NOS Nieuws - Algemeen

Jon Bon Jovi heeft weten te voorkomen dat een vrouw van een brug sprong in de Amerikaanse stad Nashville. De rockster ontdekte dat de vrouw hoogstwaarschijnlijk op het punt stond een eind aan haar leven te maken toen hij een video aan het opnemen was op de brug.

Op beelden die werden vrijgegeven van het incident is te zien dat de vrouw al aan de verkeerde kant van de reling stond toen de zanger haar zag. Hij en een productieassistent lopen voorzichtig op haar af en gaan op een afstandje het gesprek met haar aan.

Na een tijdje kiest de vrouw ervoor om terug over de leuning te klimmen. Ze krijgt een omhelzing van de zanger en het gezelschap loopt gezamenlijk de brug af.

De gebeurtenis werd vastgelegd door een bewakingscamera:

Uit respect voor de moeilijke situatie van de vrouw gaat Bon Jovi verder niet in op het incident, aldus een woordvoerder van de zanger. De politie maakte ook geen verdere details bekend over haar identiteit.

Wel is bekend dat Bon Jovi ervaring heeft in communicatie met mensen in crisissituaties: zijn benefietorganisatie JBJ Soul Foundation helpt geregeld mensen die in de problemen zijn geraakt.

Het incident gebeurde op de Seigenthaler-voetgangersbrug over de Cumberlandrivier in de binnenstad van Nashville. De brug is vernoemd naar journalist John Seigenthaler, die hier in 1954 ternauwernood een zelfmoordpoging voorkwam toen een man de redactie had gebeld met de mededeling dat hij een eind aan zijn leven zou gaan maken.

De Sluiskilbrug in Terneuzen is tijdelijk uitgerust met een soort hekken onder de slagbomen. De proef van Rijkswaterstaat met de zogenoemde slagboomschorten moet uitwijzen of mensen daardoor minder vaak op het laatste moment nog snel onder de slagbomen doorglippen.

De hekken werden al gebruikt bij spoorwegovergangen, maar het is de eerste keer dat slagbomen bij een brug in Nederland met zo'n 'schort' uitgebreid worden getest. Rijkswaterstaat koos voor de Sluiskilbrug omdat hier relatief veel "slagboomduikers" zijn.

"We denken dat dat komt doordat er geen alternatieve route is voor fietsers en voetgangers", vertelt Anna-Sophie Laan van Rijkswaterstaat aan Omroep Zeeland. "En ook doordat de brug relatief lang openstaat."

Gevaarlijk

Slagboomduikers zijn mensen die door rood fietsen, onder een dalende slagboom doorgaan of onder de slagbomen kruipen terwijl die al helemaal naar beneden staat. Rijkswaterstaat wil hen tegenhouden omdat die acties gevaarlijk zijn voor weggebruikers zelf maar ook voor personeel dat de brug bedient. Grote schepen kunnen niet snel remmen voor een sluitende brug, legt Ron Duijndam van Rijkswaterstaat uit.

Een fiets past niet meer onder de slagbomen bij Sluiskil door. Toch komen de nieuwe hekken niet tot aan de grond en zouden voetgangers er dus nog steeds onderdoor kunnen kruipen. "Normale schorten kunnen best wat beklemmings- en meeliftgevaar met zich meebrengen. Daarom mogen schorten niet helemaal tot de grond komen", aldus Duijndam.

Rijkswaterstaat test de schorten enkele weken. Als de proef succesvol is, worden mogelijk ook andere bruggen in Nederland ermee uitgerust.

Popster Taylor Swift domineerde gisteravond de MTV Video Music Awards (VMA's). De Amerikaanse zangeres won er zeven, waaronder de award voor beste video van het jaar voor Fortnight. Dat nummer maakte ze samen met zanger Post Malone.

In een van haar bedankwoordjes riep Swift haar fans ouder dan 18 jaar op - nadat ze haar vriend en Americanfootballspeler Travis Kelce had bedankt - om zich te laten registreren om te gaan stemmen. Ze noemde hierbij niet de naam van Kamala Harris. Gisteren postte ze op Instagram wel al een foto waarbij ze haar steun uitsprak voor de Democratische kandidaat.

Memorabele momenten

In totaal heeft Swift nu dertig awards gewonnen bij de VMA's, evenveel als Beyoncé. Die laatste zangeres was niet aanwezig bij de awardshow, ondanks een nominatie voor nummer van het jaar. De zangeres brengt al een tijdje geen videoclips meer uit, omdat volgens haar de muziek voor zichzelf moet spreken.

De Amerikaanse awardshow bestaat sinds 1984 en kende in het verleden meerdere memorabele momenten, zoals de kus tussen Madonna en Britney Spears en de vleesjurk van Lady Gaga.

Bekijk hier de clip van Fortnight:

Behalve Swift waren er ook veel andere vrouwelijke winnaars. Zo won popzangeres Sabrina Carpenter de award voor nummer van het jaar met het lied Espresso en ging zangeres Chappell Roan ervandoor met de prijs voor beste nieuwkomer. Ze droeg haar prijs op aan "alle dragartiesten die mij inspireren" en haar fans in de lhbti-gemeenschap.

Katy Perry won een oeuvreprijs voor haar video's en zong een medley van haar grootste hits. Na dat optreden zei ze in haar bedankspeech dat ze er stond op "de eerste dag van haar menstruatie".

Bekijk hier delen van de speeches tijdens de show:

Honderdduizenden Nederlanders hebben waarschijnlijk nierschade zonder dit te weten. Uit nieuw onderzoek blijkt volgens de Nierstichting dat 1,2 miljoen Nederlanders met nierschade in beeld zijn in de zorg, terwijl er volgens schattingen veel meer mensen mee kampen, namelijk 1,8 miljoen.

Bij de Nederlanders die wél in beeld zijn, is bijvoorbeeld aan de urine en/of de bloedwaarden te zien dat de nieren hun werk niet goed doen. Toch verwacht de stichting dat ook niet al die 1,2 miljoen mensen zich daarvan bewust zijn.

