Het kabinet wil Nederland sneller weerbaarder maken tegen een grootschalig gewapend conflict of andere crises, zoals watersnood, een pandemie of een langdurige uitval van vitale processen. En banken adviseren om altijd wat cash geld in huis te hebben, voor het geval dat.
Stroomstoringen en cyberaanvallen zorgen er regelmatig voor dat de boel even platligt. Pinnen lukt niet, de computers vallen uit of vliegtuigen blijven aan de grond. Wat gebeurt er als Nederland echt helemaal plat zou liggen? Wat als de stroom voor langere tijd uitvalt en ons land in een blackout terechtkomt. Hoe zijn we daar op voorbereid? Menno Jansen is directeur van het COT, het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, en loopt in podcast De Dag dit scenario door.
Het is het ergste scenario volgens hem. In het land liggen draaiboeken klaar, staan noodaggregaten en kan drinkwater direct uitgereden worden. Maar de crisis moet niet te lang aanhouden, want op die mogelijke ontwrichting voorbereiden is niet te doen.
Reageren? Mail dedag@nos.nl
Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek
Redactie: Rosanne Sies & Judith van de Hulsbeek
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.
Onze podcasts:
De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.
Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.
Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.
NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.
Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.
De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.
Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.
De politie in Purmerend gaat uit van opzet bij de explosie in een woning aan de Maasstraat. In de nacht van zaterdag op zondag brak er als gevolg van de explosie, die vermoedelijk op de begane grond was, een hevige brand uit.
Het vuur sloeg door naar de zolder, waarna het zich verder uitbreidde tot de twee aangrenzende woningen. Andere woningen liepen rook- en waterschade op. In totaal zijn de bewoners van vijf huizen elders opgevangen.
Zeker een iemand raakte ernstig gewond en werd naar het ziekenhuis gebracht. De politie meldt dat hij buiten levensgevaar is. De politie doet nog onderzoek naar de achtergrond van de ontploffing en houdt "alle scenario's open".
Mensen die getuige waren of relevante informatie hebben, worden opgeroepen om zich te melden. Ook vraagt de politie om beelden uit de omgeving van de Maasstraat gefilmd tussen 03.00 en 05.30 uur te delen met de politie.
De explosie had veel impact:
Het is de tweede keer in een korte tijd waarbij explosies voor veel schade hebben gezorgd. Anderhalve week geleden zorgden explosies aan de Tarwekamp in Den Haag ervoor dat een deel van een appartementencomplex instortte. Daarbij kwamen zes mensen om het leven, meerdere mensen raakten gewond en verschillende huizen werden onbewoonbaar.
Ook bij die explosies gaat de politie uit van opzet. Vermoedelijk was de ontploffing gericht tegen de bruidsmodezaak op de begane grond.
Het gebruik van explosieven neemt al jaren toe. Volgens de politie zal het totaal aantal aanslagen met explosieven dit jaar boven de duizend uitkomen.
De val van het Assad-regime in Syrië heeft ook ver buiten het Midden-Oosten ingrijpende gevolgen. Zeker voor Rusland, dat altijd nauwe militaire banden met het land onderhield. Het Kremlin liet vandaag weten dat er nog geen besluit is genomen over de toekomst van de Russische bases in Syrië.
Intussen zijn er nog geen aanwijzingen dat Rusland daadwerkelijk is begonnen met het terughalen van militairen en materieel, een proces dat maanden kan gaan duren. Als dat gebeurt, is dat ook een tegenslag voor verschillende landen in Afrika.
Marine- en luchtmachtbasisTot 2015 beschikte Rusland over een bescheiden steunpunt voor de marine in de Syrische havenstad Tartus. Al sinds 1971 maakte de Sovjet-Unie hiervan gebruik. Nadat Rusland militair betrokken was geraakt bij de strijd in Syrië, werden de faciliteiten daar uitgebreid en gemoderniseerd. Tartus was voor de Russen cruciaal voor vlootoperaties in de Middellandse en Rode Zee.
