NOS Nieuws - Algemeen

Op de A73 bij Venray-Noord is zaterdagnacht een automobilist omgekomen bij een ernstig verkeersongeluk. Twee anderen raakten gewond en zijn naar het ziekenhuis gebracht.

Drie voertuigen waren betrokken bij het ongeluk, zegt de politie. Een van de automobilisten was een spookrijder. De politie doet onderzoek naar de toedracht van het ongeval.

De snelweg is tussen Nijmegen en Maasbracht bij Venray-Noord afgesloten vanwege het onderzoek. Verkeer moet omrijden via de af- en toerit. Dat duurt naar verwachting nog tot zondagochtend.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft in South Carolina zoals verwacht de eerste voorverkiezing van de Democratische Partij gewonnen. CNN en andere zenders riepen Biden uit als winnaar toen nog geen tien procent van de stemmen was geteld. De president stond toen met een kleine 97 procent flink voor op zijn tegenstanders, politicus Dean Phillips en auteur Marianne Williamson.

De Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn op 5 november van dit jaar. Officieel moeten de Democraten en de Republikeinen hun kandidaten in de zomer nog aanwijzen, maar zeer waarschijnlijk wordt de strijd in het najaar een herhaling van de vorige keer, toen Donald Trump en Joe Biden het tegen elkaar opnamen.

Strijd om zwarte kiezer

De Republikeinen hebben hun eerste voorverkiezingen al achter de rug. In de staten Iowa en New Hampshire won Donald Trump afgetekend van zijn rivalen. De Democraten kozen dit jaar voor het eerst voor South Carolina om hun voorverkiezingen af te trappen, omdat in die staat veel zwarte kiezers wonen.

Bij de vorige presidentsverkiezingen stemde landelijk 87 procent van de zwarte kiezers in het land nog op Biden. Die vanzelfsprekendheid ontbreekt nu. Met name jonge Afro-Amerikaanse mannen bewegen in de peilingen van hem weg, onder andere vanwege onvrede over de economie en de torenhoge studieleningen die niet zijn kwijtgescholden. Andere zorgen bij Democratische kiezers zijn de hoge leeftijd van Biden (81) en de beveiliging van de Mexicaanse grens.

In een recente landelijke peiling steunt 63 procent van de zwarte kiezers Biden.

De Amerikaanse gitarist Wayne Kramer is op 75-jarige leeftijd overleden. Hij was een van de oprichters van de band MC5. Volgens muziekblad Rolling Stone behoort Kramer tot de 250 beste gitaristen aller tijden en was hij grondlegger van de punkmuziek.

Begin jaren 60 richtte Kramer samen met schoolgenoot Fred Smith de band op, die in 1965 de naam MC5 kreeg. De naam is een verwijzing naar Detroit, waar de band werd opgericht. Een paar jaar later brak de groep door met Kick out the Jams. De plaat werd op de radio gecensureerd, vanwege de zin "Kick out the jams, motherfuckers!". Het nummer werd later veelvuldig gecoverd door onder meer Jeff Buckley en Pearl Jam.

Kick out the Jams bij een concert in 1970.

Activisme

De band was overduidelijk links, tegendraads en activistisch. De muzikanten sloten zich aan bij de White Panther Party, een links-radicaal politiek collectief. Een van de oprichters van het collectief, John Sinclair, was ook de manager van MC5.

Na discussies over opvattingen en drugsgebruik ging MC5 in 1972 uit elkaar. Gitarist Kramer ging verder als solo-artiest en trad vanaf 2018 op met de tribuutband MC50.

Wayne Kramer overleed vrijdag aan de gevolgen van alvleesklierkanker.

De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben opnieuw doelen in Jemen aangevallen. Er is nog niks bekend over schade of slachtoffers. De aanvallen zijn volgens Amerika een reactie op de aanvallen die Jemenitische Houthi's uitvoeren op schepen in de Rode Zee.

Washington en Londen noemen de aanvallen "proportioneel en noodzakelijk". Ze waren gericht op ondergrondse wapenopslagplaatsen, raketsystemen, lanceerinstellingen, radarinstallaties en de luchtverdediging van de Houthi's, zegt de Amerikaanse minister van Defensie Austin.

Kruisraketten en vliegtuigen

Volgens de Amerikanen zijn op dertien locaties in totaal 36 doelen aangevallen door onder meer Amerikaanse F/A-18 vliegtuigen vanaf een vliegdekschip en Britse Typhoons vanuit een basis in Cyprus. Ook zijn er kruisraketten afgevuurd vanaf marineschepen.

Net als bij eerdere aanvallen op de Houthi's werd de militaire operatie gesteund door Nederland, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Denemarken en Bahrein.