Bij chronische nierschade is het nierweefsel blijvend beschadigd en werken de nierfilters minder goed. De taken van de nieren, zoals afvalstoffen uit het bloed halen en de bloeddruk regelen, worden niet meer goed uitgevoerd en het lichaam wordt langzaam vergiftigd.

Mensen krijgen vaak pas klachten als de nieren nog maar voor zo'n 30 procent of minder werken. En dat is te laat om nierfalen, waarbij dialyse en transplantatie nodig is, nog goed te kunnen voorkomen of uit te stellen.

5 procent sterft

De sterfte onder mensen met nierfalen is dan ook hoog, blijkt uit het onderzoek van UMCG en Nivel. Jaarlijks sterft 5 procent van de mensen met nierschade. Dit zijn 63.000 mensen per jaar. Ook kwamen er tussen 2016 en 2021 jaarlijks zo'n 130.000 nieuwe nierpatiënten bij.

Nierschade gaat vaak gepaard met andere aandoeningen zoals een hoge bloeddruk, diabetes en hartfalen. Wanneer je een van deze aandoeningen of overgewicht hebt is de kans op nierschade groter.

Mensen die risico lopen kunnen volgens de Nierstichting het best regelmatig hun bloedsuiker checken, hun bloeddruk meten en minstens één keer per jaar te laten controleren of hun nieren nog goed werken. Ook is het belangrijk om gezond te leven en minder zout te eten.

Australië gaat de militaire onderscheidingen van meerdere veteranen intrekken omdat zij beschuldigd worden van oorlogsmisdaden in Afghanistan. De Australische minister Marles van Defensie spreekt van een "nationale schande".

Na een jarenlang onderzoek werd in 2020 bekend dat er bewijs is dat zo'n twintig Australische militairen de opdracht hadden gekregen van officieren om 39 burgers en gevangenen te doden. De Australische regering heeft na jaren nu een besluit genomen wat te doen met de resultaten van het eindrapport.

De mensen die nu hun onderscheidingen moeten inleveren zijn allemaal commandanten. Om hoeveel officieren het gaat is vanwege privacyredenen niet bekendgemaakt. Maar minister Marles zegt dat het er minder dan tien zijn.

Het doden van de burgers en gevangenen zou deel hebben uitgemaakt van een cultuur waarbij jonge militairen werden gedwongen om hen voor te bereiden op de strijd. "De resultaten uit het onderzoek zijn mogelijk de ernstigste beschuldigingen van Australische oorlogsmisdaden in onze geschiedenis", zei Marles in het parlement.

Vervolgen

Naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek zal een speciaal team kijken of er ook voldoende bewijs is om de betrokken militairen ook te vervolgen.

De beslissing om medailles in te trekken wordt bekritiseerd door de voorzitter van de Australian Special Air Service Association, een speciale eenheid van het Australische leger. Hij beschouwt het als verraad aan de moed en het offer van de militairen in Afghanistan.

NAVO-missie

Australië nam tussen 2001 en 2021 deel aan een door de NAVO geleide internationale troepenmacht. Doel van de missie was om Afghaanse veiligheidstroepen te trainen en de Taliban te bestrijden. Meer dan 39.000 Australische militairen dienden in Afghanistan, 41 van hen kwamen om het leven.

In 2023 werd een voormalig Australisch militair aangeklaagd voor een oorlogsmisdaad in 2012. Hij wordt ervan beschuldigd een ongewapende burger te hebben doodgeschoten in een tarweveld in de provincie Uruzgan.

Precies tachtig jaar geleden, op 12 september 1944, komen in het dorpje Mesch in Zuid-Limburg de eerste Amerikaanse bevrijders over de grens. Het is het begin van de bevrijding van Nederland, na ruim vier jaar onderdrukking door nazi-Duitsland.

Zo'n 30 kilometer van Mesch vandaan zit in september 1944 de 10-jarige Mia van Praag, een Joods meisje uit Amsterdam, ondergedoken bij de familie Kloth in Kerkrade. Niemand mag weten dat ze Joods is. Ze gaat er naar school en probeert een zo 'gewoon' mogelijk leven te leiden. Maar steeds is er de angst dat iemand haar verraadt.

Het verhaal van Mia is een van de vele bijzondere verhalen op de speciale website De Ooggetuigen, waarop vanaf vandaag de bevrijding van Nederland een jaar lang is te volgen.

Bekijk hieronder de special De Ooggetuigen, waarop te zien is hoe een Canadese soldaat, een oorlogscorrespondent, een Joods meisje, een verzetsstrijder, een schooljuf en vele anderen het bevrijdingsjaar beleefden. De verhalen krijgen in de loop van het jaar steeds nieuwe afleveringen. Ook komen er nieuwe ooggetuigen bij:

Tijdens de opmars van de geallieerden in september 1944, moet Mia vaak schuilen in de kelder van haar onderduikadres. De geallieerden voeren bombardementen uit op Aken in Duitsland, maar er vallen ook bommen op Kerkrade.

Dat zijn angstige momenten voor haar. Want in die kelder schuilen ook buren, die lid zijn van de NSB, en regelmatig vier Duitse officieren die zijn ingekwartierd. Een van de officieren vraagt aan mevrouw Kloth: "Waarom noemt zij u tante? Bent u niet haar moeder?"

Mevrouw Kloth verklaart dat Mia de dochter is van haar zus, die is omgekomen bij het bombardement op Rotterdam. De Duitsers hebben medelijden met het meisje. Ze nemen haar op schoot en geven haar munten en snoepjes. Maar Mia denkt: als ze weten wie ik ben, schieten ze me dood.

Evacuatie

Als de situatie in Kerkrade eind september te gevaarlijk wordt, moeten zo'n 30.000 mensen evacueren naar veiliger gebied. Ook Mia en haar onderduiktante lopen mee in een lange stoet mensen, door gebied waar op dat moment nog wordt gevochten. Ze zien doden en gewonden die zijn getroffen door granaten.

