Aggregator

One of the best things about adulthood is that finally we get to, in most cases, afford ourselves the things that our parents couldn’t (or just didn’t for whatever reason). …read more

Vorig jaar zijn in Nederland duizenden muskus- en beverratten meer gevangen dan in het jaar daarvoor. De stijging komt niet onverwacht. Door hoogwater in Duitsland liepen de holen van de knaagdieren daar onder water en trokken ze stroomafwaarts naar Nederland op zoek naar droge plekken.

De muskus- en beverratten worden bestreden omdat ze veel schade aanrichten. Ze graven holen en gangenstelsels waardoor dijken en kades verzakken.

De Unie van Waterschappen meldt dat in 2024 ruim 65.000 muskusratten zijn gevangen, een toename van 15.000. Het aantal gevangen beverratten ligt een stuk lager (bijna 2000, ruim 200 meer dan in 2023).

Gevangen aan de grens

De meeste muskus- en beverratten werden al meteen aan de grens met Duitsland gevangen, om te voorkomen dat ze in Nederland schade aanrichten.

De waterschappen zeggen dat de knaagdieren amper vijanden hebben en zich razendsnel voortplanten. "Een vrouwtjesmuskusrat kan drie tot vier keer per jaar jongen krijgen. Daarom zitten we er echt bovenop."

Ook zijn de dieren een gevaar voor de biodiversiteit. De muskus-en beverratten eten bijvoorbeeld riet en lisdodde. En dat is de doodsteek voor vogels als de zwarte stern en de kleine karekiet, zeggen de waterschappen. "Die juist leven in het riet."

DNA

Bij het opsporen van de muskus- en beverratten wordt steeds vaker gebruikgemaakt van DNA. In watermonsters kunnen DNA-sporen zitten en vervolgens zetten bestrijders op die plekken kooien en klemmen uit.

De waterschappen willen Nederland in 2034 zo goed als muskusratvrij hebben. Het doel is bereikt als er tegen die tijd in het binnenland minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen.

Wie de milieuzone in Amsterdam-Oost inrijdt, komt daar een paal met maar liefst negen borden tegen. Die moeten duidelijk maken of je met je auto wel of niet verder mag, maar voor veel automobilisten wordt dat niet gelijk duidelijk.

Dat het zo veel verkeersborden zijn, heeft te maken met alle uitzonderingen die er zijn gemaakt. Zo mogen dieselauto's alleen naar binnen als ze minimaal het label 'emissieklasse 4' hebben. Grote bussen en vrachtwagens moeten van een nog hogere emissieklasse zijn.

Scooters mogen in principe alleen de milieuzone binnen als ze niets uitstoten, maar, zo is ook op de borden te lezen, er is een uitzondering gemaakt voor scooters die tussen 2011 en 2024 zijn ingevoerd. Voor taxi's gelden weer andere regels, zij mogen de milieuzone in als ze na 2009 gebouwd zijn.

Op de gok

Volgens stadsomroep AT5 leiden de verkeersborden tot verwarring bij automobilisten. "Je moet eigenlijk stoppen om alles eerst door te nemen", zegt iemand in een busje tegen de omroep. Een andere automobilist stelt voor om alles op één verkeersbord weer te geven. "Vooral omdat het er zoveel zijn.", zegt de vrouw. "Nu heb je niet eens de tijd om alles te lezen."

Een bestuurder van een dieselbusje kan niet aan de borden aflezen of hij wel of niet mag doorrijden: "Dat is een goede vraag, daar kom ik niet zo goed uit." Na een paar seconden turen, gokt hij erop dat zijn auto welkom is: "Ik heb een diesel, maar er zit nog maar 750 kilometer op de teller, dus hij is vrij nieuw."

Verplicht

De gemeente geeft tegenover AT5 toe dat het inderdaad veel verkeersborden zijn. "Het is een hele rij, omdat de milieuzone niet voor iedereen geldt. We zijn verplicht om deze borden te plaatsen, om ook te kunnen handhaven binnen de milieuzones voor auto's en brom- en snorfietsen."

Naast de verkeersborden zijn verschillende weggebruikers ook op andere manieren op de hoogte gebracht van de regels, zegt de gemeente. "We hebben Amsterdammers met een brom- of snorfiets en Amsterdamse ondernemers met een bestelbus of vrachtwagen de afgelopen jaren verschillende brieven gestuurd over de invoering van de zone."

