NOS Nieuws - Algemeen

"Genoeg is genoeg, genoeg is genoeg!", klinkt het luid door de straten van Utrecht. Duizenden mensen lopen vanmiddag mee in een mars door het centrum om zich uit te spreken tegen femicide.

Boven de menigte zijn overal kartonnen bordjes te zien, sommige gemaakt van pizzadozen. Met dikke stift zijn er teksten op geschreven als: "Stop killing us", "Ik ben geen ding", "Voor elke vrouw die niet meer thuiskwam", "Go to therapy", "Not all men, but always a man" en "Blijf met je klauwen af van vrouwen".

De mars is een reactie op de moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude. Zij werd vorige week vermoord in Duivendrecht toen ze vanuit het centrum van Amsterdam naar huis fietste. Het nieuws heeft deelnemers aan de mars in Utrecht aan het denken gezet. Het probleem bestaat al heel lang en er moet nu écht wat veranderen, vinden zij allemaal.

Tweelingzussen Lisette en Suzanna Hakemulder (17)

Lisette: "Ik sta hier vanwege de moord op Lisa. Sindsdien vind ik het een stuk enger om alleen te fietsen. Ik woon in Leusden en fiets regelmatig vanuit Amersfoort naar huis. Dat vond ik altijd wel lekker, maar nu niet meer. Ik doe het nog wel, maar ga eerder naar huis, of fiets samen met vriendinnen. Gisteravond zijn we heel Amersfoort doorgefietst om iedereen thuis te brengen."

Suzanna: "Ook overdag word je soms nageroepen. Ik klem vaak sleutels in mijn vuist, iedereen kent die truc. We weten al heel lang dat dit een probleem is. Tijdens mijn moeders en oma's jeugd was dit ook al zo."

Lisette: "Ik vind het erg dat er een meisje van 17 vermoord moet worden voordat er actie komt. En het maakt me boos dat Geert Wilders vervolgens benadrukt dat de dader iemand uit een asielzoekerscentrum was. De moord mag niet misbruikt worden. Bij de mars vandaag zijn veel vrouwen. Ik vind dat er onder mannen nog meer aandacht voor mag komen."

Suzanna: "Ik hoop dat volgende generaties er geen last meer van hebben. Dat vrouwen er niet constant rekening mee hoeven te houden."

Krijn de Graaff (71)

"Ik heb eerder meegelopen met de mars tegen seksueel geweld, maar het stopt niet. Dat je je als vrouw niet vrij kan bewegen, dat je altijd om je heen moet kijken of je wel veilig bent: dat lijkt me verschrikkelijk.

Ik belde vroeger altijd met mijn dochter als zij 's avonds laat over straat ging. En dat is al bijna twintig jaar geleden. In die tijd is er niets veranderd. Dat is diep triest.

Mannen zou ik willen oproepen: 'Wees je bewust wat jouw positie is.' Ondertussen houdt dit mannen ook in een greep. Ik voel me heel aanwezig en ongemakkelijk als ik een vrouw in het donker passeer. Wat moet je doen? Je gaat geen gesprek aanknopen, want dan denkt die vrouw: wat moet die man van mij?

Het is goed om te beseffen dat 'nee' echt 'nee' is. Ook een voorzichtige 'nee' is een 'nee'. Niet iedereen is altijd in staat om hard te roepen."

Caroline Smit (36) en Judith Algra (36)

Judith: "Ik ben hier omdat ik een taboe wil doorbreken: we moeten niet meer aan een vrouw vragen waarom zij in een situatie is beland, maar aan een man vragen waarom hij zijn handen niet thuis kon houden."

Caroline: "Ik ben al langer met dit onderwerp bezig. Ik voer bijvoorbeeld met mijn mannelijke vrienden het gesprek over wat consent is. Maar nu hebben we te maken met een heftige piek. De politiek kan het probleem niet meer verstoppen."

Judith: "Er zijn vandaag meer mannen dan ik had verwacht, dat heeft me positief verrast. Dit probleem vraagt om een cultuurverandering en daar hebben we ook de mannen voor nodig."

Caroline: "Ik vind het echt mooi dat er kinderen meelopen, ook jongens. Dat is zo belangrijk voor de volgende generaties."

Minne Bussemaker (24)

"Ik wil vandaag awareness verspreiden over femicide. Mannen leggen heel makkelijk de schuld bij andere mannen, maar je moet ook naar jezelf durven kijken.

Ik zie bij mezelf ook patronen van masculiniteit, kleine dingen. Ik kan bijvoorbeeld onzeker zijn of ik wel mannelijk genoeg ben. Het idee dat een je een stoere man moet zijn die dingen fikst, is breed verspreid. Ik wil mannen pushen om naar zichzelf te kijken."

De Prinses Margriettunnel in de A7 tussen Sneek en Joure gaat morgenochtend weer helemaal open. Toch kan het verkeer niet ongehinderd doorrijden, want tussen Joure en de tunnel beginnen juist morgen omvangrijke wegwerkzaamheden.

De afsluiting van de Prinses Margriettunnel onder het gelijknamige kanaal heeft bijna drie jaar geduurd. Dat is minder lang dan gedacht, meldt Omrop Fryslân. Door "gunstige weersomstandigheden en de goede inzet van de medewerkers" kan de tunnel volgens Rijkswaterstaat eerder open. Eerst was de verwachting dat het werk pas eind dit jaar klaar zou zijn.

December 2022 moest de Prinses Margriettunnel plotseling dicht, omdat een van de tunnelsegmenten omhoogkwam door de druk van het grondwater. Daardoor scheurde ook de rubberen afdichting van de segmenten.

Roest

Uit onderzoek bleek later dat er bij de aanleg van de tunnel in de jaren zeventig te weinig staal is gebruikt. Ook was de kwaliteit van het materiaal niet goed genoeg. Daardoor ontstond roest, ging de verankering van de tunnelbodem op een aantal plekken kapot en kwam de grond onder de tunnel omhoog.

Juni 2023 begon Rijkswaterstaat met de aanleg van een nieuwe fundering. Daarna werd de weg zelf opnieuw aangelegd. Het verkeer kon al die tijd wel door de tunnel, maar slechts over een beperkt aantal rijstroken en met een beperkte snelheid.

Asfalt vervangen

Vanaf morgenochtend 06.00 uur is de Prinses Margriettunnel weer open. Tussen Joure en de tunnel gaat de A7 tegelijkertijd ook deels dicht vanwege groot onderhoud. Tot 25 november is er op dat stuk snelweg slechts een beperkt aantal rijstroken beschikbaar. Rijkswaterstaat vervangt in beide richtingen het asfalt. Ook zijn werkzaamheden gepland aan viaducten, vangrails, bermen en verzorgingsplaatsen.

Het is geen toeval dat het groot onderhoud meteen na de heropening van de tunnel begint, laat Rijkswaterstaat weten. Het werk moet nu echt gebeuren. "Deze werkzaamheden stonden al enkele jaren geleden gepland", aldus RWS. "Maar door de problemen met de tunnel moest dit werk worden uitgesteld."