftijd kreeg Canabarro de apostolische zegen van de onlangs overleden paus Franciscus. Net als Franciscus had Canabarro een voorliefde voor voetbal. Ze was fan van de Braziliaanse voetbalclub Internacional uit haar woonplaats Porto Alegre, die een jaar na haar geboorte werd opgericht.
"Wit of zwart, rijk of arm, wie je ook bent, Inter is het team van het volk", zei Canabarro vorig jaar in een video ter gelegenheid van haar verjaardag. De club staat op Instagram stil bij haar overlijden en schrijft dat Canabarro haar leven wijdde aan "vriendelijkheid, geloof en liefde voor de club".
Met het overlijden van Canabarro is Ethel Caterham nu de oudste persoon ter wereld. De Britse 115-jarige vrouw woont in de buurt van Londen.
De 17-jarige Hugo zag zijn kans schoon toen de Julianabrug bij de Zaanse Schans de afgelopen dagen kapot was. Door het defect konden honderden toeristen niet bij het station komen en Hugo besloot hen met zijn boot te hulp te schieten.
Toen Hugo zag dat de brug kapot was, belde hij meteen al zijn vrienden. Samen met zes van hen zette hij een veerdienst op. Vijf euro per overvaart vroegen ze. En zo verdiende Hugo in drie dagen tijd honderden euro's.
"Mensen moesten hun trein of vlucht halen", vertelt hij vanaf het water tegen regionale omroep NH. "Dan zou ik ook liever vijf euro uitgeven aan een bootje dan aan een nieuw vliegticket."
NH voer een stukje mee met Hugo:
"Ik heb heel veel toeristen overgevaren", zegt hij trots. "Ik denk wel 350 mensen." Hij vindt het fijn dat hij mensen heeft kunnen helpen. "Je helpt ze toch nog aan een leuke vakantie, want zoiets als een kapotte brug kan echt wel een beetje de sfeer verpesten."
Kapotte sensorDe Julianabrug is de meest directe verbinding tussen de Zaanse Schans en het spoor en wordt door veel toeristen gebruikt. De brug was defect door een verkeerd afgestelde sensor, laat een woordvoerder van de provincie weten.
Opvallend is dat de brug het elke dag tussen 14.00 uur en 15.00 uur begaf. Mogelijk kwam het door de hitte. Dat wordt nog onderzocht.
Volgens de woordvoerder zou het probleem nu opgelost moeten zijn en kunnen de hordes toeristen vandaag gewoon de hele dag gebruik maken van de Julianabrug.
Jammer voor Hugo, die een mooi vakantiebijbaantje had gevonden. "Van mij mag de brug vandaag weer stuk gaan."
Een effectieve maatregel om de jeugd te beschermen of regelrechte censuur om critici een toontje lager te laten zingen? Met verkiezingen in aantocht vragen de Albanezen zich af wat de werkelijke reden is achter het verbod op TikTok.
Het is nu zes weken geleden dat de populaire filmpjes-app op zwart ging. Albanië nam deze vergaande stap als eerste land in Europa. India, Nepal en Iran deden de van oorsprong Chinese app al eerder in de ban.
Aanleiding voor het Albanese verbod was de dood van een 14-jarige jongen in hoofdstad Tirana, afgelopen november. Een medeleerling had hem op school neergestoken met een mes, na een ruzie. Die zou zich voorafgaand aan het geweld deels hebben afgespeeld op TikTok, iets wat de ouders van het slachtoffer met klem ontkennen. Hun zoon zou de app niet eens op zijn telefoon hebben gehad. De dader zou zijn daad vervolgens verheerlijkt hebben op de app.
Voor premier Edi Rama reden genoeg om de app te verbieden, in eerste instantie voor een jaar. "TikTok laat alleen uitschot en schurken zien", zei hij in december. "We gaan deze schurk een jaar lang uit onze buurt verjagen."
AfleidingsmanoeuvreHet verbod is een hard gelag voor de ruim 1,5 miljoen gebruikers in het land, met minder dan 2,5 miljoen inwoners. Het is noodzakelijk om kinderen te beschermen, volgens Rama. De regering zegt dat tijdens 1300 bijeenkomsten 65.000 ouders en docenten zijn geraadpleegd. Negen op de tien van hen zou voor ingrijpen zijn.
Wie deze mensen zijn en waar en wanneer die ontmoetingen plaatsvonden, is niet duidelijk. Een verzoek van de NOS om toelichting op de maatregel door de regering, blijft onbeantwoord.
