NOS Nieuws - Algemeen

Minister Beljaarts van Economische Zaken stelt een wetsvoorstel om de maximale bezorgtijd voor post per 2026 van 24 naar 48 uur te verlengen nog even uit. De Tweede Kamer vindt dat hij te snel heeft geoordeeld dat dit voor PostNL noodzakelijk is, zo bleek tijdens een Kamerdebat.

Een week geleden liet Beljaarts aan de Kamer weten dat PostNL om verlenging van de bezorgtijd had gevraagd, met uitzondering van medische post en rouwpost. Het bedrijf heeft een personeelstekort en zegt dat de stijgende kosten niet meer gedekt kunnen worden met de door de overheid vastgestelde posttarieven.

Het gaat daarbij uitsluitend over de Universele Postdienst (UPD). Dat is een aantal postdiensten waarvan in de wet staat dat ze in heel Nederland voor iedereen tegen gelijke en betaalbare tarieven beschikbaar moeten zijn. PostNL is de enige uitvoerder van de UPD.

Uit onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) blijkt dat drie kwart van de consumenten en kleine bedrijven het goed zou vinden als de postbezorging van een dag naar twee dagen gaat. Als de postbezorging maar betrouwbaar en betaalbaar blijft.

Beljaarts rekende op steun voor zijn voornemen van de Tweede Kamer. Maar daar blijken nog veel vragen te leven. Hij wacht nu met zijn wetsvoorstel waar de nieuwe afspraken met PostNL in staan.

Financiële steun

PostNL had zelf aan de minister gevraagd om een verruiming van de bezorgtijd naar drie dagen. Ook wil het bedrijf financiële steun van de overheid om de wettelijke taak van de UPD uit te kunnen voeren. Daar wilde Beljaarts geen gehoor aan geven.

Hij gaat nu eerst in gesprek met de Tweede Kamer over de mogelijkheden. Ook spreekt hij binnenkort met de top van PostNL. Begin volgend jaar volgt er een rapport van de ACM over de postmarkt. Daarna neemt de politiek alsnog een besluit.

De man die verdacht wordt van het dodelijke steekincident bij de Erasmusbrug in Rotterdam, blijft negentig dagen langer vastzitten. Dat heeft de raadkamer van de rechtbank in Den Haag besloten, schrijft Rijnmond.

Bij de steekpartij kwam op donderdagavond 19 september een 32-jarige Duitser die in Rotterdam woonde, om het leven. Een 33-jarige man uit Zwitserland raakte gewond.

Het Openbaar Ministerie verdenkt de 22-jarige Ayoub M. uit Amersfoort van moord en poging tot moord met een terroristisch oogmerk. Volgens het OM zijn er aanwijzingen dat de man ideologisch gedreven was.

Psychische stoornis

De verdachte is een bekende van politie en justitie en werd eerder veroordeeld voor geweldsincidenten.

In 2022 werd M. veroordeeld nadat hij zijn moeder had aangevallen met een mes. Deskundigen oordeelden toen dat de man leed aan een psychische stoornis. De rechtbank legde hem een tbs-maatregel op. De moeder van de verdachte overleefde de aanval ternauwernood.

Op 19 december is de eerste openbare zitting in de rechtbank in Den Haag.

Het vakblad voor universitair onderwijs Times Higher Education heeft de jaarlijkse wereldranglijst van universiteiten gepresenteerd. De lijst wordt door veel aankomende studenten geraadpleegd, maar leidt ook tot discussie.

De TU Delft staat op de 56ste plaats en is daarmee opnieuw de best gekwalificeerde Nederlandse Universiteit. Delft, dat vorig jaar op 48 stond, zakt wel uit de top 50. De best aangeschreven universiteit ter wereld is voor het negende jaar op rij de universiteit van Oxford. In de top-10 staan zeven Amerikaanse en drie Britse onderwijsinstellingen.

De meeste Nederlandse universiteiten zijn iets gezakt op de lijst, enkele stegen een paar plekken. Nederland heeft elf universiteiten in de top-200. Alleen de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Duitsland en China doen het beter. Opvallend is dat de Universiteit Utrecht ontbreekt op de lijst van meer dan 2000 universiteiten, doordat deze universiteit er niet meer aan wil meedoen.

De samenstellers van de lijst maken zich zorgen over de bezuinigingen op het hoger onderwijs die het Nederlandse kabinet heeft aangekondigd. Ook het plan om bijna 300 miljoen euro te besparen door minder internationale studenten toe te laten en om te bezuinigen op onderzoek is niet onopgemerkt gebleven.

Ranglijst zegt weinig

Universiteiten van Nederland, de koepel van universiteiten, zet vraagtekens bij de lijst en liet een groep experts onderzoek doen. Daaruit kwam naar voren dat de prestaties van universiteiten lastig in een getal zijn te vatten.

Een van de onderzoekers is hoogleraar kwantitatief wetenschapsonderzoek aan de Universiteit Leiden Ludo Waltman. Hij zei in het NOS Radio 1 Journaal dat zo'n ranglijst in feite heel weinig zegt en dat je er nauwelijks conclusies aan kunt verbinden. Deze ranking moet eigenlijk stoppen, vindt hij.

De lijst is op heel beperkte gegevens gebaseerd en de manier waarop die worden gebruikt is erg ondoorzichtig, zegt Waltman. Er wordt gekeken naar wetenschappelijke publicaties en er worden enquêtes gehouden onder medewerkers. De kwaliteit van het onderwijs komt veel minder aan bod en die is juist belangrijk voor studenten. Die gebruiken de lijst bij hun keuze voor een universiteit. Dat kan eigenlijk niet op basis van deze ranking, concluderen de experts.

Ongemakkelijk

Waltman voelt zich er ongemakkelijk bij dat er zoveel aandacht aan de ranglijst wordt gegeven. "Universiteiten gebruiken hem vaak om zichzelf te promoten en op de kaart te zetten. Ook in de media is er veel aandacht voor."

Volgens de expertgroep moet je juist veel terughoudender zijn met zo'n lijst. "De Universiteit Utrecht is ermee gestopt, en zegt dat ze het niet meer verantwoord vindt om aan zo'n dubieuze ranking mee te doen."

De universiteit leverde de afgelopen twee jaar geen gegevens aan en ontbreekt daardoor op de lijst. Samen met de universiteit van Zürich, de enige andere universiteit die gestopt is met de medewerking aan dit soort rankings, verzet Utrecht zich tegen de eenzijdigheid ervan. Volgens de universiteit staan ook andere Nederlandse universiteiten open voor een cultuurverandering, maar heeft alleen Utrecht tot nu toe de daad bij het woord gevoegd.