Vooral vanuit de Zwarte Zee pendelden voortdurend Russische schepen naar Tartus om de troepen in Syrië te bevoorraden. Dat gebeurde tot 2022, toen Turkije de Bosporus afsloot voor marineschepen. Maar Tartus ging ook steeds meer functioneren als doorvoerhaven voor Russische (militaire) goederen op weg naar Afrikaanse bestemmingen.
Tegelijkertijd kreeg Rusland de beschikking over de luchtmachtbasis Khmeimim in de Syrische provincie Latakia. Van hier voerden de Russen tienduizenden vluchten uit voor bombardementen in Syrië. Maar net als de haven van Tartus ging ook Khmeimim steeds meer fungeren als een belangrijke hub voor Russische missies en wapenzendingen naar Afrika.
Zeker sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne moesten Russische vrachtvliegtuigen met een omweg vliegen, via de Kaspische Zee, Iran en Irak. Voor langere vluchten van Russische transportvliegtuigen naar Afrikaanse landen was daarom een tussenlanding in Syrië noodzakelijk.
Het wegvallen van deze schakels zou een gevoelige knauw voor de Russische operaties in Afrika betekenen, want vergelijkbare faciliteiten zijn niet direct voorhanden. Tobruk (in het door de troepen van generaal Haftar gecontroleerde deel van Libië) en Port Sudan zijn genoemd als mogelijke alternatieven voor Tartus.
Rusland onderhoudt al lange tijd militaire banden met landen in Afrika, maar zeker in de afgelopen jaren heeft het zijn invloed op het continent fors uitgebreid. Zo sturen de Russen munitie en manschappen naar de Centraal-Afrikaanse Republiek, Burkina Faso, Mali en Niger. Landen die in de afgelopen jaren de banden met oud-kolonisator Frankrijk hebben doorgesneden.
In Mali bijvoorbeeld, vechten huurlingen van het Africa Corps (voorheen de Wagner Groep) zij aan zij met het leger tegen verschillende jihadistengroepen en Toeareg-opstandelingen. Maar wat zij precies uitvoeren is schimmig: volgens onderzoek van mensenrechtenorganisaties maken de Russen zich geregeld schuldig aan ernstige misdaden, zoals buitengerechtelijke executies.
Ook is het niet duidelijk om hoeveel Russische huurlingen het precies gaat. Deskundigen schatten dat het er in Mali een stuk of duizend zijn, die verspreid over het land opereren. In buurland Burkina Faso gaat het om enkele honderden. Sinds hun komst is het er in de Sahel niet veiliger op geworden. Sterker nog, het aantal aanslagen en burgerdoden neemt juist verder toe. De Russen worden daar zelf ook door geraakt: bij een hinderlaag in het noorden van het land werden dit najaar tientallen Russische leden van het Africa Corps gedood.
Onrust in Afrikaanse landenDit soort grote nederlagen leidt ook tot politieke onrust in de Afrikaanse hoofdsteden. Daar kijken ze naar andere partners, zoals Iran en Turkije. Deze landen kunnen de komende tijd mogelijk een nog grotere rol krijgen, als Rusland in de logistieke problemen komt vanwege het wegvallen van hun bases in Syrië.
Ook is het de vraag of de militaire leiders in de Sahel, die aan de macht zijn gekomen middels staatsgrepen, door het (tijdelijk) wegvallen van de Russen aan het wankelen worden gebracht. Een nieuwe coup ligt er altijd op de loer. Zeker in Mali, waar terroristische organisaties zoals het aan al-Qaida gelieerde JNIM aan een opmars bezig zijn. De terreurgroep publiceerde vorige week maandag een felicitatie aan het adres van Syrië "voor het omslaan van een zwarte bladzijde in de geschiedenis".
Rusland zal ongetwijfeld proberen in Syrië voet aan de grond te houden, maar het is onduidelijk hoe groot de kans daarop is. Volgens het Kremlin is die beslissing aan de nieuwe Syrische machthebbers, waarmee Moskou achter de schermen contact zegt te onderhouden.
Veel schulden, maar helemaal niets aflossen. In één klap ervan af, zonder verdere wettelijke verplichtingen. Schuldeisers zien met lede ogen aan dat dit steeds vaker voorkomt.
