Afgelopen jaar is er in Nederland 10 procent meer hernieuwbare energie opgewekt dan het jaar ervoor. Daarmee komt inmiddels iets meer dan de helft van de Nederlandse elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
In totaal werd er ruim 120 miljard kilowattuur opgewekt, waarvan ruim de helft uit niet-fossiele, hernieuwbare bronnen zoals zon en wind. De elektriciteitsproductie uit fossiele brandstoffen daalde juist, met 4 procent.
In de maand april van 2024 lag het aandeel hernieuwbare energie zelfs op 63 procent. Het was toen vrij zonnig en het waaide veel.
Vooral windenergie kende vorig jaar een sterke groei, met ruim 13 procent meer productie. Ook het aandeel zonne-energie nam toe, ondanks relatief weinig zonnige dagen in 2024.
KlimaatdoelenTien jaar geleden vormden fossiele energiebronnen, energie opgewekt in kolen- of gascentrales, nog 83 procent van het totale aandeel. Nederland streeft ernaar om in 2030 minstens 70 procent van de elektriciteit uit hernieuwbare bronnen op te wekken en in 2050 volledig CO2-neutraal te zijn.
Overigens exporteert Nederland meer stroom dan het importeerde, al nam de uitvoer naar België en Duitsland af.
Het personeel op dertien luchthavens in Duitsland heeft voor een dag het werk neergelegd. De medewerkers staken sinds middernacht omdat cao-onderhandelingen zijn vastgelopen over onder meer een hoger loon en meer vakantiedagen.
Het gaat om de vliegvelden van Hamburg, Bremen, Hannover, Berlijn, Düsseldorf, Dortmund, Keulen/Bonn, Leipzig/Halle, Frankfurt, Stuttgart, München en Karlsruhe/Baden-Baden. Personeel op de luchthaven van Hamburg legde gisteren onverwacht al het werk neer.
De Duitse luchthavens schatten dat meer dan 3400 vluchten vandaag door de staking zijn geannuleerd. Dat is ruim de helft van het gemiddelde aantal vluchten per dag in Duitsland. Op Schiphol zijn 76 vluchten van en naar Duitsland geschrapt.
Vele honderdduizenden reizigers zijn gedupeerd. De luchthavens roepen hen op om de informatie van hun luchtvaartmaatschappij in de gaten te houden en vooral niet naar de terminals te komen.
Er wordt ook gestaakt op de luchthaven van Weeze, dat net over de grens ligt. Volgens Omroep Gelderland maken veel inwoners uit die provincie gebruik van het vliegveld. Op de website van de luchthaven is te zien dat bijna alle geplande vertrekvluchten uitvallen. Wel arriveren er nog vliegtuigen.
Goedemorgen! Docenten en studenten in Den Haag en Leiden beginnen vandaag de estafettestaking tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. En in Duitsland legt het personeel van dertien luchthavens het werk voor 24 uur neer.
Eerst het weer: vanochtend komt in de noordoostelijke helft van het land regionaal eerst dichte mist voor die later geleidelijk oplost. Verder is het vrij zonnig bij maxima tussen 13 en 18 graden.
Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?Op een Nederlands pluimveebedrijf dat geen eieren exporteert, begint vandaag een pilot met een vaccin tegen vogelgriep. Na een eerdere positief uitgepakte proef, vorig jaar, volgt er nu een pilot bij een commercieel pluimveebedrijf. Minister Wiersma van Landbouw en de pluimveesector verwachten er veel van.
Vorig jaar bleek al uit een een zogeheten veldproef dat twee vogelgriepvaccins effectief werkten in de praktijk. Een van de verschillen met de test die vandaag begint, is dat de eieren ook daadwerkelijk gegeten zullen worden.
De pilot duurt ongeveer twee jaar: de gevaccineerde kuikens worden opgefokt tot leghennen, die dan ook eieren zullen gaan leggen.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Na een teruggedraaide diskwalificatie hebben de Nederlandse estafettevrouwen alsnog goud veroverd op de 4x400 meter bij de EK indoor in Apeldoorn.
