Aggregator

Voormalig minister Hennis van Defensie heeft de Tweede Kamer meermaals te laat en onjuist geïnformeerd over het bombardement van Nederlandse F-16's op de Iraakse plaats Hawija in 2015. Dat concludeert de commissie-Sorgdrager na vier jaar onderzoek in een rapport, melden Haagse bronnen aan RTL Nieuws. Het rapport wordt maandag gepresenteerd en overhandigd aan minister Brekelmans van Defensie.

NOS en NRC brachten in 2019 aan het licht dat er bij het bombardement op een IS-bommenfabriek zeker 70 burgers om het leven waren gekomen. Nederland wilde samen met de internationale coalitie die tegen IS streed enkel luchtaanvallen uitvoeren waarbij geen burgerdoden werden verwacht. Nederland was daarbij afhankelijk van inlichtingen van de VS, maar door een misrekening van het Amerikaanse onderzoeksteam bleek de aanval veel destructiever dan vooraf gedacht. De regering zweeg daar jarenlang over.

De commissie komt volgens RTL Nieuws tot de conclusie dat Hennis kort na de aanval niet tegen de Kamer heeft gezegd dat er burgerslachtoffers waren gevallen. Zij wilde dat eerst met zekerheid kunnen zeggen. Toen ze die informatie alsnog kreeg, heeft ze de Kamer te laat en onjuist geïnformeerd over meerdere zaken.

Geen analyses uitgevoerd

"Ze hebben onvolledige en onjuiste informatie aan de Kamer gegeven over het type F-16-missies, het proces van de inzet van wapens en over het vallen van burgerslachtoffers", zou de commissie hebben vastgesteld. Dat de Amerikanen het een half jaar na het bombardement aannemelijk vonden dat er burgerslachtoffers waren gevallen, werd niet gedeeld met de Tweede Kamer.

Verder werd door Hennis en de top van Defensie gezegd dat de F-16-vlieger die het doelwit onder vuur nam, had kunnen besluiten om het bombardement te staken. Maar dat kon niet het geval geweest zijn, omdat er bij deze specifieke missie wapens op grote afstand waren ingezet en de vlieger geen zicht had op wat er zich op de grond had afgespeeld, schrijft de commissie volgens RTL.

Daarnaast zou er ten onrechte zijn volgehouden dat er bij het besluit om te bombarderen contact was geweest met een speciaal juridisch adviseur. Ook beweerde het ministerie dat er voorafgaand aan het besluit computersimulaties waren uitgevoerd en analyses waren gemaakt door experts over de kans op secundaire explosies. Maar volgens Sorgdrager zou dat nooit zijn gebeurd.

Spoeddebat

De onthullingen over de burgerdoden in Hawija maakten veel los in de politiek. In 2021 werd er na druk van de Tweede Kamer 4 miljoen euro vrijgemaakt voor schadeherstel. Daarnaast spanden elf Iraakse nabestaanden een rechtszaak aan tegen de Nederlandse staat.

SP-leider Dijk reageert verontwaardigd op de uitkomsten van de commissie Sorgdrager en heeft een spoeddebat aangevraagd met minister Brekelmans. Het ministerie van Defensie wil nog niet uitgebreid reageren op het rapport, maar noemt in een reactie de kwestie-Hawija "een belangrijk en zeer serieus onderwerp". "Na de presentatie zal Defensie het rapport eerst bestuderen en dan met een reactie komen."

Virtuos Games neemt drie kleinere gamestudio's over, waaronder het Nederlandse Abstraction. Daarnaast neemt de Aziatische gameontwikkelaar het Amerikaanse Pipeworks Studios over en verkrijgt het een meerderheidsbelang in het Canadese Umanaïa Interactive.

De man die vorig jaar juli drie meisjes doodstak tijdens een dansles in het Engelse Southport is veroordeeld tot gevangenisstraf van minimaal 52 jaar.

De man (18) heeft geen 'whole life sentence' gekregen maar een 'life sentence'. Dat betekent dat er nog een kans is dat hij ooit nog vrijkomt, alhoewel dat volgens de rechter waarschijnlijk niet zal gebeuren. De rechter zei dat de dader over 52 jaar een poging kan doen om vrij te komen. Na die tijd in de gevangenis kan hij een aanvraag doen voor een vervroegde vrijlating.

De rechter kon de man geen 'whole life sentence' opleggen, waarbij hij sowieso nooit zou vrijkomen. Die straf zou hij wat de rechter betreft wel moeten krijgen, maar dat kon niet, omdat hij op het moment van het plegen van de misdrijven minderjarig was.

De rechter benadrukte dat hij op brute wijze in korte tijd drie kinderen vermoordde. "Het was zo'n extreem geweld, dat het moeilijk te begrijpen is waarom hij het deed", zei de rechter.