Dat komt door een nieuwe richtlijn in de schuldhulpverlening. Schuldeisers krijgen een 'nulaanbod', dat neerkomt op het kwijtschelden van de schuld, zonder aflossing of een andere tegenprestatie.
Volgens de vereniging voor gemeentelijke kredietbanken en schuldhulpverleners, NVVK, is de nieuwe werkwijze noodzakelijk om te voorkomen dat mensen met probleemschulden te weinig overhouden om van te leven.
Maar veel schuldeisers zijn verontwaardigd. Ze hekelen vooral dat er na het kwijtschelden geen verplichte begeleiding meer is voor de schuldenaar.
ProbleemschuldenDe nieuwe richtlijn werd 1 juli ingevoerd. Sindsdien groeide het aantal nulaanbiedingen tot ongeveer een derde deel van de mensen die in een schuldenregeling zitten bij de schuldhulpverlening. Dat blijkt uit een eerste telling van de NVVK.
Probleemschulden zijn schulden die iemand niet zelf binnen drie jaar kan aflossen. Gemeenten zijn wettelijk verplicht inwoners met probleemschulden hulp aan te bieden.
Die hulp bestaat onder meer uit het opstellen van een schuldenregeling. Schuldhulpverleners kijken daarbij naar het deel van het inkomen dat beschikbaar is voor schuldeisers.
Vrij te laten bedragVoorheen gold daarbij dat er altijd ten minste 5 procent van het inkomen naar schuldeisers gaat, hoe laag het inkomen ook is. Gedurende de periode van aflossen werd de schuldenaar begeleid en kreeg hulp gericht op een schuldenvrije toekomst.
In de nieuwe werkwijze hanteren schuldhulpverleners het zogeheten vrij te laten bedrag. Dat is het bedrag dat iemand minimaal nodig heeft om van rond te kunnen komen. Het wordt vastgesteld aan de hand van onder meer normen van het Nibud.
Als het inkomen lager is dan dit vrij te laten bedrag, blijft er niets over om schulden mee af te lossen. Schuldeisers krijgen dan een nulaanbod. Als ze er niet mee instemmen, kunnen schuldhulpverleners de rechter vragen om een dwangakkoord. Daarmee wordt een schuldeiser verplicht de schuld kwijt te schelden.
De eerste gerechtelijke uitspraken met zo'n akkoord zijn al gedaan.
Schuldeisers betalen de rekeningDoor de nieuwe richtlijn zien schuldeisers nu vaker niets terug van hun geld, constateert ook de NVVK. De vereniging dringt er bij het kabinet op aan het sociaal minimum te verhogen. Daardoor blijft er naast het vrij te laten bedrag meer over. "Dat zal ervoor zorgen dat meer hulpvragers afloscapaciteit hebben", zegt de NVVK. "Het begeleiden van mensen naar een schuldenvrije toekomst is moeilijk als er te weinig geld is om van rond te komen."
Schuldeisers en deskundigen hebben kritiek op de nieuwe werkwijze van de schuldhulpverlening. "In feite is de boodschap: je hoeft niet te betalen want je kunt gezien de hoogte van je inkomen niet betalen. Dat vind ik een verkeerd signaal", zegt schulden-expert André Moerman.
De jurist legde mede de basis voor een nieuw incassostelsel, dat in politiek Den Haag breed wordt gesteund. Het stelsel is minder ingewikkeld waardoor de extra incassokosten minder snel zouden oplopen.
"Maar uitgangspunt moet zijn dat als je schulden aangaat, je ze ook moet aflossen. Dat het sociaal minimum voor bepaalde groepen te laag is, kan niet via schuldhulpverlening opgelost worden", vindt hij.
Ook verzekeraar Achmea zag de afgelopen maand het aantal nulaanbiedingen verdubbelen. De verzekeraar loopt geld mis, maar maakt zich vooral zorgen dat mensen in de schulden na de kwijtschelding uit zicht raken.
"De schuldenaar kan na het kwijtschelden verdere begeleiding van hulpverleners weigeren. Want die is vaak op vrijwillige basis", zegt Jeroen van de Werken, manager debiteurenbeheer bij verzekeraar Achmea. Achmea pleit ervoor dat ook na het kwijtschelden er een vorm van verplichte begeleiding blijft bestaan, om het ontstaan van nieuwe schulden te voorkomen.