Critici spreken van een afleidingsmanoeuvre: geweld en pestgedrag pak je volgens hen niet aan door apps te verbieden. Bovendien is er meer dan alleen TikTok. "Als je TikTok afsluit, hebben we Instagram nog. En als je dat blokkeert, hebben we Snapchat", zegt Adela Pinjolli (20).
Pinjolli zit met haar zus Ida (29) op een terras in de hoofdstad Tirana, telefoon in de hand. Zelf deelt de student op TikTok foto's van producten in de supermarkt met haar ruim duizend volgers, om te laten zien hoe snel alles duurder wordt en hoe moeilijk het is om rond te komen.
Ze gebruikt een VPN-verbinding om het verbod te ontduiken. De blokkade is sowieso vooralsnog verre van waterdicht. Via wifi is TikTok vaak gewoon toegankelijk. Via mobiele data meestal niet, zeggen gebruikers op straat, maar voor houders van buitenlandse simkaarten dan vaak weer wel.
Het is ook niet zo makkelijk om een app te blokkeren, zeggen technische experts. "Het lukt onze regering niet om de wet te handhaven om zo geweld te voorkomen. Dus proberen ze het maar door TikTok te verbieden", zegt Ida Pinjolli. "En dan werkt de blokkade niet eens helemaal. Het is grote onzin."
Censuur vanwege verkiezingenAnderen spreken van regelrechte censuur. Ze wijzen op het moment dat de blokkade inging. Op 11 mei zijn er parlementsverkiezingen in Albanië en een deel van de oppositie zegt voor de campagne afhankelijk te zijn van TikTok.
Zo'n oppositiepoliticus is Arlind Qori, lijsttrekker van de linkse partij Beweging Samen. "Wij maken als nieuwe partij veel gebruik van sociale media en dan vooral van TikTok. Dat heeft een veel democratischer algoritme en is goedkoper dan andere platforms", zegt hij.
Qori heeft 51.000 volgers en meer dan een miljoen likes in de app en is daarmee naar eigen zeggen de op een na populairste politicus op TikTok. "Via TikTok hebben we op een goedkope manier 500.000 kiezers bereikt. Geld voor tv hebben we niet. Bovendien zijn de grote tv-stations in handen van oligarchen en die negeren ons, want ons politieke programma is juist gericht tegen hen."
Zijn partij gebruikt TikTok nog wel, maar voelt zich gemankeerd. "Vooral voor oudere kiezers, en anderen die niet technisch onderlegd zijn, is het niet zo eenvoudig om een VPN-verbinding op te zetten."
Qori is niet de enige die vraagtekens zet bij de werkelijke intentie en het effect van het TikTok-verbod. Organisaties van journalisten en voorvechters van digitale rechten zijn naar het Consitutioneel Hof gestapt, omdat ze vinden dat het verbod in strijd is met de vrijheid van meningsuiting en dus de grondwet. Maar de kans op een uitspraak nog voor de verkiezingen is klein.
Goedemorgen! In het Verenigd Koninkrijk zijn lokale verkiezingen waarbij kiezers een nieuwe 'county council' kunnen kiezen. Dat is vergelijkbaar met een Nederlandse gemeenteraad. En in restaurant De Librije in Zwolle is een condoleance voor genodigden om afscheid te nemen van topkok Jonnie Boer.
Eerst het weer: Vandaag is het zonnig en met een wind uit zuidelijke richtingen wordt het op grote schaal zomers warm. De maxima liggen tussen 24 en 29 graden.
Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?De Amerikaanse en Oekraïense regering zijn het eens geworden over een veelbesproken mineralendeal. De deal geeft de Verenigde Staten toegang tot mineralen, olie, gas en andere natuurlijke hulpbronnen in Oekraïne. Met de deal wordt een investeringsfonds opgericht waarbij de opbrengsten gebruikt worden voor herstel van Oekraïne.
De VS geeft nog niet veel details over de deal, maar rept bij monde van minister van Financiën Scott Bessent wel over een deal waarmee "de twee landen samen kunnen werken en samen kunnen investeren om ervoor te zorgen dat onze gezamenlijke middelen, talenten en capaciteiten het economisch herstel van Oekraïne kunnen versnellen".
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Gisteren was de tweede Nationale Geluidmeetdag. Met een app kan iedereen doorgeven hoe stil of luidruchtig de buitenomgeving is. De bedoeling is dat dat adviezen oplevert over hoe de omgeving beter kan worden ingericht.
Fijne dag!
De meeste vervuilende bedrijfswagens die met een buitenlands kenteken rijden, kunnen in veel gevallen ongestraft een uitstootvrije zone binnenrijden. De camera's die kentekens registereren, mogen niet worden gebruikt voor auto's met een buitenlands kenteken omdat dat tegen de Europese afspraken ingaat, meldt AD op basis van een Kamerbrief van staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu).