Als reden voor de diskwalificatie werd het hinderen van een van de andere landen bij een wissel gegeven. Het protest dat Nederland aantekende werd echter gehonoreerd, waardoor Femke Bol, Lieke Klaver, Cathelijn Peeters en Nina Franke alsnog de gouden medaille kregen uitgereikt.
Bekijk hoe de Nederlandse estafettevrouwen goud wisten te veroveren:
Fijne dag!
Het dodental na de overstromingen in de Argentijnse stad Bahia Blanca is opgelopen naar zestien. Ook worden er nog steeds mensen vermist. De havenstad werd afgelopen vrijdag getroffen door overstromingen na hevige regenval. Het regende er acht uur lang non-stop.
De regering van Argentinië heeft ook drie dagen van nationale rouw afgekondigd. Het land is vooral geschokt door berichten over twee zusjes van één en vijf, die door het water werden meegesleurd. Volgens de minister van Veiligheid waren de twee met hun moeder op het dak van een busje geklommen. Ze wilden ontsnappen aan het stijgende water toen een golf hen meesleurde. Hun moeder werd gered.
Inmiddels zijn zeker duizend mensen geëvacueerd uit Bahia Blanca. Scholen zijn vandaag en morgen gesloten.
Voormalig centraalbankier Mark Carney (59) wordt de nieuwe premier van Canada. Hij werd zondag met overmacht door de regerende Liberale Partij gekozen als opvolger van Justin Trudeau.
Trudeau maakte in januari bekend dat hij zou aftreden na meer dan negen jaar aan de macht te zijn geweest. Zijn populariteit daalde laatste tijd enorm, waardoor de Liberale Partij snel een verkiezing moest houden om hem te vervangen.
Omdat de Liberale Partij de regerende partij is, wordt Carney automatisch de premier tot de Canadese verkiezingen. Die verkiezingen worden uiterlijk in oktober gehouden.
Politieke nieuwkomerDe 59-jarige econoom Carney wordt de eerste Canadese premier zonder politieke achtergrond. Hij leidde de Bank of England en de Bank of Canada door verschillende financiële crises maar is op politiek vlak een nieuwkomer. Hij diende niet in het parlement en had ook nooit een functie als minister bijvoorbeeld.
Zijn verkiezing komt op een precair moment in de Canadese politiek. Het land zag de goede relatie met buurland VS onder Trump in korte tijd verslechteren door een handelsoorlog. Ook trekt Trump geregeld de Canadese soevereiniteit in twijfel en speculeert erover het land de 51ste staat van de VS te maken.
Rug rechthoudenTijdens zijn eerste toespraak zei Carney dat hij de partij nieuw leven in wil blazen en toezicht wil houden op de onderhandelingen over de importheffingen met de Amerikaanse president Trump.
"Er is iemand die onze economie probeert te verzwakken", zei Carney. "Donald Trump heeft, zoals we weten, ongerechtvaardigde tarieven opgelegd op wat we bouwen, op wat we verkopen en hoe we ons brood verdienen. Hij valt Canadese gezinnen, werknemers en bedrijven aan en we kunnen hem niet laten winnen. Dat zullen we ook niet doen."
Canada zal zijn heffingen op in de Verenigde Staten gemaakte producten handhaven zolang de Amerikaanse president Donald Trump doorgaat met een handelsoorlog, zei de nieuwe premier verder.
"De Canadese regering slaat terecht terug met onze eigen heffingen", zei Carney tijdens zijn overwinningstoespraak. "Mijn regering zal die handhaven totdat de Amerikanen ons respect tonen en geloofwaardige, betrouwbare toezeggingen doen voor vrije en eerlijke handel".
Nieuw leven ingeblazenDe Liberale Partij van Carney verkeerde al enkele jaren in zwaar weer. Hoewel de partij in 2021 de verkiezingen nog nipt won, steeg de tweede partij van het land, de Conservatieve Partij, daarna snel in populariteit. Eind vorig jaar leken de liberalen een dieptepunt te hebben bereikt, wat het aftreden van Trudeau in gang zette.
Nu lijkt de Amerikaanse president Trump juist weer een opleving te veroorzaken voor de liberalen. De uitspraken en dreigingen van Trump leiden tot een hernieuwd politiek landschap waarbij de partij van Trudeau weer een leidende positie inneemt. Zelfs de impopulaire leider Trudeau lijkt weer in populariteit te stijgen. Centrale vraag bij de komende verkiezingen zal worden wie Trump het beste het hoofd kan bieden.
