Aggregator

Estland zet marine in om onderzeese stroomkabel te beschermen

1 week 4 days ago

Estland heeft de marine ingeschakeld voor de bescherming van een elektriciteitskabel op de zeebodem tussen Estland en Finland. Het land hoopt op die manier "de energieverbinding met Finland te verdedigen en te beveiligen", zegt minister Tsahkna van Buitenlandse Zaken van Estland.

Afgelopen woensdag raakte een andere stroomkabel in de Oostzee beschadigd, tegelijk met een aantal internetkabels. De Finse autoriteiten doen daar intussen onderzoek naar: het land verdenkt Rusland van het beschadigen van de kabels. Premier Orpo van Finland zei vanmorgen dat het incident "overduidelijk sabotage was".

'Aanvallen op onze essentiële infrastructuren'

Als de onderzeese infrastructuur opnieuw wordt bedreigd, zal Estland daar volgens minister Tsahkna op reageren. De beschadigingen moeten volgens hem gezien worden als "aanvallen op onze essentiële infrastructuren".

Ook de NAVO gaat zijn militaire aanwezigheid op de Oostzee uitbreiden, schrijft secretaris-generaal Mark Rutte op X.

Rutte zegt dat hij met president Stubb van Finland heeft gesproken over het onderzoek dat loopt naar de beschadigde kabel. Hij benadrukte tegenover Stubb zijn "solidariteit en steun".

Bulkcarrier

Vorige maand raakten ook al twee datakabels in de Oostzee beschadigd. De ene ligt tussen Finland en Duitsland en de andere tussen Zweden en Litouwen. Waardoor die breuken zijn ontstaan, is niet opgehelderd, maar de belangrijkste 'verdachte' is de Chinese bulkcarrier Yi Peng 3.

Crash Kazachstan mogelijk door 'externe fysieke en technische invloeden'

1 week 4 days ago

De voorlopige resultaten van het onderzoek naar de crash van het passagiersvliegtuig in Kazachstan wijzen op "externe fysieke en technische beïnvloeding", meldt Azerbaijan Airlines. Op eerste kerstdag kwamen in het Kazachse Aqtau 38 mensen om het leven bij een noodlanding van een Azerbaijan Airlines-vlucht. 29 inzittenden overleefden de crash.

Wat de luchtvaartmaatschappij hiermee bedoelt, is niet duidelijk. Er wordt nog volop onderzoek gedaan naar de oorzaak van de noodlanding.

Geraakt door luchtafweer?

Het Kremlin benadrukt dat het nog te vroeg is om conclusies te trekken zolang het onderzoek niet is afgerond, maar luchtvaartexperts speculeren wereldwijd dat het vliegtuig onder vuur is gekomen van de Russische luchtverdediging.

Gaten die te zien zijn in de staart van het gecrashte toestel zouden vergelijkbaar zijn met schade die luchtdoelraketten veroorzaken. Bovendien zou de luchthaven van Grozny die dag te maken hebben gehad met een Oekraïense drone-aanval.

De Azerbeidzjaanse president Aliyev zei vandaag dat het vliegtuig was uitgeweken omdat er slecht weer op komst was. De Russische luchtvaartautoriteit zegt dat het vliegtuig vanwege mist en waarschuwingen voor Oekraïense drones was uitgeweken van de originele bestemming in Tsjetsjenië. Er zouden meerdere luchthavens zijn aangeboden aan de piloot, maar die had gekozen voor Aqtau. Ook zegt de autoriteit ondersteuning te bieden aan de Kazachse en Azerbeidzjaanse autoriteiten.

De Russische luchtvaartautoriteit zei eerder ervan uit te gaan dat er een vogel in de motor van het toestel terecht was gekomen.

Op beelden valt te zien hoe het vliegtuig neerkomt en hoe enkele passagiers het wrak levend verlaten:

Azerbaijan Airlines schrapt voorlopig vluchten naar zeven Russische steden naar aanleiding van de crash van woensdag. Het gaat met name om bestemmingen op de Kaukasus en in de Oeral. Vluchten naar zes andere steden zoals Moskou en Sint-Petersburg gaan gewoon door.

Een vlucht van de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe naar het Russische Mineralnye Vody moest vandaag terugkeren toen bekendgemaakt werd dat het luchtruim werd gesloten.

De Embraer 190 was onderweg van Bakoe naar de Russische stad Grozny. Het toestel moest onder onduidelijke omstandigheden uitwijken naar de luchthaven aan de andere kant van de Kaspische Zee.

Slachtoffers herdacht

Azerbeidzjan gedenkt vandaag de slachtoffers: vlaggen hangen halfstok en op het middaguur werd met sirenes een moment stilte aangekondigd waarbij ook het verkeer halthield.