Met onder meer België en Duitsland heeft Nederland al wel verdragen voor verkeersovertredingen. Jansen verwacht daarom dat dit jaar nog geregeld is dat ook auto's met een Belgisch kenteken door het camerasysteem geregistreerd kunnen worden en dat eigenaren boetes toegestuurd kunnen krijgen. Voor auto's met een Duits kenteken is dat lastiger, stelt de staatssecretaris "omdat zij (Duitsland, red.) pas gegevens delen ná een aangetoonde overtreding, terwijl voor zero-emissiezones juist vooraf gegevens nodig zijn".
Lokaal onderzoekHet is niet bekend hoeveel auto's met buitenlandse kentekens de zones zijn binnengereden, meldt Jansen. Wel heeft de gemeente Rotterdam lokaal onderzoek gedaan. Van alle auto's die de zone in Rotterdam binnenreden, hadden er tussen de 2,4 en 3,7 procent een buitenlands kenteken.
Eigenaars van vervuilende bedrijfswagens met een buitenlands kenteken ontlopen weliswaar een boete die automatisch wordt uitgeschreven na cameraregistratie, maar kunnen alsnog een boete ontvangen. Naast camera's worden namelijk ook handhavers ingezet die in het gebied boetes kunnen uitschrijven, bijvoorbeeld op laad- en losplekken.
Op dit moment telt Nederland zestien gemeenten met een zero-emissiezone waaronder Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Groningen en Zwolle. twaalf andere gemeenten voeren de komende maanden en jaren zo'n zone in. De eerste zes maanden dat de zone is ingevoerd, worden nog geen boetes uitgedeeld.
De zones zijn bedoeld om zeer vervuilende bedrijfswagens te weren. Stapsgewijs mogen die de komende jaren het gebied niet meer in. Het is de bedoeling dat uiteindelijk alleen nog emissievrije bedrijfsvoertuigen het gebied in mogen. Iedere twee maanden informeert Jansen de kamer over de voortgang van de zones.
De Amerikaanse en Oekraïense regering zijn het eens geworden over een veelbesproken mineralendeal. De deal geeft de Verenigde Staten toegang tot mineralen, olie, gas en andere natuurlijke hulpbronnen in Oekraïne.
Zowel vicepremier van Oekraïne Joelia Svyrydenko als het Amerikaanse ministerie van Financiën maakten de deal rond middernacht (Nederlandse tijd) bekend. De mineralendeal staat los van onderhandelingen over een eventueel staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland. Met de deal wordt een investeringsfonds opgericht waarbij de opbrengsten gebruikt worden voor herstel van Oekraïne.
De VS geeft nog niet veel details over de deal, maar rept bij monde van minister van Financiën Scott Bessent wel over een deal waarmee "de twee landen samen kunnen werken en samen kunnen investeren om ervoor te zorgen dat onze gezamenlijke middelen, talenten en capaciteiten het economisch herstel van Oekraïne kunnen versnellen".
Onduidelijk hoe geld wordt besteedIn het fonds gaan Oekraïne en de VS gezamenlijk investeren in de Oekraïense grondstoffenindustrie. Oekraïne stort 50 procent van de winst dat het behaalt uit nieuwe contracten binnen de grondstoffenindustrie in het fonds. Hoe dat geld wordt besteed en hoe de VS daar baat bij heeft, is nog altijd onduidelijk.
Nu de Oekraïense regering akkoord is, moet het Oekraïense parlement er nog mee instemmen. De mineralendeal kent een lange aanloop. Trump en zijn regering tonen sinds hun aantreden interesse in de waardevolle grondstoffen die in de Oekraïense bodem zitten.
Bekijk in deze video welke grondstoffen Oekraïne rijk is:
In eerste instantie eiste de VS dat het op termijn 500 miljard dollar aan zeldzame mineralen zou mogen winnen in Oekraïne - als "compensatie" voor de Amerikaanse wapensteun aan Oekraïne - maar die eis ging al snel van tafel.
Geen veiligheidsgarantiesOok Kyiv deed flinke concessies. Oekraïne wilde in eerste instantie dat een mineralendeal gepaard zou gaan met Amerikaanse veiligheidsgaranties - ter bescherming tegen Rusland - maar dat is niet in de getekende overeenkomst opgenomen.
Trump maakte al snel duidelijk dat hij dat niet ziet zitten. Volgens de Amerikaanse president is zo'n overeenkomst al een soort veiligheidsgarantie; de Amerikaanse aanwezigheid op Oekraïens grondgebied zal hoe dan ook betekenen dat Rusland meer terughoudend is, redeneerde hij.