De tocht eindigt enkele kilometers verderop in een buurtschap van Heerlen, dat al bevrijd is door de Amerikanen. Voor Mia is de oorlog dan voorbij. Ze moet afwachten of ze haar ouders en zusjes weer terug zal zien, want waar zij zijn weet ze niet

Market Garden

Een groot deel van Zuid-Nederland is eind september 1944 bevrijd. Maar de opmars loopt vast als de operatie Market Garden, waarbij de geallieerden proberen de brug over de Rijn bij Arnhem in handen te krijgen, mislukt.

Het duurt nog acht lange maanden voordat heel Nederland vrij is. Een grimmige tijd breekt aan met hevige gevechten, bombardementen, honger, razzia's en wraakacties van de Duitsers.

Het is een van de prioriteiten van het nieuwe kabinet: het woningtekort aanpakken. Volgens de laatste berekeningen zijn er ruim 400.000 woningen nodig, maar die zijn niet zomaar gebouwd. In het hoofdlijnenakkoord hebben de coalitiepartijen afgesproken om daarom ook het permanent bewonen van een recreatiewoning te gedogen.

Dat gebeurt steeds meer, blijkt uit cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vandaag publiceert. Op 1 januari 2024 stonden iets meer dan 59.000 personen met een woonadres ingeschreven op een vakantiepark, 14 procent meer dan vijf jaar eerder.

Rob van den Hazel, programmanager Vitale Vakantieparken van elf Veluwse gemeenten, zegt dat Den Haag zich hiermee niet rijk moet rekenen. "Veel parken zijn niet echt geschikt voor permanente bewoning. De huizen die er staan zijn vaak chaletjes en stacaravans, en ook de faciliteiten op de parken zijn niet toereikend."

Ook de economische reden om vakantieparken te behouden voor recreatief gebruik is belangrijk, zegt Van den Hazel. "Bij ons op de Veluwe wordt door toeristen veel geld besteed aan horeca, attractieparken zoals De Apenheul en andere uitjes. Veel ondernemers zijn daarvan afhankelijk. Als je woonwijken maakt van die vakantieparken dan verdwijnt dat allemaal. Daarom willen we in onze regio zo veel mogelijk vakantieparken behouden voor recreatie."

Gedogen

Niet alle parken worden gebruikt voor toerisme, maar ook daar mag vaak niet permanent worden gewoond. Bijvoorbeeld de woning in Zeewolde van Rico Wanschers, voorzitter van de Belangenvereniging Vrij Wonen. Het bestemmingsplan van de gemeente is resoluut en daarom huurt Wanschers ook een tweede huis in Harderwijk. "Hierdoor houd ik een huis bezet dat veel beter aan iemand anders verhuurd zou kunnen worden. Ik vind dat niet kunnen. Het huis in Zeewolde is mijn eigen bezit en toch mag ik er niet volledig wonen."

Dat het kabinet permanent wonen in recreatiewoningen wil gedogen, vindt Wanschers niet voldoende. "Als ik nu mijn huurwoning zou opgeven en vervolgens schaft het kabinet hierna het gedogen weer af, dan heb ik een groot probleem. Er moet echt beleid gemaakt worden, ook voor al die mensen op vakantieparken die geen kant op kunnen."

Volgens Rob van den Hazel sluiten de gemeenten hun ogen niet voor de situatie van bewoners. "We maken ons zorgen over de schrijnende gevallen die er zijn. Die mensen moeten natuurlijk ergens wonen, dus ik begrijp heel goed dat ze op vakantieparken terechtkomen. Maar als je als toerist op vakantie gaat en er wonen mensen permanent naast je dan hebben zij een heel ander dagritme. Permante bewoning gaat vaak ten koste van het recreatiekarakter van dat soort plekken."

Om de mensen toch te helpen werkt Van den Hazel aan een nieuw initiatief om mensen tijdelijk een plek te geven op parken die niet meer in aanmerking komen voor recreatie. "Het gaat vooral om kwetsbare mensen. We willen ze graag een plek geven waar ze niet uitgebuit worden. Zomaar wegjagen doen we niet. Maar het is een complex vraagstuk dat je niet zomaar oplost."

Gedogen, zoals de coalitie wil, is volgens Van den Hazel dan ook niet de oplossing. "Laat vooral gemeenten kijken wat reëel is, Den Haag zit wat dat betreft op een te grote afstand."

En niet onbelangrijk, zegt Van den Hazel: vakanties in Nederland moeten ook betaalbaar blijven. "Als je van vakantieparken woonwijken maakt, wordt het aanbod kleiner en dus de prijs hoger. Er moet wel plek in Nederland blijven om op vakantie te kunnen."

Dat er bij het kabinetsoverleg in het Catshuis fel is gediscussieerd over de asielparagraaf in het regeerprogramma was al bekend, maar nu blijken de gemoederen ook hoog te zijn opgelopen over het Midden-Oostenbeleid van het kabinet-Schoof. Bronnen rond het kabinet melden aan de NOS dat bewindslieden van PVV en NSC hard botsten over de positie van de Palestijnen.

PVV-bewindslieden verzetten zich volgens de bronnen tegen het opnemen van de tweestatenoplossing in het regeerprogramma. Het is al jaren staand beleid dat Nederlandse regeringen een eigen staat voor zowel Israël als de Palestijnen steunen.

De bezwaren van de PVV, vooral vertolkt door asielminister Faber, raakten een open zenuw bij de NSC-ministers. Zij hechten aan de tweestatenoplossing, omdat die in hun ogen naast veiligheid voor Israël ook perspectief biedt aan de Palestijnen.

Deze zomer leverde dit onderwerp al een diplomatieke rel op toen PVV-leider Wilders op X schreef dat Jordanië de "enige echte" Palestijnse staat is. Als gevolg daarvan werd de Nederlandse ambassadeur in Jordanië op het matje geroepen en nam NSC-minister van Buitenlandse Zaken Veldkamp stevig afstand van de bewering van Wilders.

Tussenkomst

Juist om die reden zag NSC de noodzaak om de tweestatenoplossing en perspectief voor de Palestijnen op te nemen in het regeerakkoord. PVV-bewindslieden kwamen daartegen in het verweer en wilden de passage schrappen.