Er kwamen verschillende nabestaanden en slachtoffers aan het woord in de rechtszaal. Zo vertelden de ouders van een van de vermoorde meisjes (9) dat hun levens "binnen enkele minuten werden verwoest". De moeder van een ander slachtoffer (7) liet een verklaring voorlezen door de advocaat. "We zullen haar liefde, positiviteit en nalatenschap voortzetten, ongeacht hoeveel pijn je hebt veroorzaakt."

'Blinde paniek'

De aanval vond plaats in een buurtcentrum, waar dansjes werden geoefend van zangeres Taylor Swift.

Een tiener die de aanval overleefde vertelde in de rechtszaak dat ze die dag "alleen maar geschreeuw hoorde". In de verklaring werd de dader direct aangesproken. "Ik was zo bang voor wat je deed en ik was in blinde paniek." Een ander kind dat de aanval overleefde, maar wel werd neergestoken, zei: "Er zijn geen woorden om te omschrijven wat er die dag is gebeurd".

Een vader van een van de kinderen die de aanval overleefden, sprak namens zijn 9-jarige dochter. "Ik worstel met mijn emoties en ik heb littekens waarvan ik weet dat ze er altijd zullen zijn, maar ik wil vooruitkijken", luidden de woorden. De ouders van twee meisjes die gewond raakten, vertelden dat hun dochters niet meer alleen kunnen zijn. Ze slapen bij hun ouders en kunnen niet naar school wandelen zonder bang te zijn.

Daarnaast las de danslerares, die zelf vijf keer werd gestoken, een verklaring voor. "Als 36-jarige vrouw kan ik niet over straat zonder mijn adem in te houden als ik langs iemand loop", zei ze. Daarna kijkt ze achterom "om te zien of diegene geprobeerd heeft me neer te steken".

Schuld bekend

Axel Rudakubana bekende afgelopen maandag al schuld aan de drie moorden van de meisjes van 6, 7 en 9 jaar en tien pogingen tot moord. Ook gaf hij toe het dodelijke gif ricine te hebben geproduceerd en dat hij een trainingshandleiding van terreurorganisatie al-Qaida in zijn bezit had. De rechter oordeelde dat er geen bewijs was dat de dader handelde vanuit een terroristisch motief.

Het Openbaar Ministerie zei eerder wel dat Rudakubana een ziekelijke belangstelling heeft voor dood en geweld heeft en dat hij de moorden zorgvuldig had gepland. De Britse regering zegt dat er aanwijzingen zijn gemist, meldde de BBC. Volgens premier Starmer heeft de staat gefaald. Gisteren kondigde het kabinet aan dat het moeilijker wordt om online een mes te kopen.

De rouwende bevolking bracht een eerbetoon door massaal bellen te blazen:

Na de aanval volgden dagenlange rellen in het Verenigd Koninkrijk.

Over de identiteit van Rudakubana gingen op sociale media verhalen rond die niet klopten. Zo werd onjuiste informatie verspreid over zijn afkomst. Betogers uit rechts-radicale en rechts-extremistische hoek gingen de confrontatie aan met de politie en tegendemonstranten. Ook vielen ze moskeeën en opvangplekken voor asielzoekers aan. Zeker 1200 mensen werden opgepakt. Honderden van hen zijn inmiddels veroordeeld tot straffen die oplopen tot maximaal negen jaar cel.

Actiegroep Extinction Rebellion (XR) mag zaterdag niet protesteren op de ringweg A10. De gemeente Amsterdam heeft dat verboden vanwege "zeer grote veiligheidsrisico's". XR laat weten het protest tegen de ING en haar investeringen in fossiele industrie alsnog door te zetten.

Burgemeester Halsema heeft het besluit genomen in overleg met de hoofdofficier van justitie en de politiechef van Amsterdam. Volgens de driehoek leidt de demonstratie niet alleen tot veiligheidsrisico's en zijn er "onvoldoende garanties op een ongehinderde doorgang van nood- en hulpdiensten". Dat is een probleem gezien het nabijgelegen ziekenhuis VUmc, aldus de driehoek.

'Gevaarlijker dan voorheen'

XR demonstreerde vorig jaar ook meermaals op de A10, ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van de ING (de 'poenschoen'). Het ging ook toen om een protest tegen de investeringen van de bank in de fossiele industrie, schrijft stadsomroep AT5.

Ook deze snelwegblokkades waren verboden. Volgens de Amsterdamse driehoek is het betreden van de A10 is zaterdag "nog gevaarlijker dan voorheen". Dat heeft te maken met werkzaamheden op de snelweg. Delen zijn afgezet en er liggen bouwmaterialen en machines.

Als alternatieve locatie wijst Halsema, net zoals bij eerdere aangekondigde demonstraties op de A10, het grasveld naast het oude kantoorgebouw van de ING aan. "Dit is een plek die recht doet aan de gewenste symboliek, zonder de grote risico's en ontwrichting van een blokkade van de A10", aldus de burgemeester.