De VS viel vrijdagavond laat (Nederlandse tijd) Iraanse doelen aan in Syrië en Irak. Daarbij vielen volgens die landen zeker 39 doden, onder wie burgers in Irak. Aanleiding voor die aanval was volgens de VS een drone-aanval in Jordanië, waarbij vorig weekend drie Amerikaanse militairen omkwamen en tientallen gewond raakten. Volgens de VS zijn pro-Iraanse strijdgroepen daarvoor verantwoordelijk.

Verschillende landen in het Midden-Oosten waarschuwen voor verdere escalatie in de regio. Maandag komt de VN-Veiligheidsraad bijeen over de aanvallen.

Reactie Houthirebellen

De Jemenitische Houthirebellen zeggen dat de Amerikaanse en Britse luchtaanvallen van gisteren "ons niet zullen afschrikken". Een militaire woordvoerder van de rebellen zegt dat er een vergelding van de aanvallen zal volgen.

De militaire woordvoerder van de Houthi's, Yahya Saree, zegt dat er in totaal 48 luchtaanvallen zijn geweest en zei op X dat "deze aanvallen ons niet zullen afschrikken van ons morele, religieuze en humanitaire standpunt ter ondersteuning van het standvastige Palestijnse volk in de Gazastrook, en zullen niet voorbijgaan zonder reactie en bestraffing."

'Instabiliteit aanwakkeren'

Ook Iran heeft gereageerd op de aanvallen van de VS en het VK. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Nasser Kanani zegt dat ze "in tegenspraak" zijn met wat de twee landen gezegd hebben over dat ze een breder conflict in het Midden-Oosten willen vermijden.

Kanani beschuldigt de VS en Groot-Brittannië ervan "chaos, wanorde, onveiligheid en instabiliteit aan te wakkeren" door Israël te steunen in zijn oorlog in Gaza. Verdere aanvallen op de door Iran gesteunde Houthi-rebellen in Jemen vormen "een bedreiging voor de internationale vrede en veiligheid", voegde Kanani eraan toe.

Snelweg A59 richting Waalwijk is bij Elshout tot morgenochtend afgesloten na een ongeluk met een vrachtwagen en een personenauto. Volgens Omroep Brabant ligt het wegdek bezaaid met diepgevroren kippenpoten. Meerdere mensen zijn bij het ongeluk gewond geraakt.

De auto zou de vrachtwagen volgens de regionale omroep via de vluchtstrook hebben ingehaald, waarna de vrachtwagen moest uitwijken. Hierdoor kantelde de vrachtwagen en verloor het voertuig zijn diepvrieslading met de kippenpoten. De auto belandde op zijn kop tegen de vangrail.

In de vrachtwagen zaten de chauffeur en zijn vrouw. De vrouw is gewond naar het ziekenhuis gebracht. Ook de twee inzittenden van de personenauto raakten gewond. Zij zijn aangehouden, omdat volgens de politie "strafbare zaken" in de auto werden gevonden.

Het opruimen van de kippenbouten en het repareren van de snelweg gaat naar verwachting nog de hele nacht duren.

Vittorio Emanuele di Savoia, de laatste kroonprins van Italië, is op 86 jarige-leeftijd overleden. De prins overleed vandaag in het Zwitserse Genève, meldt het Italiaanse koningshuis. Hij was de zoon van de laatste Italiaanse koning, Umberto II. Die werd in 1946 gedwongen om af te treden.

Zijn opa Vittorio Emanuele III trad in 1946 af in een poging om het koningshuis te redden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog had de oud-koning het fascistische regime van Benito Mussolini gesteund, en veel Italianen waren als gevolg daarvan het vertrouwen in de adel verloren. Diens zoon Umberto II was slechts 34 dagen koning toen er in een referendum werd gestemd om het koningshuis af te schaffen. Leden van de koninklijke familie werden verbannen uit het land.

De toen 9-jarige Emanuele vertrok met zijn familie naar Zwitserland. Daar heeft hij jarenlang gevochten tegen het verbod voor mannelijke leden van het koningshuis om naar Italië terug te keren. Nadat deze wet werd geschrapt, keerde hij in 2002 voor het eerst sinds zijn verbanning weer terug.

Rechtszaken

Emanuele heeft veel schandalen op zijn naam staan. In 1978 werd hij beschuldigd van het doden van een 19-jarige Duitser, Dirk Hamer, op een boot op Corsica. Emanuele had daar ruzie met vakantiegangers, tijdens de ruzie ging zijn geweer af.

De kogel raakte Hamer, die benedendeks aan het slapen was. Hij overleed een aantal maanden later aan zijn verwondingen. Emanuele werd vrijgesproken voor zijn dood, maar kreeg een voorwaardelijke straf wegens illegaal wapenbezit.

In 2006 werd hij in de Italiaanse stad Potenza gearresteerd. Hij werd beschuldigd van afpersing en zou betrokken zijn geweest bij prostitutie. Later werd hij ook hier van vrijgesproken.