"Wij zien inmiddels dat na het kwijtschelden bij 12 procent van de klanten binnen enkele maanden nieuwe betaalachterstanden ontstaan", zegt Van Werken. "Hierdoor vallen klanten snel terug in oude patronen en begint de weg naar problematische schulden weer opnieuw. Dat is wat Achmea betreft geen wenselijke situatie."
Maar 15.000 schuldenvrijOnderzoek wijst uit dat van de 730.000 huishoudens met geregistreerde problematische schulden er vorig jaar maar 15.000 schuldenvrij raakten door schuldhulp.
Een studie in opdracht van verschillende ministeries wees afgelopen zomer uit dat problematische schulden de samenleving jaarlijks zo'n 8,5 miljard euro kosten. Dat zijn directe kosten bij onder meer overheden en rechtspraak en kosten door de gevolgen van probleemschulden: onder meer extra zorgkosten door stress en kosten door ziekteverzuim.
Wie via sites als Cheaptickets.nl, Vliegwinkel of Kiwi goedkope vliegtickets denkt te kopen, heeft grote kans bedrogen uit te komen. De Consumentenbond waarschuwt dat de ticketsites onnodig dure tickets verkopen voor vliegreizen.
Kosten voor stoelreserveringen en bagage gaan flink over de kop. Ook geven de sites geen compleet aanbod en worden extra kosten verstopt, blijkt uit onderzoek van de belangenorganisatie voor consumenten.
"De laagste prijzen voor vliegtickets vonden we bijna altijd op de websites van luchtvaartmaatschappijen", stelt de bond. De ticketsites beloven uitgebreide vergelijkingen, maar regelmatig ontbreken (goedkope) vluchten van easyJet, KLM of Ryanair.
Voor het onderzoek bekeek de Consumentenbond de prijzen voor vliegtickets op elf populaire ticketwebsites. Daaruit bleek dat deze sites tot vier keer meer vragen voor bagage en stoelreserveringen dan luchtvaartmaatschappijen.
Volgens Consumentenbond-directeur Sandra Molenaar is de situatie "nog erger" dan in het vorige onderzoek van de bond in 2022. "Op het eerste gezicht lijken de prijzen van vliegticketwebsites redelijk. Maar vervolgens brengen ze enorm hoge kosten in rekening voor optionele diensten."
Zo bleek een van de sites online inchecken aan te bieden voor 7 euro, terwijl alle Europese maatschappijen dat gratis aanbieden.
Bovendien worden kopers opgejaagd door teksten die in het scherm verschijnen: "Wees snel, de prijzen stijgen binnenkort!" of "Dit is een van de beste aanbiedingen van vandaag. Boek nu!". Het zijn volgens de Consumentenbond uit de duim gezogen teksten, bedoeld om mensen op te jagen.
Hierdoor, stelt de Consumentenbond, zit een fout in een klein hoekje. Wie een typefout maakt in een passagiersnaam moet bij Gotogate bijvoorbeeld een nieuw ticket kopen omdat het bedrijf geen naamcorrecties toestaat. Een luchtvaartmaatschappij is echter verplicht je te helpen met een naamcorrectie en mag daar geen kosten voor in rekening brengen.
In een loods in Hazerswoude-Rijndijk heeft een grote brand gewoed. Bij de uitslaande brand kwam veel rook vrij, die in de omgeving te zien was. Inmiddels is de brand onder controle. Niemand raakte gewond.
De brand brak vanochtend rond 06.45 uur uit in een opslagloods van een houtverwerkingsbedrijf. Vanwege de rook was in de omgeving een NL-Alert verstuurd, waarin werd opgeroepen om uit de rook te blijven en ramen en deuren te sluiten.
De brandweer was met meerdere eenheden aanwezig en had de brand enkele uren later onder controle. De brandweer wist te voorkomen dat het vuur oversloeg naar naastgelegen woningen. De loods werd door de brand vrijwel volledig verwoest.