Door tussenkomst van vicepremiers Hermans (VVD) en Keijzer (BBB) werd de kwestie gesust. Er zijn teksten gekomen waarmee alle vier de coalitiepartijen kunnen leven. Ondanks de tegenstand van de PVV is de tweestatenoplossing wel opgenomen in het regeerprogramma, dat morgen wordt gepresenteerd.

In het hoofdlijnenakkoord van de coalitie, dat voor de zomer openbaar werd gemaakt, stond niets over een eigen staat voor de Palestijnen. Premier Schoof kreeg in het debat over de regeringsverklaring daar ook vragen over.

Strengste asielbeleid

Zoals eerder al naar buiten kwam, is er eind vorige week ook over asiel veel gediscussieerd door met name PVV en NSC. De PVV wilde verder gaan dan in het hoofdlijnenakkoord is afgesproken, NSC pleitte juist voor juridische waarborgen.

Eerder in de onderhandelingen had de PVV al voorgesteld om in het hoofdlijnenakkoord te spreken over "het strengste asielbeleid van Europa". Het werd uiteindelijk "het strengste asielbeleid ooit".

Daardoor hoeft het kabinet geen strenger beleid te bedenken dan landen als Denemarken of Oostenrijk. Dat moet de kans verkleinen dat het asielbeleid door een rechter wordt teruggedraaid, omdat het in strijd is met bijvoorbeeld Europese verdragen.

Goedemorgen! Tachtig jaar geleden werden in Limburg de eerste dorpjes bevrijd door de geallieerden. Dat betekent de aftrap van de nationale viering van tachtig jaar vrijheid. Ook debatteert de Tweede Kamer over de Nederlandse Spoorwegen en verschijnt de beeldroman van Aimée de Jongh in 25 landen.

Eerst het weer: In het binnenland eerst droog en zonnig, later vanuit het westen steeds meer buien. Hierbij is kans op onweer en hagel. Met name in het zuidwesten kan opnieuw veel regen vallen. Het wordt vandaag niet warmer dan een graad of 15.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Peruaanse oud-president Alberto Fujimori is op 86-jarige leeftijd overleden, heeft zijn dochter bekendgemaakt. Hij was president van 1990 tot 2000, maar kwam later vooral in het nieuws door de beschuldigingen tegen hem.

Fujimori kreeg een celstraf van 25 jaar opgelegd voor zijn betrokkenheid bij de moord op 25 Peruanen in de jaren 90. Vanwege gezondheidsklachten kwam hij vervroegd vrij.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Onder de Keizersgracht in Amsterdam loopt een mysterieuze tunnel met veel bijnamen: de Geldtunnel, Poentunnel en Keizerssnee. De tunnel verbindt de oude bankkantoren De Bazel en de Vijzelbank met elkaar, zodat het personeel heen en weer kon lopen.

De tunnel is buiten gebruik gesteld, maar voor Open Monumentendag is hij tijdelijk open voor publiek:

Een fijne donderdag toegewenst!

In Den Bosch zijn vannacht meerdere explosies geweest.

Bij een woning aan de Sluisweg ging rond 01.25 uur een explosief af bij de voordeur. Die raakte zwaar beschadigd. Rond 02.00 uur waren er een of meerdere explosies in de Wethouder van Soestbergenstraat. Daarbij werden twee geparkeerde bedrijfsbussen vernield.

De straat lag bezaaid met glasscherven:

Of het hier om twee of om één ontploffing gaat wordt nog onderzocht, meldt een politiewoordvoerder aan de NOS. Omdat de auto's ver van elkaar vandaan stonden, lijkt het om twee explosies te gaan.

Bij de explosies raakte niemand gewond. De politie onderzoekt of er een verband is tussen de ontploffingen, maar daarover is op dit moment nog niets bekend.

Ook in Dordrecht

Vrijwel dagelijks zijn er in Nederland aanslagen met explosieven. Zo was er deze nacht ook een in Dordrecht. Daar raakte een voordeur beschadigd.

De politie telde dit jaar tot juni al bijna 500 aanslagen met explosieven. Een derde vond plaats in Amsterdam en Rotterdam. Een groot deel van de explosieven wordt geplaatst door jongeren die daar geld voor krijgen van een opdrachtgever, die vaak buiten schot blijft.

In deze video van NOS Stories vertelt 'Liam' hoe hij door de politie werd aangehouden bij het plaatsen van een explosief:

De iconische foto van Winston Churchill die ruim twee jaar geleden werd gestolen in Canada, is teruggevonden in Italië. De foto hing in een luxe hotel in de Canadese hoofdstad Ottawa, maar werd door de dief of dieven vervangen door een kopie. Die hing er acht maanden voordat er aan de bel werd getrokken.

Het originele portret van de Britse staatsman wordt weer naar het hotel teruggebracht, meldt CBC News. Later deze maand wordt het portret in Italië overhandigd aan Canadese overheidsfunctionarissen.

De diefstal was internationaal groot nieuws. Acht maanden nadat het portret was gestolen, kwamen medewerkers van het hotel erachter dat de lijst van de foto niet paste bij andere lijsten die er hingen en werd vastgesteld dat er een kopie was opgehangen.

Canadees opgepakt

Een 43-jarige Canadees is opgepakt voor de diefstal. Dat gebeurde op 25 april, maar is nu pas door de politie naar buiten gebracht. Een woordvoerder van de politie meldt dat is gewacht vanwege "de noodzakelijke diplomatie die vereist is in een internationale zaak".

De Canadese politie kwam er met hulp van de Britse politie achter dat het origineel was terechtgekomen bij een koper in Genua. De koper had het werk op een veiling in Londen gekocht. Zowel de koper als het veilinghuis wist niet dat het om een gestolen foto ging. De foto werd namelijk geveild toen niemand in het hotel zich nog bewust was van de diefstal.

