Aggregator

Rusland heeft een man uit Oezbekistan aangehouden in verband met de liquidatie van de Russische generaal Igor Kirillov gisterochtend. Dat meldt de Russische veiligheidsdienst.

De verdachte zou de bom waarmee Kirillov en zijn assistent om het leven zijn gebracht hebben geplaatst in opdracht van de Oekraïense veiligheidsdienst. De BBC meldt dat het gaat om een 29-jarige Oezbeek.

De man zou hebben verklaard dat hij in opdracht van de Oekraïense inlichtingendiensten naar Moskou was gekomen. Daar kreeg hij een explosief, om maanden later deze aanslag mee uit te voeren.

Camera in huurauto

De Oezbeek zou ook hebben omschreven hoe hij het explosief op een elektrische step had geplaatst. Die step parkeerde hij vervolgens bij de ingang van het appartementencomplex waar Kirillov woonde.

De Russische onderzoekers melden verder dat de verdachte een camera in een vlakbij geparkeerde huurauto had geplaatst. Zo kon Kirillov in de gaten worden gehouden. De verdachte zou de bom op afstand hebben laten afgaan toen de generaal het gebouw verliet.

Daarnaast zou de Oezbeek hebben verklaard dat hij als beloning 100.000 dollar zou krijgen van Oekraïne en een woning in een Europees land.

Tweede verdachte

Er zou ook een tweede verdachte zijn aangehouden, zeggen bronnen tegen de Russische krant Kommersant. De autoriteiten konden de auto's van de verdachten identificeren met behulp van bewakingscamera's op de plaats delict, melden Russische media. Er is nog geen officiële bevestiging.

Kirillov (54) was een prominente generaal en gaf leiding aan de legereenheden die werken met chemische, biologische en nucleaire wapens. Alles wijst erop dat Oekraïne achter de liquidatie zit.

Op dashcambeelden is de explosie te zien waarmee Kirillov geliquideerd werd:

De Amerikaan die wordt verdacht van het doodschieten van een topman van een zorgverzekeraar is nu ook aangeklaagd voor terrorisme. Volgens de hoofdaanklager wilde Luigi Mangione choqueren en intimideren toen hij CEO Brian Thompson in New York doodschoot. "Zijn doel was om terreur te zaaien", zegt de aanklager.

Naast een terroristisch misdrijf wordt de 26-jarige Mangione ook onder meer moord (doden met voorbedachten rade) ten laste gelegd. Hij riskeert een levenslange gevangenisstraf.

Lange klopjacht

Thompson werd op 4 december midden op straat in Manhattan doodgeschoten, zo was te zien op camerabeelden. Mangione werd na een klopjacht van een week opgepakt in een fastfoodrestaurant in de staat Pennsylvania.

Mangione ontkent de beschuldigingen. Bij zijn arrestatie werden een wapen, een vals identiteitsbewijs en documenten gevonden waarin hij kritiek uitte op de "gezondheidszorgindustrie" en specifiek op UnitedHealthcare, waarvan Thompson CEO was.

Mangione zit nog vast in Pennsylvania en verzet zich tegen uitlevering aan New York. Op sociale media zeggen sommige mensen achter zijn daad te staan. Ze uiten daarbij kritiek op het "verdienmodel van zorgverzekeraars".

In het noorden van Italië is een vrouw na drie dagen gered uit een grot. Ze was zaterdag met een groep de grot in gegaan om het onbekende deel van de Abisso Bueno Fonteno te verkennen, gleed daar uit in een smalle tunnel en verdween enkele meters de diepte in.

Sindsdien probeerden reddingswerkers haar te vinden in de grot bij Fonteno, in de noordelijke provincie Bergamo. Dat bleek een flinke uitdaging: de enorme grot is pas in 2006 ontdekt, waardoor een groot deel nog onbekend terrein is.

Het is een enorm labyrint van ondergrondse gangen, watervallen en meren met een totale lengte van 50 kilometer. Nog niet eens de helft daarvan is onderzocht.

Brancard

In het weekend lukte het reddingswerkers al om de 32-jarige onderzoeker Ottavia Piana te lokaliseren en een verwarmd basiskamp op te zetten. Maar het bleek nog lastiger om Piana weer naar buiten te krijgen. Het was onduidelijk wat haar verwondingen waren. Daarom moest ze op een brancard door de gangen naar buiten worden gedragen.

Bekijk hier de redding:

"In sommige delen van de grot kun je lopen en ligt de brancard op je schouders, in andere delen wordt hij van hand tot hand doorgegeven, vooral in de smalste kloven", zei een reddingswerker tegen Italiaanse media. "We werken soms ook zittend, door de brancard over onze knieën te halen."