Discussie

Waltman hoopt dat andere universiteiten die stap ook zullen zetten. "Dat is de grotere discussie die nu loopt, in Nederland en in Europa. Ik hoop dat we daarin de komende jaren veel vooruitgang zullen zien en zullen zeggen: we stoppen hiermee."

Ranglijsten zullen er volgens hem altijd zijn, maar die moeten dan wel op een verantwoorde manier worden samengesteld. "Ze moeten transparant zijn, zodat iedereen begrijpt hoe ze werken, en ze moeten verschillende aspecten laten zien van wat universiteiten doen, zoals onderscheid maken tussen onderwijs en onderzoek in plaats van alles op een hoop te gooien. Dan kunnen universiteiten ze gebruiken om laten zien wat hun sterke kanten zijn."

Er zijn mogelijk ook foto's buitgemaakt bij de recente hack bij de politie. Dat schrijft de politie in een update over de datahack, die anderhalve week geleden wereldkundig werd gemaakt. Het gaat om "foto's of afbeeldingen" die op visitekaartjes werden gebruikt.

"Hoewel dat niet 100 procent zeker is, en dat slechts bij een deel van de collega's het geval zou zijn, heeft korpschef Janny Knol de collega's daar toch alvast over geïnformeerd", schrijft de politie in het persbericht.

Justitieminister Van Weel schrijft in een Kamerbrief vandaag dat het gaat om gegevens die door personen met een politieaccount zelf in een visitekaartje zijn gezet, en dat kan naast een privénummer dus ook bijvoorbeeld een profielfoto zijn. Het betreft volgens de minister "enkele gevallen".

Gegevens van tienduizenden politiemedewerkers

Vorige week schreef Van Weel in een brief aan de Tweede Kamer dat zeer waarschijnlijk een andere staat achter de hack zit. Hij stelde dat op basis van informatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Er werd niet gezegd welk land het zou zijn.

Door de hack zijn de "werkgerelateerde contactgegevens" van bijna alle 65.000 politiemedewerkers buitgemaakt. Het gaat daarbij om namen, e-mailadressen en telefoonnummers uit de zogenoemde global address list, waarin ook de visitekaartjes zitten.

De hack werd ruim twee weken geleden ontdekt en een paar dagen later bekendgemaakt. Dit leidde tot veel onrust onder politiemensen. Bij de Nationale Politiebond kwamen direct "immens veel meldingen" binnen, zei voorzitter Nine Kooiman. "Agenten zijn bang voor ongewenst bezoek op hun woonadres of ongevraagde belletjes."

De politie heeft inmiddels een meldpunt geopend. Verder worden medewerkers op de hoogte gehouden via onder meer liveblogs en nieuwsbrieven. Ook onderzoeken specialisten wat de gevolgen van de hack zijn en wordt in de gaten gehouden of de buitgemaakte gegevens ergens opduiken.

'Veiligheidsrisico heel gering'

Minister Van Weel meldde vorige week dat hij niet denkt dat Nederlandse politiemensen op dit moment grote veiligheidsrisico's lopen: "We hebben geen aanwijzingen dat er concrete dreigingen zijn. Het veiligheidsrisico schatten we in als heel gering."

Dat juist een land de vermoedelijke dader was, en niet een criminele organisatie, betekent volgens de minister dat het doel van de hack waarschijnlijk niet was om te dreigen. "Het doel was het verzamelen van informatie. "We hebben geen informatie dat de gegevens verder zijn verspreid."

Daarnaast zijn er geen aanwijzingen dat er meer gegevens zijn buitgemaakt dan nu bekend, laat Van Weel vandaag weten. Verder schrijft hij dat het Openbaar Ministerie inmiddels een strafrechtelijk onderzoek is gestart naar de politiehack.

Auschwitz-overlevende Lily Ebert is op 100-jarige leeftijd overleden. Dat meldt haar achterkleinzoon Dov Forman in een bericht op X. Ebert overleed vredig in haar huis in Groot-Brittannië, omringd door haar familie, schrijft Forman.

Ebert, geboren in Hongarije in een Joods gezin, werd als 20-jarige in juli 1944 afgevoerd naar Auschwitz, nadat nazi-Duitsland Hongarije was binnengevallen. Ze werd afgevoerd naar het vernietigingskamp met haar moeder, jongere broer en drie zussen.

"We dachten dat we in een gekkenhuis terecht waren gekomen", zei ze in 2022 tegen Nieuwsuur. "We zagen mensen zonder haar, in lompen. Hoewel we al halfdood waren van de treinreis die vijf dagen duurde, was dat onze eerste indruk. We konden niet vermoeden dat we er een paar dagen later precies zo uit zouden zien."

Tewerkgesteld

Haar moeder, broertje en een jongere zus werden na aankomst in het vernietigingskamp direct afgevoerd naar de gaskamers en vermoord. Ebert en twee oudere zussen werden vier maanden lang tewerkgesteld in het kamp. Daarna werden ze tewerkgesteld in een munitiefabriek nabij Leipzig, tot ze werden bevrijd door Amerikaanse troepen.

Na de oorlog werd Ebert met haar zussen opgevangen in Zwitserland om te herstellen. Daarna emigreerde ze naar Israël. Later verhuisde ze van Israël naar Londen. "Ze bouwde haar leven weer op met geloof en liefde, en vroeg zich nooit af: 'Waarom ik?'", schrijft haar achterkleinzoon Forman op X over die tijd na de oorlog. "In plaats daarvan focuste ze zich op wat er uit het as weer opgebouwd kon worden. Haar positiviteit blijft ons gidsen in deze moeilijke tijd."

Lily's Belofte

Forman tekende in coronatijd het levensverhaal van zijn overgrootmoeder op in het boek Lily's Belofte. Dat werd een bestseller. Ook werd Lily Ebert populair door haar video's op TikTok, waarin ze vragen beantwoordde over de Holocaust en het nummer liet zien dat in Auschwitz op haar arm was getatoeëerd. Ook schilderde ze en bakte ze taarten met haar (achter)kleinkinderen in de video's.

De afgelopen jaren gaf ze tal van interviews. Vorig jaar januari kreeg ze nog een hoge onderscheiding van de Britse koning Charles. Toen ze haar 100ste verjaardag vierde, op 29 december vorig jaar, kreeg ze een persoonlijke brief van de koning. Daarin prees hij haar "buitengewone kracht van geest, veerkracht en moed".