De inzittenden van het verongelukte toestel waren voornamelijk afkomstig uit Azerbeidzjan, maar er waren ook zestien Russen, zes Kazachen en drie Kirgiezen aan boord.

De negen Russische gewonden die de crash overleefden zijn gisteren naar Moskou overgebracht voor herstel.

Grote winkelketens vallen om, 'blijven innoveren om relevantie niet te verliezen'

1 week 4 days ago

"Sorry, deze winkel is permanent gesloten. We gaan je missen", leest Olaf Zwijnenburg op een A4'tje op het raam van The Body Shop in het winkelhart van Arnhem. Hij is sectormanager retail van Rabobank en was jarenlang betrokken bij tal van transities van winkelketens.

Of het winkelend publiek op zijn beurt ook de cosmeticaketen gaat missen, vraagt Zwijnenburg zich af. "Het is een heel dun lijntje tussen winst en verlies. Het was blijkbaar onvoldoende om het vol te houden."

Grote ketens failliet

Tussen de ruim 4000 Nederlandse bedrijven die dit jaar failliet gingen zitten 336 bedrijven uit de detailhandel. Daarmee stijgt het aantal faillissementen in de retail met 21 procent ten opzichte van 2023. En dan moeten de CBS-cijfers van december nog komen.

Dat blijft niet onopgemerkt in de winkelstraat. The Body Shop, Dunkin' Donuts, Game Mania, Bristol, Esprit, Clarks en Blokker: flink wat winkelketens met veel vestigingen sluiten de deuren.

Giftige cocktail

"Er is echt iets aan de hand", zegt Zwijnenburg. "Het is een giftige cocktail van inflatie, dalende verkoopvolumes en sterk stijgende kosten voor inkoop, personeel, energie, huren en het terugvorderen van de corona-belastingschuld."

Voor een Blokker-pand met leegverkoop-posters zegt Zwijnenburg: "Dit is extra pijnlijk. Een implosie van een echt winkelimperium. Met name voor alle werknemers is het tragisch."

Dat Blokker-neef Roland Palmer de winkelnaam nu koopt, vindt Zwijnenburg een goede zaak. Wel zal opnieuw groeien lastig worden, denkt hij. Tot nu is bekend dat voorlopig alleen de webshop en 45 Blokker-franchisenemers openblijven.

Die leegte wordt niet zomaar opgevuld. Uit onderzoek naar de winkelstraat door Locatus blijkt dat in de eerste helft van 2024 de leegstand in de winkelstraat toenam. Dat is daarna niet hersteld.

Sinds 2010 is bijna een kwart van het totale aantal winkels verdwenen, blijkt uit onderzoek van Rabobank. Al sinds die tijd verdwenen 24.000 non-foodwinkels.

Aan de consument ligt het niet

Toch geeft de consument wel degelijk geld uit. In 2024 herstelde de economie zich licht met dank aan de consumentenbestedingen. Dat herstel zet zich komend jaar door. Het economisch bureau van ING verwacht een economische groei van 1,3 procent.

"De eerste helft van 2024 was de consument terughoudend, maar daarna zagen we groei van de bestedingen", zegt Gerarda Westerhuis, sectoreconoom retail van ABN Amro.

Ook volgend jaar blijft de consument shoppen, is de verwachting. "In 2025 groeit de retail, maar niet onstuimig. Binnen de retail doen gezondheid en wellness het opvallend goed."

Blijven innoveren

Maar om de consument in de buidel te laten tasten, moet een retailer wel blijven innoveren, zegt Zwijnenburg. "Neem Blokker. Dat bedrijf was ooit heel vroeg met goedkope inkoop uit verre landen. Daardoor kon het enorm groeien."

"Toch heeft Blokker in korte tijd relevantie verloren." De huishoudketen kwam pas laat op gang met een webwinkel en huishoudelijke productgroepen kwamen ook bij concurrenten te liggen.

Bricks and Clicks

Olaf Zwijnenburg staat stil bij drie vrij nieuwe winkels naast elkaar: "Een hip brillenmerk, een roze juwelenketen voor jonge vrouwen en een zaak met casual chique mannenkleding."

"Drie voorbeelden die online begonnen zijn en nu stenen winkels openen. Ze weten via sociale media hun doelgroep te vinden en weten nu online en offline te combineren. Zij weten bricks and clicks naadloos met elkaar te verbinden."

Behalve voor online merken in stenen winkels, zal er ruimte blijven voor grotere ketens en zelfstandige winkels. "Wij zien kansen voor grote ondernemingen die hun zaken op orde hebben, maar ook voor kleinere nichespelers", zegt Zwijnenburg. "Hier in Arnhem hebben we de zeven straatjes. Daar zitten veel lokale ondernemers die het goed doen."