Boodschap overbrengen

De actiegroep is echter niet van plan de demonstratie te verplaatsen, laat een woordvoerder van XR weten. "En er wordt sowieso gedemonstreerd." De plek op de A10 is juist belangrijk, zegt de woordvoerder.

Hoewel ING niet meer in de 'poenschoen' zit, associëren veel mensen dat gebouw nog wel met de bank, aldus de woordvoerder. "We demonstreren tegen belachelijk beleid van ING. Ze investeren in fossiele bedrijven en bedrijven die mensenrechten schenden met het geld van Nederlandse burgers."

Volgens hem stonden deze week meermaals XR-demonstranten voor het huidige kantoor van de bank dat overigens niet aan de A10 maar aan de Bijlmerdreef ligt. "Maar dan zijn we niet verstorend genoeg. Daarom moeten we wel ergens vervelend gaan doen, om onze boodschap over te brengen."

De Nederlandse en Belgische websites van Game Mania lijken weer actief te zijn. Op beide websites wordt aangekondigd dat er 'hard gewerkt wordt om Game Mania weer online te brengen, met een geplande herlancering in het tweede kwartaal van 2025'.

(Telecompaper) The UK Competition and Markets Authority (CMA) has opened strategic market status (SMS) investigations into mobile ecosystems...

AMD heeft verklaard waarom het de release van zijn Radeon RX 9070-videokaarten heeft uitgesteld. Het bedrijf heeft meer tijd nodig om de software te optimaliseren en om te zorgen dat meer games werken met zijn upscalingtechniek FSR4.

Het kabinet is desnoods bereid mee te betalen aan de beveiliging van station Maarheeze als dat kan voorkomen dat de NS daar geen treinen meer laat stoppen. Dat heeft staatssecretaris Jansen gezegd in de Tweede Kamer. Het gaat om 2,3 miljoen euro per jaar.

De NS luidde vorige week de noodklok vanwege de overlast die asielzoekers daar veroorzaken. Op en rondom het station in Noord-Brabant heeft de NS te maken met een "wisselende groep bewoners" van het azc in Budel, op ongeveer een half uur lopen. De NS wil dat de overheid meebetaalt aan de veiligheidsmaatregelen en overweegt anders het station voorbij te rijden.

Op het station is permanent beveiliging van de NS aanwezig. Van alle reizigers wordt voordat ze de trein instappen het vervoersbewijs gecontroleerd door vijf beveiligingsmedewerkers. Dit om de problemen die er in de trein waren te voorkomen. Maar ook het controleren van de vervoersbewijzen op het station leidt tot ongewenste situaties, meldt de staatssecretaris aan de Kamer.

Drieduizend meldingen

De beveiliging van NS deed in 2024 meer dan drieduizend keer melding van een vervelende situatie op station Maarheeze. Daarbij ging het 1372 keer om een onjuist vervoersbewijs, dat is gemiddeld bijna vier keer per dag. 365 keer ging het om het beledigen van een NS-medewerker en 18 keer over een bedreiging. Of dit uitsluitend om asielzoekers gaat blijkt niet uit de cijfers.

Vanwege de problemen is er doorlopend overleg tussen het COA, de politie, de gemeente Cranendonck waar Maarheeze onder valt, de provincie Noord-Brabant, de lokale busvervoerder, de NS en de ministeries van Asiel en Migratie en Infrastructuur en Waterstaat. Het kabinet heeft besloten een apart bewindspersonenoverleg te organiseren over Maarheeze om een permanente oplossing te bedenken.

Twee korte films van Nederlandse regisseurs zijn genomineerd voor een Oscar. Het gaat om Ik ben geen Robot (I'm Not a Robot) van Victoria Warmerdam en de animatiefilm Wander to Wonder van Nina Gantz. De nominaties voor de prestigieuze filmprijs zijn in Los Angeles bekendgemaakt.

De korte film van Warmerdam gaat over een vrouw die herhaaldelijk niet door de captchatest komt, de online test om te bepalen of iemand geen robot is. Ze begint zich steeds meer af te vragen of ze inderdaad een robot zou kunnen zijn.

Tien jaar geleden

De laatste keer dat er een Nederlandse korte film genomineerd werd voor een Oscar was in 2015, dat was A Single Life van Marieke Blaauw, Joris Oprins en Job Roggeveen. De laatste keer dat een korte (animatie)-film de Oscar ook won, was in 2000.

Toen kreeg Michaël Dudok de Wit de prijs voor Father and Daughter. Hij kreeg in 2016 opnieuw een nominatie voor zijn lange animatiefilm The Red Turtle. Overigens maakt Babygirl, de film van Halina Reijn met Nicole Kidman in de hoofdrol, geen kans op een Oscar. Die film stond wel op de shortlist in de categorie voor de beste achtergrondmuziek.