Haar achterkleinzoon schrijft op X dat zijn overgrootoma zichzelf in Auschwitz beloofde haar verhaal te blijven vertellen als ze het zou overleven. "Niet met woede, maar met kracht, waardigheid en met de vastberadenheid om degenen te eren die dit niet konden vertellen. Nooit is een belofte zo diepgaand vervuld als die van haar."

De lijst met bestverkochte boeken, de Bestseller 60, bestaat voor de helft uit boeken voor de jeugd. Dat heeft Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) bekendgemaakt.

Zes boeken uit de top-10 van de lijst met bestverkochte titels zijn kinderboeken. In 2021 was ook al de helft van de bestverkochte boeken een kinderboek.

Het bestverkochte boek van de week is De Safari van Rutger Vink en Thomas van Grinsven. Ook de winnaar van het beste kinderboek, Het kleine heelal van Annejan Mieras, staat in de top 10. Zij won met dat boek de Gouden Griffel, de belangrijkste kinderliteratuurprijs.

Kinderboekenweek

Dat juist deze week zo veel kinderboeken in de lijst staan, is volgens de CPNB te danken aan de Kinderboekenweek, die voor de zeventigste keer wordt gehouden. Dit jaar is het thema 'Lekker eigenwijs'.

De ranglijst voor bestverkochte boeken, die de CPNB wekelijks laat samenstellen, bestaat in de huidige vorm sinds 2003.

Zo'n 250 boeren in het Friese buitengebied hebben een bezoekje gehad van politie en handhavers. Ze werden gewaarschuwd voor aanbiedingen uit het criminele milieu. Afgelegen stallen en boerderijen zijn in trek bij criminelen, bijvoorbeeld voor de productie of opslag van drugs.

"De boer is beslist geen verdachte", zegt wijkagent Joop Bulthuis. Hij is samen met collega's op bezoek bij veehouder Eelco Zandvliet in het buitengebied tussen Gorredijk en Langezwaag. Samen lopen ze door de stallen en vertellen de agenten waarom je beter niet op bepaalde voorstellen in kunt gaan. "Als je wat wordt aangeboden en het is een heel mooi bedrag, dan is het vaak te mooi om waar te zijn", aldus Bulthuis tegen Omrop Fryslân.

Een op de tien boeren boven de grote rivieren zegt wel eens te zijn benaderd door vermoedelijke criminelen met een dubieus voorstel, bleek afgelopen zomer uit een enquête.

LTO Noord, politie en gemeentes proberen samen criminaliteit in het Friese buitengebied aan te pakken. Ook in Noord-Brabant gingen agenten al bij boeren langs om te waarschuwen voor de gevaren van ondermijning. Bij ondermijning gebruiken criminelen legale bedrijven en diensten voor hun criminele activiteiten. Zo vervagen de grenzen tussen de "gewone" maatschappij en de onderwereld.

Oudere boeren

"We willen vooral de wat oudere boeren bereiken die al aan het stoppen of aan het minderen zijn en daardoor schuren leeg hebben staan. We merken dat het bij hen nog niet echt tussen de oren zit dat er ook mensen zijn die niet het goede voorhebben en iets willen huren", zegt burgemeester Andries Bouwman van de gemeente Opsterland.

Boer Zandvliet heeft een bordje gekregen om aan de gevel van zijn boerderij te hangen met daarop het logo van de politie, gemeente en het silhouet van een boef met een rood kruis erdoor. Alle boeren uit Opsterland, West- en Ooststellingwerf kunnen zo'n bordje krijgen.

Het bordje moet criminelen afschrikken:

Burgemeester Bouwman: "Het lijkt een klein ding, maar het effect is groot. Het zegt dat er ongevraagd iemand van de gemeente of de politie door de schuur kan lopen en kijken. Dat wil een crimineel niet."

Een vliegtuig van Turkish Airlines heeft een noodlanding gemaakt op een luchthaven in New York nadat de piloot was overleden. De 59-jarige gezagvoerder werd tijdens de vlucht plotseling ziek nadat het toestel was opgestegen in Seattle. Het was onderweg naar Istanbul.

De copiloot besloot een noodlanding te maken in New York en wist het passagiersvliegtuig veilig aan de grond te krijgen. De passagiers konden met een ander vliegtuig hun reis vervolgen.

Volgens Turkse media werkte Ilcehin Pehlivan sinds 2007 bij Turkish Airlines. Afgelopen maart kreeg de piloot nog een routinecheck, maar daar kwamen geen gezondheidsproblemen bij naar voren.

Binnen de luchtvaart is discussie of een vlucht met één piloot afgehandeld kan worden in plaats van twee. Vliegtuigfabrikanten denken dat dit over een paar jaar al mogelijk is. Vliegmaatschappijen zouden daarmee geld besparen.

Piloten verzetten zich hevig tegen die ontwikkeling en begonnen afgelopen februari een tegenactie. Zij vrezen situaties zoals die met Turkish Airlines waarbij een piloot wegvalt.

De voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) Camiel Verhagen zei eerder over het vliegen met één piloot: "Stel je voor dat een collega zich plots niet goed voelt, dan ben je toch blij dat er twee piloten voorin zitten". Afgelopen februari voerde de VNC actie tegen het inzetten van één piloot.

Een Nieuw-Zeelandse vader en zijn drie kinderen die in 2021 vermist raakten, zijn gefilmd in de wildernis. Een groep tieners die in het gebied op varkens aan het jagen was, zag het viertal lopen en filmde hen. Ook spraken ze kort met elkaar in het gebied aan de westkust van het Noordereiland in Nieuw-Zeeland.

De man en zijn kinderen verdwenen drie jaar geleden nadat de vader ruzie had gehad met de moeder van hun drie kinderen. De kinderen zijn nu 8, 9 en 11 jaar oud. De vader heeft geen ouderlijk gezag over de kinderen.

Een paar maanden voor de verdwijning in 2021 waren ze ook al even vermist, waarna een grote zoektocht op touw werd gezet. Toen doken ze negentien dagen later weer op bij de ouders van de vader. Hij vertelde toen dat ze op een kampeertrip waren geweest. De man werd aangeklaagd vanwege het verspillen van tijd en middelen van de politie.

Een paar maanden later verdwenen ze weer. Vorig jaar november werd de vader met één van zijn kinderen gezien op bewakingsbeelden van een winkel. Daar zou hij een quad hebben gestolen. De twee zijn op de beelden moeilijk te herkennen omdat ze gezichtsbedekking dragen.

Moeder herkent haar kinderen op beelden

De politie denkt dat op de bewakingsbeelden en op de beelden van de varkensjagers in de Waikato-regio inderdaad de vader en zijn kinderen te zien zijn.