Daarnaast is alle informatie ook online terug te vinden en is vandaag een publiekscampagne gestart. "Mensen die zich desondanks vergissen, krijgen de eerste maanden een waarschuwingsbrief op de mat met alle informatie over ontheffingen en ondersteuningsmaatregelen", aldus de gemeente.

Uit gelekte beelden blijkt dat Apple's volgende iPhone SE mogelijk wordt voorzien van een Dynamic Island. Dit interactieve schermgedeelte, dat momenteel alleen beschikbaar is op de iPhone 14 Pro-, iPhone 15- en iPhone 16-telefoons, zou de huidige notch vervangen.

De brandweer heeft in Los Angeles enkele natuurbranden geblust die gisteren waren uitgebroken. Het is in de Amerikaanse staat Californië nog altijd droog en het waait hard, waardoor het risico op natuurbranden nog niet is afgenomen. Daarnaast zijn de branden die twee weken geleden in Los Angeles uitbraken nog niet geblust.

In ieder geval één van de branden van gisteren, bij het Griffith Observatory in een park ten noorden van Los Angeles, lijkt te zijn aangestoken. De politie heeft een man aangehouden. Een andere brand ontstond langs een snelweg in het zuiden van de stad. De weg werd tijdelijk afgesloten.

Verder naar het zuiden, in Poway in de regio San Diego, woedde gisteren ook brand. Met een grote inzet van mensen en materieel wist de brandweer te voorkomen dat het vuur zich verder verspreidde.

Aanhoudende wind

Vandaag en de komende dagen staat er opnieuw een harde wind en zit er weinig vocht in de lucht, waardoor het vuur zich snel kan verspreiden. De Santa Ana-winden, die onvoorspelbaar zijn en gepaard gaan met extreem harde windstoten, hebben er de afgelopen weken toe geleid dat de bosbranden zo groot konden worden. Ze zijn opnieuw opgestoken.

Ook heeft het in delen van Californië al bijna 300 dagen niet geregend, waardoor de natuur is uitgedroogd. In het weekend wordt er lichte regen verwacht, maar dat zal weinig effect hebben.

Federale hulp

De afgetreden vice-president Kamala Harris en haar man Doug Emhoff vlogen gisteren na de beëdiging van president Trump van Washington naar Los Angeles, waar ze een ontmoeting hadden met brandweerlieden, vrijwilligers en slachtoffers van een van de verwoestende branden in Los Angeles, de Eaton-brand in Altadena. Harris en haar man wilden hen een hart onder de riem steken. Hun eigen huis, in Pasadena, is gespaard gebleven, zei Harris.

President Trump uitte gisteren in zijn toespraak kritiek op de hulpverlening onder president Biden en zei dat hij vrijdag naar Los Angeles gaat. Gouverneur Gavin Newsom van Californië heeft gezegd dat hij zijn hoop heeft gevestigd op federale hulp bij de wederopbouw van de getroffen gebieden.

Brandstichting

Newsom waarschuwt de bevolking om alert te blijven op nieuwe branden en verdachte situaties meteen te melden. Mensen krijgen het advies om hun gras niet te maaien, om te voorkomen dat er een vonk ontstaat die een nieuwe brand veroorzaakt. Ook hebben de autoriteiten inwoners opgeroepen een evacuatieplan te maken en noodpakketten in huis te halen.

Hoewel de meeste mensen oplettend zijn, heeft de brandweer ook te maken met brandstichters. Sinds het uitbreken van de branden zijn volgens CNN ten minste acht mensen aangehouden die bomen, struiken, lage begroeiing of afval in brand hadden gestoken.

Een vrouw die vorige week werd aangehouden, heeft volgens de politie verklaard dat ze "er plezier in had om chaos en verwoesting te veroorzaken". Een andere verdachte zei dat hij hield van de geur van brandende bladeren. 95 procent van de branden in Californië worden volgens de brandweer door mensen veroorzaakt, al dan niet opzettelijk.

Extra materieel

De brandweer heeft op strategische plekken extra materieel neergezet, zodat in geval van nood snel kan worden ingegrepen. De grootste zorg op dit moment is dat de branden in Eaton en Palisades weer oplaaien en dat de brandweer ze niet meer onder controle kan houden.

Door deze branden zijn de afgelopen weken meer dan 14.000 gebouwen in vlammen opgegaan en voor zover bekend zijn er 27 mensen om het leven gekomen.