Bekijk de trailer van Ik ben geen Robot:

De stop-motion-animatiefilm van Gantz gaat over drie poppen die speelden in het kindertelevisieprogramma Wander to Wonder. Maar nadat de bedenker van de show is overleden, worden ze alleen achtergelaten in de studio. De film kreeg al een Gouden Kalf voor beste korte film.

Bekijk de trailer van Wander to Wonder:

In de grote Oscar-categorieën domineert de film Emilia Pérez met 13 nominaties. The Brutalist en de musical Wicked volgen daarna met elk tien nominaties.

Emilia Pérez gaat over een Mexicaanse drugsbaas die in transitie gaat om vrouw te worden. Karla Sofía Gascón is genomineerd voor de Oscar voor beste actrice, waarmee ze de eerste trans acteur ooit is die is genomineerd voor de filmprijs.

Emilia Pérez won deze maand al de meeste prijzen bij de Golden Globes, de prijzenregen van de buitenlandse pers in Hollywood, die geldt als een belangrijke graadmeter voor de Oscars.

Film over Trump genomineerd

De film The Apprentice kreeg ook twee nominaties, voor acteurs Sebastian Stan en Jeremy Strong. Stan speelt Donald Trump in een biopic over de jonge jaren van de nieuwe president van de Verenigde Staten. Strong speelt advocaat Roy Cohn, onder wiens vleugels Trump zijn eerste stappen in het vastgoedimperium van zijn vader zette.

Donald Trump was fel gekant tegen het verhaal van de film, waarin te zien is dat hij zijn vrouw verkracht en plastische chirurgie ondergaat, en heeft de makers 'menselijk uitschot' genoemd.

Natuurbranden Los Angeles

De bekendmaking van de nominaties stond oorspronkelijk gepland voor 17 januari, maar door de natuurbranden in Los Angeles is de aankondiging twee keer uitgesteld. De 97e Oscaruitreiking is op 3 maart van 01.00 uur tot 04.00 uur Nederlandse tijd.

Alle genomineerden zijn hier te bekijken.

Het Spaanse bedrijf Liberux heeft zijn smartphone NEXX aangekondigd. De Linux-smartphone komt op de markt via een crowdfundingcampagne en heeft onder meer 32GB aan Lpddr4x-werkgeheugen aan boord. Het is nog onbekend of de telefoon echt uitkomt.

If hacking on consumer hardware is about figuring out what it can do, and pushing it in directions that the manufacturer never dared to dream, then this is a very …read more

Schrijver, dichter en hoogleraar dendrochronologie Esther Jansma is overleden, bevestigt haar uitgever Prometheus, waar ze in november haar elfde en laatste dichtbundel publiceerde. Ze overleed in een hospice in haar woonplaats Utrecht aan de gevolgen van kanker. Ze is 66 jaar geworden.

Ze groeide met een tweelingzusje, twee jongere zusjes en een broertje op in een communistisch kunstenaarsgezin, in een tweekamerwoning in Amsterdam.

Haar ouders waren beeldhouwers, maar haar vader kwam toen ze 6 was om het leven bij een auto-ongeluk. Ze was een slim kind, vertelde ze later. "Ik leefde erg in mijn hoofd. Ik zat altijd te lezen, in de wc, op bed."

Aardappelzakken

Haar ouders keken met minachting naar mensen die niet aan kunst deden. "Die waren niets waard, aardappelzakken", werd tegen de kinderen gezegd. Ze keek daar later met afschuw op terug, net als de communistische dogma's van haar moeder, maar werd toch zelf ook kunstenaar.

Haar eigen kunstenaarschap kwam tot bloei toen ze als 18-jarige als au pair in Parijs ging werken en het dichten ontdekte. "Daar merkte ik dat ik door te schrijven een geweldige draai kon geven aan de werkelijkheid."

Dode kinderen

Ze debuteerde in 1988 met de bundel Stem onder mijn bed. Twee jaar later volgde het autobiografische Bloem, steen, over een doodgeboren kindje. Dood en vergankelijkheid bleven een belangrijk thema in haar werk. Ze verloor als jonge moeder twee kinderen. Een dochtertje stierf in 1988 tijdens de geboorte, een zoontje overleed in 1993 na negen maanden aan een chromosoomafwijking.

Na het overlijden van haar zoontje ging ze promoveren. "Dat was natuurlijk een soort vlucht. Ik werd een workaholic, net als mijn man, Casper, die werd in die tijd architect." Later kregen ze nog twee kinderen, die wel in leven bleven. Het huwelijk met Casper hield geen stand.

In 1998 publiceerde ze doodsgedichten voor haar zoontje, met soms een grimmige toon: "Ach kindje, elfen zijn zwak en ze sterven als gekken en wij, wij vergeten al hoe vol het licht ooit op je viel, hoe je hier ligt, dit stille nu vol jij, zozeer jezelf en voorbij, godverdomme, voorbij."