In de cel van Potenza zou hij in een video aan een celgenoot hebben verteld hoe hij de Franse rechters om de tuin had geleid in de Hamer-zaak. Emanuele zei later dat die video nep was.

De politie heeft in een pand in Veeningen bij Hoogeveen een drugslab aangetroffen. In het pand aan het Fort stonden goederen en vaten die gebruikt kunnen worden bij de productie van synthetische drugs, schrijft RTV Drenthe.

De politie viel rond 02.30 uur het pand binnen. Vier mensen zijn in de omgeving aangehouden. Het gaat om een 48-jarige vrouw uit de gemeente De Wolden, een 61-jarige Amsterdammer en twee mannen van 30 en 26 jaar zonder vaste woon- of verblijfplaats.

In het onderzoek is later nog een 18-jarige man uit Utrecht aangehouden, maar zijn verband met het aangetroffen drugslab wordt nog onderzocht.

Het drugslab wordt ontmanteld door de Landelijke Faciliteit Ontmantelen. Die afdeling van de politie is gespecialiseerd in het werken met gevaarlijke stoffen zoals chemicaliën.

De dodelijke explosie die maandagavond een wooncomplex in Rotterdam verwoestte, is mogelijk veroorzaakt door een drugslab, meldt de politie. In het puin zijn verschillende attributen gevonden die gebruikt kunnen worden bij de productie van verdovende middelen.

De politie heeft een 34-jarige Rotterdammer aangehouden die verdacht wordt van het maken van drugs. Bronnen melden dat het gaat om de huurder van het pand. Hij was ook de oom van een van de drie personen die omkwamen.

Door afzetting gebroken

Regionale omroep Rijnmond sprak de verdachte gisteren als nabestaande. Hij zei vlak voor de explosie nog in het pand aanwezig te zijn geweest, samen met zijn neefje en een vriend. Over de oorzaak zei hij niets te weten: "We koken thee elektrisch. Het lijkt op een gasexplosie. Ik weet het niet. Ik word gek".

De verdachte was ook een van de mensen die twee dagen na de ramp door de afzetting brak, meldt Rijnmond. Hij haalde daarbij het stoffelijk overschot van een van de slachtoffers onder het puin vandaan.

Zijn precieze rol bij de explosie wordt nog onderzocht. De politie sluit meer aanhoudingen niet uit.

Jerrycans

Eerder deze week zagen journalisten al dat er jerrycans met aceton en zoutzuur tussen het puin vandaan werden gehaald. Die stoffen kunnen worden gebruikt bij de productie van drugs.

Dit zijn beelden van gisteren:

Ook werd tijdens de zoektocht tussen de brokstukken deze week enige tijd stilgelegd omdat er lekkende vaten waren gevonden met een onbekende vloeistof die begon te roken. Na metingen door de brandweer werd toen besloten dat het ruimen veilig kon doorgaan.

Tot gisterochtend zijn hulpdiensten druk bezig geweest met het creëren een 'veilige situatie' om de lichamen van de drie slachtoffers te kunnen bergen, schrijft de politie. Daarna ging het onderzoek naar de oorzaak van de explosie en brand van start.

De explosie veroorzaakte maandagavond een enorme ravage. De ontploffing gebeurde in een garage onder een wooncomplex, daarna brak een grote brand uit.

Tientallen ramen in de omgeving zijn gesprongen, zeven woningen boven de ontplofte garagebox zijn onbewoonbaar verklaard en tientallen raakten beschadigd.

Na de explosie was het niet veilig voor hulpdiensten om het terrein te betreden: een verschuiving van brokstukken kon ertoe kon leiden dat het pand ineenstortte. Daarom werd besloten het pand van boven naar beneden te slopen.

De families van de drie slachtoffers waren echter bang dat de lichamen daarbij verder verminkt zouden worden door de sloop. Nabestaanden gingen daarom woensdag het terrein op uit frustratie over het uitblijven van een zoekactie.

Zij werden aanvankelijk gevraagd om te vertrekken, maar mochten later na overleg met agenten alsnog het terrein op. Daarbij werd ook het lichaam van een van de slachtoffers gevonden.

Dat slachtoffer, de 43-jarige Kamran Khan, is vandaag onder grote belangstelling begraven op de Zuiderbegraafplaats in Rotterdam:

Sinn Feín-politicus Michelle O'Neill is benoemd tot premier van Noord-Ierland. Het is de eerste keer dat een republikein aan de macht komt in het land.

Twee jaar geleden werd Sinn Féin, een partij die streeft naar hereniging van Noord-Ierland met Ierland, de grootste partij in het Ierse parlement. Dat was een historische overwinning en betekende eigenlijk toen al dat O'Neill premier zou worden.