Duivenhok in Sneek in brand gestoken, tientallen duiven dood

1 week 4 days ago

Door brandstichting in een duivenhok in Sneek zijn tientallen duiven doodgegaan. Het incident gebeurde in de nacht van eerste op tweede kerstdag in een van de hokken van combinatie Scholten Baggel Poelstra.

Op camerabeelden is te zien dat een persoon iets aansteekt en dat vervolgens in het hok gooit. Direct zijn vlammen zichtbaar.

De brandstichting is vastgelegd op camerabeelden:

Pascal Poelstra, mede-eigenaar van de combinatie, is erg geschrokken. "Bijna alle duiven zijn dood", zegt hij tegen Omrop Fryslân. "Dit kun je je niet voorstellen."

Gouden tip

Er zaten 35 duiven in het hok, minder dan tien hebben het overleefd. "Maar ook die hebben rook ingeademd", zegt Poelstra. "Die longetjes zijn helemaal kapot. Ze zijn ten dode opgeschreven."

De vogels waren duizenden euro's waard, zegt Poelstra. Hun vogels doen volgens hem op hoog niveau mee in de duivensport.

Poelstra heeft aangifte gedaan bij de politie in de hoop dat de dader wordt aangehouden. Ook heeft hij de camerabeelden op Facebook geplaatst, waar ze honderden keren zijn gedeeld.

De combinatie van Poelstra looft een beloning van 2000 euro uit voor de gouden tip die leidt naar de dader. Verder is het wachten op het onderzoek van de politie, zegt Poelstra. Hij heeft geen idee wie zoiets zou doen. "Het kan vanuit alle hoeken komen."

Duivenincidenten

Het is niet het eerste incident met duiven in Friesland. In november 2021 werd voor zo'n 300.000 euro aan duiven gestolen in Steggerda. En vorig jaar werden duiven ter waarde van ruim een half miljoen euro gestolen in Harkema.

De duivensport is een eeuwenoude hobby die vooral in Nederland en België wordt uitgeoefend en waar veel geld in omgaat. In 2020 werd een Belgische postduif geveild voor 1,6 miljoen euro.

Consumentenbond wil verbod op koppelverkoop basis- en aanvullende verzekering

1 week 4 days ago

Bij een aantal verzekeraars kun je alleen een bepaalde aanvullende verzekering afsluiten als je ook een duurdere basisverzekering neemt. De Consumentenbond wil dat er een eind komt aan dit soort koppelverkoop.

Zo kan je bij Menzis geen losse tandartsverzekering afsluiten bij de goedkoopste basisverzekering. Dat kan wel als je een basisverzekering kiest die 5 euro per maand duurder is. Vooral consumenten die een ruime vergoeding van tandartskosten of fysiotherapie willen, moeten opletten volgens de Consumentenbond.

"Deze keuzebeperkingen maken het vergelijken van zorgverzekeringen onnodig moeilijk", zegt Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond. "Maar wettelijk is het niet verboden, dus kunnen toezichthouders niet ingrijpen. Daarom roepen wij op tot een wettelijk verbod." Volgens de bond zijn er acht verzekeringsmerken die aan koppelverkoop doen en negentien die er niet aan doen.

Toezichthouders zijn ook tegen

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) noemden eerder dit jaar dit soort koppelverkoop al onwenselijk. Volgens de toezichthouders op de zorgmarkt is een goedkopere basisverzekering ook geschikt voor mensen die nu gedwongen worden tot koppelkoop. "Hierdoor zijn mensen die deze zorg nodig hebben meer geld kwijt aan hun basisverzekering dan andere mensen. Zo'n keuzebeperking voor consumenten zet de solidariteit van het zorgstelsel onder druk."

De ACM en NZa riepen zorgverzekeraars toen op om te stoppen met deze praktijken. Ook wilden ze dat de politiek zulke koppelverkoop verbiedt.

Klinieken voor kinderen met long covid open, 'politiek mist kans om meer te doen'

1 week 4 days ago

Het organiseren van goede zorg voor kinderen met long covid zit in een kritieke fase. De gespecialiseerde longcovidklinieken voor kinderen openen in 2025 weliswaar de deuren, maar het is onzeker geworden of er ook genoeg geld is om veelbelovende behandelingen wetenschappelijk te toetsen.

Daarom wordt gevreesd dat patiënten niet de zorg kunnen krijgen waarop werd gehoopt, zo blijkt uit een rondgang van de NOS.

Politiek gesteggel

De problemen begonnen deze maand in de politiek. De coalitiepartijen in de Tweede Kamer blokkeerden een amendement van 21 miljoen euro voor onderzoek naar de behandelingen van zware longcovidsymptomen. Door deze symptomen aan te pakken moeten uitgeputte kinderen straks weer kunnen spelen, sporten of schoollessen volgen.

