Aggregator

If you want to build semiconductors at home, it seems like the best place to start might be to find a used scanning electron microscope on eBay. At least that’s …read more

Mark Cerny, de lead architect van de PlayStation 5 en de Pro-variant, zegt dat Sony in de toekomst nauwer gaat samenwerken met AMD. Dat zegt hij tijdens een zogenaamde deep dive, waarin het bedrijf meer technische details geeft over de onlangs verschenen PS5 Pro.

Hulporganisatie Artsen zonder Grenzen en mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch zeggen dat het er alle schijn van heeft dat Israël genocide pleegt in Gaza. Dat stellen de organisaties op basis van twee eigen afzonderlijke onderzoeken, die de organisaties vandaag publiceerden.

Juridisch gezien ligt de lat erg hoog om volkerenmoord vast te stellen. Zo'n proces neemt vaak vele jaren in beslag en Israël weerspreekt de genocidebeschuldigingen met klem. Er loopt inmiddels een zaak bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag, maar het is dus niet in een rechtszaak aangetoond.

Wel wordt Israël inmiddels door meerdere landen, een groeiend aantal experts en ook mensenrechtenorganisaties van genocide beschuldigd. Zo heeft Israël volgens Human Rights Watch sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza vorig jaar oktober Palestijnen op de Gazastrook opzettelijk de toegang ontzegd tot bijvoorbeeld drinkwater en op andere manieren levensomstandigheden gecreëerd met als doel de "fysieke vernietiging" van Palestijnen, "geheel of gedeeltelijk".

Daarmee maakt Israël zich volgens Human Rights Watch schuldig aan een "daad van genocide" onder de Genocideconventie van 1948.

Een woordvoerder van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken, Oren Marmorstein, schrijft op X dat de waarheid "compleet het tegenovergestelde" is van wat HRW beweert. Zo heeft Israël volgens Marmorstein sinds het begin van de oorlog de toevoer van drinkwater gefaciliteerd, schrijft hij, ondanks voortdurende aanvallen van Hamas. Marmorstein claimt dat het onderzoek verder "vol met leugens" staat.

Eigen observaties

Artsen zonder Grenzen stelt dat er met name in het noorden van de Gazastrook duidelijke tekenen zijn van "etnische zuiveringen". De hulporganisatie baseert zich hierbij onder meer op verklaringen van eigen medewerkers die actief zijn in het gebied.

Die eigen observaties komen volgens AzG overeen "met de beschrijvingen die worden gegeven door een toenemend aantal juridische experts en organisaties, die concluderen dat er sprake is van genocide in Gaza". Artsen zonder Grenzen benadrukt daarbij dat het zelf niet de autoriteit of wettelijke bevoegdheid heeft om genocide vast te stellen.

De claims van de organisaties volgen op een soortgelijk onderzoek van Amnesty International, begin deze maand. Amnesty bestempelde toen als eerste grote mensenrechtenorganisatie het handelen van Israël in Gaza als genocide.

Israël reageerde toen fel en weersprak de genocidebeschuldiging in felle bewoordingen. Het land beriep zich op zelfverdediging en stelde dat het zich houdt aan het oorlogsrecht. Verder beschuldigde de Israëlische regering mensenrechtenorganisaties, en ook de VN en het ICJ, van vooringenomenheid.

Karel Hendriks, directeur van Artsen zonder Grenzen Nederland, zegt dat er binnen zijn hulporganisatie "veel twijfel" was of Artsen zonder Grenzen het woord genocide moest gebruiken. "Met name omdat we bang zijn voor de gevolgen van onze medewerkers. Er zijn er nu 1600 in Gaza", legt hij uit.

"En we zijn ook bang dat het misschien gevolgen zou kunnen hebben voor onze toegang en onze mogelijkheden om hulpverlening te beiden. Maar tegelijk kunnen wij deze constateringen niet doen en ons daar niet over uitspreken."