Op een pluimveebedrijf begint vandaag een pilot met een vaccin tegen vogelgriep. Na een eerdere positief uitgepakte proef, vorig jaar, volgt er nu een pilot bij een commerciële pluimveehouder waar de hennen alleen voor de Nederlandse markt eieren produceren. Dat is nodig omdat er bij vaccinatie nog veel handelsbelemmeringen zijn.
Minister Wiersma (BBB) van Landbouw en de pluimveesector verwachten er veel van. "Tot voor kort was ruimen van zieke dieren de norm, nu gaan we de dieren beschermen", zegt Kees de Jong, vicevoorzitter van Avined, waarin diverse brancheverenigingen samenwerken.
"Dat betekent enorm veel voor ons, zeker ook op emotioneel vlak. Het is een ramp voor pluimveeboer als hij zijn dieren moet laten ruimen; in de eerste plaats emotioneel, pas later op financieel vlak. De vogelgriep helemaal uitbannen is een illusie, maar we hopen de ziekte hiermee wel beheersbaar te krijgen."
Wiersma: "Je kunt vogelgriep nooit helemaal wegkrijgen. Het zit met name in de wilde vogels en die vliegen over de hele wereld. Maar het vaccineren van pluimvee kan er wel voor zorgen dat er in de toekomst minder uitbraken zullen zijn op pluimveebedrijven." Ze ziet de pilot "als een eerste stap naar grootschalige uitrol van vaccinatie van pluimvee".
VoedselveiligheidVorig jaar bleek al uit een een zogeheten 'veldproef' dat twee vogelgriepvaccins effectief werkten in de praktijk. Volgens De Jong is het belangrijkste verschil met de veldproef dat het nu om een pilot bij een commercieel bedrijf gaat en dat de eieren straks ook daadwerkelijk geconsumeerd zullen worden.
De pilot duurt ongeveer twee jaar: de gevaccineerde kuikens worden opgefokt tot leghennen, die dan ook eieren zullen gaan leggen. De Jong zegt dat het een lang proces is geweest om het vaccin te ontwikkelen. "Juist omdat het om de voedselveiligheid gaat, kunnen we niet voorzichtig genoeg zijn."
Voorlopig mogen de eieren dus nog niet de landsgrenzen over. De Jong: "Nederland exporteert veel vlees, eieren en kuikens. Sommige landen zien in vaccinatie tegen vogelgriep een reden om geen pluimveeproducten af te nemen. Met een pilot kan gecontroleerd worden onderzocht hoe markten en landen reageren op vaccinatie tegen vogelgriep."
De sector wil tijdens de pilot samen met het ministerie gaan onderzoeken hoe handelsbelemmeringen uit de weg kunnen worden geholpen. In Europa bespeurt hij veel enthousiasme voor het Nederlandse initiatief, maar daarbuiten ziet hij meer scepsis. "We zetten echt een knop om: van afmaken bij ziekte naar behoeden voor ziekte. Dat is nog niet overal even goed geland."
Vorig jaar werd er nog over gedacht om meerdere pluimveebedrijven bij de pilot te betrekken, maar het gebeurt nu bij slechts één, waarvan de naam niet openbaar wordt gemaakt. Het was volgens de brancheverenigingen niet eenvoudig om een bedrijf te vinden. "We gaan als Nederland formeel van 'non-vaccinatiestand' af, dat is echt een grote stap - ook voor pluimveebedrijven", zegt De Jong.
Hij verwacht wel dat zich de komende tijd meer bedrijven zullen aansluiten bij de pilot. "We hebben het geluk gehad dat het de afgelopen anderhalf tot twee jaar relatief rustig is geweest met vogelgriep in Nederland, maar als er de komende tijd weer een grote uitbraak komt, sluit ik zelfs niet uit dat we versneld bij heel veel meer bedrijven gaan vaccineren. Als de nood aan de man is, dan moet het."