Maar vanwege het politieke gesteggel over diverse begrotingen, wilde een meerderheid in de Tweede Kamer voor dit type onderzoek geen financiële ruimte bieden. Vanuit de medisch-wetenschappelijke wereld klinkt nu kritiek: een belangrijke kans is gemist om binnen een paar jaar de meeste patiënten zorg te bieden. Want van de 40.000 kinderen met long covid is in de klinieken voorlopig plek voor hooguit honderden.

Jaxon (12) is één van die kinderen met long covid:

"Daarom was het idee om de in de klinieken veelbelovende behandelingen wetenschappelijk te onderzoeken. Dan weet je sneller of ze werken en veilig zijn en kunnen ze worden opgenomen in medische richtlijnen", zegt Niels Eijkelkamp, die als hoogleraar neuro-immunologie aan het UMC Utrecht onderzoek doet naar long covid bij kinderen. "Met behulp van die richtlijnen hadden ook kinderartsen buiten de klinieken aan de slag gekund en binnen enkele jaren veel kinderen kunnen bereiken."

Die cruciale stap voor schaalvergroting is door de Tweede Kamer lastiger gemaakt. Andere subsidieverzoeken voor soortgelijk onderzoek lopen nog. "Maar het gaat om minder geld dan wat via de Kamer beschikbaar gesteld had kunnen worden", aldus Eijkelkamp. "Dus als er een subsidie wordt gehonoreerd, en dat is al spannend, was er met het geld vanuit het amendement meer mogelijk geweest."

Onoverbrugbare achterstand

Door deze onzekerheden groeit de stress onder ouders en patiëntenorganisaties als PostCovidNL, Long Covid Nederland en Kinderen met LongCovid. De achterstand die kinderen zowel sociaal als maatschappelijk hebben opgelopen wordt door het lange wachten haast onoverbrugbaar. Veel kinderen zijn al drie jaar of langer ziek.

Exacte cijfers over hoeveel kinderen niet meer naar school gaan zijn er niet. Nergens wordt dat centraal bijgehouden. Het RIVM en onderzoeksinstituut Nivel brachten via vragenlijsten de sociaal-maatschappelijke impact van long covid onder kinderen en jongeren enigszins in kaart.

Van de 12- tot 25-jarige patiënten voelt 56 procent zich matig tot zeer beperkt. Ongeveer twee derde van hen volgt nog beperkt onderwijs of helemaal geen lessen. Volgens de onderzoekers gaat het om duizenden jongeren die zwaar getroffen zijn.

Blinde vlek

"We maken ons ook zorgen over kinderen in de basisschoolleeftijd. Maar we weten weinig omdat nergens wordt geregistreerd of een kind long covid heeft", zegt Michel Dückers, verbonden aan het onderzoek en bijzonder hoogleraar crises, veiligheid en gezondheid. "Er zijn aanwijzingen om aan te nemen dat jonge kinderen net zo hard zijn getroffen als tieners. Maar we zitten in Nederland met een blinde vlek, we moeten de ernst en omvang écht beter onderzoeken."

Zonder meer kennis van effectieve behandelingen ziet Dückers het somber in. "Kinderen die continu zorg nodig hebben en later nauwelijks of niet kunnen werken zullen daar levenslang de gevolgen van gaan voelen. En de maatschappij qua kosten ook."

Den Haag lijkt kansen om dergelijke kosten in de toekomst in de hand te houden niet te willen zien, zeggen de experts. Snijden in zorgkosten op de korte termijn voert nu de boventoon.

"Terwijl juist nu het momentum is als je een goede basis wil leggen voor longcovidzorg", zegt Anske van der Bom, hoogleraar klinische epidemiologie en kwartiermaker van het wetenschappelijk Post-Covid Netwerk Nederland. "We hebben maar een paar jaar de tijd. Het geld voor andere onderzoeken naar long covid is in 2028 op. Ook de financiering van de overheid voor longcovidklinieken is tijdelijk."

'Zonder geld gebeurt weinig'

"Daarom is het zo belangrijk dat longcovidbehandelingen in medische richtlijnen komen via wetenschappelijk onderzoek", benadrukt Diewke de Haen, directeur van PostCovidNL. "Dan gaan zorgverzekeraars deze behandelingen vergoeden als onderdeel van reguliere zorg. Dat is cruciaal om op lange termijn een financiële basis onder de longcovidklinieken te behouden."

Het is immers niet voor het eerst dat longcovidklinieken verdwijnen vanwege het uitblijven van vergoedingen. Academische ziekenhuizen openden al tijdens de pandemie speciale poli's. Maar in 2023 moesten ze die alweer sluiten omdat zorgverzekeraars niet konden betalen voor behandelingen zonder wetenschappelijke basis.