Volgens minister Bessent ziet Trump het partnerschap als een manier om te tonen dat Oekraïne en de VS "zich inzetten voor duurzame vrede en welvaart in Oekraïne". Hij stelt dat "geen enkele staat of persoon die de Russische oorlogsmachine heeft gefinancierd mag profiteren van de wederopbouw van Oekraïne".
RuzieDe mineralendeal leek al eerder rond te zijn, maar onderhandelingen liepen steeds op het laatste moment spaak. Eind februari leken de landen klaar om de overeenkomst te ondertekenen, maar de ontmoeting tussen Zelensky en Trump in het Oval Office liep uit op een felle ruzie.
De krabbels werden nooit gezet en de VS pauzeerde de militaire hulp en inlichtingen aan Oekraïne. De toch al moeizame relatie tussen Kyiv en Washington bereikte daarmee een nieuw dieptepunt.
Ook gisteren was tot het laatste moment onzeker of de partijen er samen uit zouden komen. Vanmiddag stelde de Oekraïense premier Sjmyhal dat Kyiv "binnen 24 uur" zou kunnen tekenen, maar even later spraken ingewijden over hindernissen die op het laatste moment waren ontstaan.
FrustratieOver de onderhandelingen over een mogelijk staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne liet de Amerikaanse president Trump de laatste weken juist zijn frustratie blijken. De VS heeft meermaals gedreigd dat het zich terug zal trekken als de strijdende partijen niet snel een akkoord sluiten.
De Nederlandse economische groei zal dit jaar en volgend jaar een stuk minder zijn als de Amerikaanse president Trump zijn importheffingen doorzet. Dat verwacht het Centraal Planbureau (CPB). Voor dit jaar voorziet het CPB in dat geval een groei van 1,5 procent in plaats van 1,9 en voor 2026 0,9 procent in plaats van 1,5.
Op 2 april kondigde Trump voor allerlei landen en regio's importheffingen aan. Voor de EU was dat 20 procent. Daardoor wordt de export van goederen van hier naar de VS duurder en minder aantrekkelijk. Na een week pauzeerde Trump die heffingen voor de meeste landen alweer, voor 90 dagen, maar in dit onderzoek gaat het CPB er dus vanuit dat die heffingen van 20 procent er wel komen.
Het CPB is een onafhankelijk economisch onderzoeksinstituut dat gefinancierd wordt door de Rijksoverheid. De voorspellingen van het CPB worden door de overheid gebruikt bij het maken van beleid.
Grotere onzekerheidEr zijn directe gevolgen van de heffingen, zoals minder export van Nederland naar de VS. Het effect daarvan op de economie is niet heel groot, omdat de goederenexport naar de VS maar 5,9 procent is van de totale Nederlandse export.
Toch leiden de heffingen tot onzekerheid over de economie, zegt het CPB, en daardoor zullen bedrijven minder willen investeren. Door de onzekerheid dalen hun investeringen in een jaar tijd met 5 procent, verwacht het CPB.
Voor de langere termijn verwacht het bureau een kleiner effect op de economische groei, want bedrijven hebben dan meer tijd gehad om zich aan te passen en nieuwe afzetmarkten te vinden voor hun producten.
Goedkopere dollarVoor eind 2026 verwacht het CPB dat de Nederlandse economie door de heffingen 1 procent minder gegroeid zal zijn dan zonder heffingen. Voor de langere termijn is dat negatieve effect dus kleiner, namelijk rond de 0,5 procent.
De importheffingen zullen er niet toe leiden dat de inflatie in Nederland hoger wordt, verwacht het CPB. Dat komt vooral doordat de dollar sinds de aankondiging goedkoper is geworden. Daardoor betaalt Nederland minder voor import uit de VS. En ook aardolie wordt goedkoper door de gedaalde dollar, want de internationale oliehandel gaat in dollars.
Ook DNB verwacht kleine krimpOok De Nederlandsche Bank (DNB) kwam vanmorgen met een berekening van de gevolgen van de handelsoorlog met de VS. Net als het CPB verwacht de centrale bank dat de economie vooral volgend jaar veel minder sterk zal groeien. Vooral de chemische sector en machineproducten worden geraakt.
Heel veel duurder wordt het leven in Nederland niet, verwacht DNB. De inflatie loopt in het ergste geval maar "enkele tienden van een procentpunt" op.
Toch noemt ook DNB alle voorspellingen erg onzeker. Vooral omdat de waarde van de dollar momenteel hard daalt, terwijl handelstarieven doorgaans de Amerikaanse munt versterken. Dat beleggers de dollar niet meer vertrouwen valt lastig in macro-economische modellen te gieten.