Op een scheepswerf in Franeker wordt op dit moment gewerkt aan de renovatie van een zogenoemde Würzburg-radar. Dat systeem werd in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers op onder meer Terschelling gebruikt om het luchtruim boven Nederland in de gaten te houden. De grote schotel gaat binnenkort terug naar het eiland.

De Würzburg-radar is zo'n vijftien meter hoog en was in de jaren 40 één van de twee radars die in de duinen van het eiland stonden. De radar hoorde bij de Tigerstelling, een groot bunkercomplex op het eiland. In de Tweede Wereldoorlog werkten hier ruim 200 Duitse soldaten en het was hun taak om het luchtruim boven Nederland in de gaten te houden.

Dat deden ze met behulp van radarsystemen. Zo konden de Duitsers geallieerde vliegtuigen traceren en volgen. Sommige van deze radars hadden een bereik van meer dan 300 kilometer.

In bunker onder de grond

De radar die nu in Franeker is, komt uit het oorlogsmuseum in het Brabantse Overloon. "Een krijgertje", zo omschrijft Jort Spanjer van de stichting Bunkerbehoud Terschelling de radar. Daarmee doelt hij ook op de slechte staat waarin het gevaarte verkeerde. "We zijn inmiddels 100.000 euro verder, want er moest het nodige aan gebeuren", vertelt hij aan Omrop Fryslân. Met name het weer heeft grote invloed gehad op de historische schotel. Grote delen zijn verroest.

Hoewel de schotel terugkomt naar het eiland, komt de installatie niet op de oude plek in de duinen te staan. "We hebben met de gemeente en Staatsbosbeheer overlegd en we gaan een nieuwe bunker maken onder de grond, daar komt de radar in te staan", zegt Spanjer. "Zodat het allemaal gecombineerd kan worden tot een heel mooi museum."

In de duinen was volgens Spanjer geen optie, onder meer vanwege de risico's met harde wind en de mogelijkheid dat mensen erin klimmen. "De schotel is ook nog eens overal zichtbaar en ik denk niet dat de gemeente daar heel enthousiast van wordt." Hij verwacht dat de nieuwe bunker, inclusief gerestaureerde Würzburg-radar, over een paar jaar klaar is.

(Telecompaper) Global spending on IT products and services is expected to climb by 9.8 percent this year to USD 5.61 trillion, according to the latest Gartner forecasts...

Een paar dagen voor de beëdiging van de nieuwe Amerikaanse president lanceerde Team Trump een eigen cryptomunt. Het gaat om een meme coin, een virtuele munt die niet bedoeld is als serieus beleggingsobject.

Hoewel dat ook op de site over de munt wordt benadrukt, wordt er toch fors geld in gestoken, ingegeven door alle aandacht rondom de inauguratie van Trump. Op een bepaald moment was de munt op papier zelfs 15 miljard dollar waard. Dus is de munt een enorm verdienmodel voor de bedrijven rond de nieuwe president.

"Onvoorstelbaar dat dit kan", zegt crypto-expert Dennis Post. Vooral cryptobedrijven lijken te profiteren. De cryptosector doneerde flinke sommen geld aan de campagne van Trump.

Trump-snuisterijen

"Have fun!", met die woorden prees Donald Trump zaterdag om precies 03.00 uur 's nachts het muntje aan. Hij postte het bericht op zijn eigen sociale medium Truth Social. Vanaf dat moment stroomden kopers toe.

De digitale munten werden uitgegeven door twee bedrijven. Het eerste is CIC Digital LLC, een bedrijf waarmee de Amerikaanse president al miljoenen verdiende aan digitale Trump-snuisterijen. Het andere heet Fight Fight Fight LLC en is pas een maand geleden opgericht in de Amerikaanse staat Delaware, dat bekendstaat als belastingparadijs.

Samen brachten de bedrijven 200 miljoen digitale Trump-munten op de markt. Zelf hielden ze er nog vier keer zoveel in eigen zak. Deze 800 miljoen munten worden in stapjes de komende drie jaar op de markt gebracht.

Potentieel miljarden

De eerste muntjes werden zaterdag verkocht voor 0,19 dollar, even voordat Trump ze aanprees bij het grote publiek. De waarde nam snel toe en bereikte een piek op zondag met 75 dollar per munt. Daarna daalde de waarde weer.

Rond het moment dat Trump zijn eerste speech hield als nieuwe president, gisteravond, schommelde prijs rond de 40 dollar. De munten zaten toen in ruim 800.000 verschillende digitale portemonnees.