Volgens Hendriks is de humanitaire situatie en de toegang tot Gaza voor hulporganisaties de afgelopen maanden aanzienlijk verslechterd. Vooral in het noorden, waar "nagenoeg geen druppel" aan noodhulp meer binnenkomt, aldus Hendriks.

Israël heeft nog niet gereageerd op de beschuldiging van Artsen zonder Grenzen, maar Hendriks hoopt dat zijn organisatie met het onderzoek in handen "met nog meer ernst en nog krachtiger" kan vertellen over wat zijn medewerkers in Gaza zien. Dat moet leiden tot dringendere oproepen aan het adres van onder meer de bondgenoten "dan we in de afgelopen veertien maanden hebben gezien".

(Telecompaper) Telecom Italia (TIM) confirmed that a consortium made up of Italy's Ministry of Economy and Finance (MEF) and fibre operator Retelit, owned by...

(Telecompaper) Micron Technology reported revenue for its fiscal first quarter to November of USD 8.71 billion, up 84 percent from a year earlier and in line with its guidance...

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer steunt een initiatiefwet van de CU en GL-PvdA om zwaardere straffen op te leggen voor zogenoemde 'hate-crimes', misdrijven als geweld en belediging waarbij discriminatie een rol speelt. Dat bleek gisteravond in een Kamerdebat over deze nieuwe wet.

De indieners van het wetsvoorstel, de fractievoorzitters Bikker van de CU en Timmermans van GL-PvdA, willen hiermee duidelijker maken dat alle vormen van discriminatie ontoelaatbaar zijn. De kern van het voorstel is dat de bestaande straffen voor misdrijven als geweld of belediging met een derde verzwaard kunnen worden als er ook discriminatie in het spel is.

Volgens Kamerlid Timmermans is de wet een belangrijke steun in de rug voor leden van de Joodse-, de moslim- en de lhbti-gemeenschap die te maken krijgen met uitsluiting. "Het gaat erom dat wij hen beschermen tegen haat en geweld. Het is al guur genoeg in de samenleving."

Vrijheid van meningsuiting uitgehold?

Vrijwel alle partijen steunen het voorstel, van drie partijen is het nog onduidelijk. Dat zijn FvD en JA21 (die niet meededen aan het debat) en de PVV. Kamerlid Emiel van Dijk van die laatste partij vreest dat de vrijheid van meningsuiting door de wet beperkt zou kunnen worden, bijvoorbeeld als een "groep vrienden in een kroeg grappen maakt". "Welke garantie is er dat de vrijheid van meningsuiting niet wordt uitgehold?", wilde hij weten.

Volgens Bikker hoeven "de vrienden van Van Dijk of wie dan ook die samen in de kroeg misschien net iets te diep in het glaasje hebben gekeken", zich niet meer zorgen te maken dan nu al het geval. Er komt immers geen nieuw strafbaar feit in de wet. Het enige verschil is dat belediging met een discriminerende achtergrond zwaarder kan worden bestraft.

Steun kabinet

Het kabinet steunt de invoering van het wetsvoorstel. Bij een debat over een initiatiefwet van Kamerleden is altijd de meest betrokken minister aanwezig om advies uit te brengen. Dat was gisteravond minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. Hij is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet door politie en OM en is een warm voorstander van dit plan.

"Wanneer we het bijvoorbeeld hebben over de bedreiging van iemand omdat hij Joods is, de mishandeling van een stel van hetzelfde geslacht dat over straat loopt of over de vernieling van een moskee, heeft dat niet alleen ingrijpende gevolgen voor de slachtoffers, maar vormt het ook een aantasting van fundamentele waarden van onze democratische rechtstaat", zei Van Weel. "Hate-crimes rechtvaardigen een zwaardere bestraffing."