Laatste stuk sneller dan verwacht

De verwachting was dat de brancard met Piana vanavond laat of donderdagochtend de buitenlucht zou bereiken, maar het laatste stuk kon uiteindelijk toch sneller worden afgelegd dan verwacht.

De vrouw werd rond 03.00 uur vannacht naar buiten gedragen en met een helikopter naar het ziekenhuis gebracht. Daar bleek dat ze verwondingen aan haar wervelkolom en ribben heeft overgehouden aan de grotverkenning, en verwondingen aan haar gezicht.

Er waren meer dan 150 gespecialiseerde reddingswerkers betrokken bij de reddingsoperatie, die zo'n 75 uur heeft geduurd.

Vorig jaar ook al vast in grot

De geredde onderzoeker zat vorig jaar al eens vast in dezelfde grot. Ze raakte toen gewond aan haar been na een val en moest ook toen uit de grot worden gehaald door reddingswerkers. Ze werd na twee dagen gered en naar het ziekenhuis gebracht.

Piana zegt niet nog eens terug te willen keren naar de grot. Ze heeft tegen een arts die betrokken was bij de recente reddingsmissie gezegd dat ze nooit meer een voet in een grot wil zetten. Ze zei dat ze speleologie, de studie van grotten, "voorgoed wil opgeven".

Nvidia's komende GeForce RTX 50-desktopvideokaarten krijgen mogelijk een verbeterde DLSS-versie. Dat meldde Inno3D, een Nvidia-boardpartner. De fabrikant sprak ook over 'neural rendering', hoewel niet duidelijk wordt wat dat precies inhoudt.

(Telecompaper) Japan's eight telecommunications companies – NTT, NTT East, NTT West, NTT Docomo and NTT Communications, KDDI, SoftBank and Rakuten Mobile –...

"Laat u niets wijsmaken: de uitbreiding van de Europese Unie is puur een politiek proces, en niet gebaseerd op de waardering die een land dat bij de EU wil eigenlijk verdient." Die felle uitspraak deed de voorzitter van het Servische parlement, Ana Brnabic, in een debat op een conferentie over EU-uitbreiding.

In Brussel vinden tal van dit soort evenementen plaats, in opmaat naar de Westelijke Balkan-top van vanavond waar EU-lidmaatschap hoog op de agenda staat. Lid worden van de EU is voor Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kosovo, Noord-Macedonië, Montenegro en Servië een grote wens.

Maar al jarenlang komt daar weinig van terecht. Elke stap in het uitbreidingsproces moet namelijk door alle 27 EU-landen worden goedgekeurd, waardoor het proces bij een enkele tegenstem wordt vertraagd. Noord-Macedonië zit daardoor inmiddels zelfs al 20 jaar in de wachtkamer. Dat land diende in 2004 zijn aanvraag in.

Vanwege de oorlog in Oekraïne maakt de EU nu weer haast met uitbreiding. Daardoor komt er voor de landen op de Westelijke Balkan weer beweging in het proces.

'Merit-based'

Toch zijn die landen er nog niet helemaal gerust op. De EU hamert er telkens op dat de uitbreiding alleen gebaseerd is op verdiensten: merit-based, in Brussels jargon. Maar de Servische parlementsvoorzitter Brnabic vindt dat de EU dat niet waarmaakt en van uitbreiding een politiek proces heeft gemaakt.

Op de Balkan heerst het gevoel dat de EU met twee maten meet. Er wordt gezegd dat het een eerlijk proces is, gebaseerd op de voorwaarden. Maar in de praktijk zijn er vaak politieke redenen voor vertraging.

Vergrootglas

Afgelopen week nog weigerde Kroatië een specifiek onderhandelingshoofdstuk met Montenegro te sluiten vanwege bilaterale problemen. En zo lag Griekenland lang dwars bij Noord-Macedonië, dat uiteindelijk zelfs zijn naam veranderd heeft om de Grieken tegemoet te komen. Inmiddels is het Bulgarije dat Noord-Macedonië tegenhoudt.

Maar de landen op de Westelijke Balkan moeten ook zelf nog veel hervormen om aan de Europese eisen te voldoen. Niet alle landen op de Balkan nemen dat ter harte. De Europese Commissie schreef dit jaar dat de hervormingen in Bosnië en Herzegovina zijn vastgelopen.

Ook Servië ligt onder een vergrootglas. Dat land zoekt naast hechtere banden met de EU ook naar partnerschappen met China en Rusland.