Maar de DUP, de grootste pro-Britse unionistische partij, blokkeerde twee jaar de vorming van een regering. De partij deed dat vooral uit onvrede over de regels voor invoer van goederen vanuit Groot-Brittannië. De regering van het Verenigd Koninkrijk kwam deze week met aanpassingen waardoor dat proces makkelijker wordt. Hierdoor lag de weg open voor de vorming van een regering.

'Historische verandering'

O'Neill zegt na haar benoeming op X dat vandaag "een dag is van een historische verandering". Ze zegt vastberaden te zijn "om als premier voor iedereen resultaten te boeken". O'Neill benadrukte in haar eerste toespraak als premier een Ierse republikein te zijn, maar stelde ook goed te willen samenwerken met partijen met Britse en protestants-unionistische standpunten. "Dit is een regering voor iedereen: katholiek, protestant en andersdenkend."

Sinds de ondertekening van het Goedevrijdagakkoord in 1998 is afgesproken dat er naast de premier een tweede premier is (de zogenoemde deputy first minister) zodat de grootste partijen uit het pro-Ierse republikeinse kamp en het pro-Britse unionistische kamp altijd vertegenwoordigd zijn in een coalitieregering. Deze deputy first minister heeft even veel macht als de premier. Emma Little-Pengelly van de pro-Britse unionistische partij gaat deze functie vervullen.

Oppositiepartijen lieten zich kritisch uit over de beloften van O'Neill over het verbinden van de partijen. Matthew O'Toole, leider van de de Sociaal Democratische Arbeiderspartij (SDLP) in het parlement zei dat "symboliek niet de salarissen van leraren en verpleegkundigen kan betalen". En de leider van de unionistische Traditional Unionist Voice Jim Allister stelde dat "we een Sinn Féin-premier hebben, maar niet in mijn naam of in de naam van duizenden andere unionisten".

In Turkije is een Nederlander opgepakt in een groot drugsonderzoek. Rawi Q. wordt ervan verdacht een organisatie te leiden die tonnen cocaïne naar Nederland heeft gesmokkeld. Hij wordt ook in Nederland gezocht.

Q. werd in Istanbul aangehouden tijdens een politieactie onder naam Kartel-5, meldt de Turkse minister Ali Yerlikaya van Binnenlandse Zaken op X. In totaal werd volgens de minister zes ton drugs per schip naar Nederland gebracht door de organisatie van Q.

Volgens Turkse media zou hij ook speedboten voor de drugssmokkel en transporten per vliegtuig hebben geregeld. Bovendien zou de politie hebben vastgesteld dat hij de opslag van de drugs organiseerde, en betrokken was bij de financiering van de operatie.

Internationaal gesignaleerd

Rawi Q. komt uit Almere. Hij stond internationaal gesignaleerd via Interpol. In het verleden is hij in Nederland veroordeeld voor een witwaszaak. Daarvoor kreeg hij een taakstraf. Het Nederlandse Openbaar Ministerie bevestigt dat hij verdachte is in een drugsonderzoek.

De advocaat van Q., Gerald Roethof, kan niets over de verdenkingen zeggen. "We hebben nog geen stukken. Zonder dossier kan ik inhoudelijk enkel zeggen dat ik deze beschuldiging niet kan plaatsen."

Minister Yerlikaya verklaarde op X dat Turkije onverzettelijk is in de strijd tegen de georganiseerde misdaad en drugshandel. "Ongeacht de hoeveelheid feiten waarvoor ze worden gezocht, we zullen internationale georganiseerde misdaadgroepen en drugshandelaren niet laten ademen. We zullen ze een voor een opsluiten", aldus de minister.

Onder grote belangstelling is vanmiddag Kamran Khan (43) begraven. Hij was een van de drie personen die omkwam bij de explosie en brand in Rotterdam-Zuid afgelopen maandag.

"Ik had veel liever nu samen met hem onze herinneringen opgehaald, dan op deze manier herinneringen over hem", zei zijn beste vriend Afzal Khan bij het afscheid.

Kamran Khan had zijn loods in een ruimte naast het bedrijfspand waar de ontploffing was, meldt de regionale omroep Rijnmond. Op het moment van de explosie zat hij in een videogesprek met een klant. In de ruimte waar de explosie was, vielen twee doden.

Een dag na de explosie klommen familieleden van Khan over het hek dat de politie om de ravage heen had gezet. Hoewel bergingswerkers nog niet naar binnen mochten wegens instortingsgevaar, wisten de nabestaanden daarbij zijn lichaam te vinden.

"Ik ben opgelucht dat hij zijn rust heeft gevonden", aldus een andere vriend bij de begrafenis op de Zuiderbegraafplaats. "Dat is belangrijk bij ons in de islam, dat je lichaam zo snel mogelijk wordt begraven. Ik voel me ook verslagen. Het zijn hele moeilijke dagen, maar ik ben ook blij dat we met een hechte Pakistaanse gemeenschap hem op eigen initiatief uit het puin konden halen."