Amsterdamse rellen

Het wetsvoorstel staat los van de rellen en het antisemitische geweld in november in Amsterdam. Het gaat om een initiatief dat al jaren geleden in gang is gezet door toenmalig fractievoorzitter Segers van de CU en GL-kamerlid Buitenweg, die intussen alweer beiden uit de politiek zijn. Hun plan is overgenomen door Bikker en Timmermans. In september was het eerste deel van de wetsbehandeling in de Tweede Kamer, ruim voor die rellen, en gisteravond de afronding.

Als deze wet al in werking was geweest voor de rellen, had dat daders van die nacht dus wel strafverzwaring kunnen opleveren. Dat is nu niet zo, want de wet geldt niet met terugwerkende kracht. Overigens moet de wet ook nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd. Gelet op de brede steun in de Tweede Kamer zal dat wel gebeuren.

Een spookrijder heeft afgelopen weekend een dollemansrit gemaakt op de A76. Hij reed vanuit België bij Stein het land binnen, doorkruiste tegen de rijrichting in heel Zuid-Limburg en kon pas na het passeren van de Duitse grens dicht bij Aken aan de kant worden gezet door de politie, meldt L1Nieuws.

Tijdens de rit van ruim dertig kilometer tegen de rijrichting in, bereikte de automobilist snelheden tot 130 kilometer per uur. Op een filmpje dat de politie gisteravond vrijgaf is te zien dat hij geregeld tegenliggers tegenkwam, maar ongelukken bleven uit.

Volgens Duitse media ging het om een 70-jarige Duitser.

De politie deelde deze beelden op sociale media:

Om 04.00 uur in de nacht van zaterdag op zondag kwam de eerste melding binnen bij de politie in Limburg. De Belgische politie riep de Nederlandse collega's op om alvast klaar te gaan staan naast de snelweg in Stein.

Toen de spookrijder op hoge snelheid langskwam, zetten de Nederlandse agenten met verschillende auto's de achtervolging in op de 'goede' weghelft. Met sirenes, lichtsignalen, zwaailichten en stoptekens probeerden ze de spookrijder te stoppen. Maar de automobilist ging niet op de rem. In plaats daarvan maakte hij alleen maar meer vaart.

Pas in Duitsland lukte het de Duitse autowegpolitie om de man te stoppen. Zijn rijbewijs is in beslag genomen. De man is niet opgepakt, maar overgebracht naar een ziekenhuis. De politie onderzoekt de zaak verder.

Het Nederlandse kabinet wil een wet waarmee het buitenlandse bedrijfsovernames kan tegenhouden uitbreiden naar meer techsectoren. De internetconsultatie voor het uitbreiden van die wet is nu gestart. De hoop is dat de uitbreiding in de tweede helft van 2025 in werking treedt.

Wekenlang al houden ze de VS in hun greep: mysterieuze vliegende objecten, die vooral aan de oostkust van het land veelvuldig worden gerapporteerd. Volgens de Amerikaanse overheid is er "niks ongebruikelijks" te zien, maar veel Amerikanen nemen daar geen genoegen mee.

"Een dikke week geleden hoorden wij voor het eerst over de drones", zegt Brian Anderson. Hij woont in Quinton, een gehucht in het zuiden van New Jersey. Inwoners van die staat, de meest dichtbevolkte van Amerika, delen in Facebook-groepen veelvuldig foto's en video's van vermeende drones. Sinds enkele dagen heeft hij nu ook zelf camera's opgesteld op zijn veranda.

Tiplijn

Op 18 november kwamen de eerste meldingen binnen bij de autoriteiten over vermeende drones in de lucht. Kort daarna begon de FBI een onderzoek. Het noodnummer 911 werd toen al overspoeld met telefoontjes. Reden voor de autoriteiten om een speciale tiplijn te openen, waar volgens de FBI sindsdien al meer dan 5000 meldingen zijn binnengekomen.

"Het is hier zo donker dat je op een heldere dag de Melkweg kan zien", vertelt Brian, die de beelden bestudeert achter zijn computer in de woonkamer. "Vliegtuigen, Starlinks: alles komt voorbij." Vandaag is er voorlopig niets te zien: het is bewolkt.