"Er is maar één win-winscenario", zegt Jakov Milatovic, president van Montenegro. "Het land dat erbij wil moet leveren, dus hervormen, en de EU moet het land daarvoor eerlijk belonen."

Want de voordelen van EU-lidmaatschap zijn voor de landen enorm. De hoop is dat EU-lidmaatschap vrede en stabiliteit zal brengen in een regio die historisch gezien het "kruitvat van Europa" wordt genoemd.

Mouwen opstropen

Ook de Europese markt is aantrekkelijk. Met zo'n 450 miljoen inwoners is de Europese Unie de grootste interne markt ter wereld. Voor kandidaat-lidstaten betekent een lidmaatschap dus ook grote economische kansen.

De nieuwe Europese strategie is om de landen al stukje bij beetje van deze economische voordelen te laten profiteren. Als een land de juiste stappen zet, krijgt het daar bijvoorbeeld gedeeltelijke toegang tot de Europese markt voor terug. Zo wil de Europese Commissie de landen stimuleren om vaart te maken met hervormen.

Er moet nog veel werk worden verzet voordat de zes Balkanlanden uiteindelijk EU-lid kunnen worden. "Laten we de mouwen opstropen", zei Eurocommissaris voor uitbreiding, Marta Kos, bij het debat in Brussel. Ze memoreerde het moment dat haar eigen land Slovenië lid werd in 2004: "Toen ontkurkten we op straat de flessen."

The Brennan torpedo, invented in 1877 by Louis Brennan, was one of the first (if not the first) guided torpedoes of a practical design. Amazingly, it had no internal power …read more

Goedemorgen! De Haagse gemeenteraad herdenkt vandaag de slachtoffers van de explosies op de Tarwekamp. Verder gaan Europese NAVO-landen in gesprek met de Oekraïense president Zelensky en worden de dj's van 3FM opgesloten in het Glazen Huis voor Serious Request.

Eerst het weer: het is bewolkt en hier en daar kan nog wat regen vallen. Het is zo'n 7 graden. Vanmiddag stijgt de temperatuur naar een graad of 12. Vanavond vanuit het westen weer regen.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Uit Syrië komen steeds meer berichten van gevonden massagraven. Een team van de VN dat oorlogsmisdrijven onderzoekt, zegt dat er verspreid over het land meerdere massagraven zijn. De Syrische hulporganisatie Witte Helmen heeft sinds de val van het Assad-regime meldingen ontvangen over 13 massagraven.

Zo'n 40 kilometer ten noorden van Damascus zou er één zijn ontdekt waar zeker honderdduizend lichamen liggen. Hoewel onduidelijk is waarop dat aantal is gebaseerd, zegt de voormalige Amerikaanse ambassadeur voor oorlogsmisdaden niet te twijfelen aan dat genoemde aantal.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Steeds meer mensen kampen in de donkere dagen voor kerst met een winterdepressie. Dit kun je ertegen doen:

In de eilandengroep Vanuatu, ten oosten van Australië, zijn minstens veertien mensen omgekomen door de zware aardbeving gisteren in het zuiden van de Stille Oceaan. Ongeveer 200 anderen zijn gewond geraakt, meldt het Internationale Rode Kruis.

De beving van gisteren had een kracht van 7,3. Het epicentrum was op zo'n 30 kilometer van de kust van hoofdstad Port Vila, op zo'n 57 kilometer diepte.

Omvang ramp onduidelijk

De volledige omvang van de gevolgen van de aardbeving is nog niet duidelijk. Wel is te zien dat veel gebouwen in Port Vila zwaar zijn beschadigd of ingestort. Langs de kustlijn van de stad ontstonden ook aardverschuivingen door de beving.

De schade in Port Vila is groot:

De politie van Vanuatu zegt dat sommige huizen ontoegankelijk zijn voor reddingswerkers vanwege instortingsgevaar. Het Rode Kruis is met reddingswerkers en vrijwilligers actief in het gebied om slachtoffers van de aardbeving te helpen.

Vanuatu bestaat uit ongeveer 80 eilanden en ligt op zo'n 1800 kilometer van de oostkust van Australië. Er wonen ongeveer 330.000 mensen. Vanuatu ligt in de Stille Oceaan op de zogenoemde Ring van Vuur, geologisch de actiefste zone op aarde. De kans op aardbevingen is er daarom groot.

In Moskou is gistermorgen de hoge Russische generaal Igor Kirillov gedood door een bomaanslag. Alles wijst erop dat Oekraïne achter de liquidatie zit. Veiligheidsdienst SBU wordt verantwoordelijk gehouden voor een reeks moordaanslagen in Rusland en Oekraïense gebieden die het Russische leger heeft bezet.