De vriend begrijpt dat de hulpdiensten hun werk deden en daarom moesten wachten op toestemming voordat ze het ingestorte gebouw konden doorzoeken. "Hier is het altijd eerst je eigen veiligheid. Dat is bij ons minder, wij moeten altijd helpen, ook al brengt het je eigen leven in gevaar", stelt hij. "Het liefst waren we de eerste dag al naar binnen gegaan."

Uit het buitenland

"Iedereen kon hem wat vragen, hij zou altijd helpen", aldus de vriend. "Dat zie je ook aan hoeveel mensen er zijn gekomen. Niet alleen Pakistanen, ook Turkse en Marokkaanse jongens. Er zijn mensen uit het buitenland vandaag hierheen gekomen, uit Frankrijk, Duitsland, België en Engeland."

Een andere bezoeker van de uitvaart omschrijft de sfeer tijdens het afscheid als 'vredig en mooi'. "Het voelde heel natuurlijk", stelt hij. "Op het moment dat hij begraven werd, begon het te regenen. Bij ons is dat een zegen."

De Chileense president Gabriel Boric heeft de noodtoestand en een uitgaansverbod uitgeroepen in de regio Valparaiso, zo'n 85 kilometer ten westen van de hoofdstad Santiago. Daar woeden in de bergen hevige bosbranden.

Chileense autoriteiten melden dat er minstens negentien doden zijn gevallen. Duizenden hectare bos zijn verwoest en in verschillende kustplaatsen zijn wijken in de as gelegd.

Er zijn tot nu toe negentien helikopters en 450 brandweerlieden zijn ingezet om het vuur te bestrijden. Ook zijn er drie schuilplekken opgezet in de omgeving voor bewoners.

Uitgaansverbod

Gisteren riep Boric al de noodtoestand uit in de kuststreek in het midden van Chili. Hiermee wil hij meer ruimte geven aan de hulpdiensten. "Alle troepen worden ingezet in de strijd tegen bosbranden", schrijft hij. Volgens Boric worden de hulpwerkzaamheden bemoeilijkt door de extreme hitte en de wind.

Nu is daar een plaatselijk uitgaansverbod bij gekomen. Dat betekent dat inwoners hun huis tussen 08.00 uur en 12.00 uur niet meer uit mogen. De Chileense autoriteiten willen dat de wegen zo vrij mogelijk blijven voor cruciale hulpdiensten en evacuaties.

Er zijn al meerdere oproepen geweest aan inwoners van verschillende wijken in de omgeving om te evacueren, maar velen willen hun huis niet verlaten uit angst voor plunderingen. De regering stuurt het leger om de rust in het gebied te bewaren.

Aangesticht

Gistermiddag ontstonden er plotseling branden op verschillende plekken in een natuurpark ten zuidoosten van Valparaiso. De Chileense minister van Binnenlandse Zaken, Carolina Tohá, vermoedt dat deze branden zijn aangestoken.

Dit zijn beelden van de branden:

Zuid-Amerika heeft te maken met uitzonderlijke hittegolven voor deze tijd van het jaar. In het zuiden van Chili en Argentinië, in de regio Patagonië, werd het rond eind januari meer dan 40 graden Celsius.

De hitte heeft zich ook naar de noordelijkere regio's verspreid. Zo heeft ook Colombia te maken met hogere temperaturen dan gemiddeld. Verwacht wordt dat de komende dagen ook Paraguay en Brazilië te maken krijgen met deze warme temperaturen.

In Moskou zijn vanochtend ruim twintig journalisten aangehouden en korte tijd vastgezet. Onder hen waren ook een journalist en een cameraman van een NOS-ploeg. De twee Nederlanders zijn inmiddels weer vrij. Ook de meeste andere journalisten zitten voor zover bekend niet meer vast.

De journalisten deden verslag van een protestbijeenkomst van vrouwen van militairen op het Rode Plein. Die demonstreerden voor de terugkeer van hun echtgenoten van het front in Oekraïne. De journalisten, die gele pershesjes droegen, filmden de demonstratie.

De verslaggevers en cameramensen werden in arrestatiebusjes weggevoerd. Ze werden voor identiteitscontrole naar een politiebureau gebracht.

Volgens persbureau AFP zijn ook een eigen correspondent, een journalist van Der Spiegel en een onafhankelijke Franse journalist aangehouden. Naast buitenlandse journalisten waren ook Russische verslaggevers onder de arrestanten.

Betogers ongemoeid

De vrouwen betogen al enkele weken voor de terugkeer van hun mannen bij het Kremlin. Ze zijn boos over de mobilisatie-maatregel waarmee sinds 2022 reservisten worden opgeroepen. Ze leggen iedere week symbolisch bloemen bij het graf van de Onbekende Soldaat.