Op de beelden uit de wildernis zijn de kinderen in camouflagekleding te zien. Ze dragen grote rugtassen op hun rug. De politie zegt dat het de eerste keer is dat alle kinderen op beelden te zien zijn, en dat dat in elk geval positief nieuws is voor de familie die graag wil dat de kinderen terugkeren.

De politie zoekt in het gebied waar ze gefilmd zijn naar het viertal. Dat gebeurt zowel op de grond als vanuit de lucht. Tot nu toe zonder resultaat, de vier zijn sindsdien niet meer gezien.

De moeder van de kinderen heeft de beelden ook gezien en herkende haar kinderen meteen. Ze is opgelucht dat ze nog in leven zijn.

Tieners spraken met de kinderen

Volgens Nieuw-Zeelandse media kwam de groep varkensjagers op vijftig meter afstand van de vader en kinderen.

Een van de tieners uit die groep zou aan de vader en kinderen hebben gevraagd wat ze daar deden en of iemand weet dat ze in de wildernis zijn. Daarop zou één van de vermiste kinderen hebben gezegd dat alleen de tieners weten dat zij daar zijn. Daarna liepen ze verder.

De vader had volgens hen een lange baard en zou bewapend zijn geweest. De kinderen zouden gezichtsbedekking hebben gedragen.

De politie heeft eerder gezegd dat het vermoeden bestaat dat de vader en zijn kinderen geholpen worden. Als dat het geval is, moet het stoppen, zegt de politie. Eerder werd er 80.000 Nieuw-Zeelandse dollar uitgeloofd voor de informatie die zou leiden naar de vader en zijn kinderen, maar er kwam geen informatie binnen die leidde naar het viertal.

Minister Faber van Asiel en Migratie blijft gewoon op koers wat betreft de inzet van staatsnoodrecht voor het aanscherpen van asielbeleid. Dat zei ze in reactie op een motie die afgelopen nacht is aangenomen in de Eerste Kamer waarin de noodrechtroute "onwenselijk" wordt genoemd.

"Ik heb het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma", zei Faber. "En dat ga ik gewoon uitvoeren." In het regeerprogramma staat dat het kabinet een beroep gaat doen om het noodrecht om strengere asielregels te kunnen invoeren.

Faber (PVV) zei wel dat ze de uitspraak van de senaat "meeneemt naar de ministerraad". Of het onderwerp overmorgen al op de agenda staat, zei de minister niet te weten.

Buitengewone omstandigheden

Voor asielmaatregelen onder het staatsnoodrecht heeft het kabinet niet van tevoren goedkeuring van de Tweede en Eerste Kamer nodig, maar pas achteraf. Wel moet het kabinet onderbouwen dat er sprake is van buitengewone omstandigheden.

De Eerste Kamer vindt dit in meerderheid niet de juridisch juiste weg. Strengere regels kunnen ook via de gebruikelijke wetgevingsroute, vinden GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Volt, SGP en OPNL. Bijvoorbeeld met een spoedwet, waarbij Tweede en Eerste Kamer wél vooraf hun goedkeuring moeten geven.

In de motie roept de senaat de minister op om aan een dergelijk "plan b" te werken. Maar daar wil Faber nu nog helemaal niet mee bezig te zijn. "Ik werk aan plan a", zei ze herhaaldelijk, daarmee doelend op het noodrecht.

Dragend gemotiveerd

Het inzetten van noodrecht is een afspraak uit het coalitieakkoord waar PVV-leider Wilders sterk aan hecht. Als het niet op deze manier gaat, dan weet hij "niet of we dan nog heel lang vrolijk doorgaan", zei Wilders onlangs.

Coalitiepartner NSC heeft er grote twijfel bij. Die partij wijst er bij herhaling op dat het noodrecht wel "dragend gemotiveerd" moet zijn, zoals in het regeerprogramma staat. Uit ambtelijke adviezen, die drie weken geleden openbaar werden, blijkt dat ambtenaren daar een hard hoofd in hebben.

Faber is ondertussen nog bezig met het opstellen van een dragende motivering voordat ze het plan inbrengt in de ministerraad. "Ik denk dat-ie heel goed gaat worden", zei ze er vandaag over. Een ook dat de motivering "heel binnenkort" af is.

Dat minister Faber vandaag laat weten dat de inzet van staatsnoodrecht nog steeds haar voornemen is, is niet verrassend. Premier Schoof zei afgelopen nacht in de Eerste Kamer iets soortgelijks. Hij noemde de motie "een belangrijk signaal" en wilde "meewegen", maar hij zei ook nog mogelijkheden te zien voor de noodrechtroute en benadrukte dat dat nou eenmaal is afgesproken.

De Franse politie heeft een man opgepakt die in Nederland gezocht werd vanwege een transport van crystal meth. Saïd A. werd volgens Franse media gearresteerd in een snackbar in het noorden van Parijs.

De verdachte kwam in beeld na de vondst van 120 kilo methamfetamine in april dit jaar bij de Nederlandse grens met België. Op de A58 werd een auto aan de kant gezet bij parkeerplaats Raakeind in Gilze. In het voertuig bleek de drugs aanwezig te zijn met een straatwaarde van 9,5 miljoen euro. De 33-jarige bestuurder uit Tilburg is aangehouden.

Volgens het Landelijk parket in Nederland heeft het onderzoek naar die verdachte ertoe geleid dat een opsporingsbevel tegen Saïd A. werd uitgevaardigd. Hij zit vast en is in afwachting van de overlevering.

De Franse krant Le Parisien meldt dat de "levensgevaarlijke" A. voor zijn arrestatie urenlang werd gevolgd. Hij zou beveiligers om zich heen hebben gehad. Ook zou de verdachte zaken hebben gedaan met Mexicaanse drugskartels.

In een opmerkelijk optreden in het Europees Parlement in Straatsburg haalde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, vandaag fors uit naar de Hongaarse premier Viktor Orbán. "Vrede is geen overgave", zei Von der Leyen tegen Orbán, die momenteel de roulerend voorzitter van Europa is.

Orbán ging in het voorjaar bij de Russische president Poetin op bezoek, om te werken aan een Hongaars 'vredesplan' voor Oekraïne. Dat levert hem nu scherpe kritiek op van de Commissievoorzitter: "Er zijn nog steeds politici die de verantwoordelijkheid voor deze oorlog niet aan de bezetter wijten, maar aan het land dat wordt bezet. Niet aan Poetins machtslust, maar aan de strijd van Oekraïne voor vrijheid."