Wat weten we over de aanslag op Kirillov?

Voor zover bekend is Kirillov de hoogste Russische militair die is geliquideerd, ver weg van het front in Oekraïne. De explosie gebeurde in een buitenwijk van Moskou, bij de metrohalte Riazanski Prospekt. Dat heeft de BBC vastgesteld aan de hand van gepubliceerde foto's en video's.

Twee mannen, zeer waarschijnlijk Kirillov en zijn assistent, kwamen rond 06.00 een appartementencomplex uit. Op een video, die volgens Oekraïense media is vrijgegeven door een bron binnen de SBU, is vervolgens een zware ontploffing te zien:

Het explosief was waarschijnlijk aan de handvatten van een elektrische step naast het pand bevestigd, zeggen experts tegen de BBC. Ook in Russische staatsmedia wordt deze lezing aangehouden.

Vermoedelijk is de bom op afstand tot ontploffing gebracht. Het lijkt een grondig voorbereide actie, waaraan volgens kenners een maandenlange surveillance-operatie vooraf moet zijn gegaan.

De regering in Kyiv heeft de aanslag niet officieel opgeëist, maar anonieme bronnen binnen de Oekraïense veiligheidsdienst hebben tegenover diverse media verklaard dat ze de generaal hebben geliquideerd. Ook de assistent is bij de aanslag omgekomen.

De 54-jarige Kirillov was een prominente generaal. Hij gaf leiding aan de legereenheden die werken met chemische, biologische en nucleaire wapens. De SBU houdt Kirillov verantwoordelijk voor duizenden aanvallen met chemische wapens op Oekraïense militairen, zo is te lezen in een verklaring op hun website.

Waarom doet Oekraïne dit? Hoe krijgt de SBU dit voor elkaar?

Als het klopt dat de veiligheidsdienst Kirillov heeft gedood, moet dat volgens experts zijn gedaan met behulp van infiltranten. Dat kunnen omgekochte Russen zijn, Oekraïense infiltranten, of allebei. "Het is best ingewikkeld, want je moet aan de spullen komen en het doelwit in de gaten houden", zegt defensiekenner Peter Wijninga tegen Nieuwsuur.

Details over de aanslag op Kirillov zijn nog niet openbaar. In het algemeen helpt het volgens Wijninga voor Oekraïne dat het land gesteund wordt door westerse inlichtingendiensten. "Ik denk dat de Oekraïners een veel betere informatiepositie hebben dan de Russen. Daardoor zijn ze ook tot dit soort dingen in staat."

Het afgelopen decennium heeft de CIA vele tientallen miljoenen dollars geïnvesteerd in Oekraïense inlichtingen- en veiligheidsdiensten zoals de SBU, schreef de The Washington Post vorig jaar. Agenten kregen training en geavanceerde surveillance-apparatuur.

De Oekraïense liquidatiecampagne heeft volgens de krant geleid tot "zorgen over medeplichtigheid en ongemak bij sommige functionarissen in Kyiv en Washington". Volgens het artikel van ruim een jaar oud waren er toen al tientallen van dit soort moordaanslagen gepleegd. De slachtoffers variëren van de dochter van de Russische politiek denker Aleksandr Doegin tot een raketgeleerde.

Hoe valt de liquidatie van generaal Kirillov in Rusland?

Elon Musk, de rijkste man ter wereld, die in de VS ruim 250 miljoen dollar doneerde aan de campagne van Donald Trump, gaat nu in het Verenigd Koninkrijk ook de radicaal-rechtse partij van Nigel Farage financieel ondersteunen.

Een foto bevestigt dat Musk en Farage elkaar hebben ontmoet in Mar-a-Lago, het landgoed van Donald Trump in Florida. Musk, Farage en de Britse vastgoedmagnaat Nick Candy poseren glimlachend voor een geschilderd portret van een jonge, hoogblonde Trump in tennisoutfit. Het schilderij is getiteld The Visionary.

Al eerder ging in de wandelgangen van Westminster het gerucht dat Musk bereid was 100 miljoen dollar te doneren aan de Reform Party, opgericht door Brexit-populist Nigel Farage. Die partij is de jongste en meest controversiële anti-immigratiepartij in de Britse politiek. Bij de laatste verkiezingen trok de Reform Party met een campagne vol anti-immigratieretoriek 4 miljoen kiezers (14 procent van de stemmen).