Tot nog toe hebben de autoriteiten de protestbeweging zelf ongemoeid en proberen ze die zoveel mogelijk te negeren, hoewel volgens de Moscow Times vandaag ook enkele demonstranten werden meegenomen door de politie. De demonstratie van vandaag was door het Russische OM van tevoren als 'ongeoorloofd' aangemerkt.

Door de Russische staatsmedia wordt er geen aandacht besteed aan de demonstraties.

Censuur aangescherpt

Russische journalisten hebben al langer te maken met repressie in eigen land. Sinds de invasie in Oekraïne is ook de druk op buitenlandse journalisten toegenomen. De militaire censuurwetten zijn aangescherpt en westerse correspondenten werden sindsdien steeds vaker lastiggevallen door de veiligheidsdiensten.

In maart vorig jaar werd journalist Evan Gershkovich van de Wall Street Journal aangehouden en beschuldigd van spionage. Hij zit nog steeds vast. In oktober volgde opnieuw een arrestatie van eren correspondent: de Russisch-Amerikaanse journalist Alsu Kurmasheva van Radio Free Europe/Radio Liberty. Ook zij zit nog vast.

In een eerste reactie noemde demissionair minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken de aanhouding van de journalisten vandaag zorgwekkend. Ze wil hier de Russische autoriteiten op aanspreken. De minister benadrukt dat journalisten hun werk moeten kunnen doen, zonder het gevaar te lopen dat ze worden opgepakt.

Demonstranten zijn in Duitsland weer massaal de straat opgegaan om te demonsteren tegen extreemrechts, in het bijzonder de politieke partij Alternative für Deutschland. In Berlijn zijn volgens de politie zo'n 150.000 mensen op de been. In Berlijn verzamelden zij zich bij de Bondsdag:

Niet alleen in Berlijn ook in Freiburg protesteren grote groepen mensen, daar zijn ongeveer 20.000 mensen de straat op gegaan met spandoeken en protestborden waarop leuzen staan als: "Tegen rechts", "AfD kiezen is zo 1933" en "Geen plek voor racisme".

Bondskanselier Scholz juicht de demonstraties toe en spreekt op X van een "sterk teken". "In klein en grote steden door het hele land komen veel burgers samen om te strijden tegen het vergeten van de geschiedenis, en tegen haat en opruiing."

Aanleidingen voor de massale protesten in Duitsland is een publicatie van het journalistiek onderzoeksplatform Correctiv. Daaruit bleek dat de radicaal-rechtse AfD op een bijeenkomst in Potsdam met een Oostenrijkse extremist gesproken had over massadeportaties als de partij aan de macht komt.

Hooggeplaatste AfD-politici, neonazi's en ondernemers hebben daar een plan besproken voor 'remigratie', dat erop neerkomt dat miljoenen mensen op basis van racistische criteria het land uit worden gezet. Op dat nieuws werd in het hele land met afschuw gereageerd en er zijn al weken grote protesten gaande tegen AfD.

Bondskanselier Scholz zei een week geleden bezorgd te zijn over de opkomst van extreemrechts en 'neonazi-netwerken.

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout wordt opnieuw een van de twee aanvoerders van de campagne voor de Europese verkiezingen voor de Europese Groenen. Hij is samen met de Duitse Terry Reintke gekozen als zogeheten Spitzenkandidat op het congres van de Groenen in Lyon.

Bij de vorige verkiezingen in 2019 was Eickhout ook al een van de twee 'lijsttrekkers' van de Europese Groenen. De Spitzenkandidaten zijn het boegbeeld in de campagne in de aanloop naar de verkiezingen die beginnen op 6 juni.

"Ik voel me vereerd om een van de Spitzenkandidaten te zijn. Deze verkiezingen zullen van groot belang zijn. Onze planeet warmt snel op, aan onze grenzen wordt een gruwelijke oorlog uitgevochten en de ongelijkheid neemt toe", schrijft Eickhout in een reactie.

"Tegelijkertijd wint extreemrechts aan populariteit. Ik zal laten zien dat wij het tegengif zijn en hoe een groen, sociaal en inclusief Europa mogelijk is."

GroenLinks-PvdA lijsttrekker

Eerder werd Eickhout al gekozen als lijsttrekker van de combinatie GroenLinks-PvdA. Dat betekent dat de GroenLinks-PvdA-voorman als Spitzenkandidaat van de Groenen de strijd aangaat met de Europese lijststrekker van de sociaaldemocratische fractie, waarin de PvdA zit.

De Europese Groenen maken zich op voor een uitdagende verkiezingscampagne. Peilingen voor de verkiezingen voor het Europees Parlement tonen dat conservatieve en radicaal-rechtse partijen in opmars zijn.