De politie heeft een drugslab gevonden in het appartementencomplex in Heemstede waar vanmiddag korte tijd brand woedde. Er wordt nog onderzocht of het lab iets te maken heeft met de oorzaak van de brand.
Het drugslab werd gevonden in een van de appartementen in het wooncomplex, dat uit drie torens bestaat. Welke drugs er werden verwerkt, kan de politie nog niet zeggen. Vanwege de brand kunnen de bewoners van twintig woningen vannacht niet thuis slapen.
Bij de brand kwam flink wat rook vrij:
Kort na de brand riep de politie het publiek via Burgernet op om uit te kijken naar twee mannen die bij de brand waren gezien. De politie zei erbij niet uit te gaan van opzettelijke brandstichting, maar zich zorgen te maken om de gezondheid van het duo omdat ze mogelijk rook hadden ingeademd.
De twee zijn nog altijd niet gevonden. Een woordvoerder van de politie zegt nu dat de twee op dit moment niet als verdachten worden gezien, maar dat de politie wel graag met hen wil spreken.
Twee bewoners naar ziekenhuisHet vuur in het wooncomplex ontstond aan het begin van de middag en was na een half uur uit. De veiligheidsregio omschreef de brand als "kort, maar heftig". Twee bewoners ademden rook in en moesten naar het ziekenhuis.
In totaal moesten vijftig mensen worden geëvacueerd. Onder hen waren vijftien bewoners van een woonzorgcentrum. Zij konden snel weer naar huis.
Met de lente voor de deur gaan de eerste Nederlandse broccoli- en bloemkoolplanten van het jaar de grond in. Maar waar de teelt zich in het verleden goed liet voorspellen, gedragen de gewassen zich onvoorspelbaarder in een veranderend klimaat. Ze bloeien vroeger of later en telers moeten vaker terug het land op om te oogsten.
De onzekerheid over het groeigedrag van de gewassen leidt tot gerommel in een gevoelige keten. Is een oogst te vroeg of te laat, dan is er een overschot of schaarste. En dat zie je in de supermarkt: bij een tekort zijn de groenten peperduur of verdwijnen ze zelfs uit de schappen, bij overschotten keldert de prijs.
De schommelingen zijn steeds meer te zien, zegt bloemkool- en broccoli-expert Guusje Bonnema van Wageningen University & Research. "In het verleden zijn er ook weleens problemen geweest, maar het komt tegenwoordig veel vaker voor. Het wordt bijna normaal dat er ineens een korte hittegolf is of wat dan ook. Rassen die het heel lang goed deden, die blijken nu helemaal niet zo stabiel te zijn."
Tien tot twintig dagen langerZaadveredelaars doen uitgebreide tests met hun rassen in verschillende gebieden. Dat doen ze om allerlei redenen: ziekteresistentie, betere kwaliteit, maar ook om ze stabieler te maken en dus de oogst en de oogstvoorspelling beter overeen te laten komen. En juist het verkleinen van de gevoeligheid voor temperatuurverschillen - geen luxe in een veranderend klimaat - is daarbij een flinke uitdaging voor veredelaars.
"Een boer verwacht gewoon dat hij, negentig dagen nadat hij geplant heeft op het veld, zijn oogst kan doen. En dan duurt het opeens tien à twintig dagen langer", legt Bonnema uit. "En dat is dan vaak omdat het in het begin van de ontwikkeling ineens heel heet is geweest, of als er een paar warme nachten zijn geweest."
Zo'n vertraagde teelt leidt in eerste instantie tot legere schappen. Bonnema: "De broccoli die er wel zou zijn, daar zou je meer geld voor betalen. En de broccoli die vertraagd is, die wordt nu tegelijk geoogst met de volgende teelt, waardoor er ineens een surplus is."
Toch pakt het veranderende klimaat niet altijd slecht uit, ziet bijvoorbeeld de West-Friese boer Ton Slagter, die al veertig jaar in het vak zit. "We hebben er eerder voordelen van denk ik. West-Friesland is sowieso een gebied waar de zomers wat koeler zijn en de winters wat milder. Dat geeft gewoon voordelen."
Bij de winterbloemkolen die hij jaarlijks rond augustus plant, ziet hij bijvoorbeeld aanzienlijke verschillen in positieve zin. Slagter: "De slagingspercentages zijn de laatste jaren veel groter geworden. Tegenwoordig groeit 80 procent uit tot een bloemkool. Dat was vroeger 60 procent."