Middelvinger naar premier

Volgens Farage is er in de villa van Trump gesproken over de campagnestrategie en een mogelijke donatie. Over exacte bedragen wordt nog onderhandeld, zegt Farage. Het zou voor Musk een regelrechte middelvinger zijn naar Keir Starmer, de Labour-premier van het Verenigd Koninkrijk.

De Tesla- en SpaceX-baas en bondgenoot van Donald Trump gebruikte afgelopen jaar zijn platform X regelmatig om zijn onvrede over het politieke klimaat in Groot-Brittannië te uiten en om premier Starmer te bekritiseren. Volgens Musk probeert de linkse premier de vrijheid van meningsuiting in te perken.

Kan Farage ook wat met Musks miljoenen? Ja, want 'money talks', zoals nooit tevoren in de Britse politiek. Het systeem heeft barrières om te voorkomen dat de diepste zakken bepalen wie de verkiezingen wint. Met als schrikbeeld de VS, waar politieke donaties van cruciaal belang zijn voor politieke partijen.

Juist om dit te voorkomen zijn in het VK bijvoorbeeld politieke commercials op tv verboden. Maar met de opkomst van socialemediaplatforms is alles veranderd: meer geld uitgeven aan sociale media, betaalt zich nu wel degelijk uit in het bereiken van meer kiezers.

Zevencijferig bedrag

Afgelopen week sloot ook miljardair Nick Candy zich aan bij de Reform Party en hij is dus ook te zien op de foto's in Mar-a-Lago. Deze miljardair was voorheen donor van de Conservatieve Partij, maar heeft zich tegen de Tories gekeerd, die volgens hem niet langer het vertrouwen hebben van "degenen die het land welvaart hebben gebracht". Candy heeft een 'zevencijferig bedrag' beloofd aan de partij van Farage en heeft een rol als fondsenwerver op zich genomen.

Als de miljoenendonatie van Musk doorgaat, zal hij waarschijnlijk proberen de Britse regels te omzeilen die buitenlandse donaties aan politieke partijen verbieden. Dat kan bijvoorbeeld door de gift via de Britse tak van X te laten lopen, het bedrijf dat hij naar eigen zeggen kocht om de vrije meningsuiting te bevorderen.

De politie in Den Haag heeft gisteravond een man gearresteerd die met een vuurwapen schoot. Om de man aan te kunnen houden, zijn waarschuwingsschoten gelost. Er is niemand gewond geraakt, meldt de politie.

Bekijk hier hoe de politie een waarschuwingsschot lost om de man te arresteren:

Omroep West meldt dat de man vanaf de galerij van een flat aan het Durgerdamhof in Den Haag geschoten heeft. Een politiewoordvoerder meldt aan de omroep dat er een vuurwapen is aangetroffen.

If you were in Tunisia in October, you might have caught some of the Morse Code championships this year. If you didn’t make it, you could catch the BBC’s documentary …read more

In de Democratische Republiek Congo zijn minstens 25 mensen omgekomen nadat een overvolle boot kapseisde in een rivier. Tientallen mensen worden vermist, meldden functionarissen en bewoners van de omgeving.

Aangenomen wordt dat er meer dan 100 passagiers aan boord waren toen er uit de stad Inongo, ten noordoosten van de hoofdstad Kinshasa, vertrokken werd. Een paar honderd meter na vertrek kantelde de boot om in de Fimi-rivier. Volgens een lokale functionaris was de boot overbelast. Onder de slachtoffers zijn kinderen, meldt een bewoner van het gebied aan persbureau AP.

Ongelukken met overbelaste boten gebeuren vaker in het land in Centraal-Afrika. In oktober verdronken minstens 78 mensen toen een overbeladen veerboot zonk in het oosten van het land. In juni kwamen 80 mensen om bij een soortgelijk ongeluk nabij Kinshasa.

Geen alternatief

AP meldt dat het ongeluk van vandaag het vierde is dit jaar in de provincie Maï-Ndombe. In deze regio zijn veel mensen afhankelijk zijn van vervoer over water. Ondanks de gevaren wordt varen toch gezien als een veiligere optie dan reizen over land, vanwege het ontbreken van centraal gezag en de talloze strijdgroepen in het land.

De autoriteiten waarschuwen vaak voor de gevaren van te volle boten. Maar in sommige regio's hebben mensen soms geen andere mogelijkheid.

If you aren’t up to date with [Carl Bugeja]’s work with tiny brushless PCB motors, his summary video of his latest design and all the challenges it involved is an …read more

De ruimtemissie van twee gestrande astronauten van NASA is opnieuw verlengd. Hierdoor keren ze pas in het voorjaar terug op aarde, 10 maanden nadat ze in de Starliner-capsule van Boeing naar het ISS-ruimtestation waren gevlogen.