Betrokken artsen zeggen het niet opnieuw zo ver te laten komen. Maar de patiëntenorganisaties vinden dat een wankele belofte. "Aan de artsen ligt het niet", zegt De Haen. "Die zetten zich keihard in. Ziekenhuizen hebben al het nodige voorgefinancierd. Maar we hebben geleerd dat zonder wetenschappelijke toetsing de behandelmethoden uiteindelijk niet breed kunnen worden ingezet."

Ruimtesonde overleeft scheervlucht langs de zon

1 week 4 days ago

Een ruimtesonde van NASA heeft een scheervlucht langs de zon overleefd. Vanmorgen vroeg zocht het ruimtevaartuig weer contact met de aarde, waardoor duidelijk werd dat de Parker Solar Probe de reis had doorstaan. De wetenschappelijke gegevens die de sonde heeft verzameld worden pas in het nieuwe jaar verzonden.

De sonde naderde onze ster tot op 6,1 miljoen kilometer en vloog daarmee door de buitenste laag van de zon, de corona. Geen enkel door mensen gemaakt object kwam ooit dichterbij. Het oude record stond sinds 1976 op naam van de Helios-sonde, die niet verder kwam dan 42 miljoen kilometer. Ter vergelijking: de aarde zelf staat op ongeveer 150 miljoen kilometer afstand van de zon.

Op deze tocht langs de zon had de sonde te maken met temperaturen tot duizend graden Celsius en extreme doses radioactieve straling die fataal hadden kunnen zijn voor de instrumenten aan boord. Parker schoot op kerstavond met een snelheid van 692.000 kilometer per uur dit gebied in. Daarmee vestigde de sonde ook het record van het snelste door de mens gemaakte object.

Rondjes rond Venus

NASA lanceerde de Parker Solar Probe in 2018 en sindsdien vloog hij in een baan rond Venus steeds dichter richting de zon. Wetenschappers hopen met deze ruimtemissie meer te weten te komen over de werking van de zon, de processen in de corona en het ontstaan van de zonnewind.

Bij zijn rondjes rond Venus verzamelde de sonde meteen ook nieuwe informatie over die planeet. Zo konden wetenschappers met infraroodlicht door het dikke wolkenpak van de planeet kijken.

ANWB: 8 procent meer files dan in 2023

1 week 4 days ago

Op de Nederlandse wegen is dit jaar de totale filezwaarte, de lengte maal de duur van de file, met 8 procent gestegen vergeleken met 2023. Dat meldt de ANWB op basis van verkeersdata van TomTom. Vooral buiten de spits werden de files langer.

Waar de files in de eerste zes maanden van 2024 minder werden, ontstonden er de laatste helft van het jaar "aanzienlijk meer files". Volgens de organisatie nam de verkeersdrukte vooral toe door bevolkingsgroei en de toename van het aantal voertuigen.

'Moe van het spitsrijden'

Tijdens de ochtend- en avondspits nam de drukte met 6 procent toe, maar overdag waren er een stuk meer files dan vorig jaar. Volgens de ANWB was er een forse stijging van 18 procent. Met name op woensdag en donderdag was het overdag drukker op de weg: op die dagen waren er 40 procent en 25 procent meer files. "Mensen waren moe van het spitsrijden. Degenen die de mogelijkheid hadden, zijn hun vervoer buiten de spits gaan zoeken", zegt Robert Vriezen van de ANWB.

Ook in de weekenden stonden mensen veel vaker stil dan vorig jaar, veelal door werkzaamheden op de weg. De filezwaarte nam in het weekend dit jaar met 45 procent toe.

Het is niet alleen drukker op de snelwegen: ook op de provinciale wegen (N-wegen) stond het vaker vast. De ANWB meldt dat de filezwaarte in bijna alle provincies toeneemt. In Zuid-Holland nam de drukte met 3 procent toe, terwijl deze in Noord-Brabant afnam met hetzelfde percentage. Dat laatste komt volgens de verkeersorganisatie doordat de provincie minder last heeft van omrijdend verkeer. Vorig jaar leidden langdurige afsluitingen van de Heinenoordtunnel en de Haringvlietbrug ertoe dat mensen moesten omrijden via de Brabantse wegen.

Verdwenen knelpunten

Het afgelopen jaar zijn ook op een aantal plekken knelpunten op de weg verdwenen. Zo zorgde de opening van de N434, beter bekend als de Rijnlandroute, voor een betere doorstroming van het verkeer op de N206 door Leiden en de A44 bij Wassenaar. "We zien echt wel dat de files daar wat zijn afgenomen", aldus Vriezen van de ANWB.

In september werd de Ring Zuid in Groningen geopend. "Ook daar is het aantal files flink minder."

In 2025 zal het ook druk blijven op de weg. Een aantal trajecten wordt dan langdurig afgesloten vanwege werkzaamheden.