Stradivarius

Ze vertelde dat ze snel dichtte en dat inspiratie geen rol speelde. "Inspiratie is een verzinsel. Je begint door één regel te schrijven, zelfs al is-ie slecht. Je probeert iets en daar ga je vervolgens de interactie mee aan." De gedichten waren vaak wel autobiografisch. De aanleiding kon een droombeeld zijn, een herinnering of iets dat ze opving.

In 2015 schreef ze samen met haar tweede man, hoogleraar moderne letterkunde Wiljan van den Akker, een roman, De Messias. Naar analogie van 'Nicci French' deden ze dat onder een schrijversnaam: Julian Winter. De Messias is de naam van een viool uit 1716 van Stradivarius. In de roman onderzoekt een wetenschapper het hout van het vioolblad, waarna blijkt dat de viool een duister verleden heeft.

Houtonderzoek

Esther Jansma was ook archeoloog. Ze was wetenschappelijk directeur van de Stichting Nederlands centrum voor Dendrochronologie. Dendrochronologen onderzoeken de ouderdom en herkomst van hout, en proberen daarmee vaak ook iets te ontdekken over het leven van mensen eeuwen geleden. Ze was ook bijzonder hoogleraar dendrochronologie en paleo-ecologie aan de Universiteit Utrecht.

In 2008 zei ze dat wetenschap en dichtkunst nauw met elkaar verbonden waren. "Als ik een gedicht schrijf, volg ik dezelfde methode als een archeoloog. Ik pas scherven in elkaar, woorden schuif ik aaneen, uit splinters kan ik een boom reconstrueren, zoals ik een gedicht uit losse beelden bouw. Al dichtend of onderzoekend ontstaat de samenhang."

Ze vertelde dat er in een akker in Drenthe boomstronken waren gevonden van achtduizend jaar oud, "de restanten van het oudste bos van Nederland!"

Laatste gedichten

Twee maanden geleden nog werd ze voor haar werk als dendrochronoloog geridderd. Ze werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, onder meer voor haar onderzoek naar het Nederlandse deel van de Romeinse Limes, de grens van het Romeinse rijk

Diezelfde maand verscheen haar laatste dichtbundel, We moeten 'misschien' blijven denken. Ze zag het als het "beladen sluitstuk" van haar oeuvre, waarin ze beschrijft hoe haar leven uiteenvalt. "Het einde is een hoop gedoe/we leven gewoon/ of is dit hoe een schip zinkt", dichtte ze.

In een gezamenlijk onderzoek hebben de Nederlandse en de Duitse politie 23 mensen opgepakt. Ze zouden in Duitsland betrokken zijn geweest bij een golf van geweld, waaronder aanvallen met explosieven.

Aanleiding voor het geweld was een drugsconflict in de buurt van Keulen, meldt de Europese politiedienst Europol. Het zou gaan om de diefstal van zo'n 300 kilo cannabis.

Volgens Europol huurde de benadeelde partij Nederlandse criminelen in om wraak te nemen, wat sinds afgelopen zomer leidde tot een reeks ontploffingen, ontvoeringen en mishandelingen in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. De Duitse politie ging al direct uit van een verband met Nederlandse criminelen.

Acht huizen doorzocht

Dinsdagochtend voerden Keulse rechercheurs samen met Nederlandse agenten in Nederland een operatie uit waarbij drie verdachten werden opgepakt. Ook doorzochten ze acht huizen.

Bij de doorzoekingen nam de politie een omgebouwd vuurwapen, vuurwerkexplosieven, mobiele telefoons en ongeveer 20.000 euro aan contant geld in beslag. Europol meldt dat in het onderzoek eerder al twintig arrestaties waren verricht, in zowel Nederland als Duitsland.

De politiedienst spreekt van "geweld als een dienstverlening" en "criminelen die criminelen inhuren". Sommige wraakaanvallen zouden door kinderen zijn uitgevoerd.

De aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft om een arrestatiebevel voor twee Taliban-leiders in Afghanistan gevraagd. Een van hen is de hoogste leider Haibatullah Akhundzada, een orthodoxe geestelijke.

Aanklager Karim Khan stelt dat Akhundzada samen met voorzitter van het Afghaanse hooggerechtshof Abdul Hakim Haqqani verantwoordelijk is voor misdaden tegen de menselijkheid, in verband met de grootschalige discriminatie van vrouwen en meisjes in het Afghanistan van de Taliban.

Ook noemt de aanklager misdaden tegen mensen die zich niet kunnen vinden in hun ideologie of mensen die willen dat vrouwen wel meer kansen krijgen.