Orbán noemde de aanval van Von der Leyen een 'politieke intifada': "Waarom praat u niet neutraal, zoals in de verdragen staat? Uw taak is compromissen zoeken als hoeder van de verdragen. In plaats van ons te bekritiseren moet ze juist de loftrompet over ons afsteken!"

Traditie

De Hongaarse premier mocht als roulerend voorzitter de prioriteiten van zijn voorzitterschap toelichten in het Parlement. Een Parlement waar de meerderheid Orbáns bloed wel kan drinken; waarom kwam de Hongaar dan toch opdagen?

Zijn optreden is geen verplichting, maar het is wel een traditie dat de premier van een land dat voor een half jaar de EU voorzit een verhaal komt houden. In het verleden was het EP er altijd heel blij mee als regeringsleiders die traditie in ere hielden. Nu, met Orbán, wilde een meerderheid liever dat Orbán wegbleef.

Ondemocratisch

De clash van vandaag werd dus al verwacht, in een Parlement dat recent in een resolutie Hongarije nog als ondemocratisch land bestempelde én een poging deed regeringsleiders ervan te overtuigen dat het beter is Orbán het EU-voorzitterschap af te pakken. "Lachwekkend allemaal", vindt Orbán, die vandaag dus ook graag het podium pakt.

Hij is dan ook in de winning mood. Samen met onder anderen Geert Wilders en Marine Le Pen vormt hij nu met de Patriotten voor Europa-fractie de derde groep in het Parlement. "Let's make Europe great again", zei hij.

Hoongelach

Orbán stelde in zijn speech dat het Europese asielsysteem niet werkt. "Illegale migratie leidt tot geweld tegen vrouwen, leidt tot antisemitisme en tot homofobie." Het kwam hem op hoongelach uit de zaal te staan. En ook hier kwam een scherp antwoord van Von de Leyen: "Ja, we moeten de grensbewaking versterken, en het Europese Asielpact implementeren. Maar dat kan alleen met meer Europese samenwerking, niet met minder. En natuurlijk wel met respect voor de rechtsstaat en fundamentele waarden."

Afgelopen weekend kwamen de Patriotten nog bij elkaar in Pontida in Noord-Italië, waar naast de leider van de Italiaanse rechts-populistische partij Lega ook Geert Wilders sprak, in het voorprogramma van de hoofdact: Viktor Orbán. De Hongaar toonde zich ambitieus: "we pakken Brussel terug van de bureaucraten en geven het terug aan het volk". "We zijn de derde groep in het Europees Parlement en onze strijd gaat voort: Parijs zal draaien en we zullen Warschau terugveroveren."

Het optreden van Orbán werd afgesloten met applaus uit de rechtse Patriotten-fractie, terwijl op links het strijdlied van de revolutionairen Bella ciao, bella ciao klonk.

De Nobelprijs voor Scheikunde is dit jaar toegekend aan twee baanbrekende onderzoeken naar eiwitten. De Amerikaanse biochemicus David Baker, verbonden aan de universiteit van Washington, krijgt de prijs voor zijn studie waarmee hij volgens de jury een "bijna onmogelijke prestatie" heeft geleverd door geheel nieuwe soorten eiwitten te bouwen.

Baker deelt de Nobelprijs met twee andere wetenschappers: de Brit Demis Hassabis en de Amerikaan John Jumper van het Britse bedrijf Google DeepMind. Zij zijn onderscheiden voor hun AI-model waarmee ze een "vijftig jaar oud probleem" hebben opgelost, aldus de jury: het voorspellen van de complexe structuren van eiwitten.

Doorbraak met AI

De structuur van eiwitten was decennialang een notoir lastig probleem. Wetenschappers bleven er hun tanden op stukbijten, zonder veel vooruitgang te boeken. Pas met de toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) werden er in korte tijd grote stappen gezet.

Eiwitten zijn feitelijk lange strengen van aminozuren. De volgorde van die aminozuren bepaalt hoe die streng zich opvouwt. En die vorm bepaalt weer de functie en de werking van het eiwit. En meer dan dat: als je die structuur kent, kun je op zoek gaan moleculen die op de structuur van het eiwit passen. De moleculen kunnen dan mogelijk als geneesmiddel dienen.

Geen wonder dat wetenschappers enthousiast reageerden toen DeepMind in 2020 bekendmaakte dat hun kunstmatige intelligentie, genaamd AlphaFold, de code van honderdduizenden eiwitstructuren had gekraakt. Inmiddels zijn wetenschappers wereldwijd bezig om verder te bouwen op die kennis.

Nieuwe eiwitten

Een van de toepassingen is om geheel nieuwe eiwitten te ontwerpen voor specifieke problemen in het menselijk lichaam. Het Nederlandse bedrijf Cradle kreeg vorig jaar nog een financiële injectie van 20 miljoen euro om hiermee verder aan de slag te gaan.

Binnen de biotechsector zijn de verwachtingen van deze ontwikkelingen hoog. De voormalige topman van Google, Eric Schmidt, voorziet dat de toepassing van AI op de levenswetenschappen tot grote veranderen zal leiden, zo schreef hij eerder dit jaar in een artikel. Schmidt verwacht dat er een ChatGPT-moment aan zit te komen voor biotech, refererend aan de geavanceerde tekstgenerator die inmiddels voor allerlei zaken gebruikt wordt.

'Vereerd en blij'

Gisteren ging de Nobelprijs voor Natuurkunde naar de grondleggers van de kunstmatige intelligentie (AI), de Amerikaan John Hopfield en de Canadees Geoffrey Hinton. Dat er vandaag weer een duidelijke AI-link met de bekroonde onderzoeken is, was volgens een van de winnaars - David Baker - geen toeval.

Hij zei in een reactie op het winnen van de Nobelprijs dat AI steeds belangrijker wordt in zijn vakgebied en noemde daarbij ook het onderzoek van medewinnaars Hassabis en Jumper. "Dat toonde echt de kracht van AI en heeft de nauwkeurigheid en kracht van ons onderzoek erg vergroot", zei hij over de telefoon na de toekenning van de prijs. Verder was Baker vooral "vereerd en blij" met de prijs, ook al moest hij wakker worden gebeld door de jury om te horen van de toekenning.

Kwantumstippen

Vorig jaar ging de Nobelprijs voor Scheikunde naar twee Amerikanen en een Rus voor hun ontdekking van, en hun onderzoek naar, zogenoemde kwantumstippen. Kwantumstippen worden onder meer gebruikt om heldere kleuren in beeldschermen te krijgen.