Parlement Zuid-Korea stemt voor afzetting interim-president

1 week 4 days ago

Het Zuid-Koreaanse parlement heeft gestemd voor afzetting van interim-president Han Duck-soo. 192 van de 300 parlementsleden stemden voor zijn vertrek.

Han laat weten in het belang van het land een stap opzij te zullen doen. Daarmee wordt minister van Financiën Choi Sang-mok de nieuwe waarnemend president van het land. Hij had eerder gewaarschuwd dat alle politieke onrust de economie van Zuid-Korea schaadt.

De oppositie beticht Han ervan het proces tegen zijn afgezette voorganger Yoon Suk-yeol te frustreren. Han vond dat hij als interim-president niet bevoegd was om rechters aan het constitutioneel hof te benoemen, maar zonder die aanstellingen kon het afzettingsproces tegen Yoon mogelijk niet worden afgerond.

Oppositieleider Lee zei vanmorgen in een vurig betoog dat er moet worden afgerekend met alle "opstandelingen" in de politiek, "alleen als dat snel gebeurt kan het land weer normaliseren".

Premier Han werd interim-president toen het parlement Yoon afzette na een poging tot machtsgreep. Yoon riep op 3 december de noodtoestand uit in een poging het parlement buitenspel te zetten, maar draaide die maatregel na wijdverbreide protesten weer terug. Het parlement stemde hem toen weg.

De politieke chaos nam verder toe toen de oppositie gisteren kenbaar maakte niet gediend te zijn van Hans terughoudendheid in het aanstellen van rechters. Complicatie daarbij was dat niet precies duidelijk was hoeveel stemmen er nodig waren om hem af te zetten: als premier zou een simpele meerderheid nodig zijn, maar voor de president is twee derde van de stemmen vereist.

De voorzitter van het parlement bepaalde vanmorgen dat er toch geen tweederdemeerderheid nodig was om Han af te zetten. Het leidde tot fel protest van Hans partijgenoten in het parlement, die het spreekgestoelte bestormden en schreeuwden dat er sprake was van tirannie en een onwettig parlement.

Constitutioneel hof aan zet

Han zei na afloop terug te zullen treden in afwachting van een uitspraak van het constitutioneel hof. Dat heeft 180 dagen de tijd om te bepalen of Yoon terecht is afgezet of dat hij in zijn functie moet worden hersteld. Als de afzetting bekrachtigd wordt, volgen er binnen 60 dagen nieuwe verkiezingen.

Juist vandaag was de eerste hoorzitting van het constitutioneel hof over de afzetting van Yoon. De rechters zeiden daarin vaart te willen maken, hoewel Yoon de afgelopen tijd juist dagvaardingen van het hof negeerde omdat hij zich naar eigen zeggen wilde richten op de strafrechtelijke zaak die ook nog tegen hem loopt.

Yoon hoefde dit keer nog niet aanwezig te zijn, zijn advocaten lieten weten dat hij bij latere zittingen wel wil langskomen. De volgende procesdag staat gepland voor 3 januari.

Twee doden bij ongelukken tijdens Sydney-Hobart-zeilrace

1 week 4 days ago

Tijdens de Australische zeilrace Sydney-Hobart zijn kort na elkaar twee deelnemers omgekomen bij verschillende ongelukken. Beide personen werden tijdens de wedstrijd dodelijk geraakt door de giek. Het gaat om twee Australiërs van 55 en 65 jaar oud.

De jaarlijkse Sydney-Hobart-race van dik 1100 kilometer is een van de bekendste zeilwedstrijden wereldwijd, van de grootste stad van Australië naar de hoofdstad van het eiland Tasmanië. De 104 schepen die dit jaar meedoen vertrokken gisteren.

Rond middernacht lokale tijd ging het mis aan boord van de Flying Fish Arctos. Bemanningsleden probeerden de collega die werd geraakt nog te reanimeren, maar tevergeefs.

Ruim twee uur later ging het op dezelfde manier fout aan boord van de Bowline. Hier raakte nog een tweede opvarende gewond, deze persoon brak door de klap mogelijk zijn schouder.

De organisatoren spraken op een persconferentie in de haven van Sydney hun medeleven uit. "De zeilwereld is een hechte gemeenschap. Er doen ongeveer duizend zeilers mee aan deze race en om er twee zo te verliezen is verschrikkelijk."

De Australische premier Albanese noemde de race een Australische traditie en vindt het "hartverscheurend dat er twee levens verloren zijn gegaan in wat een prachtmoment had moeten zijn".

Vaker dodelijke ongelukken

Sydney-Hobart staat bekend als een gevaarlijke race. Hoewel die plaatsvindt in de Australische zomer, kan het op het traject op open zee flink spoken. Ook dit jaar was er sprake van een sterke wind en hoge golven en voorspelde de organisatie al dat deelnemers "een zware nacht zouden krijgen".