Hoewel de brand onder controle is, verwacht de brandweer nog wel even bezig te zijn met nablussen. "We zijn sloopwerkzaamheden aan het verrichten om verborgen smeulende delen te vinden. Daarbij komt nog veel rook vrij en kan het vuur soms even oplaaien", zegt een woordvoerder tegen Omroep West.
In het skioord Gudauri, in het noorden van Georgië, zijn twaalf mensen dood in een slaapruimte boven een Indiaas restaurant gevonden. Het gaat vermoedelijk om elf Indiërs en een Georgiër die werkzaam waren in het restaurant.
Bij het eerste onderzoek van de politie zijn geen aanwijzingen van geweld gevonden. Het lijkt erop dat de twaalf aan koolstofmonoxidevergiftiging zijn overleden.
In de buurt van de slaapkamers werd een generator gevonden. Die zou een dag ervoor zijn neergezet, nadat de stroom naar het gebouw was uitgevallen, meldt het Georgische ministerie van Binnenlandse Zaken.
De autoriteiten zijn een strafrechtelijk onderzoek gestart.
De Belgische radiopresentator Sven Pichal krijgt een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie jaar voor het verspreiden van kinderporno. Hij blijft uit de cel als hij de komende vijf jaar niet opnieuw de fout in gaat en zich aan enkele andere voorwaarden houdt. Zo krijgt hij een alcohol- en drugsverbod, moet hij in therapie en mag hij nooit meer contact zoeken met kinderen.
De 45-jarige Pichal, presentator van een consumentenprogramma op de VRT radio, werd vorig jaar augustus opgepakt na een melding dat hij online beelden van kindermisbruik deelde. Op zijn telefoon werden tientallen foto's van misbruik gevonden, waaronder afbeeldingen met baby's. Hij bleek ook in gesprekken te fantaseren over kindermisbruik.
"De feiten zijn zeer ernstig", oordeelde de rechter in het vonnis. "Ze getuigen van een buitensporig verminderd normbesef, een laakbare mentaliteit en een totaal gebrek aan respect voor het leed dat schuilgaat achter beelden van seksueel misbruik van deze extreem jonge kinderen."
Het OM had daarom 37 maanden cel geëist waarvan zeker een jaar onvoorwaardelijk. Ook zou hij een boete van 8000 euro moeten betalen. De rechter ging deels mee in die laatste eis: de helft van de boete werd voorwaardelijk. De straf valt lager uit omdat Pichal nog geen strafblad had. Ook bekende hij schuld en bood hij slachtoffers excuses aan.
BesmeurdDe zaak deed veel stof opwaaien in België omdat hij een bekende presentator was. Hij zocht bovendien geregeld de media als voorvechter van rechten voor de lhbti-gemeenschap. Pichal nam na zijn arrestatie onmiddellijk ontslag bij de VRT.
Kort voor de uitspraak was er nog een incident. Een man bespoot Pichel bij het binnengaan van de rechtbank met een vloeistof. Volgens Belgische media ging het om urine. Pichal, die zoals gebruikelijk arriveerde met een mondkapje en zonnebril, werd op zijn capuchon geraakt met de vloeistof.
Het incident werd gefilmd:
De dader ging ervandoor. De advocaat van Pichal gaat ervan uit dat hij nog zal worden vervolgd voor de aanval op zijn cliënt.
Drie anderen veroordeeldEerder werden al drie mannen veroordeeld met wie Pichal in contact stond. De zwaarste straf was voor een man die niet alleen kinderporno had verspreid, maar zelf ook twee kinderen had verkracht. Hij kreeg zeven jaar cel.
De twee anderen kregen net als Pichal voorwaardelijke celstraffen van 30 en 18 maanden.
Frankrijk stuurt noodhulp en honderden reddingswerkers naar het overzeese departement Mayotte dat zaterdag werd geraakt door orkaan Chido. De eerste hulpverleners zijn al gearriveerd vanaf het Franse eiland Réunion, ook vanaf het Europese vasteland wordt verdere steun geregeld.
Vanaf Réunion, op 1500 kilometer afstand in de Indische Oceaan, zijn al vliegtuigen met hulpgoederen en reddingswerkers gearriveerd. Omdat de verkeerstoren van het vliegveld van Mayotte is uitgevallen, zijn vooralsnog alleen militaire vluchten mogelijk. Wel zijn er ook schepen met noodhulp onderweg.