Vier keer werd de Nobelprijs voor Scheikunde toegekend aan een Nederlander: Jacobus van 't Hoff (1901), Peter Debije (1936), Paul Crutzen (1995) en Ben Feringa (2016).

Morgen worden de jaarlijkse toekenningen van de Nobelprijzen vervolgd met de Nobelprijs voor Literatuur. Vrijdag volgt dan de aankondiging van de Nobelprijs voor de Vrede. Volgende week wordt de Nobelprijs voor Economie toegekend. De prijzen worden uitgereikt op 10 december, de sterfdag van naamgever Alfred Nobel.

Terwijl het leger van Israël aanvallen in Libanon blijft uitvoeren, moeten meer en meer bewoners een veilig heenkomen zoeken. De verhevigde strijd heeft in Libanon een grote vluchtelingenstroom op gang gebracht. Ondertussen wordt de vergelijking met Gaza vaker gemaakt.

De Libanese autoriteiten zeggen dat in totaal ruim 1,2 miljoen mensen ontheemd zijn geraakt. Hierdoor moet een deel van de mensen in de open lucht slapen.

Volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid zijn de afgelopen 24 uur 36 mensen gedood en 150 gewond geraakt bij Israëlische aanvallen.

Vergelijking met Gaza

Gisteren meldde het Israëlische leger dat het afgelopen maandag in het zuiden van Libanon vijftig Hezbollah-militanten en zeker zes commandanten had gedood. Legerwoordvoerder Hagari zei dat de groep klaarstond om op bevel Israël binnen te vallen en Israëlische burgers te ontvoeren uit noordelijk gelegen dorpen. Waar hij dit op baseerde is niet duidelijk.

Ook voerde het Israëlische leger een grote luchtaanval uit waarbij zo'n honderd gevechtsvliegtuigen raketten afvuurden op meer dan 120 Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon.

Door de verhevigde strijd in Libanon wordt de vergelijking met de situatie in Gaza steeds meer gemaakt. Gisteren zei een woordvoerder van het bureau van de hoge commissaris van de VN voor de Mensenrechten dat "dezelfde patronen" zichtbaar zijn. "We zien dezelfde patronen die we in Gaza zagen, dezelfde oorlogsmethoden. Dit mogen we niet nog een keer laten gebeuren", zei de woordvoerder in een video die op sociale media is gedeeld.

Ook de Israëlische premier Netanyahu vergeleek Gaza met Libanon. In een videotoespraak, waarin hij zich in het Engels richt tot de bevolking van Libanon zei Netanyahu: "U heeft de kans om Libanon te redden voordat het terechtkomt in een lange oorlog die zal leiden tot vernietiging en lijden zoals we in Gaza zien. Ik zeg tegen jullie, het volk van Libanon: Bevrijd jullie land van Hezbollah zodat deze oorlog kan eindigen."

In zijn toespraak beweerde Netanyahu ook dat het Israëlische leger de mogelijke opvolger van de voormalige leider van Hezbollah, Hassan Nasrallah, had gedood. Daarna zei het leger van Israël dat de dood van deze Hashim Safi al-Din niet bevestigd kon worden.

Overigens beweerde Hezbollah-leider Naim Qassem gisteren dat de aanvalskracht van Hezbollah intact is gebleven ondanks de aanhoudende Israëlische aanvallen gericht op de terreurgroep. Volgens Israël schoot Hezbollah gisteren zo'n 180 "projectielen" af op Israël, waarvan de meeste werden onderschept.

Militaire druk en diplomatie

Ondertussen heeft de Amerikaanse regering een draai gemaakt over een onmiddellijk staakt-het-vuren in Libanon. Matthew Miller, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, zei gisteren dat de regering-Biden een staakt-het-vuren van 21 dagen laat vallen. Miller zei zelfs dat de Verenigde Staten het grondoffensief steunt.

Amerika had eerder een staakt-het-vuren van cruciaal belang genoemd voor de stabiliteit langs de grens tussen Israël en Libanon op langere termijn.

"Ja, we steunen de invallen van Israël om de infrastructuur van Hezbollah te te vernietigen", zei Miller. "De situatie ter plaatse is veranderd", zei Miller nu. "Het leiderschap van Hezbollah is verzwakt. Het is een andere wereld waar je vandaag naar kijkt dan enkele weken geleden", zei hij.

Miller voegde toe dat de VS uiteindelijk een diplomatieke oplossing willen om de gevechten tussen Hezbollah en Israël te stoppen, maar dat "militaire druk diplomatie mogelijk kan maken".

Israël begon eind vorige maand met de inval in Libanon. Het leger is sindsdien meerdere dorpen dicht bij de grens binnengetrokken. Deze week kondigde het leger aan dat er nog een divisie zich heeft aangesloten bij de troepen die er al zijn. Hoeveel militairen betrokken zijn, is onduidelijk.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers zegt te betreuren wat er is gebeurd met het gebouw in Ugchelen waar asielzoekers moeten worden opgevangen en noemt het aanrichten van vernielingen "onacceptabel".

Bij de nieuwe noodopvang in Ugchelen, bij Apeldoorn, die vrijdag in gebruik moet worden genomen, ging vannacht een explosief af. Ruiten van het pand zijn gesprongen, de ingang is beschadigd en de gevel is zwartgeblakerd. Omwonenden hebben een harde knal gehoord. Een beveiliger die in het pand aanwezig was, bleef ongedeerd.

De gemeente Apeldoorn laat weten dat de opvang vrijdag gewoon in gebruik wordt genomen.

Drie maanden opvang

De voormalige basisschool is ingericht als tijdelijke opvanglocatie, als overloop voor het aanmeldcentrum in Ter Apel. Er kunnen maximaal honderd mensen verblijven. Het is de bedoeling dat de opvang aan het eind van het jaar weer dichtgaat.

De noodopvang staat naast een andere basisschool. Ouders protesteerden tegen de opvang van asielzoekers dicht bij de school. De school zelf zegt begrip te hebben voor de gemeente, die bereid is mensen onderdak te verlenen. Asielzoekers zullen er alleen slapen, overdag zijn ze in Ter Apel.

Energiemaatschappij Vattenfall heeft niet ten onrechte kosten in rekening gebracht bij duizenden zakelijke klanten. Dat oordeelt de rechter in Amsterdam.

De Stichting Nuon-claim was een zogeheten massaclaimzaak begonnen. Volgens de stichting bracht het toenmalige Nuon, later overgenomen door Vattenfall, jarenlang te veel geld in rekening bij bedrijven. Het ging om klanten die een relatief sterke elektriciteitsaansluiting hadden en daarvoor een zogeheten kilowatt-vergoeding moesten betalen.