In totaal zijn er inmiddels al zestien jachten uitgevallen. Naast de twee dodelijke ongelukken gaat het daarbij ook om schepen met averij als een gebroken mast, een gescheurd zeil of technische problemen. De resterende deelnemers worden later vandaag of morgenvroeg verwacht in Hobart.

Het is niet de eerste keer dat er slachtoffers vallen tijdens de race, die sinds 1945 wordt gehouden. In 1998 kwamen bij een zware race zes mensen om toen vijf jachten vergingen in zwaar weer. Er werden daarna een minimumleeftijd en ervaringseisen ingesteld.

Oekraïne maakt voor het eerst Noord-Koreaanse militair krijgsgevangen

1 week 4 days ago

De Noord-Koreaanse militair die Oekraïne krijgsgevangen had gemaakt, is overleden aan zijn verwondingen. Dat meldt het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap. De militair vocht voor Rusland. Hij was de eerste Noord-Koreaanse militair die door Oekraïne krijgsgevangen was gemaakt.

Zijn krijgsgevangenschap werd bevestigd door de Zuid-Koreaanse inlichtingendienst nadat er een foto van hem was opgedoken op het sociale medium Telegram. Op de foto lijkt de man verwondingen te hebben. Onduidelijk is waar en wanneer hij in handen van de Oekraïners viel.

Er vechten sinds vorige maand naar schatting zo'n 10.000 Noord-Koreaanse manschappen voor Rusland. Ze lijken vooral te worden ingezet in de Russische regio Koersk, waar Oekraïne in augustus een tegenoffensief begon. Hoewel de inval inmiddels iets is teruggedrongen, woedt daar nog altijd strijd.

Volgens Oekraïne kampen de Noord-Koreanen daarbij met grote tekorten en zware verliezen. President Zelensky zei afgelopen maandag dat er al zeker 3000 Noord-Koreanen zijn gedood of verwond. Zuid-Korea hield het diezelfde dag op een lager aantal: 1000 uitgeschakelde militairen.

Wekdienst 27/12: Bondsdag wordt ontbonden • Wattimena in actie op WK darts

1 week 4 days ago

Goedemorgen! De Duitse bondspresident Steinmeier komt met het besluit om de Bondsdag te ontbinden. En in de derde ronde van het WK darts in Londen speelt Jermaine Wattimena tegen de Schot Peter Wright.

Eerst het weer: opnieuw een grijze dag met soms wat miezerregen. Lokaal kan het sterk nevelig of zelfs mistig zijn. Waar deze grijzigheid lang blijft hangen is het maximaal 3 graden. Op andere plaatsen is het 4 tot 7 graden. Er is nauwelijks wind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In 2025 zal de Chinese president Xi Jinping een bezoek brengen aan Rusland. Dat zei de Russische ambassadeur Morgulov in Peking tegen het Russische staatspersbureau Ria. "Wat geen geheim is om te vertellen, is dat de voorzitter van de Volksrepubliek China volgend jaar in Rusland wordt verwacht", aldus de ambassadeur.

Volgens hem worden er voorbereidingen getroffen voor een bezoek. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het bezoek nog niet bevestigd.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Kerst is voorbij en dat betekent dat veel mensen de kerstversiering langzaam beginnen op te ruimen. In het Witte Huis in de Verenigde Staten zijn ze daar wel even mee bezig:

Fijne dag!

Weersextremen 2024 laten zien: klimaatschade geen dreiging, maar al werkelijkheid

1 week 4 days ago

Landen moeten zich beter voorbereiden op extreem weer, want de weersextremen van 2024 laten geen twijfel: grote schade door klimaatverandering is geen dreiging, maar al dagelijkse realiteit bij de huidige 1,3 graad opwarming. Met die waarschuwing komen wetenschappers in een jaaroverzicht van World Weather Attribution (WWA), een internationaal samenwerkingsverband waar ook het KNMI deel van uitmaakt.

"De impact van opwarming door het verbranden van fossiele brandstoffen was nog nooit zo duidelijk of verwoestend als in 2024. We leven in een gevaarlijke nieuwe tijd", reageert WWA-medeoprichter Friederike Otto. "Extreem weer heeft duizenden mensen het leven gekost en miljoenen mensen ontheemd."

De wetenschappers onderzochten 29 van in totaal 219 weersextremen die voldeden aan hun criteria voor nader onderzoek en zagen in 26 gevallen een rol voor klimaatverandering. Weerfenomeen El Niño had dit jaar weliswaar invloed op het voorkomen van weersextremen, maar de rol van klimaatverandering was groter.

De onderzoekers deden zogeheten klimaatattributiestudies. Dat zijn onderzoeken waarmee ze vaak snel na extreem weer vaststellen of klimaatverandering een factor was bij de weergebeurtenis en hoe groot die was.