Op beelden van eerdere dagen laat hij de condenssporen zien: de strepen die de vliegtuigen achterlaten in de lucht. Meermaals verschijnen er lichtgevende stippen op het scherm. "Misschien gaat het om een Starlink", wijst James, satellieten die techmiljardair Elon Musk heeft gelanceerd.

Vaak zijn de beelden niet duidelijk genoeg om met zekerheid te zeggen of het om de veelbesproken drones gaat. "Bemande vliegtuigen, helikopters, zelfs sterren zijn per ongeluk als drones gerapporteerd", stelt John Kirby, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsadviseur in het Witte Huis.

"Een groot deel van de meldingen komt overeen met de aanvliegroutes van drukke luchthavens in de regio", was de analyse die de FBI deelde in een speciaal belegde achtergrondbriefing voor journalisten.

Los daarvan: de VS telt een miljoen drones die relatief ongehinderd mogen vliegen. "Commerciële drones, hobbydrones, ook drones van de politie", zegt Kirby. "Wij hebben niets afwijkends geïdentificeerd, ook zijn er geen risico's voor de nationale en openbare veiligheid. Maar het werk gaat door."

'Ik ben dan ook een complotdenker'

Veel Amerikanen nemen daar geen genoegen mee. Zij zeggen weinig vertrouwen te hebben in de kalmerend bedoelde woorden uit Washington. "Allemaal misinformatie van de overheid", noemt een bezoeker van de Dirty Jersey Tavern het.

Bij deze kroeg in Alloway zijn de droneverschijningen het gesprek van de dag.Wie de bar verlaat, kijkt vrijwel zonder uitzondering even naar boven. "Ik heb er al een stuk of twintig gezien", claimt de stamgast. "Een daarvan bleef hierboven 10, 15 minuten hangen alsof ze iets aan het zoeken waren. Een radioactieve bom misschien, maar ik ben dan ook een complotdenker."

Waar het Witte Huis dergelijke complottheorieën stelselmatig ontkracht, doen sommige Congresleden mee aan het voeden ervan. Zo noemde de Republikeinse Afgevaardigde Jeff Van Drew het in gesprek met Fox News "zeer wel mogelijk" dat de drones van een Iraans "moederschip" komen. Hij sprak van "vertrouwelijke bronnen" voor zijn claims, waar geen enkel bewijs voor is.

Ook Trump mengde zich in de discussie. Hij zei een weekendtrip naar zijn golfbaan in Bedminster, iets noordelijker in New Jersey, te annuleren. Ook daar zouden drones gezien zijn.

"Het leger, onze overheid, ook onze president weet wat er aan de hand is. Om bepaalde redenen wil men dat niet met het volk delen", beweerde hij op een persconferentie. Onderbouwen deed hij dat niet. Net als Van Drew stelde Trump dat de drones desnoods maar moeten worden neergeschoten.

'De overheid zit erachter'

"Heb je je geweer bij je?" klinkt het ook aan de bar in Alloway. "Ligt in de pick-up", luidt het antwoord, terwijl op de bar shotglaasjes met pindakaaswhiskey verschijnen. Drones uit de lucht schieten doen ze hier niet, maar het wantrouwen is groot. "De overheid zit erachter", denkt Shawn, een andere stamgast, zeker te weten. "Ze willen burgers controleren door ze angst aan te jagen. Net zoals met covid en 11 september."

Terug op de landerijen begint het inmiddels te druppelen. Succes heeft Brian Anderson nog niet. "En met dit weer gaan we weinig meer zien vanavond", zegt hij, "te bewolkt." Hij en zijn vrouw stellen weinig op te hebben met de complottheorieën. "Ik kan me er sowieso echt totaal niet druk om maken", zegt Shannon. "Ook al zou dit het nieuwe normaal zijn, er gebeuren ergere dingen in de wereld."