Lockdown

Het portret is ergens tussen Eerste Kerstdag 2021 en 6 januari 2022 ontvreemd, zo stelde het hotel vast. Er was in die periode niemand in het gebouw omdat er een lockdown was vanwege de coronapandemie.

De foto hing in het Château Laurier-hotel in Ottawa omdat de Canadees-Armeense portretfotograaf Yousuf Karsh er lange tijd verbleef en er een studio had. Hij schonk de foto aan het hotel en in de leeszaal van het peperdure hotel is een collectie te zien van zijn werk.

Als het portret terug is, wordt het beter beveiligd dan eerst, laat de directeur van het hotel weten.

De Peruaanse oud-president Alberto Fujimori is op 86-jarige leeftijd overleden, heeft zijn dochter bekendgemaakt. Hij was president van 1990 tot 2000, maar kwam later vooral in het nieuws door de beschuldigingen tegen hem.

Fujimori kreeg een celstraf van 25 jaar opgelegd voor zijn betrokkenheid bij de moord op 25 Peruanen in de jaren 90. Eind vorig jaar kwam hij op humanitaire gronden vervroegd vrij, omdat hij gezondheidsklachten had.

In 1990 kwam de voormalige wiskundedocent en universiteitspresident verrassend aan de macht door schrijver Mario Vargas Llosa te verslaan. Het land kampte met enorme inflatie en guerillageweld. Onder meer door staatsbedrijven te privatiseren wist hij de economie te herstellen.

Ook werd onder zijn leiding de rebellengroep Lichtend Pad een zware slag toegebracht. Vanwege een omkoopschandaal vluchtte Fujimori in 2000 naar Japan, het land van zijn ouders.

Terugkeer

Vijf jaar later keerde Fujimori terug naar Latijns-Amerika. Hij wilde weer president van Peru worden, maar werd in Chili opgepakt en uitgeleverd aan Peru. Daar werd hij in 2009 veroordeeld tot een gevangenisstraf voor zijn rol in de moord op 25 mensen. Die werden om het leven gebracht als onderdeel van de strijd tegen Lichtend Pad. Het doodseskader dat de moorden uitvoerde werd betaald door de regering van Fujimori. Een deel van de slachtoffers was ook gemarteld.

Afgelopen juli kondigde Fujimori's dochter nog aan dat hij van plan was om in 2026 opnieuw mee te doen aan de presidentsverkiezingen. Zijn dochter probeerde ook meermaals om president te worden.

Fujimori werd bij zijn vrijlating in december bij de gevangenis opgewacht door een grote groep mensen:

In het noordoosten van Nigeria zijn dertig mensen om het leven gekomen door overstromingen. Die ontstonden nadat afgelopen weekend een dam in de staat Borno was bezweken.

In de regionale hoofdstad Maiduguri zijn duizenden huizen weggespoeld. Volgens de nationale rampendienst NEMA staat 40 procent van de stad onder water. Honderdduizenden mensen zijn ontheemd geraakt door de overstromingen en de vrees is dat dat aantal nog oploopt.

De Alau-dam in de Ngadda-rivier ligt op zo'n 20 kilometer ten zuiden van Maiduguri. Door de hevige regenval van de afgelopen tijd kon de dam de hoeveelheid water niet meer aan, zegt de deelstaatregering. Dertig jaar geleden begaf de dam het ook al eens.

Krokodillen en slangen

Het water bereikte ook een lokale dierentuin. De directeur meldde eerder deze week dat 80 procent van de dieren door de overstromingen is omgekomen. Een deel van de dieren, waaronder krokodillen en slangen, werd door het water meegevoerd naar bewoonde gebieden.

Door overstromingen kwamen vorige maand in het noordoosten van Nigeria al 49 mensen om het leven. In 2022 waren er bij de hevigste overstromingen in tien jaar tijd meer dan 600 dodelijke slachtoffers.

Staatssecretaris Coenradie (PVV) van Justitie is in haar eerste Kamerdebat hard in botsing gekomen met de Tweede Kamer. Kamerleden van de regeringspartijen VVD en BBB reageerden boos toen Coenradie nauwelijks wilde ingaan op de situatie in de zwaarbeveiligde Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught.

VVD'er Ellian, BBB-Kamerlid Helder en ook Eerdmans van JA21 wilden opheldering over het contact dat er is geweest tussen Ridouan Taghi en zijn handlanger Said R., die ook in de EBI zit. Beiden zijn hoofdverdachten in het omvangrijke liquidatieproces Marengo. Ook Willem Holleeder was bij dat moment aanwezig. Het is niet de bedoeling dat gedetineerden daar contact hebben met elkaar.

Coenradie erkende vorige week dat er twintig seconden contact is geweest tussen de twee, door een "foutieve handeling". In het Kamerdebat zei ze dat er "geen aanwijzingen zijn dat er sprake is geweest van voortgezet crimineel handelen". Met andere woorden: ze hebben niets crimineels met elkaar kunnen bespreken.

Ze heeft opdracht gegeven tot een "grondige evaluatie" van het incident. Taghi zit inmiddels weer helemaal alleen op een afdeling. Eerder was hij overgeplaatst naar een afdeling waar ook andere gedetineerden zitten.

Ramvol

De Kamerleden hebben het vermoeden dat de fout kon gebeuren doordat er inmiddels te veel zware criminelen in de Extra Beveiligde Inrichting zitten. Daardoor wordt het moeilijk om ze in alle gevallen van elkaar te scheiden. De verbouwing die op dit moment plaatsvindt in Vught zou dat moeilijker maken.

"De EBI zit ramvol", betoogde Ellian, maar de staatssecretaris ontkende dat. Ook op zijn vraag of er in de EBI zonder problemen nog meer criminelen opgesloten kunnen worden, was haar antwoord ja. Maar op details weigerde ze in te gaan. "In verband met de veiligheid."

"Ik moet wel mijn werk kunnen doen", reageerde Ellian verbolgen. Hij heeft naar eigen zeggen informatie dat er inmiddels vijftien zware criminelen vastzitten in Vught, terwijl er plaats is voor maximaal 18. De VVD'er wordt zelf zwaar beveiligd omdat hij wordt bedreigd vanuit het criminele circuit.