400 miljoen

Zo'n 5000 ondernemers sloten zich aan bij de zaak die de stichting in 2020 begon. Die zouden volgens de stichting per bedrijf duizenden euro's te veel hebben betaald. De rechter oordeelt vandaag dat Vattenfall die kosten in rekening mocht brengen en niet onrechtmatig heeft gehandeld. Als de rechter de stichting gelijk had gegeven had Vattenfall mogelijk tot wel 400 miljoen euro moeten betalen.

Vattenfall toont zich in een korte schriftelijke reactie tevreden met de uitspraak. "Het is goed dat er nu duidelijkheid is voor alle partijen."

Nuon-claim teleurgesteld

Stichting Nuon-claim zegt in een reactie teleurgesteld te zijn. "Vele kleine MKB-ondernemingen, non-profit instellingen en sportclubs die jarenlang de kW-vergoeding hebben moeten betalen, hebben voorlopig geen afdwingbare aanspraak op terugbetaling. Vattenfall kan hiermee doorgaan met het in rekening brengen van een vergoeding die geen enkele andere elektriciteitsleverancier in rekening brengt en waarvoor de klant niets terugkrijgt." De stichting heeft nog niet besloten of ze in hoger beroep gaan tegen de uitspraak.

Er werd in de juridische wereld naar deze uitspraak uitgekeken. Want het is de eerste uitspraak in een massaclaimzaak waarin een schadevergoeding werd geëist en die valt onder een nieuwe wet die in 2020 inging. Toen werd de WAMCA ingevoerd: de Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie.

WAMCA

Die wet maakte mogelijk dat rechters beslissen of er voor een grote groep mensen, bedrijven of andere organisaties een schadevergoeding moet komen en hoeveel dan. Daarvoor konden partijen wel onderling schikken, waarna die schikking door een rechter werd bekrachtigd.

Sinds 2020 zijn er vele tientallen WAMCA-procedures gestart, die dus vaak jaren duren. De procedures kosten vaak ook veel geld, daarom worden ze veelal betaald door zogeheten procesfinanciers. Dat zijn commerciële partijen die de juridische kosten betalen, in ruil voor een deel van de opbrengst als een zaak gewonnen wordt. Ook bij deze zaak was een procesfinancier betrokken.

"Wie ervoor kiest om te blijven, zal doodgaan." Stevige taal van de burgemeester van de stad Tampa in Florida, waar een evacuatiebevel geldt vanwege orkaan Milton. Veel mensen moeten voor de tweede keer binnen twee weken vluchten voor het natuurgeweld.

Bijna 6 miljoen Amerikanen wonen in het evacuatiegebied. Inmiddels begint de tijd te dringen om nog weg te komen; verwacht wordt dat Milton vanavond (lokale tijd) aan land komt.

Op wegen richting het noorden van de staat ontstonden gisteren al lange files, net als naar de relatief veilige steden Fort Lauderdale en Miami in het zuiden. Bij tankstations staan lange rijen voor brandstof en tankwagens moesten onder politiebegeleiding naar hun bestemming begeleid worden.

Gouverneur DeSantis drukte mensen op het hart dat er voor iedereen genoeg benzine is en dat men geen honderden kilometers hoeft te reizen om een veilige plek te bereiken.

Nog overal brokstukken

Ondertussen hebben mensen zich halsoverkop proberen voor te bereiden op Milton, de tweede hevige storm in korte tijd. Woningen en andere gebouwen zijn dichtgetimmerd, dieren worden zo mogelijk in veiligheid gebracht, en een van de ziekenhuizen in Tampa heeft een muur geplaatst die overstromingen moet tegenhouden.

Ook heeft Florida honderden extra afvaltrucks laten aanrukken. Overal liggen namelijk nog brokstukken en rommel van orkaan Helene, die iets meer dan een week een enorme ravage aanrichtte in het zuidoosten van de Verenigde Staten en aan zeker 230 mensen het leven kostte.

De opruimploegen hebben tot vandaag al 1300 truckladingen afval afgevoerd, maar er is veel te weinig tijd om alles weg te werken. Op veel plekken stopt het opruimen vandaag rond het middaguur, om de medewerkers op tijd in veiligheid te brengen. De stapels met meubels, apparaten en ander puin die achterblijven, zullen veranderen in levensgevaarlijke projectielen, waarschuwen de autoriteiten.

Milton komt vanavond aan land bij de baai van Tampa, en zal naar verwachting dwars over Florida richting de Atlantische Oceaan trekken. Milton wordt mogelijk de hevigste orkaan in honderd jaar, zei president Biden gisteren, nadat hij zijn bezoek aan Duitsland had afgezegd vanwege het naderende noodweer.

Iets zuidelijker?

Orkaan Milton heeft zich zeer snel ontwikkeld. Na even afgezwakt te zijn naar categorie 4 en een schampschot langs de kust van Mexico, is Milton boven het warme water van de Golf van Mexico nu weer aangetrokken naar categorie 5. Er worden windsnelheden van 260 km per uur gemeten.

Ter vergelijking: storm Poly die vorig jaar juli over Nederland raasde, had een windsnelheid van 108 kilometer per uur en de zwaarste windstoot was 148 kilometer per uur.

Milton stevent af op een dichtbevolkt gebied rond de stad Tampa; in de regio wonen ruim 3 miljoen mensen. Het precieze pad van de storm is nog wat onzeker en lijkt nu ietsje zuidwaarts te zijn verschoven. Waarschijnlijk zal de orkaan weer iets in kracht afnemen voor het bereiken van Florida, maar in omvang juist flink toenemen, waardoor een veel groter gebied getroffen zal worden.

De Nepalese Nima Rinji Sherpa (18) heeft met het beklimmen van veertien bergtoppen van 8000 meter een record verbroken. Hij is de jongste persoon die dat tot nu toe gelukt is.

De klimroute die de jonge alpinist trotseerde staat bekend als een van de moeilijkste en meest indrukwekkende prestaties onder bergbeklimmers. Nima Rinji deed er twee jaar en veertig dagen over.

Sherpa's

De recordhouder komt uit een familie van sherpa's. Hij beschouwt zijn prestatie als een eerbetoon aan hen. "Het bereiken van deze top is niet alleen het hoogtepunt van mijn persoonlijke reis, maar een eerbetoon aan iedere sherpa die ooit heeft durven dromen voorbij de traditionele grenzen die voor ons getrokken zijn", zegt Nima Rinji op sociale media.