Uit Frankrijk zelf worden 162 reddingswerkers ingevlogen om de 110 collega's te helpen die vlak voor de orkaan arriveerden op de eilandengroep. Het land stuurt ook een marineschip. Daarnaast wordt een bevoorradingsschip ingezet met een helikopter aan boord waarmee verkennings- en reddingvluchten uitgevoerd kunnen worden. Op de eilandengroep zijn ook 1600 agenten ingezet om te helpen om plunderingen te voorkomen.
Het werd al snel duidelijk dat de schade enorm is. Vooral in de sloppenwijken zijn de krotten van golfplaat eenvoudigweg uit elkaar geblazen. Bij huizen die steviger waren gebouwd konden de daken vaak de windstoten tot 220 kilometer per uur niet weerstaan. Overal ligt puin en omgeblazen bomen.
"Het is echt een enorme tragedie. Het lijkt wel alsof er een atoombom is afgegaan. Hele wijken zijn weggevaagd", zegt een eilandbewoner tegen persbureau Reuters.
Overheidsgebouwen bleven niet gespaard. Zo is er schade aan het ziekenhuis en de waterzuiveringsinstallatie en werd de loods waar de plaatselijke hulpdiensten hun reddingmateriaal bewaarden zelf verwoest. Ook is de elektriciteitsvoorziening beschadigd geraakt.
"Mensen kunnen helemaal niks. Ze blijven zitten waar ze zitten, wachten op hulp", meldt een andere getuige aan Reuters. "Ze hebben voedsel nodig, de stroom moet worden hersteld en het water moet weer aangesloten worden."
Het officiële dodental staat op veertien, maar de prefect van Mayotte zegt dat het vanwege de enorme verwoesting onmogelijk zo laag kan blijven. Hij vreest voor vele honderden tot mogelijk meer dan duizend doden.
Wat het vaststellen van het officiële dodental zal bemoeilijken, is dat de inwoners van Mayotte bijna allemaal moslim zijn en daarom doden binnen 24 uur willen begraven. Op beelden is al te zien hoe nabestaanden op berghellingen veldgraven aanleggen voor omgekomen dierbaren.
De enorme schade die de orkaan aanrichtte, verergert de toch al miserabele situatie op Mayotte. Zo leefde voor de natuurramp een op de drie van de 350.000 inwoners onder de Franse armoedegrens. De helft van de bevolking moet rondkomen van minder dan 160 euro per maand. Daarmee was het als Frans departement officieel de armste regio binnen de Europese Unie.
De afgelopen jaren kampte de eilandengroep met grote droogte, waardoor de drinkwatervoorziening geregeld uitviel. De problemen werden verergerd door slecht management van het waternet en een tekort aan investeringen. Ook voor de orkaan kwamen er daardoor al ziektes als cholera en tyfus voor, de vrees is dat die nu verder zullen verspreiden.
De Franse minister Retailleau van Binnenlandse Zaken is afgereisd naar Mayotte om zelf poolshoogte te nemen bij de hulpverlening.
De Volksbank gaat verder onder de naam ASN. Het bankconcern schrapt de merknamen SNS, RegioBank en BLG Wonen. De bank zegt voor ASN te kiezen omdat die "als pionier in duurzaam en maatschappelijk verantwoord bankieren" de "sterkste positie" heeft.
Dit betekent dat mensen die nu nog bankieren bij SNS en RegioBank of een hypotheek bij BLG Wonen hebben, straks ASN op hun app zien staan. ASN-klanten kunnen straks ook terecht bij een van de kantoren die nu nog SNS of RegioBank op de gevel hebben.
De Volksbank denkt als ASN de positie als "sympathieke uitdager in het Nederlandse bankenlandschap" te kunnen verbeteren. Tegelijk wil het onder één merknaam goedkoper werken. Eind volgend jaar moet de naamsverandering voltooid zijn.