De 47-jarige Eickhout is sinds 2009 Europarlementariër voor GroenLinks. In Brussel houdt hij zich vooral bezig met milieu, klimaat, financiën en sociaal beleid.

Lijsttrekker Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA feliciteert Eickhout op X en wenst hem veel succes met de campagne. "Samen laten we Europa zien hoe we met linkse samenwerking een sociale en groene toekomst dichterbij brengen."

De politie heeft alle actievoerders op de A12 in Den Haag weggehaald en overgebracht naar het stadion van voetbalclub ADO Den Haag, waar ze zijn vrijgelaten. De snelweg was vanaf 13.00 uur in beide richtingen geblokkeerd door enkele klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR).

Inmiddels is de snelweg in beide richtingen weer open, meldt Omroep West. De actievoerders worden niet vervolgd, laat de politie weten.

Het was de eerste blokkade van de A12 sinds maanden. Hoewel de Haagse burgemeester Van Zanen de actie had verboden, liet de politie de demonstranten aanvankelijk ongehinderd via de afrit de snelweg op lopen. Om 13.45 uur begon de ontruiming.

Stuk voor stuk werden de mensen de snelweg af gedragen. Volgens de politie ging het om ongeveer 1000 mensen. Met bussen werden ze naar het ADO-stadion net buiten de stad gebracht. De ontruiming verliep traag omdat een deel van de actievoerders zich had vastgeplakt aan het wegdek.

Jetten vraagt om geduld

Vorig jaar blokkeerde XR de snelweg enkele tientallen keren. Die acties werden opgeschort op 10 oktober. Toen nam de Tweede Kamer een motie aan waarin op afbouw van subsidies aan de fossiele industrie werd aangedrongen.

Volgens XR is daarvan niets terechtgekomen. Net als bij de vorige blokkadeacties droegen de demonstranten vandaag spandoeken mee met teksten als 'Stop subsidies aan de fossiele industrie' en scanderen ze leuzen als 'We zijn het zat, heel Den Haag plat'.

Demissionair Klimaatminister Jetten komt over ruim een week met suggesties voor het volgende kabinet over de afbouw van de subsidies. Hij vroeg Extinction Rebellion gisteren om "een paar dagen geduld" te hebben. De actiegroep liet weten zich daar niets van aan te trekken.

De politie heeft in het Brabantse Schijndel vanochtend een 43-jarige voortvluchtige man uit Polen aangehouden. Hij is in Polen in 2019 bij verstek veroordeeld tot een levenslange celstraf voor de moord op twee mensen in 2005.

Het gaat om "een gerenommeerd oud-MMA (mixed martial arts)-vechter", meldt de politie. Volgens Poolse media is het de 43-jarige Rafal Pacyna uit de Zuid-Poolse stad Bedzin. Hij sloeg in die plaats in 2005 een man en een vrouw in hun huis dood. Twee dagen na de dubbele moord stak hij de flatwoning van het paar in brand. Er zou sprake zijn geweest van een conflict over een huurachterstand. De slachtoffers waren zijn huisbazin en een conciërge.

Pacyna werd al in 2008 samen met een bekende veroordeeld voor de moord, maar in 2015 in hoger beroep vrijgesproken. In 2019 volgde een nieuwe zaak waarin Pacyna als enige werd veroordeeld. Kort voor de uitspraak verdween hij.

Volgens de Poolse autoriteiten hield de man zich in Nederland schuil onder een valse identiteit en zou hij mogelijk in de bouw werken. In 2021 werd een Europees aanhoudingsbevel voor hem uitgevaardigd.

'Europe's Most Wanted'

De zaak kreeg dat jaar ook prioriteit binnen een Europees netwerk van gespecialiseerde politieteams die zich bezighouden met de opsporing van voortvluchtigen, het ENFAST-netwerk.

Een Pools team zocht samenwerking met de Nederlandse collega's, wat op dat moment niets opleverde. Maar in november vorig jaar kwamen er nieuwe aanwijzingen uit Polen en Nederland, nadat de zaak op de 'Europe's Most Wanted'-website was geplaatst. Die versterkten het vermoeden van de aanwezigheid van de man in Nederland.

De man zit vast en wordt na het weekend voorgeleid. De rechtbank in Amsterdam zal vervolgens een besluit nemen over zijn overlevering aan Polen.

Veel politici zijn kritisch over uitspraken van Farmers Defence Force-voorman Mark van den Oever en over de reactie van BBB-leider Van der Plas daarop.

Van den Oever zei gisteren dat demissionair minister Adema en NSC-Kamerlid Holman "in het centrum van de belangstelling zullen komen te staan" en dat hij "een spuughekel aan hen heeft gekregen". Hij deed zijn uitspraken terwijl hij voor brandende pallets en autobanden stond.