Zoon uit Dubai

Ook Helder van coalitiegenoot BBB was ontevreden met de antwoorden van Coenradie. "Onacceptabel", vond ze. Ze wees erop dat Taghi onlangs moest worden overgeplaatst naar een andere afdeling binnen de EBI, vanwege de komst van zijn zoon Faissal, die is uitgeleverd door Dubai.

Maar Coenradie bleef erbij dat er voldoende ruimte is binnen de gevangenis. Als de verbouwing afgerond is, komt er nog meer ruimte en in 2030 moet een tweede EBI klaar zijn in Vlissingen.

Uiteindelijk was ze bereid te zeggen dat de huidige bezetting van de gevangenis 60 procent is. "Dat is wat ik erover wil zeggen. Maar ik maak me ernstig zorgen over de veiligheid als we straks lijstjes gaan maken van wie op welke afdeling zit en met wie."

Kunstenaar Peter Klashorst is op 67-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigt zijn belangenbehartiger Edwin Suer aan de NOS.

Klashorst was onder meer bekend van zijn kleurrijke kunstwerken met grove penseelstreken, waarvan een groot aantal portretten en naaktportretten. Vooral in de jaren 80 en 90 was hij een bekende naam in de kunstwereld.

Klashorst, echte naam Peter van de Klashorst, werd geboren in Santpoort, maar trok al op jonge leeftijd naar Amsterdam. "Ik denk dat ik 15 was toen vrienden een gebouw kraakten naast het Frans Hals Museum in Haarlem. Maar ik wilde naar Amsterdam", zei hij vorig jaar in Het Parool. "Op de Ten Katemarkt stond een pand leeg. Het enige wat je nodig had, was een breekijzer om de deur open te krijgen en daarna kon je erin, zo simpel was het."

Collectief

Hij ging studeren aan de Gerrit Rietveld Academie en was medeoprichter van een illegale club en een illegaal tv-station. Ook was hij bassist van de newwaveband Soviet Sex. Eind jaren tachtig begon Klashorst als kunstenaar steeds bekender te worden. Hij richtte het kunstenaarscollectief After Nature op, dat geen abstracte expressionistische kunst wilde maken, maar meer "klassiekere thema's" zoals naaktportretten en landschappen.

Het collectief, dat in de Amsterdamse Spuistraat was gevestigd, viel uit elkaar in 1995. Klashorst ging daarna alleen verder. Hoewel hij regelmatig van schilderstijl wijzigde, bleven zijn werken veelal kleurrijk en was het onderwerp meestal duidelijk te herkennen.

Toen het aantal kraakwoningen in Amsterdam verminderde en de huurprijzen van woningen omhoogschoten, trok de kunstenaar naar Afrika. In Senegal schilderde hij onder meer portretten van naakte vrouwen. Het leidde ertoe dat hij in 2000 gearresteerd werd voor onder meer het aanzetten tot prostitutie en het vervaardigen van obscene afbeeldingen.

Klashorst zat drie weken in de cel, kwam vrij na het omkopen van ambtenaren en verliet vervolgens het land. In 2003 werd hij ook in Gambia opgepakt voor het "maken van obscene schilderijen".

Thailand

De laatste jaren van zijn leven woonde Klashorst onder meer in Thailand en Cambodja. Hij maakte ruim tien jaar geleden bekend hiv te hebben. Later kampte hij met lymfeklierkanker.

Zijn uitgever en goede vriend Jaap Holtzapffel maakte als eerste bekend dat het slecht met de kunstenaar ging de afgelopen weken. Eerst werd hij opgenomen in Duitsland en later werd hij naar een ziekenhuis in Nederland gebracht. Holtzapffel meldt niet waar de kunstenaar aan is overleden.

Klashorst is naar eigen zeggen nooit rijk van zijn werken geworden, maar dat deerde hem weinig. "De kunst, dat is mijn drug", vertelde hij vorig jaar bij een bezoek aan Amsterdam aan Het Parool. "Het maken van kunst maakt me zo gelukkig dat de wereld om me heen niet bestaat. Wat ik als kind had, heb ik nu nog steeds."

De vrouw die maandag werd neergeschoten in een woonwijk in Dronten was bekend bij verschillende instanties. Dat bleek op een bijeenkomst die vanavond was georganiseerd voor bezorgde buurtbewoners. Volgens een deel van de aanwezigen zorgde de vrouw al langer voor veel overlast in de buurt. Bij de schietpartij overleed een 30-jarige man.

De bijeenkomst was in een sporthal en trok zo'n 200 mensen, meldt Omroep Flevoland. Naast de burgemeester waren onder ook de politie en de woningcorporatie aanwezig.

Omwonenden verweten tijdens de bijeenkomst burgemeester Jean Paul Gebben niks te hebben gedaan tegen de overlastgevende vrouw. "Er wordt gewoon niet naar ons geluisterd. Vanuit de woningbouw krijgen we elke keer nul op het rekest. De wijkagent belt gewoon niet terug", aldus een van de aanwezigen.

De burgemeester zei juist dat er vanuit verschillende instanties veel is gedaan om de overlast te beperken en dat ook de gemeente er "de handen vol aan heeft gehad".

"Dat je iets weet, betekent niet dat je er meteen iets aan kunt doen", legde hij uit. "Maar we kunnen pas iemand uit zijn of haar woning zetten als de rechter daarover beslist", aldus de burgemeester.

Niet meer naar school

De buurtbewoners voelen zich door de schietpartij niet meer veilig in de buurt. "Mijn dochter was in die speeltuin toen het gebeurde. Zij durft nu niet meer naar school, niet meer naar buiten. Wat kunnen jullie daaraan doen?", riep een vrouw.

Een andere aanwezige deed haar beklag over het feit dat bloemen voor de slachtoffers van de schietpartij bij de woning waren neergelegd. "Er worden bloemen gelegd voor het huis van de aanstichters, ik noem ze niet slachtoffers. Ik wil die bloemen niet in de straat zien!" De bloemen zijn in overleg met de politie verplaatst naar de voordeur van de woning, uit het zicht.