Eerder werd hun verblijf in het ruimtestation verlengd tot februari. Maar nu is dat nog eens uitgesteld tot maart of zelfs april.

Ruimtevaartbedrijf SpaceX heeft meer tijd nodig om een nieuwe capsule voor te bereiden op de lancering van hun vervangers, meldt NASA. De nieuwe bemanning voor het ruimtestation ISS moet eerst worden geïnstalleerd, voordat de gestrande astronauten Butch Wilmore en Suni Williams kunnen terugkeren.

De NASA-collega's vlogen in juni met de Starliner van Boeing naar het ruimtestation. Het was de bedoeling dat ze daar ongeveer een week zouden blijven. Door technische problemen konden ze echter niet terugkeren naar de aarde.

Tijdens de koppeling van de ruimtecapsule met het ruimtestation ging er van alles mis. Er waren problemen met een aantal stuurraketten en er lekte helium. Hierom besloot NASA om veiligheidsreden de twee niet met de Starliner te laten terugkeren. Het ruimteschip keerde in september na aanvullende testen onbemand terug op aarde.

Overlappende bemanningen

NASA's volgende bemanning van vier zou in februari worden gelanceerd, waarop Wilmore en Williams aan het eind van die maand, samen met twee andere astronauten, zouden terugkeren. Maar SpaceX heeft meer tijd nodig om de nieuwe capsule voor te bereiden op de lancering. Die lancering staat nu gepland voor niet eerder dan eind maart.

De ruimtevaartorganisatie overwoog om een andere SpaceX-capsule te gebruiken, maar uiteindelijk is besloten dat de beste optie was om te wachten tot de nieuwe capsule gereed is.

NASA heeft de voorkeur om overlappende bemanningen in het ruimtestation te hebben, zodat de overgang soepeler verloopt. De meeste ruimtestationmissies duren zes maanden, met een enkele uitschieter van een jaar.

Er verschijnen steeds meer berichten over de vondsten van massagraven in Syrië. De Syrische hulporganisatie Witte Helmen heeft meldingen ontvangen van dertien massagraven, verspreid over het land. Persbureau Reuters heeft met getuigen gesproken die zeggen dat ze de massagraven met eigen ogen hebben gezien.

Ten noorden van Damascus zou een massagraf zijn ontdekt met daarin de lichamen van ten minste 100.000 mensen. Mouaz Moustafa, het hoofd van de nonprofitorganisatie Syrian Emergency Task Force, zegt tegen Reuters dat het een van vijf massagraven is die hij in de afgelopen jaren zelf heeft gezien.

"100.000 is de conservatiefste schatting", zegt Moustafa over het aantal lichamen in het massagraf in Qutayfah, zo'n 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad.

Dit zijn beelden van persbureaus AP en Reuters van de massagraven:

Reuters sprak ook met de voormalige Amerikaanse ambassadeur voor oorlogsmisdaden Stephen Rapp. Ook hij is bij het massagraf in Qutayfah geweest, zegt hij, en hij twijfelt niet aan het aantal van minstens 100.000 lichamen. Het is echter niet duidelijk waar dit aantal precies op is gebaseerd.

Volgens de Witte Helmen worden er nog zo'n 150.000 Syriërs vermist. Velen waren tegenstander van het regime en verdwenen, in de jaren na het uitbreken van de burgeroorlog in 2011, in de gevangenissen van de vorige week gevluchte dictator Assad. Dit gevangenissysteem staat bekend om de gruwelijke omstandigheden en martelpraktijken en was een van de belangrijkste pilaren die het regime in het zadel hielden.

Nazitijdperk

Voor veel Syriërs betekende het einde van het Assad-tijdperk direct het begin van een zoektocht naar hun vermiste naasten. Duizenden mensen trokken naar de gevangenissen in de hoop hun geliefden daar terug te vinden.

Een week later, nu de gevangenissen leeg zijn en de hoop op de veilige terugkeer van verwanten met de dag verder afneemt, verplaatst die zoektocht zich naar de vele begraafplaatsen en mortuaria van het regime.

Oud-ambassadeur Rapp werkt samen met twee organisaties, de Commission for International Justice and Accountability en de Syrian Emergency Task Force, om massagraven te vinden en vast te leggen wat ze daar aantreffen. Hij vergelijkt de schaal waarop mensen zijn vermoord en gedumpt in de graven met het nazi-tijdperk.