Hoeveel het Trump en de mensen om hem heen heeft opgeleverd? "Dat is nu al tientallen miljoenen en het loopt nog veel verder op", zegt Frank van Weert, topman van Whale Alert, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het opsporen van cryptotransacties. De reserve van 800 miljoen stuks die de mensen achter de munt nog in de markt kunnen zetten, was gisteravond 33 miljard dollar waard.

Crypto bro's

"Het zou ook kunnen dat sommige partijen in het begin gratis munten hebben gekregen. Die delen dan mee in de winst." Van Weert doelt op grote cryptobedrijven als Binance, die vaak een deel van het kapitaal krijgen. In ruil daarvoor maken ze het mogelijk om de munt op hun platform te verhandelen.

Of dat bij de Trump-munt ook is gebeurd, is onduidelijk. Zeker is dat het van oorsprong Chinese Binance meeprofiteert. Het bedrijf wist al vroeg grote aantallen munten in handen te krijgen. Die waren gisteravond ruim 2 miljard dollar waard.

Ook andere grote handelsplatformen als Bybit en Kraken vergaarden kapitalen van honderden miljoenen. "Het project lijkt duidelijk een manier om de crypto bro's te paaien", zegt Van Weert.

Mag het eigenlijk?

"Voorlopig lijkt alles te kunnen in Amerika onder deze president. En het gebeurt steeds openlijker en brutaler", zegt Dennis Post, crypto-expert van consultantkantoor EY. In Europa zou het niet meer door de beugel kunnen, zegt Post, sinds de nieuwe MiCar-regels afgelopen jaar ingingen.

Ook advocaat Woody Jansen de Lannoy denkt dat Trump en zijn mensen net binnen de grenzen blijven, maar dat kan veranderen. "Team Trump kan niet zomaar de overige 800 miljoen munten die ze nog hebben, dumpen. Dan grijpt de toezichthouder wel in."

Toch zijn er al aanwijzingen dat er mogelijk sprake is van handelen met voorkennis, waarbij miljoenen is verdiend, zegt Van Weert. "Een normaal persoon zou hier niet mee wegkomen. Het is best wel eng dat dit kan. De originele belofte waar crypto mee begon, lijkt nu toch echt wel te zijn gestorven."

Melania-coin

De Trump-coin is niet de eerste cryptomunt met steun van Trump. In september werd de World Liberty Financial Token gelanceerd, met steun van de zoons van de president en met Donald Trump als Chief Crypto Advocate.

Melania Trump, de vrouw van de president, lanceerde afgelopen zondag ook een eigen munt. Die heeft een marktwaarde van ruim 900 miljoen dollar.

In de reeks van decreten die president Trump op de dag van zijn aantreden tekende, zat er ook één bij waarmee gratie wordt verleend aan meer dan 1500 Amerikanen die zijn vervolgd voor hun rol bij de bestorming van het Capitool. Van anderen wordt hun celstraf drastisch ingekort, waardoor ze direct kunnen vrijkomen. Voor veertien veroordeelden die de zwaarste vonnissen hoorden, vervalt bij elkaar meer dan honderd jaar gevangenisstraf.

Trump had al aangekondigd dat hij velen gratie zou verlenen, maar er werd rekening mee gehouden dat hij de zwaardere zaken individueel zou willen beoordelen. "We gaan het allemaal uitzoeken", zei hij eerder. Maar gisteren was zijn verhaal vanuit het Oval Office eenduidig en sprak hij over 'gijzelaars' die lang genoeg hebben vastgezeten.

Onder de veroordeelden die nu vrijkomen, is ook voormalig leider van de rechts-extremistische Proud Boys, Enrique Tarrio. Hij kreeg in september 2023 22 jaar gevangenisstraf opgelegd voor zijn rol bij de bestorming van het Capitool, de hoogste straf die werd gegeven.

Tarrio was destijds niet in Washington, maar stuurde de bestorming op afstand aan. Hij werd veroordeeld voor zogenoemde opruiende samenzwering.

Oath Keepers

Ook Proud Boys-lid David Dempsey, die 20 jaar cel kreeg voor het gebruiken van zwaar geweld, zal vrijkomen. Hij ging op 6 januari 2021 agenten te lijf, waarbij hij onder meer een vlaggenstok en pepperspray gebruikte.