Maar als Slagter verder kijkt dan West-Friesland, ziet hij ook plekken waar het minder gunstig uitpakt. In Zuid-Europa en Duitsland bijvoorbeeld, in de zomer. Daar is het regelmatig te droog of te warm. "Sinds drie jaar hebben we nu een contract met een Spaanse afnemer. Die komt in de zomer elke week bij ons drie vrachtauto's bloemkolen ophalen, omdat ze daar in die periode niet meer kunnen telen."
Omgekeerde wereldSlagter is niet de enige Nederlandse bloemkolenboer die dat doet. Hij denkt dat er in de zomer in totaal zeker tien vrachtwagens bloemkool per week van Nederland naar Spanje rijden. De omgekeerde wereld, noemt Slagter het. "Dat was vroeger helemaal niet. Spanje kocht weleens bloemkool, maar dan incidenteel. In principe waren ze altijd zelfvoorzienend."
En Nederlandse bloemkolen die in voorheen zelfvoorzienende gebieden worden verkocht, komen hier niet op de markt en leiden hier dus tot hogere prijzen.
Of dat ook dit jaar gaat spelen, blijft nog even de vraag. Brancheorganisatie GroentenFruit Huis houdt de situatie in de gaten. "Hoewel het nog te vroeg is om concrete uitspraken te doen over het groeiseizoen van 2025, blijft de beschikbaarheid van producten een belangrijk aandachtspunt. In Nederland zien we steeds vaker uitdagingen op dit gebied, wat ons ertoe aanzet de situatie nauwlettend te volgen."
Calin Georgescu mag in Roemenië niet meer meedoen aan de presidentsverkiezingen. De centrale kiescommissie van het Oost-Europese land heeft de radicaal-rechtse politicus uitgesloten van deelname. Georgescu kan nog wel in beroep gaan bij het Constitutionele Hof.
De kiescommisie zegt in een verklaring dat een presidentskandidaat "de grondwet moet respecteren en de democratie moet verdedigen". Daarnaast verwijst de commissie ook naar de eerdere uitspraak van het Constitutionele Hof waarmee de eerste verkiezingsronde, die Georgescu onverwacht won, ongeldig werd verklaard. Omdat hij daar de regels heeft geschonden, kan hij niet nog een keer meedoen, oordeelt de commissie.
In die verkiezingscampagne zou sprake zijn geweest van Russische inmenging. Zo waren volgens de Roemeense veiligheidsdiensten massaal video's van Georgescu gedeeld op TikTok door nepaccounts. Volgens het hof waren er voldoende aanwijzingen dat dit door Rusland aangestuurd werd.
De 62-jarige politicus spreekt in een reactie van "een klap voor de democratie wereldwijd". Tientallen aanhangers hadden zich verzameld voor het gebouw van de kiescommissie. Ze scandeerden "vrijheid!" en probeerden langs agenten naar binnen te komen. De politie zette traangas in om de groep uiteen te drijven.
Dit zijn foto's van de schermutselingen:
Er loopt een strafrechtelijk onderzoek naar Georgescu. Hij wordt onder meer verdacht van het verspreiden van desinformatie en het vervalsen van financiële documenten. Ook worden zijn veronderstelde banden met een fascistische organisatie onderzocht.
Uitspraak Europees hofDe politicus doet alle beschuldigingen af als een politieke heksenjacht en ging in beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) om de uitslag van de eerste verkiezingsronde alsnog bekrachtigd te krijgen. Maar vorige week stelde het EHRM Georgescu in het ongelijk.
In mei vinden opnieuw presidentsverkiezingen plaats in Roemenië. Vrijdag meldde Georgescu zich aan als kandidaat, maar nu heeft de kiescommissie daar dus een streep door gehaald.
Nog altijd populairOndanks het verkiezingsschandaal is de pro-Russische Georgescu nog altijd populair in Roemenië. Volgens een opiniepeiling die drie weken geleden werd afgenomen zou hij bij nieuwe presidentsverkiezingen ruim 40 procent van de stemmen krijgen, zo schrijft de nieuwssite Romania-Insider.