Rechten van vrouwen ingeperkt

Sinds de islamitische Taliban in 2021 weer aan de macht kwamen in Afghanistan heeft het land de rechten van vrouwen aan banden gelegd. Bij de machtsovername beloofden de Taliban dat ze zich gematigder zouden opstellen dan toen ze aan de macht waren in de jaren 90, maar daar is in de praktijk weinig van terechtgekomen.

Zo worden vrouwen publiekelijk gestenigd voor overspel en is het voor meisjes verboden om onderwijs te volgen na de basisschool. Daarnaast mogen vrouwen alleen naar buiten met een bedekt gezicht en onder begeleiding van een mannelijk familielid.

De Taliban zeiden een paar weken geleden ook dat de vergunningen van hulporganisaties die actief zijn in Afghanistan zullen worden ingetrokken als ze vrouwen in dienst hebben.

De 23-jarige Mashal liet correspondent Aletta André vorig jaar zien hoe haar leven eruitziet na de machtsovername:

Afgelopen september zijn Nederland, Duitsland, Canada en Australië ook een procedure gestart tegen Afghanistan omdat de vrouwenrechten daar niet worden nageleefd. Die procedure kan uiteindelijk leiden tot een zaak bij het Internationaal Gerechtshof.

Dat hof is iets anders dan het Strafhof. Het Internationaal Gerechtshof behandelt geschillen tussen landen, het Strafhof spitst zich toe op personen.

Plex maakt het mogelijk om voor iedereen zichtbare reviews te plaatsen. Dat heeft de dienst bekendgemaakt. Het is ook mogelijk om de reviews alleen zichtbaar te maken voor ingelogde gebruikers.

Justitie eist 25 jaar celstraf tegen vier verdachten van de moord op een 28-jarige vrouw in Apeldoorn. De moord is volgens het Openbaar Ministerie gepleegd uit eerwraak.

In september 2023 werd Roshin in het bijzijn van haar dochtertje op straat doodgestoken. De hoofdverdachte is Peshang A. (36), de broer van het slachtoffer. Daarnaast zijn er nog drie verdachten die de moord zouden hebben voorbereid. Het gaat om nog een broer en twee neven van A. Een van de neven is tevens de ex van het slachtoffer.

De familie is uit Syrië afkomstig. De verdachten wilden dat het slachtoffer na haar scheiding terug bij haar ouders in Den Haag zou komen wonen, maar Roshin bleef in Apeldoorn met haar dochtertje. Ze kreeg een nieuwe relatie met een Arabische man; zelf was ze Koerdisch. Ook die relatie keurde haar familie af.

Ze hebben elkaar voorafgaand aan de moord audioberichten en chats over het lot van het slachtoffer gestuurd, bleek vandaag tijdens de zitting.

Beelden getoond

Tijdens de zitting zijn ook beelden getoond waarop te zien is hoe Roshin werd doodgestoken. De advocaten van de verdachten probeerden dat tegen te houden, maar volgens de rechtbank waren de beelden belangrijk om te laten zien, ondanks hun schokkende karakter.

Op die beelden is te zien dat Pershang A. het slachtoffer van achteren bij haar haar grijpt en begint te steken. Op dat moment liep het slachtoffer met haar dochtertje hand in hand over de stoep. Pershang en de andere verdachten weigerden zelf de beelden te bekijken.

Behalve het meisje waren drie toevallige passanten ook getuige van de moord. Een van hen is een jonge jongen, hij is volgens justitie tot op de dag van vandaag ernstig getraumatiseerd.

Geeuwen

Tijdens de zitting maakten de verdachten regelmatig een nonchalante indruk. Zo sprak een van de rechters de ex-partner aan omdat hij veelvuldig zat te geeuwen. De officier van justitie vroeg hem wat hij ervan vindt dat zijn ex dood is. Daarop antwoordde hij: "Ik begrijp de vraag niet". De verdachten wilden daarnaast een deel van de vragen in de rechtbank niet beantwoorden.

A. heeft toegegeven dat hij zijn zusje heeft doodgestoken. Hij wilde naar eigen zeggen praten over haar nieuwe relatie en zou haar in een opwelling hebben neergestoken, schrijft Omroep Gelderland. Hij was op dat moment onder invloed van cocaïne.

Het meisje dat getuige was van de moord op haar moeder is inmiddels 4 en woont in een pleeggezin op een geheim adres. "Hoewel ze nog jong is en niet alles begrijpt wat er is gebeurd, begrijpt ze al wel de impact van de daad", zei de raadsvrouw namens de voogden van Jeugdbescherming Gelderland. "Ze groeit op met een familiegeschiedenis die getekend is door geweld en verlies. Dit zal ongetwijfeld invloed hebben op haar persoonlijke ontwikkeling in de komende jaren."

De rechtbank doet op 20 februari uitspraak.

Voormalig eigenaar Heerke Kooistra van winkelketen Big Bazar moet voor 1 jaar de gevangenis in. Tot dat oordeel komt de rechtbank in Zwolle.