Verder gaat een streep door de 18 jaar celstraf die Stewart Rhodes kreeg. Hij is de oprichter van de ultranationalistische Oath Keepers. Dat is een van de burgermilities die deelnamen aan de gewelddadige bestorming van het parlement in Washington.

Bekijk hier hoe Rhodes vrij werd gelaten:

Het decreet van Trump maakt in één klap een einde aan een van de omvangrijkste onderzoeken van de Amerikaanse justitie ooit. Zaken die nog lopen, komen te vervallen.

Een paar weken geleden liet justitie het onderzoek al vallen naar de eigen betrokkenheid van Trump bij de bestorming en pogingen om de verkiezingsuitslag te manipuleren. Dat was nadat duidelijk was geworden dat Trump opnieuw president zou worden en na een uitspraak van het Hooggerechtshof dat oordeelde dat de president gedeeltelijk aanspraak kon maken op immuniteit.

Trump heeft de dag van de bestorming van het Capitool "een ongelooflijk mooie dag" genoemd. "Ze waren daar met een hart vol liefde", zei hij over de bestormers. Met de massale gratie wil Trump het narratief over 6 januari 2021 verder herschrijven, legt correspondent Rudy Bouma in deze video uit:

De gratieverleningen hebben geleid tot felle reacties onder de Democraten. "Donald Trump luidt gouden tijden in voor mensen die de wet overtreden en de regering omver proberen te werpen", reageerde Chuck Schumer, de Democratische leider in de Senaat.

Nancy Pelosi, de Democratische voormalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, sprak van een "ongekende belediging voor het justitiële systeem en voor de helden die fysieke en mentale verwondingen hebben opgelopen toen ze het Capitool, het Congres en de Grondwet beschermden".

Bij de bestorming raakten zo'n 140 agenten gewond, onder meer bij aanvallen met ijzeren staven, stokken en chemische substanties. Vier mensen kwamen om het leven, onder wie een Trump-aanhanger die door een agent werd beschoten toen ze door een vernielde ruit wilde klimmen.

Persbureau AP sprak met oud-agent Michael Fanone, die tijdens de rellen bewusteloos raakte en een hartaanval kreeg nadat een Trump-aanhanger een stroomstootwapen tegen hem had gebruikt. Hij zei: "Dit is voor wie de Amerikanen hebben gestemd. Hoe reageer je op zoiets?" Over de bestormers zegt hij: "Dat zijn lafaards. Hun kracht zat in de aantallen en hun kudde-mentaliteit."

Bekijk hieronder een terugblik op de bestorming van het Capitool:

TSMC heeft de productie in zijn fabrieken hervat nadat een aardbeving met een magnitude van 6,4 op de schaal van Richter het zuiden van Taiwan raakte. De evacuatie van personeel uit verschillende productielocaties in het centrale en zuidelijke deel van het eiland is beëindigd.

De nieuwe generatie AMD-videokaarten komt in maart wereldwijd beschikbaar. Dat heeft David McAfee, vicepresident van de Radeon- en Ryzen-divisie bij AMD, bekendgemaakt via sociale media.

Op de Indonesische eilanden Bali en Java zijn zeker 25 doden gevallen door overstromingen en aardverschuivingen. Een aantal mensen wordt vermist, melden de autoriteiten. Het natuurgeweld is het gevolg van aanhoudende regen en harde wind.

De meeste doden werden op Java geteld. Daar kwamen zeker zeventien mensen om het leven. "Sommigen waren aan het vissen of zochten beschutting toen ze werden meegesleurd door de overstromingen", aldus Bergas Catursari, hoofd rampenbeheersing in Midden-Java.

Sommige slachtoffers werden bedolven onder de modder. Het zwaarst getroffen district op Java is Petungkriyono.

Rotsblokken

Op Bali vielen er rotsblokken op een huis in het dorp Pikat. Daar vielen vier doden en vier gewonden. Een ander huis in Ubung Kaja werd bedolven onder aarde en puin. Ook daar kwamen vier mensen om. Met speurhonden wordt gezocht naar vermisten. Ook worden graafmachines ingezet. Het reddingswerk wordt bemoeilijkt door het slechte weer en het steile terrein.

De autoriteiten hebben gewaarschuwd dat de aanhoudende stortbuien nog meer natuurrampen kunnen veroorzaken, zoals plotselinge overstromingen. Vooral in de buurt van berghellingen en rivieren lopen mensen gevaar.