"Van de geheime politie die mensen oppakte in hun huis en op straat, tot de bewakers en ondervragers die hen martelden tot de dood erop volgde, tot de vrachtwagenchauffeurs en bulldozerchauffeurs die de lichamen lieten verdwijnen. Duizenden mensen werkten mee aan deze moordmachine."

Ook mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) heeft bewijs verzameld van massagraven in Syrië. De organisatie kwam jaren geleden al in het bezit van videobeelden van de executie van elf mannen in Tadamon, een buitenwijk van Damascus. Afgelopen week, na de val van het regime, reisden onderzoekers van HRW naar de plek. Zelfs zonder te graven vonden de onderzoekers stoffelijke resten van meerdere personen.

"Deze afslachting, die is vastgelegd op camera, is slechts een van de vele massamoordpartijen in de omgeving", zegt onderzoeker Lama Fakih.

Horrorplek

Syriërs die in de buurt van een militair detentiecentrum wonen waar ook een begraafplaats ligt, zeggen tegen Reuters dat ze in het tijdperk-Assad koelvrachtwagens af en aan zagen rijden tussen de gevangenis en de begraafplaats. Zij zeggen met eigen ogen te hebben gezien dat lichamen uit die vrachtwagens in de graven werden gedumpt. "Dit is een horrorplek", zegt een omwonende.

Het kan nog jaren duren voordat alle doden zijn geborgen, zegt Mounir al-Mustafa, plaatsvervangend voorzitter van de Witte Helmen. "We kunnen deze massagraven niet allemaal openen. Het is een enorme klus om alles te documenteren, monsters te nemen en codes aan de lichamen te geven voordat we mensen kunnen identificeren."

Al-Mustafa zegt dat de prioriteit nu ligt bij het inventariseren van de ongeïdentificeerde lichamen in mortuaria en ziekenhuizen.

In de beruchtste Syrische gevangenis Sednaya is vorige week het lichaam gevonden van de bekende Syrische vluchteling Mazen Hamada. Hij woonde tot 2020 in Nederland. In 2014 zocht de NOS hem op in een asielzoekerscentrum:

Although a lot of tools have been digitized and consolidated into our smartphones, from cameras, music players, calendars, alarm clocks, flashlights, and of course phones, perhaps none are as useful …read more

Wie dit jaar een kind kreeg, kon de baby de achternaam van beide ouders geven. Tot en met november hebben 8780 kinderen zo'n gecombineerde achternaam gekregen, blijkt uit cijfers van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dit komt neer op 6 procent van de geboren baby's.

Ouders die dit ook willen maar die al kinderen hadden, kunnen tot en met 31 december 2024 een achternaam toevoegen. Zo kan een eerder geboren kind alsnog de gecombineerde achternaam krijgen. Die kinderen moeten wel tussen 1 januari 2016 en 31 december 2023 geboren zijn.

Ruim 19.000 gezinnen hebben het afgelopen jaar gebruikgemaakt van deze overgangsregeling. Veel ouders die eerst moesten kiezen welke van de twee namen ze wilden doorgeven, zijn blij dat hun kind nu alsnog beide achternamen draagt.

Traditiegetrouw

Maar niet iedereen lukt het om gebruik te maken van de overgangsregeling van de Wet introductie gecombineerde geslachtsnaam (WIGG). Er is namelijk toestemming van beide ouders voor nodig. Vooral na scheidingen steken sommige ouders er een stokje voor dat een naam wordt toegevoegd.

Zeker veertien vrouwen zijn hierom het afgelopen jaar naar de rechter gestapt, in de hoop dat die ervoor zou zorgen dat de naam alsnog kon worden toegevoegd. Zij vingen bot.

Zo ook Annemijn*. Haar driejarige dochter kreeg bij de geboorte de naam van de vader. "Dat deden we traditiegetrouw, eigenlijk zonder erover na te denken."

Toen bekend werd dat haar dochter alsnog een gecombineerde achternaam kon krijgen, wilde Annemijn dat. "Zij is natuurlijk de helft zijn genen en de helft mijn genen. Daar horen twee familienamen bij. Ik vind het een goed fundament dat ik haar mee kan geven. Ook symbolisch vind ik het heel mooi, dus ik zou mijn achternaam graag willen toevoegen."

Alleen waren zij en de vader van haar dochter inmiddels uit elkaar, vertelt ze. Omdat de communicatie slecht was, heeft ze als onderdeel van een grotere rechtszaak toestemming gevraagd om haar achternaam toe te mogen voegen. "Mijn ex-partner zei nee." De rechter wees Annemijns verzoek af.