Maar zolang overtuigende antwoorden uitblijven, blijven ze net als veel andere Amerikanen zoeken naar mogelijke verklaringen. "Ik zie wel wat in de theorieën die er zijn rond Elon", zegt Brian weifelend. "Ook al lachen we om allerhande theorieën, hij is nu tenslotte de facto staatshoofd", lacht Shannon, verwijzende naar het feit dat de techmiljardair nauwelijks meer van Trumps zijde lijkt te wijken. Brian: "Misschien gaat hij ze inzetten om de grenzen te bewaken."

Het kabinet wil meer sectoren van het bedrijfsleven beschermen tegen ongewenste fusies en overnames die de nationale veiligheid in gevaar kunnen brengen. Het gaat dan bijvoorbeeld om overnames vanuit vijandige landen die hun machtspositie in de wereld willen vergroten.

Volgens minister Beljaarts van Economische Zaken is de internationale veiligheidssituatie zo snel verslechterd dat ingrijpen nu nodig is. "We zien nu al dat Nederland doelwit is van hybride aanvallen, zoals cyberoperaties, en spionage en sabotage", zegt hij.

Het hoge niveau van Nederlandse bedrijfsleven is daarbij een 'doelwit'. "Wij kunnen het ons niet veroorloven om naïef te zijn over de intenties van andere landen als het gaat om deze bedrijven."

Voorleggen aan het kabinet

De wet Veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames trad vorig jaar al in werking voor een aantal cruciale sectoren zoals chip(machine)fabricage, halfgeleiders, militaire goederen, de havens, Schiphol, kerncentrales en gasopslag. Daar worden nu aan toegevoegd: biotechnologie, artificiële intelligentie, geavanceerde materialen en nanotechnologie, sensor- en navigatietechnologie en nucleaire technologie met medische gebruik.

Volgens de wet moeten fusies, overnames, splitsingen en andere financiële transacties van bedrijven uit die sectoren worden voorgelegd aan het kabinet. De betrokken ministers besluiten dan of de transactie mag doorgaan of niet. Daarbij wordt gekeken of vitale Nederlandse belangen in gevaar komen of technologieën en uitvindingen in vijandige handen kunnen vallen.

Bedrijven die de wet niet naleven kunnen hoge boetes krijgen. De uitbreiding van de wet gaat waarschijnlijk over een half jaar in, na alle doorlopen procedures.

GitHub heeft een gratis versie van programmeertool Copilot beschikbaar gemaakt, die automatisch geïntegreerd zit in VS Code. Deze gratis variant geeft gebruikers maandelijks tweeduizend codeaanvullingen en vijftig chatberichten.

Vandaag treffen alle regeringsleiders van de Europese Unie elkaar in Brussel voor de laatste top van dit jaar. Veiligheid is daar het belangrijkste onderwerp. Insteek is wat de EU doet om zich te weren tegen aanvallen van buitenaf, in een wereld die steeds vijandiger wordt.

Een sombere opsomming om te beginnen: verstoringen van gps-signalen waardoor problemen ontstaan bij het Europese vliegverkeer, vermoedelijke sabotage bij kapotte zeekabels, ontploffende postpakketten, cyberaanvallen en beïnvloedingscampagnes bij verschillende verkiezingen in Europa.

Het zijn incidenten waar NAVO-baas Mark Rutte naar verwees toen hij vorige week zei: "We mogen dan wel niet in oorlog zijn, het is zeker ook geen tijd van vrede".

Noodpakketten in huis

In de speech, die veel losmaakte, richtte Rutte zich vooral op de regeringen van de NAVO-landen, die volgens hem hun defensiebudgetten dringend moeten opkrikken. Maar dat de landen ook in EU-verband aan de bak zullen moeten, is duidelijk.