Het regenseizoen op de Indonesische eilanden duurt van november tot april. In het westen van Java kwamen afgelopen maand al twaalf mensen om door overstromingen en begin november vielen er op Sumatra tientallen doden door natuurgeweld.

Driekwart van de gemeenten duikt de komende jaren samen voor miljarden euro's in de rode cijfers. Dat blijkt uit een berekening van accountantsbureau BDO, dat elk jaar de meerjarenbegrotingen van alle gemeenten in Nederland tegen het licht houdt. Het valt op dat veel gemeenten keuzes maar blijven uitstellen, in de hoop dat het Rijk toch nog bijspringt.

Slechts een kwart van de 342 gemeenten blijkt de komende drie jaar een positieve begroting rond te kunnen krijgen. Samen verwachten zij in die periode een overschot van 1,4 miljard euro te realiseren. Bij de overige driekwart komt het tekort volgens de berekeningen van BDO uit op 5,2 miljard euro.

De geldproblemen bij de gemeenten komen niet uit de lucht vallen, maar ze nemen wel steeds verder toe. Een jaar geleden rekende BDO nog uit dat een kwart van de gemeenten de komende jaren tekorten zouden oplopen. Volgens BDO hebben Nederlandse gemeenten nu samen weliswaar 41 miljard euro aan reserves, maar zijn niet alle reserves te gebruiken om de gaten in de begroting te dichten.

Ravijnjaar

De grootste problemen vinden volgend jaar plaats, waarin de tekorten volgens BDO zullen oplopen naar 1,4 miljard euro. In dit zogenoemde 'ravijnjaar' wordt vanuit het Rijk flink gekort op de bijdrage aan gemeenten. Veel colleges weten voor taken als de Jeugdzorg niet hoe ze die financieel moeten rondbreien.

Marc Steehouwer van BDO stelt dat veel gemeenten hopen op extra geld van het Rijk. Mede daarom wordt het doorhakken van knopen uitgesteld. "Begin 2026 zijn er ook gemeenteraadsverkiezingen. Als colleges nu pijnlijke keuzes maken, kunnen de huidige partijen in het college worden afgestraft."

Dat laatste valt BDO op in de nageplozen meerjarenbegrotingen. Gemeenten die met het oog op de overheidskortingen hebben besloten om te gaan bezuinigen, hebben nog niet concreet gemaakt hoe ze dat gaan doen. Als die knoop is doorgehakt, vallen die klappen bij buurthuizen, het onderhoud van groen en subsidies. Ook worden zaken als onroerende zaakbelasting, parkeertarieven en leges verhoogd.

Volgens Steehouwer zijn zulke maatregelen niet altijd nodig: "Gemeenten mogen ook echt goed naar hun eigen organisatie en keuzes kijken. Is nu alles wat je plant en doet nodig? Niet alleen gemeenten zijn aan zet, ook het Rijk. Je kunt niet als gemeente blijven wachten tot het Rijk over de brug komt. Dat gaat het niet oplossen."

Gemeenten dreigden eerder naar de rechter te stappen als de rijksoverheid niet met geld over de brug zou komen voor onder meer jeugdzorg:

We love seeing retro games evolve into new, unexpected dimensions. Enter [Markus]’ adaptation of 3D Tetris on a custom-built 3x3x12 RGB LED matrix. Developed as a university project, this open-source …read more

De formatiegesprekken in Oostenrijk voor een rechtse regering lopen voortvarend. De rechts-radicale FPÖ en de christendemocratische ÖVP zijn gisteren de inhoudelijke onderhandelingen begonnen. Nu een FPÖ-regering realistisch lijkt, neemt het verzet van maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en de oppositie toe.

Na de verkiezingen weigerde de ÖVP, net als alle andere partijen, een coalitie met verkiezingswinnaar FPÖ, zolang de omstreden Herbert Kickl aan het roer staat. Na het opstappen van ÖVP-bondskanselier Nehammer viel die blokkade weg en begonnen de onderhandelingen voor een rechtse regering, met Kickl als beoogde bondskanselier.

Kickl, bekend om harde uitspraken over migranten en de rechtspraak, slaat de laatste weken een voorzichtigere toon aan. De ÖVP wordt niet langer aangevallen, "niemand in de partij" wil de EU nog verlaten en het leven zal duurder worden vanwege noodzakelijke bezuinigingen, aldus Kickl. De FPÖ-leider bereidt zich zichtbaar voor op het kanselierschap.