Kijk zelf welk aandeel klimaatverandering volgens de wetenschap had bij de onderzochte weersextremen:

In het jaaroverzicht over de studies in 2024 schrijven de wetenschappers dat vrijwel alle bestudeerde weersextremen heviger of frequenter zijn geworden door de verbranding van fossiele brandstoffen.

Vrijwel alle hittegolven - "sluipmoordenaars" - zijn heter geworden en ze komen vaker voor. "Dit signaal is nu zo duidelijk dat we geen individuele attributiestudies meer nodig hebben om dit met zekerheid te kunnen zeggen."

Hittegolven worden warmer

"De relatie tussen hitte en klimaatverandering is het duidelijkst", legt klimaatwetenschapper Sjoukje Philip van het KNMI uit. "Hittegolven worden warmer, punt. Bij sommige hittegolven kun je zeggen: zonder klimaatverandering was het nooit zo warm geworden."

Een van de extremen in 2024 die Philip het meest zal bijblijven was ook extreme hitte in Mexico. "Toen las je al tijdens de hittegolf over hittedoden. Normaal gesproken wordt dat pas later gemeld, op basis van oversterftecijfers, maar nu was het al meteen duidelijk." WWA adviseert landen om hittedoden direct bekend te maken.

41 extra gevaarlijke hittedagen

In 2024 zag WWA dat de gemiddelde persoon 41 extra dagen met gevaarlijke hitte meemaakte. "Dat is een gemiddelde", lichtte Kristina Dahl van de Amerikaanse klimaatorganisatie Climate Central toe in een persconferentie. "De armste, minst ontwikkelde landen zoals Grenada, Trinidad en Tobago en Kiribati maken zelfs 150 extra dagen met gevaarlijke hitte mee die we direct kunnen koppelen aan klimaatverandering."

Afgelopen jaar waren er ook veel overstromingen. WWA heeft er 16 onderzocht en stelde bij 15 vast dat er een aannemelijk verband is met klimaatverandering. Dat noemen de onderzoekers overigens niet verrassend en volledig in lijn met wat bekend is over opwarming.

Regen veroorzaakte veel overstromingen. Hoe extreem was de regenval in 2024?

Tekortkomingen in waarschuwingssystemen en evacuatieplannen leidden daarbij tot doden. Toch zagen de onderzoekers in 2024 ook bewijs dat goede waarschuwingssystemen veel effect hebben: bij de overstromingen in Centraal-Europa viel een recordhoeveelheid regen, met enorme overstromingen tot gevolg. Desondanks kwamen er 'slechts' 30 mensen om het leven.

De hevige regenval in Centraal-Europa was zeer uitzonderlijk:

"Dit laat zien dat het belangrijk is om vroeg te waarschuwen en ook prioriteit te geven aan het in veiligheid brengen van de mensen die minder goed in staat zijn om zichzelf in veiligheid te brengen", schrijven de onderzoekers, verwijzend naar het feit dat enkele maanden later, bij de overstromingen in Valencia, bijna de helft van de doden boven de 70 was.

Droogte zag WWA in 2024 ook op alle continenten opduiken. Op Sicilië en Sardinië stelden de onderzoekers bijvoorbeeld vast dat de kans op droogte daar met 50 procent toenam, met aanhoudende hitte als belangrijkste oorzaak. Ook de ernstige droogte in de Amazone werd volgens WWA heviger door de hitte.

'Extreem actief natuurbrandenjaar'

De wetenschappers noemen 2024 verder een "extreem actief jaar" voor natuurbranden, zeker in Noord- en Zuid-Amerika. Bijvoorbeeld Chili werd getroffen, maar ook de Pantanal in Brazilië kampt al jaren met droogte, waardoor er dit jaar al in juni branden ontstonden.

De weersomstandigheden waaronder dit soort bosbranden kunnen ontstaan, komen volgens de wetenschappers vier tot vijf keer vaker voor door klimaatverandering dan voorheen.

Orkanen richtten met name in de VS en de Filipijnen veel schade aan. Dat laatste land kreeg volgens WWA te maken met "een hyperactief laat tyfoonseizoen". Tussen half oktober en half november waren er zes van dat soort orkanen en een tropische storm. Alles bij elkaar werden zo'n 13 miljoen mensen getroffen, er kwamen 160 mensen om.

Hoe maakte klimaatverandering orkanen heviger in 2024?

De VS kreeg te maken met de dodelijkste orkaan sinds Katrina in 2005: orkaan Helene. Meer dan 230 mensen kwamen om het leven. Amper twee weken later hield orkaan Milton opnieuw huis in het getroffen gebied, na binnen 24 uur van een orkaan in categorie 1 naar categorie 5 te zijn gegroeid. Dat was zonder klimaatverandering onwaarschijnlijk geweest, aldus WWA.