De boekhouding van vijf bedrijfjes was niet op orde, oordeelt de rechter. Ook onthield de Friese retail-ondernemer de Belastingdienst opzettelijk van de juiste informatie. Daarmee heeft Kooistra de belastingwet overtreden.

Ook krijgt de 52-jarige Kooistra een verbod opgelegd om een nieuwe onderneming op te starten. Dit verbod geldt voor vijf jaar. In oktober vorig jaar werd Kooistra al veroordeeld tot een taakstraf van 200 uur omdat hij als privépersoon tien jaar lang geen aangifte van inkomstenbelasting had gedaan.

Eerder deze maand eiste het Openbaar Ministerie een gevangenisstraf van achttien maanden, waarvan zes voorwaardelijk. Daar gaat de rechter nu dus deels in mee.

Big Bazar

In 2021 nam Kooistra koopjesketen Big Bazar over van Mirage Retail Group, het moederbedrijf van het inmiddels failliete Blokker.

De overname werd geen succes. Door oplopende huurachterstanden, het niet betalen van leveranciers en belastingschulden viel het bedrijf in 2023 om.

Ook in de afhandeling van de faillissementsaanvragen van Big Bazar bleek voor de rechter dat Kooistra moeite had om inzage te geven in het reilen en zeilen van de retailketen.

Groningen en Noord-Drenthe krijgen vanaf dit jaar 100 miljoen euro per jaar voor meer onderwijs, zorg en welzijn en dat 30 jaar lang. In totaal mag een bedrag van 3,5 miljard euro verdeeld worden over allerlei plannen die de structurele sociale achterstand in dit gebied weg moeten werken.

Het is onderdeel van het pakket maatregelen waarmee de Staat de schade compenseert die is aangericht door meer dan 60 jaar gaswinning. De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen noemde het een ereschuld. Vandaag worden de plannen met het geld bekendgemaakt.

Voorzitter Tom van der Lee zei het bij de presentatie zo: "Het structureel negeren van de belangen van Groningen heeft een prijs. De Staat en de oliemaatschappijen zijn samen aan zet om de ereschuld in te lossen aan hen. Het gaat hierbij niet louter om aansprakelijkheid. Het gaat ook om de morele verplichting om de schade en de pijn die Groningen en Groningers is toegebracht weg te nemen en daarvoor is onvermijdelijk om daar extra mankracht en geld voor vrij te maken."

Sindsdien zijn er in de provincie gespreksrondes geweest met inwoners van het aardbevingsgebied. Het uitgangspunt is dat binnen één generatie de regio op het landelijke gemiddelde moet komen als het gaat om leefbaarheid, kansen voor kinderen, werk, armoede en (mentale) gezondheid.

Extra lesuren

Daar zijn concrete plannen voor bedacht en voor een deel al in gang gezet. Er zijn al dorpsondersteuners aan het werk. Zij helpen actieve bewoners en vrijwilligers bij initiatieven om de sociale cohesie in een wijk of dorp te verbeteren. Dat wordt nu breder toegepast en structureel gefinancierd.

Meer dan tien procent van de inwoners heeft problematische schulden. Ervaringsdeskundigen gaan deze mensen helpen hun financiën op orde te krijgen.

Kinderen op de basisschool krijgen extra uren les. "Ieder kind heeft recht om te dromen over later", is het uitgangspunt. Dankzij twee extra lesuren per week kunnen basisschoolkinderen kennis maken met sporten, muziekinstrumenten en cultuur. Voor scholen met kinderen voor wie het extra nodig is, kan het tot zes uur per week worden uitgebreid.

Mentale gezondheid

In bepaalde wijken en dorpen staat de leefbaarheid onder druk. Dat komt, volgens de opstellers van het plan, door slechte bestaanszekerheid en weinig sociale cohesie. Er wordt daarom 9,4 miljoen euro per jaar uitgetrokken voor één sociaal werker per 2500 inwoners. Ingeschat wordt dat één derde van de wijken en dorpen in de regio daar extra behoefte aan heeft. Dat gaat om zo'n 230.000 inwoners.

Daarnaast is 5 miljoen euro per jaar beschikbaar voor het mentale welzijn van met name jongeren. Een op de vijf volwassen in het gebied ervaart mentale problemen. Voor jongeren in de categorie 16-25 jaar liggen deze cijfers nog hoger. Meer dan de helft ervaart psychische problemen.

Om het gevoel van 'trots om Groninger te zijn' te vergroten, wordt er meer geïnvesteerd in de streektaal. Van de generatie geboren in 1994 spreekt 6 procent thuis Gronings. Het Nedersaksisch wordt, in tegenstelling tot het Fries en Limburgs, niet meer door brede lagen van de bevolking gesproken.