Als de coalitievorming slaagt, krijgt Oostenrijk voor het eerst een FPÖ-bondskanselier. Samen met het Hongarije van Viktor Orbán en het Slowakije van Robert Fico ontstaat dan een conservatief, Ruslandgezind blok in Midden-Europa. Later dit jaar komt daar waarschijnlijk Tsjechië bij, waar de populist Andrej Babiš aan kop gaat in de peilingen voor de verkiezingen in oktober.

Opgedoken video

De twee partijen onderhandelen nu in dertien subgroepen over de details. Een belangrijke hobbel werd vorige week al genomen: het geld. Er moest dringend een gat in de begroting worden gedicht, om te voldoen aan de EU-begrotingsregels. De twee partijen kondigden voor 6,3 miljard euro aan bezuinigingen aan, vooral op klimaatgebied. Subsidies voor elektrische auto's en zonnepanelen verdwijnen, evenals geld voor bijscholing.

De vraag is of de ÖVP de rijen gesloten houdt. Binnen de partij bestaat weerzin tegen samenwerking met de rechts-radicale partij, onder meer vanwege het verzet van de FPÖ tegen sancties tegen Rusland en zijn rol in een groot spionageschandaal. Het zou Oostenrijks positie en aanzien in het Westen verzwakken, zo vrezen de christendemocraten.

Voor de ÖVP is het van belang dat de partij naast Buitenlandse Zaken ook de cruciale ministeries Justitie en Binnenlandse Zaken bemachtigt, om te voorkomen dat de FPÖ net als tijdens de vorige regeerperiode misbruik maakt van de veiligheidsdiensten. Dat zijn omvangrijke eisen voor de juniorpartij in de coalitie.

De relatie tussen de formerende partijen is al onder druk komen te staan door een opgedoken video van FPÖ-kopstukken, gepubliceerd door Der Standard. Aan een Stammtisch in een Weens café wordt de ÖVP door FPÖ'ers een "machtsbeluste" partij "in erbarmelijke staat" genoemd, die eigenlijk naar de oppositiebanken moet worden verwezen.

ÖVP-leider Stocker, die Kickl eerder een 'veiligheidsrisico' noemde, verzekert nu "zijn waarden nooit op te geven" en duidelijke grenzen te trekken. Maar hij zit klem: er lijkt geen alternatief, nu de onderhandelingen met de centrumlinkse SPÖ en liberale NEOS zijn mislukt. Wat rest zijn nieuwe verkiezingen, maar zijn partij is in de peilingen naar een dieptepunt van 18 procent gezakt. De FPÖ groeit juist verder.

Persvrijheid onder druk

In reactie op de publicatie van Der Standard viel de FPÖ de 'linkse stasi-krant' hard aan. Ook stelde een vooraanstaande FPÖ'er voor subsidies voor de vrije pers stop te zetten. De Oostenrijkse Vereniging van Hoofdredacteuren sloeg daarop alarm. Zij waarschuwen dat de persvrijheid wordt bedreigd met de FPÖ in de regering. Ook de publieke omroep ÖRF vreest drastische bezuinigingen en politieke inmenging.

De omroep is niet de enige die zich roert. Een groep van 150 vooraanstaande kunstenaars roept de ÖVP in een open brief op niet met de FPÖ in zee te gaan. "Het zal het grootste kapitaal van Oostenrijk vernietigen: het wereldwijde aanzien als land van kunst en cultuur."

Ook de baas van de Kamer van Koophandel, tevens ÖVP-coryfee, roert zich. Hij vreest schade aan de Oostenrijkse export als de FPÖ geen afstand doet van complottheorieën en de wens om van Oostenrijk een 'fort' te maken.

De vraag is of Kickl bereid is verder afstand te doen van zijn radicale standpunten of dat hij, gesteund door de goede peilingen, juist de ÖVP op de knieën weet te krijgen. De gesprekken vinden nu op een geheime locatie plaats. Wanneer een deal kan worden verwacht, is onduidelijk.

Donald Trump heeft op zijn eerste dag als president een decreet ingetrokken van zijn voorganger Joe Biden. Dit decreet verplichtte AI-ontwikkelaars om veiligheidstests met de overheid te delen voordat nieuwe technologie voor het publiek beschikbaar kwam.

Het treinverkeer tussen Utrecht Centraal en Driebergen-Zeist is hervat. Gisterochtend vroeg kwam het stil te liggen, nadat een passagierstrein van de NS op een spoorwegovergang in Bunnik op een graafmachine was gebotst. Die was stilgevallen op de overgang.