Een EU-leger bestaat niet, dus voor de verdediging zijn de lidstaten vooralsnog aangewezen op de NAVO. Ze zijn vrijwel allemaal aangesloten het bondgenootschap. Wat binnen de EU geregeld kan worden is het versterken van de weerbaarheid van de inwoners bijvoorbeeld, denk aan noodpakketten in huis halen. Of het onderzoeken van beïnvloedingscampagnes op TikTok.

Ook hoog op het prioriteitenlijstje: zorgen dat de EU groter en machtiger wordt door uitbreiding, of door handelsakkoorden met andere landen te sluiten. Het zijn allemaal pogingen om wat te doen tegen de groeiende invloed van China en Rusland in de wereld.

Inmiddels is ook het besef doorgedrongen dat de EU-landen minder op de Verenigde Staten moeten leunen als het gaat om defensie en veiligheid; dat heeft toekomstig president Trump wel duidelijk gemaakt. En dus wil de EU werk maken van een veel sterkere eigen defensie-industrie. En zorgen dat landen militair beter met elkaar kunnen samenwerken, bijvoorbeeld door hun materieel beter op elkaar af te stemmen.

Honderden miljarden

Dat kost wel een heleboel geld. Voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen noemde eerder een bedrag van 500 miljard euro, alleen al voor de defensie-industrie. Voor de korte termijn is er waarschijnlijk nog wel wat uit bestaande potjes te halen, maar op lange termijn is meer nodig.

Helemaal als je bedenkt dat de EU in de toekomst waarschijnlijk ook nog een veel groter deel van de steun aan Oekraïne voor zijn rekening moet nemen, ook weer als gevolg van de verkiezing van Donald Trump.

Een veelgenoemde optie om aan dat geld te komen is om als EU-landen samen te lenen. Dan raak je meteen aan een van de gevoeligste punten in de discussie over een antwoord op de dreigingen van buitenaf. Want hoewel minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) deze week in Brussel zei dat hij de druk voelt om als EU "geopolitiek impact te maken", is dit voor Nederland een brug te ver.

Druk met zichzelf

Een land dat tot voor kort op dezelfde lijn zat als Nederland heeft op dit punt een draai gemaakt. Voor de Deense premier Frederiksen is gezamenlijk lenen geen taboe meer, met het oog op de toenemende veiligheidsrisico's in Europa. Het machtige Duitsland zit nog wel in hetzelfde kamp als Nederland.

Nu is samen lenen niet de enige manier om aan extra middelen te komen. Belangrijk is wel om het onderling eens te worden over waar het geld dan wel vandaan moet komen. En het is onwaarschijnlijk dat EU-landen, die het in veel gevallen vooral druk met zichzelf hebben, snel tot een eensgezind besluit komen. Kijk alleen al naar de politieke crises in Frankrijk en Duitsland. En dit is nog maar een van de vele lastige keuzes die voorliggen.

De top van vandaag is de eerste onder de nieuwe voorzitter van de Europese Raad (de vergadering van regeringsleiders), António Costa. Het is ook de eerste EU-top na het aantreden van de nieuwe Europese Commissie. Bij gebrek aan machtige EU-landen is het vooral deze nieuwe ploeg, met als boegbeeld commissievoorzitter Von der Leyen, die de koers moet bepalen. Overigens kan de Commissie zelf geen besluiten nemen (dat doen de lidstaten), het kan alleen voorstellen doen en het beleid uitvoeren.

Duidelijk is dat er vanavond nog geen stevige conclusies komen over de toekomst van het Europese veiligheidsbeleid. Er zal vooral gediscussieerd worden over een strategie. De regeringsleiders treffen elkaar begin volgend jaar opnieuw bij een top; die staat dan helemaal in het teken van het thema veiligheid en defensie.

De dreigingen zijn concreet en de regeringsleiders zeggen de urgentie te voelen, toch gunnen ze zichzelf dus nog wat tijd.

Plugwise heeft een nieuwe thermostaat uitgebracht die direct gekoppeld wordt aan de P1-poort van de slimme meter. Daardoor krijgen gebruikers direct inzicht in hun verbruik, maar kunnen ze ook gebruikmaken van functies om efficiënter met energie om te gaan.