"Gaat deze unieke taal verloren, dan gaat ook het hart van ons authentiek cultureel erfgoed verloren. De inzet is deze ontwikkeling te keren. Ontmoeting van jong tot oud, van 'boeren, burgers en buitenlui' in de eigen taal geeft een gevoel van trots, binding en zelfbewustzijn", aldus het plan.

Goed besteden

Belangenorganisatie voor jongeren in het aardbevingsgebied Jong Noord, zegt in een eerste reactie mooie maatregelen te zien. Wat hen betreft is de eerste prioriteit om in te zetten op de mentale gezondheid van jongeren. Maar er is zorg dat gemeenten het geld gaan gebruiken om de gemeentelijke begrotingen te dichten.

"In de sociale agenda wordt benadrukt dat het geld niet is bedoeld om begrotingen te dichten", vertelt Cody Rozema van Jong Noord. "Maar we horen dat bij verschillende gemeenten het geld wordt gebruikt voor activiteiten op het gebied van welzijn en leefbaarheid die gemeenten zelf al zouden moeten doen." Niet alleen de landelijke overheid, maar ook de lokale overheid moet radicaal veranderen om er echt iets van te maken, aldus Rozema.

Vaar je midden op de Atlantische Oceaan richting Azië of Kaap de Goede Hoop, moet je halsoverkop van koers veranderen richting Europa. Het overkwam de afgelopen weken kapiteins van zeker 7 Amerikaanse tankers met vloeibaar gas (LNG). "Zij krijgen dan een mailtje 'dit is je nieuwe bestemming', en keren gelijk om", zegt energiedeskundige Jilles van den Beukel.

In plaats van hun oorspronkelijke bestemming, varen ze in toenemende mate naar Europa waar nu een hogere prijs voor het gas wordt betaald dan in andere werelddelen. En wie het meest betaalt, die krijgt het gas. Tot op het allerlaatste moment werkt dat zo: een kwestie van wereldwijde vraag en aanbod.

Noodzakelijk

Dat Europa nu de lucratiefste bestemming is voor LNG, is direct het gevolg van de vraag naar vloeibaar gas, die sinds de oorlog met Rusland drastisch is toegenomen. Tot tien jaar geleden was het iets dat mondjesmaat werd geïmporteerd, inmiddels is het noodzakelijk om de verwarming te laten ronken of fabrieken te laten produceren.

"Al varende wordt het gas verkocht, gaandeweg wordt de bestemming van een tanker bepaald. Fascinerend, maar dat is al jaren zo. Het werkt hetzelfde met granen en koffiebonen. Wel nieuw is de mate waarin Europa afhankelijk is geworden van vloeibaar gas, wat een derde van het totale gasaanbod vertegenwoordigt", zegt Chris Guth, marktanalist bij energiebedrijf Engie.

Ook Jilles van den Beukel zegt dat de normale markt hier zijn werk doet. "Om allerlei redenen is er weinig gas in Europa, recent nog omdat ook van het resterende Russisch gas een gedeelte is weggevallen. Daarbij was er ook weinig zon- en windenergie afgelopen maanden. Een soort melting pot, waardoor de gasmarkt krapper wordt en de prijs stijgt."

'Mini-crisis'

Van een crisis zoals in 2022 waarbij voor een megawattuur gas op het hoogtepunt meer dan 300 euro werd betaald en consumenten werden ontmoedigd om de verwarming thuis aan te zetten, is geen sprake, zeggen beide deskundigen. "Maar je zou kunnen zeggen dat wat er toen gebeurde, nu gebeurt in het klein", zegt Van den Beukel.

Een tekort aan gas, is volgens hem dan ook niet het probleem. "Dat gas komt gewoon, wel een probleem is de betaalbaarheid. Er hangt een prijskaartje aan als je zoveel biedt dat het deze kant op komt. Het schommelt nu tussen de 45 en 50 euro per megawattuur, een miniversie dus van drie jaar geleden maar wel hetzelfde effect."

Toekomst

Met dat effect doelt hij dus op de prijs van gas, iets waar ook consumenten en bedrijven iets van zullen merken. "Dat merk je vroeger of later afhankelijk van je contract", zegt Van den Beukel. "En de energie-intensieve industrie in Europa merkt het. Ook heeft het invloed op de elektriciteitsprijs, gas is daar namelijk een component van."

Zowel Guth als Van den Beukel verwacht dat de komende jaren de betaalbaarheid minder onder druk zal staan, onder meer doordat bedrijven in LNG-producerende landen zoals Amerika flink hebben geïnvesteerd. De verwachting is dat er daardoor wereldwijd meer vloeibaar gas beschikbaar zal komen. "En ook dan doet de markt zijn werk", aldus Guth.

De autoriteiten in Zuid-Soedan hebben de toegang tot socialemediaplatformen voor minimaal dertig dagen afgesloten. De actie volgt na de verspreiding van video's van vermeende moorden in de Soedanese deelstaat El Gezira. Die video's leidden tot rellen en dodelijke wraakacties.