De botsing veroorzaakte veel schade aan de intercity, spoorwegovergang en de bovenleiding. ProRail sprak van veel herstelwerk. "Uiteindelijk hebben we de beschadigde overweginstallatie moeten vervangen", zegt een woordvoerder.

De graafmachine met aanhanger kwam gisteren rond 06.00 uur stil te staan op de spoorwegovergang. Een intercity naar Arnhem botste er met hoge snelheid tegenaan. De treinmachinist raakte hierdoor lichtgewond.

Machinist nog thuis

"Het gaat naar omstandigheden goed met hem", zegt een woordvoerder van NS. De man is vandaag nog niet aan het werk, hij zit thuis. "Je kunt je voorstellen dat hij zich kapot is geschrokken."

In de trein zaten zeven passagiers. Zij bleven ongedeerd. De bestuurder van de graafmachine wist op tijd weg te komen. "Zijn motor viel uit toen hij op het spoor stond", zei een woordvoerder van ProRail gisteren tegen RTV Utrecht. "Hij heeft de klap gevoeld, maar is heelhuids net op tijd uit het voertuig gekomen."

Een omstander filmde het moment van de botsing:

De Taliban in Afghanistan hebben twee Amerikaanse gevangenen vrijgelaten in ruil voor een Afghaan die al jaren vastzit in de VS. Een van de Amerikanen is Ryan Corbett, die in augustus 2022 werd ontvoerd in het land.

Corbett woonde in Afghanistan ten tijde van de val van de Afghaanse regering in 2021. Die regering werd door de VS gesteund. Corbett was met zijn familie teruggekeerd naar de VS, maar was op zakenreis in Afghanistan toen hij werd ontvoerd.

Wie de tweede Amerikaan is, is nog onduidelijk. Amerikaanse media noemen onder anderen William McKenty. Over hem is weinig bekend, ook niet wat hij in Afghanistan deed. Dat zou mede op verzoek van zijn familie zijn geweest.

De Afghaan die vrijkomt, is Khan Muhammad, die in oktober 2016 werd opgepakt in de buurt van Jalalabad, in de noordoostelijke provincie Nangahar. Hij had zich volgens de VS schuldig gemaakt aan de handel in opium en heroïne naar de VS. Daarmee wilde hij raketaanvallen op Amerikaanse militairen financieren. Ook zou hij achter aanvallen op Afghaanse regeringsdoelen hebben gezeten.

Boer was informant

Khan Muhammad werd een jaar na zijn aanhouding uitgeleverd aan de VS en veroordeeld tot levenslang. Hij zat zijn straf uit in Californië. De Afghaan kwam destijds op de radar van de Amerikanen na een tip van een lokale boer. Die man verklaarde zich daarna bereid om als informant te werken en nam gesprekken op die hij voerde met Muhammad.

Het zou eigenlijk de bedoeling zijn geweest de gevangenenruil af te ronden onder het presidentschap van president Biden, maar door slechte weersomstandigheden zou er vertraging zijn ontstaan. Daarbij zouden de Taliban volgens een bron van CNN er de voorkeur aan hebben gegeven de nieuwe president Trump met de eer te laten strijken.

Qatar heeft bemiddeld bij de gevangenenruil. Muhammad zou zijn overgebracht naar Doha en ook de twee Amerikanen zouden Afghanistan hebben verlaten.

De familie van Corbett heeft zijn vrijlating bevestigd en bedankt Biden, Trump en bemiddelaar Qatar.

Twee Amerikanen nog vast

Er zitten nog twee Amerikanen vast in Afghanistan. De ene is George Glezmann, die onderhoudsmonteur was bij de luchtmacht. De tweede is Mahmood Habibi, een Afghaanse Amerikaan die in het land werd opgepakt na de Amerikaanse raketaanval in Kabul waarmee al-Qaida-leider Ayman al-Zawahri in 2022 werd gedood. De Biden-regering zou hebben geprobeerd hen onderdeel te maken van de gevangenenruil, maar dat is mislukt.

(Telecompaper) The Nigerian Communications Commission has approved requests from mobile network operators for tariff adjustments in response to the prevailing...

Een onderzoek van Follow the Money onthult dat het Nederlandse Openbaar Ministerie een algoritme, genaamd Preselect Recidive, inzet om recidiverisico's bij minderjarigen te voorspellen. Het systeem analyseert jaarlijks tienduizenden jongeren.