De burgemeester zei zich te realiseren dat hij de geschrokken buurt niet veel kan toezeggen. Buurtbewoners met vragen kunnen 24 uur per dag een speciaal telefoonnummer bellen.

"Ik kan nu op dit moment niets meer doen dan een handreiking, dat spijt me. Houd elkaar de komende dagen, weken en maanden vast. Wees lief voor elkaar."

Door bosbranden in het zuiden van Californië zijn duizenden mensen geëvacueerd. Dertien mensen zijn gewond geraakt, meldt de Los Angeles Times.

Er woeden momenteel drie branden in de buurt van Los Angeles. Een van de branden brak zondag uit en werd in korte tijd twaalf keer zo groot, meldt de LA Times. De brandweer kon daardoor niet voorkomen dat de brand oversloeg naar woonwijken en hutten in de bergen. 33 huizen zijn verwoest en ook meerdere berghutten. Zo'n 2500 gebouwen worden nog bedreigd door de brand.

Onder de gewonden zijn inwoners van de woonwijken en brandweerlieden. Het nabijgelegen skigebied Mountain High moest ook worden ontruimd. Met hulp van vrijwilligers en de brandweer konden alle skiliften en gebouwen worden gered.

Op beelden van één van de branden is te zien hoe snel het vuur zich verspreidt:

Een 34-jarige man uit het zuidoosten van Californië is aangehouden in verband met een van de branden, die een woonwijk trof. Hij wordt verdacht van brandstichting en zit vast.

Het blussen van de bosbranden wordt bemoeilijkt door de sterke wind, de aanhoudende droogte en een hittegolf in Californië. De weersverwachting ziet er volgens de weerdiensten wel gunstig uit: er is koeler weer in aantocht, waardoor de brand zich minder snel kan verspreiden.

Bosbranden in Californië komen vanwege de hitte en droogte vaker voor rond deze tijd van het jaar. Dat er duizenden mensen geëvacueerd worden, gebeurt minder vaak.

Vervoersmaatschappij EBS heeft een boete van 3,5 miljoen euro gekregen vanwege aanhoudende problemen met de dienstregeling. De boete is opgelegd door de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel, waar de maatschappij deels het busvervoer verzorgt.

Bij de regionale vervoersmaatschappij vallen veel meer bussen uit dan is toegestaan. Ook wordt op een deel van de buslijnen nog gereden met dieselbussen, terwijl in de concessie is afgesproken dat er elektrische bussen moeten rijden. Reden voor de uitval is het grote tekort aan buschauffeurs en een hoog ziekteverzuim.

Om de problemen het hoofd te bieden, werd de dienstregeling eerder dit jaar afgeschaald. De bussen die rijden, zouden zo minder vaak uitvallen, was het idee. Maar de rituitval is nog steeds te hoog. EBS zegt in een verklaring dat het eigenlijk meer ritten had moeten afschalen om tot een betrouwbare dienstregeling te komen.

Tekenbonus

Ondertussen wordt naarstig gezocht naar chauffeurs. Het bedrijf biedt nieuwe chauffeurs een 'tekenbonus' van 2000 euro en er worden open dagen georganiseerd. Daarnaast zijn marketingcampagnes opgezet om chauffeurs te werven. EBS verwacht half december het personeelsbestand op orde te hebben zodat weer volgens de normale dienstregeling kan worden gereden.

De opgelegde boete geldt voor het vervoer in 2023. Omdat de problemen ook dit jaar spelen, kan de vervoerder over dit jaar eveneens een boete verwachten, schrijft RTV Oost.

Ook problemen bij Arriva

Naast EBS is ook vervoerder Arriva actief in delen van Overijssel. Dat bedrijf heeft ook problemen met het busvervoer. De concessie werd eind vorig jaar overgenomen van Keolis, maar door opstartproblemen, een personeelstekort en een hoog ziekteverzuim vielen veel ritten uit.

Ook zijn er problemen met de nieuwe elektrische bussen. Die laden te traag en vallen regelmatig uit. De vervoerder krijgt over dit jaar waarschijnlijk ook een boete van de provincie Overijssel.

Door de problemen houdt de provincie scherper toezicht op EBS en Arriva, meldt de regionale omroep. Zo moeten de vervoerders elk kwartaal een update geven over hun situatie.

In de buurt van de Belgische plaats Waterloo zijn opnieuw botten gevonden van mensen en dieren. Dat meldt de Britse organisatie Waterloo Uncovered die opgravingen doet bij de boerderij van Mont-Saint-Jean, die in 1815 tijdens de Slag bij Waterloo dienst deed als veldhospitaal.

Archeologen hebben in een "doelbewust gegraven kuil" vijftien geamputeerde ledematen en de skeletten van zeven paarden en twee koeien gevonden. In 2022 werden op dezelfde locatie ook al drie paarden en een compleet menselijk skelet gevonden.

In de kuil lagen de menselijke beenderen aan de ene kant en de dierlijke resten aan de andere kant. De menselijke en dierlijke beenderen werden van elkaar gescheiden door een muur van munitiekisten. De archeologen denken dat de kuil bedoeld was om het veldhospitaal snel vrij te kunnen maken.

Drie van de paarden waren met een kogel door het hoofd geschoten, waarschijnlijk om ze uit hun lijden te verlossen. De koe had sporen van slachting en is waarschijnlijk als voedsel gebruikt.

Verdwenen beenderen

Bij de Slag van Waterloo maakte een coalitieleger van Britten, Duitsers en Nederlanders onder leiding van de Britse hertog van Wellington een eind aan de heerschappij van Napoleon. Bij het gevecht kwamen op 18 juni 1815 tienduizenden mensen om het leven.

Zij zijn volgens historische bronnen in massagraven begraven, maar bij opgravingen zijn tot nu toe nauwelijks menselijke resten teruggevonden. Een internationaal team van historici ontdekte in 2022 dat de beenderen van de slachtoffers vanaf 1834 massaal zijn verwerkt in de suikerindustrie.