'Harde woorden, maar ook harde daden'

Van der Plas kreeg in Op1 de vraag of dat geen verkapt dreigement is. Zij antwoordde dat het moet gaan over hoe de ellende van de boeren moet worden opgelost. Ze vindt het wel harde woorden, maar niet zozeer een bedreiging: "Er worden ook heel harde daden gepleegd richting de boeren. De boosheid is enorm op dit moment."

NSC-voorman Omtzigt zegt op X over de uitspraken van Van den Oever en de reactie van Van der Plas dat "verkapte dreigementen niet OK zijn" en dat je daar "gewoon afstand" van neemt. En VVD-leider en demissionair minister van Justitie Yesilgöz benadrukt dat "mensen in gevaar brengen, de boel vernielen, wegen blokkeren en verkapte dreigementen van FDF nooit goed te praten of weg te wuiven zijn". Zij verwijst in haar bericht overigens niet met zoveel woorden naar Van der Plas.

'Altijd scherp veroordelen'

D66-leider (en demissionair Klimaatminister) Jetten zegt dat politici intimideren niet bij Nederland past. Hij vindt het "zwak" dat Van der Plas dat niet veroordeelt. GroenLinks-PvdA-voorman Timmermans noemt het bedreigen van politici een aanval op de rechtsstaat, die altijd scherp moet worden veroordeeld. "Kennelijk is die basislijn voor Van der Plas niet van toepassing als het om radicale boeren gaat", vult hij aan.

CDA-Kamerlid Vedder vindt dat "je dit echt niet doet: bedreigen niet en wegwuiven ervan ook niet". En ChristenUnie-leider Bikker: "Kap hier mee. Veroordeel dreigen en vernielen, in plaats van vergoelijkend over de toon te spreken." Volt-voorman Dassen spreekt over een "kansloze en gevaarlijke reactie van Van der Plas".

'Heeft niets te maken met formatie'

PVV, VVD, NSC en BBB praten met elkaar over de eventuele vorming van een nieuw kabinet. Deze formatieronde loopt binnenkort af en het is niet duidelijk welke kant het op gaat. De afgelopen dagen kwam naar buiten dat bij NSC nog steeds grote twijfel heerst over het verloop van de gesprekken. Een woordvoerder van NSC laat weten dat de kritiek van Omtzigt op Van der Plas niets te maken heeft met de formatie.

PVV-leider Wilders vraagt zich op X af waar "alle Jettens en Timmermansen van deze wereld blijven" om de nieuwe blokkades van klimaatactivisten in Den Haag "snoeihard" te veroordelen. "Is het alleen fout als het om boeren gaat?", voegt hij eraan toe.

Jetten antwoordt Wilders dat hij die blokkades gisteren al heeft veroordeeld. Hij zei toen dat het iedereen vrij staat om te demonstreren, "maar dat ze dat dan wel moeten doen op plekken waar het is toegestaan en niet op de A12". Jetten deed die uitspraak toen hij aankondigde dat hij snel met een plan komt voor de afbouw van fossiele subsidies.

En Timmermans zegt naar aanleiding van de oproep van Wilders "dat in een democratie iedereen het recht heeft te demonstreren, maar dat tegen geweld, vernielingen of bedreigingen de staat zal moeten optreden".

Een auto is vanochtend in volle vaart een cafetaria annex bakkerij in Milsbeek binnengereden. De twee inzittenden kwamen er met lichte verwondingen vanaf.

Het cafetaria was nog niet open toen het ongeluk gebeurde, meldt 1Limburg. De ravage in het pand is groot, mogelijk staat het op instorten.

De oorzaak van het ongeluk in het Noord-Limburgse dorp is nog onbekend. De politie vermoedt dat de bestuurder van de Range Rover rond 9.30 uur de macht over het stuur verloor. De auto reed dwars over het terras het Bakhuus binnen.

De vier mensen die boven het cafetaria wonen, waren thuis. Ze kwamen met de schrik vrij, meldt de politie. Ze zijn wel uit hun huis gehaald, zolang het onderzoek naar de constructie van het pand loopt.

Bij een politieactie op verschillende plekken in West-Brabant zijn bijna 300 automobilisten bekeurd omdat ze een telefoon vasthielden tijdens het rijden. Volgens de politie Zeeland-West-Brabant is dat een recordaantal in de regio.

De controle was afgelopen donderdag. Er werden 295 boetes uitgeschreven voor "het vasthouden van een elektronische apparaat" en nog een aantal bekeuringen voor andere verkeersovertredingen.

De politieactie vond plaats vanuit een touringcar. Ook werden er twee slimme camera's ingezet vanaf viaducten. Die registreren automatisch of iemand met zijn telefoon achter het stuur zit.

Er werd onder meer gecontroleerd op de A58 tussen Breda en Tilburg, de A16 tussen Breda en Dordrecht en de A59 bij Waalwijk. De overtreders kregen een boete van 380 euro.