Ook bij de dertien andere vrouwen werden de zaken afgewezen of niet-ontvankelijk verklaard. Rechtbanken zeggen dat de overgangsregeling niet expliciet een geschillenregeling biedt, en dat de rechter daarom geen grond heeft om een vervangende toestemming te geven.

En dat is problematisch, vindt Bureau Clara Wichmann (BCW). Volgens deze vrouwenrechtenorganisatie in het in strijd met het internationaal en Europees recht dat iemand geen rechtsmiddel heeft. Zo'n dertig vrouwen hebben zich met hun verhaal bij het bureau gemeld.

"Ik denk dat in beginsel beide ouders het over zoiets eens moeten zijn. Alleen moet er een mogelijkheid zijn dat als het niet in goed overleg gaat, je het kan voorleggen aan een rechter", zegt jurist Linde Bryk van BCW. "We hebben het hier niet over het schrappen van een achternaam, maar over toevoegen. Dat is iets wezenlijk anders."

Volgens Bryk is de huidige wetgeving "gebaseerd op een ideaalplaatje", waarbij ook na het einde van een relatie ouders instemmen met een gecombineerde achternaam. "Maar dat is niet de praktijk. Daarom moet de wetgeving worden aangepast. De rechter zou vervangende toestemming moeten kunnen verlenen als mensen van de andere ouder niet hun achternaam mogen toevoegen."

Volgens Bureau Clara Wichmann werkt de huidige wet discriminerend naar vrouwen. Zij zouden disproportioneel worden getroffen, omdat kinderen vanuit traditie vaker de achternaam van de vader hebben, en vrouwen er vaker last van hebben dat ze zonder de toestemming van de vader hun achternaam niet kunnen toevoegen.

De vrouwenrechtenorganisatie wil daarnaast graag dat de overgangsregeling van de wet wordt verlengd en dat ouders er in ieder geval volgend jaar nog gebruik van kunnen maken.

Volgens Bryk lopen er nu nog verzoeken bij de rechtbank die niet op tijd afgehandeld kunnen worden. Een verlengde regeling zou ook goed zijn voor niet-gescheiden ouders die er nu nog last-minute gebruik van willen maken. "Of je bij gemeentes nog een afspraak kan krijgen om het geregeld te krijgen, is nog maar de vraag."

Annemijn is momenteel in afwachting van haar hoger beroep. "Als het niet meer voor mezelf lukt om mijn achternaam door te geven, dan hoop ik in ieder geval dat het voor de generatie van mijn dochter makkelijker wordt."

*Achternaam is bij de redactie bekend.

De Eerste Kamer heeft ingestemd met het schrappen van de zogeheten salderingsregeling met ingang van 2027. Met de regeling mogen eigenaren van zonnepanelen de energie die ze in een jaar aan het net leveren aftrekken van de energie die ze afnemen. Dat leidt tot lagere energierekeningen. Op die manier is het aantrekkelijk om zonnepanelen aan te schaffen, omdat ze zo sneller zijn terugverdiend.

Het afschaffen van de regeling kende een roerige aanloop, vanwege sterk uiteenlopende meningen binnen de politiek over de subsidie voor zonnestroom. Zo stemde de Eerste Kamer begin dit jaar nog een wet van het vorige kabinet weg, waardoor de salderingsregeling langzaam zou worden afgebouwd.

Regeringspartijen BBB en PVV waren toen tegen, maar gingen er aan de formatietafel toch mee akkoord de regeling per 2027 in één keer te beëindigen.

Kosten voor terugleveren

Onder meer door de onzekerheid over de toekomst van de regeling - en het nu schrappen ervan - is de vraag naar zonnepanelen afgenomen. Daar komt bij dat steeds meer mensen met zonnepanelen hun energieleveranciers betalen voor het terugleveren van stroom aan het net.

Door de toename van het aantal zonnepanelen zijn er meer pieken en dalen in het aanbod van elektriciteit. Energiebedrijven moeten steeds meer geld uitgeven om het net in balans te houden en die kosten berekenen ze door aan al hun klanten.

Om die reden werd de regeling, die in 2004 werd ingevoerd, als oneerlijk ervaren: klanten zonder zonnepanelen betaalden op die manier mee aan het financiële voordeel van klanten met panelen.

De VVD en SP pleitten in oktober in de Kamer nog wel voor een verbod op het vragen van terugleveringskosten door energieleveranciers, als de salderingsregeling in 2027 is geschrapt. Op die manier moeten consumenten gestimuleerd blijven worden om hernieuwbare energie via zonnepanelen op te wekken.