De sherpa's zijn een van oorsprong Tibetaans volk van ruim 120.000 mensen, wonend in de Himalaya. Zij staan bekend om hun uitzonderlijke kracht als klimmers, dragers en gidsen in het berggebied.

Dat is gevaarlijk werk. Van de honderden mensen die overlijden tijdens een poging de Everest te beklimmen zijn velen sherpa's. "Bergbeklimmen is meer dan werk, het is een bewijs van onze kracht, weerbaarheid en passie", aldus Nima Rinji.

Andere records

Hiervoor stond dat record op naam van Nirmal Purja: hij beklom de toppen in zes maanden op 30-jarige leeftijd. De 53-jarige Kami Rita Sherpa heeft een ander opmerkelijk record in handen. Hij beklom de Mount Everest maar liefst 28 keer.

Woningeigenaren in Twente hoeven geen foto's van hun interieur mee te sturen om hun WOZ-waarde te laten bepalen nadat er veel kritiek was gekomen op die plannen. Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBTwente) heeft nu een alternatief bedacht om toch meer informatie te krijgen over het interieur van huizen.

Aan de hand van voorbeeldplaatjes kunnen de huiseigenaren kiezen welk interieur het dichtst bij hun eigen situatie komt. Het gaat om een pilot onder zo'n vijfhonderd huiseigenaren in de acht Twentse gemeenten (Almelo, Borne, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Losser, Oldenzaal en Twenterand).

Zo ziet de pilot eruit:

Met de WOZ-beschikking wordt de waarde van een huis bepaald. Op basis van die waarde wordt de hoogte van bepaalde belastingen bepaald, zoals de onroerendezaakbelasting. Een deel van de inwoners kreeg in 2022 het verzoek van het GBT om elf foto's van hun interieur aan te leveren voor het nauwkeurig vaststellen van de WOZ-waarde. Het was de eerste keer in de geschiedenis dat zo'n verzoek werd gedaan. Het zorgde voor veel kritiek. Huiseigenaren vonden het een inbreuk op hun privacy en de gemeenteraad van Enschede greep in.

De waarde van een huis wordt nu bepaald via taxatie van de grond en de buitenkant van het gebouw. Maar de kwaliteit binnenshuis is ook van invloed op de waarde van een huis. Denk aan de staat van de kozijnen of leeftijd van de keuken en badkamer. "Dat zijn gegevens waar wij minder zicht op hebben, maar die wél van belang zijn", vertelt een medewerker van GBT aan omroep Oost.

Sjoemelen

Sjoemelen en kiezen voor de 'slechtste' staat van onderhoud op de voorbeeldplaatjes in de hoop op een lagere WOZ-waarde heeft volgens GBT geen zin. "Als wij zien dat het een nieuwbouwhuis is en de bewoner invult dat het een oude keuken is, gaat er bij ons een belletje rinkelen", legt de manager bedrijfsvoering uit. GBT doet dan aanvullend onderzoek.

Als de pilot een succes is, wordt de nieuwe werkwijze mogelijk in het hele land ingevoerd, schrijft de omroep.

Van de volwassen mensen zonder thuis is een op de drie vrouw en van het totale aantal dak- en thuislozen is bijna een op de vijf minderjarig. Dat blijkt uit een telling georganiseerd door het Kansfonds en de Hogeschool Utrecht. Vorig jaar werden in twaalf gemeenten dak- en thuislozen geteld. Dat onderzoek is nu uitgebreid naar 55 gemeenten in zes regio's.

Aan de hand van de telling willen gemeenten nu gerichtere opvang gaan organiseren voor deze groepen. Het grootste deel van deze dak- en thuislozen woont in een busje, camper of op een camping. Ook zij zijn in deze telling meegenomen.

De hoofdonderzoeker van de telling, Sandra Schel, zegt "dat we moeten weten wie de dak- en thuislozen zijn en dat er beleid moet worden gemaakt voor bredere groepen dan alleen de alleenstaande man die nu het stereotiepe beeld van een dakloze is."

Het Centraal Bureau voor de Statistiek voert jaarlijks een schatting naar het aantal daklozen uit, maar volgens het Kansfonds wordt daarin "slechts een deel van de werkelijke situatie weergeven". De groep die op straat verblijft is volgens Willem van Sermondt van het Kansfonds slechts het topje van de ijsberg. "Verreweg de meeste mensen verblijven uit nood bij familie of bekenden op de bank of op een camping."

Veel mensen blijven onder de radar van de schatting van het CBS, zegt hij. "Om dat te voorkomen vragen wij maatschappelijk werkers en hulporganisaties om mee te tellen, maar toch zijn er mensen die bij organisaties niet in beeld zijn. Het aantal dat wij geteld hebben is echt een minimumaantal en daarom niet te vertalen naar het landelijke beeld."

Toch is hij ervan overtuigd dat de telling gemeentes kan helpen. "Zij kunnen de cijfers gebruiken om met woningbouwcorporaties afspraken te maken over hoe veel woningplekken zij moeten reserveren voor daklozen of mensen die dat dreigen te worden."

Den Bosch

Naar aanleiding van een soortgelijk onderzoek dat vorig jaar in Den Bosch is uitgevoerd, komt deze gemeente nu met een nieuw plan om dak- en thuisloze mensen beter op te vangen. De stad gaat voor hen woonhotels inrichten.

Wethouder Paul Slikker (Wonen en Zorg): "Hierdoor kunnen mensen blijven werken en deelnemen aan de maatschappij om zo weer makkelijk een woning te vinden."

De resultaten van het onderzoek in Den Bosch kunnen volgens hem bijdragen aan meer draagvlak voor opvang buiten de steden. "Als mensen dak- en thuisloos raken trekken zij vaak naar de steden, maar dat is vaak niet de plek waar ze het liefste willen wonen."

De komende jaren hoopt HU-onderzoeker Schel het nieuwe onderzoek verder op te schalen. "We merken dat de belangstelling onder gemeenten om te tellen via deze methode steeds groter wordt."

Eti is thuisloos

Een van deze thuisloze vrouwen is Eti. Na haar scheiding belandde zij op straat. Nu woont ze met haar twee zoontjes op een camping. Voor ze daar terechtkonden sliepen ze een halfjaar bij familie en vrienden, soms noodgedwongen in een tent.

"Niemand kon ons helpen, zelfs bij de politie kregen we alleen een glaasje water. Ze zeiden dat ze geen bemiddelingsbureau waren", zegt Eti. Haar kinderen zijn nu 12 en 9. "Je ziet in hun ogen wat het met ze doet."