De Syrische regering heeft een onderzoek aangekondigd naar de enorme geweldsuitbarsting in het noordwesten van het land. Daartoe is een commissie opgericht die bestaat uit rechters, advocaten en een legerofficier.
De gruwelijkheden leiden in binnen- en buitenland tot geschokte reacties. Op het belangrijkste plein in de Syrische hoofdstad Damascus verzamelden zich vandaag honderden mensen die opriepen tot vrede en nationale eenheid.
Volgens persbureau AFP kwam het tot confrontaties met pro-regeringsdemonstranten. Syrische ordetroepen zouden in de lucht hebben geschoten om de twee groepen uiteen te drijven.
Het geweld in Syrische plaatsen langs de Middellandse Zee heeft aan meer dan 1000 mensen het leven gekost, zegt het in Engeland gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. Onder de doden zouden meer dan 700 burgers zijn. De cijfers zijn niet te controleren, onder meer doordat er amper journalisten zijn in het gebied.
Standrechtelijke executieUit verhalen van getuigen en online video's komt een beeld naar voren van grootschalige moordpartijen en standrechtelijke executies. Daarbij zouden vooral alawieten doelwit zijn geweest, hoewel er ook mensenrechtengroeperingen zijn die zeggen dat zij zich eveneens schuldig hebben gemaakt aan moorden. Duizenden mensen zijn op de vlucht geslagen, onder meer naar Libanon.
De verdreven president Assad maakt ook deel uit van de alawitische minderheid. Drie maanden geleden werd hij verdreven en vluchtte hij naar Rusland. Sindsdien is er niet zo veel geweld geweest als in de afgelopen dagen.
Mohammed is alawiet en woont in Nederland. Hij wil onherkenbaar met ons praten over zijn vrees dat de nieuwe machthebbers wraak zullen nemen op zijn familie en alle alawieten in Syrië:
De gruwelijkheden begonnen toen voormalige militairen uit het leger van Assad nabij de kuststad Latakia een aanval uitvoerden op ordetroepen van interim-president Sharaa. Die zouden in een hinderlaag zijn gelokt.
Daarna werd door het regeringsleger en loyale groeperingen een tegenoffensief gelanceerd, dat uitliep op moordpartijen onder alawieten. Het Syrische ministerie van Defensie zei gisteren dat de ordetroepen de controle over het gebied terug hebben, maar afgelopen nacht werd er nog altijd gevochten.
BurgeroorlogSharaa stelde in een videoboodschap dat er mensen zijn die proberen om het land opnieuw in een burgeroorlog te storten. Verder zei hij dat mensen die zich misdragen tegen burgers daarvoor verantwoordelijk worden gehouden en dat "overblijfselen van het voormalige regime" geen keus hebben en zich moeten overgeven.
Eerder op de dag riep Sharaa in een moskee in Damascus op tot vrede. Ook zei hij dat "wat er nu gebeurt in Syrië binnen de verwachte uitdagingen valt".
Ordetroepen van de Syrische regering poseerden bij de Middellandse Zeekust bij Latakia:
VN-mensenrechtenchef Volker Türk wil dat de daders ter verantwoording worden geroepen. Hij spreekt van berichten van "standrechtelijke executies op basis van sektarische afkomst". Türk noemt dat "uiterst verontrustend" en roept de Syrische machthebbers op om de bevolking te beschermen.
Ook Arabische en westerse landen hebben het geweld veroordeeld. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio wil dat de daders worden opgespoord. Volgens hem gaat het voor een deel om buitenlandse jihadisten. Er zouden onder meer strijders uit Oezbekistan bij het geweld betrokken zijn geweest.
Nieuwe verkiezingenSharaa presenteerde zich na zijn aantreden als gematigd en tolerant, in de hoop dat westerse landen de sancties tegen Syrië zouden terugschroeven. De rebellenleider beloofde ook dat er verkiezingen zouden komen, al zou dat volgens hem nog wel jaren kunnen duren.
Begin deze maand werd een comité opgericht dat een nieuwe grondwet moet gaan schrijven. De commissie bestaat uit zeven mensen, onder wie twee vrouwen.