NutsspaarbankenMet het besluit verdwijnen drie banknamen met een historie die meer dan honderd jaar teruggaat. SNS ontstond eind jaren 80 toen diverse regionale spaarbanken opgingen in de Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken. In de jaren 90 fuseerde SNS met verzekeraar Reaal tot bankverzekeraar SNS Reaal.
Dit concern moest tijdens de kredietcrisis worden genationaliseerd vanwege een ineenstortende vastgoeddivisie. Ook de verzekeraar zat in grote nood. Onder de vleugels van de staat ging de banktak apart verder als SNS Bank, met daaronder de losse merken SNS, ASN, RegioBank en BLG Wonen.
Om een streep te zetten onder het verleden, werd het concern uiteindelijk omgedoopt tot De Volksbank. "De bank is ingrijpend veranderd sinds de nationalisatie. Daar past een nieuwe naam bij", zei toenmalig minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën tegen het bankpersoneel. "Een nieuwe naam is een nieuwe start."
Niet klaar voor verkoopElf jaar na de nationalisatie is de bank alleen nog onvoldoende verder gekomen. Deze zomer constateerde NLFI, de instelling die voor de staat de aandelen beheert van banken en verzekeraars die tijdens de kredietcrisis zijn genationaliseerd, dat De Volksbank nog altijd niet klaar is om verkocht te worden.
De bank maakt te weinig winst en moet daarbij nog veel problemen met computersystemen, risicomodellen en witwascontroles oplossen. De nieuwe bestuursvoorzitter Roland Boekhout besloot daarom dat het efficiënter is om met nog maar één merknaam verder te gaan.
Daardoor denkt de bank met 750 medewerkers minder af te kunnen. Ook kan het aantal filialen met bijna de helft verminderd worden, van de huidige ruim 600 naar 360 tot 320. "Deze transformatie is nodig om de bank gezond te maken en een goede toekomst te geven", benadrukte Boekhoud vorige week nog.
Voor klanten van SNS en RegioBank moet er technisch niet veel veranderen. De merken van De Volksbank zitten al op hetzelfde technische systeem, waarbij de apps alleen verschillen van naam en kleur. Qua duurzaamheid hadden de losse Volksbank-merken ook al de standaarden van ASN overgenomen.
Van alle merken heeft alleen ASN nog een eigen kantoor, in Den Haag. Deze zomer deed De Volksbank het hoofdkantoor tegenover het treinstation Utrecht Centraal, het voormalige pand van SNS Reaal, in de verkoop. Alle merken moeten eind 2026 naar een nieuw onderkomen verhuizen.
Als we niet oppassen vertrekt het ene na het andere industriële bedrijf uit Nederland. Daarvoor waarschuwt Koos van Haasteren, directeur van Chemelot, in het AD. Hij spreekt van een "niet eerder vertoonde industriële leegloop" die dreigt.
Op het Limburgse bedrijventerrein zitten tientallen chemische fabrieken. Daar worden onder meer plastics, bouwmaterialen en halffabricaten voor medicijnen en elektronica geproduceerd. Ruim 8500 mensen werken in een van de Chemelot-bedrijven.
De Nederlandse industrie kan de wereldwijde concurrentie niet meer aan, denkt Van Haasteren. Die concurrentie komt niet alleen uit China, maar ook uit omliggende landen zoals België en Duitsland.
WaterstofnetwerkMet name de netwerkkosten voor stroom en de stroom zelf zijn duurder in Nederland dan in andere EU-landen. Industriële chemische processen kosten veel energie en de behoefte aan elektriciteit neemt alleen maar toe omdat de Chemelot-fabrieken van gas en olie willen afstappen.
Chemelot maakt zich zorgen over de nieuwe infrastructuur die nodig is om de transitie naar klimaatneutrale productie te kunnen maken. In het AD wijst Van Haasteren met name op de vertraging van de aanleg van een waterstofpijplijn: de Delta-Rijn-Corridor.
Deze week debatteert de Tweede Kamer over de aanleg van een landelijk waterstofnetwerk. Van Haasteren is er niet gerust op. "We moeten eindelijk inzien dat we unieke kennis en productielocaties dreigen te verliezen. Dat trauma zou omvangrijker zijn dan de mijnbouwsluiting."