De onderzoekers vonden documenten waaruit blijkt dat de suikerbietenteelt in de omgeving van Waterloo vanaf 1834 een grote vlucht nam. Om de suiker uit suikerbieten te zuiveren werd beenderkool gebruikt. Doorgaans gebeurde dat met beenderen van dieren. Maar volgens de onderzoekers verdienden omwonenden en handelaren een goede boterham door beenderen uit de massagraven aan de fabrieken te verkopen.

Waterloo Uncovered

Waterloo Uncovered is nog tot 13 september aan het graven bij Waterloo. De liefdadigheidsorganisatie leidt getraumatiseerde en/of gewond geraakte veteranen uit onder meer Engeland, Nederland, Oekraïne en België op tot archeologen. Op deze manier ondersteunt de organisatie hen bij hun herstel en overgang naar het burgerleven.

Een dag na het debat van gisteravond schudden Donald Trump en Kamala Harris elkaar vandaag opnieuw de hand. De presidentskandidaten ontmoetten elkaar in Pennsylvania bij een herdenking van 9/11. Wat is er volgens Amerikaanse media veranderd tussen de eerste en de tweede handdruk?

Analisten en politiek commentatoren in Amerikaanse media zijn het er in grote lijnen over eens: Harris kwam bij het debat als winnaar uit de bus. Ook Fox News, waar Trumpgezinde stemmen doorgaans veel zendtijd krijgen, noemde Harris de "duidelijke winnaar". Volgens verschillende analisten liet Trump zich meermaals op de kast jagen door aanvallen van Harris. "Trump was duidelijk gefrustreerd en werd steeds luidruchtiger naarmate het debat voortduurde", schrijft Doug Schoen van Fox News.

"Politiek experts, analisten en commentatoren merkten op dat Trump zichzelf vaak in het defensief bevond bij kwesties als abortus, terwijl hij zich liet uitdagen door Harris en van de boodschap afweek", schrijft een columnist van The New York Times. Toen Harris beweerde dat bezoekers van Trumps politieke bijeenkomsten de zaal uit verveling regelmatig vroegtijdig verlaten, schoot de oud-president in de verdediging. Kiezers gaan enkel tegen betaling naar de bijeenkomsten van Harris, sneerde hij terug.

Trump en Harris deelden sneren uit over de bezoekers van elkaars bijeenkomsten:

Op Wall Street waren de resultaten van het debat onmiddellijk terug te zien: de aandelen van de Trump Media & Technology Group daalden vanochtend met 17 procent naar het laagste niveau sinds zijn socialemediaplatform Truth Social eind maart naar de beurs ging.

'Zwevende kiezer niet overtuigd'

Deskundigen zien Harris dus als duidelijke winnaar, maar of de zwevende kiezer dat ook zo ziet is nog maar de vraag. "Deskundigen zeiden dat Harris het debat won. Zwevende kiezers waren er niet zo zeker van", kopte The New York Times.

In het artikel komen zwevende kiezers aan het woord. Sommigen hadden graag gezien dat de kandidaten dieper op hun plannen voor het land waren ingegaan. "Niets is me duidelijk, en ik probeer het echt te volgen", zei er een. "Ik weet nog steeds niet waar ze voor staat", zegt een andere zwevende kiezer tegen persbureau Reuters.

Kimberley Strassel, columnist van The Wall Street Journal, schrijft dat "kiezers die hoopten dat Harris vandaag verantwoording zou afleggen voor de beroerde Biden-Harris-reputatie zwaar teleurgesteld werden". "Harris veranderde handig van onderwerp bij elke directe vraag die werd gesteld", aldus de columniste.

Kritiek op debatleiders

Fox News benoemt Harris dus als duidelijke winnaar, maar vinden niet Trump, maar ABC News de grote verliezer van het debat. Het is kritiek die vaker terugkomt: volgens Republikeinen en conservatieve media hadden de debatleiders van ABC een duidelijke voorkeur voor Harris.

Volgens Brit Hume van Fox News zijn kiezers te weinig te weten gekomen over Harris' plannen, omdat de debatleiders onvoldoende doorvroegen. "Harris heeft nooit hoeven uitleggen waarom ze op bepaalde punten van mening is veranderd. Ze zei dat ze een lijstje af zou werken, maar heeft dat vervolgens nooit gedaan."

The New York Times prijst het 'gefactcheck' van de debatleiders juist. Volgens een verslaggever is het verfrissend dat journalisten Trump niet zomaar weg laten komen met het verspreiden van ongefundeerde beweringen.

Na het debat telde CNN het aantal leugens dat de presidentskandidaten verkondigde tijdens het debat. Bij Trump telden ze er meer dan dertig, bij Harris één.

Migranten die huisdieren eten

Een van Trumps beweringen die volgens CNN onwaar is, maar waarschijnlijk nog wel even blijft hangen, is de uitspraak over migranten die huisdieren zouden eten. Volgens de oud-president eten illegale migranten de honden en katten van inwoners van Springfield in de staat Ohio. De debatleiders van ABC reageerden direct door te stellen dat die uitspraak ongefundeerd is.

Trump stelt dat migranten huisdieren eten, Harris moet erom lachen:

Vandaag schrijft The Wall Street Journal over "de oorsprong van de valse bewering van Trump". Het zou zijn begonnen met een Facebookbericht waarin de gebruiker beweerde dat "een vriend van de dochter van de buurman" zijn huisdier gevild had aangetroffen. Trumps socialemediaplatform Truth Social staat vandaag vol met AI-gegenereerde plaatjes van Trump die huisdieren beschermt.

Wel of geen tweede debat?

Nu het eerste debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten achter de rug is, rijst de vraagt of het ook meteen het laatste was. Beide kandidaten lieten vandaag iets los over hun voorkeur. Harris' campagneteam liet weten graag een tweede debat te willen plannen voor oktober. Trump zei bij een talkshow van Fox News dat hij "minder geneigd is om weer in debat te gaan". Volgens hem willen de Democraten nog een debat, omdat Harris het eerste debat verloren heeft.