Geheugenfabrikant Micron heeft afgelopen kwartaal voor het eerst het merendeel van zijn geld verdiend in de datacentermarkt. Flashgeheugen- en dram-chips voor datacenters waren goed voor meer dan de helft van de recordkwartaalomzet van 8,7 miljard dollar.

(Telecompaper) One New Zealand said it is the first operator globally to launch direct-to-smartphone messaging services, using Starlink...

Among us Hackaday writers, there are quite a few enthusiasts for retro artifacts – and it gets even better when they’re combined in an unusual way. So, when we get …read more

Goedemorgen! In Rotterdam begint de strafzaak tegen Sywert van Lienden en zijn compagnons over de mondkapjesdeal. Poetin houdt zijn jaarlijkse persconferentie en in Frankrijk wordt ook de uitspraak verwacht in de verkrachtingszaak rond Gisèle Pelicot.

Eerst het weer: de dag begint zacht en regenachtig. Boven land waait het matig en aan zee soms hard. In de loop van de dag wordt het af en toe droog en in de middag koelt het af naar een graad of 7.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Bedrijven in grote delen van Noord-Holland lopen het risico om nog zeker tien jaar op de wachtlijst te staan voor een (zwaardere) aansluiting op het elektriciteitsnet. Dat hebben de netbeheerders Tennet en Liander vanochtend bekendgemaakt. Nieuwe bedrijven kunnen hierdoor niet worden aangesloten en bestaande bedrijven kunnen vaak niet verduurzamen.

De problemen op het overvolle elektriciteitsnet zijn inmiddels zo groot dat de netbeheerders vrezen voor overbelasting van het elektriciteitsnet in 2026. Dat betekent dat er meer vraag dan aanbod is van elektriciteit. Hierdoor kunnen stroomstoringen ontstaan waardoor bedrijven en huishoudens worden getroffen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De dj's van Serious Request hebben zich weer laten opsluiten in het Glazen Huis. Daarmee is de actieweek Serious Request begonnen. De zender zamelt geld in voor metabole ziekten bij kinderen.

Bekijk hier hoe de actieweek van start ging:

Fijne dag!

Zoutproducent Nobian is het eerste grote bedrijf dat afspraken maakt met de overheid over het verminderen van de CO2-uitstoot. De zoutfabrieken in Delfzijl en Hengelo gaan van het gas af en volledig over op elektriciteit. Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei tekent vanmiddag in Den Haag het contract.

Het kabinet probeert met zo'n twintig grote industriële bedrijven maatwerkafspraken te maken over het verminderen van de CO2-uitstoot. Afspraken met de grote uitstoters in Nederland kunnen het halen van de klimaatdoelen van 2030 dichterbij brengen.

Het gaat om onder andere Tata Steel IJmuiden, de raffinaderijen en chemische fabrieken van Shell in Pernis en Moerdijk en de kunstmestfabriek van Yara in het Zeeuwse Sluiskil, de grootste op dat gebied in Europa. De bedrijven kunnen subsidie krijgen als ze een stap verder gaan dan de regels voor verduurzaming voorschrijven.

Halffabricaten

Nobian haalt zout uit de bodem in Twente en Groningen. Het gezuiverde zout is grondstof voor de chemische industrie. Met elektriciteit wordt zout in Delfzijl, Hengelo en Rotterdam omgezet in waterstof, natronloog en chloor. Die halffabricaten worden gebruikt door andere bedrijven, die er bijvoorbeeld brandstof, batterijen, kunststoffen en medicijnen van maken.

De zoutfabrieken in Delfzijl en Hengelo draaien nu nog voor een groot deel op gas. Met een overheidssubsidie van 185 miljoen euro kan Nobian tien jaar eerder dan gepland van het gas af. De fabrieken krijgen grote industriële warmtepompen, waardoor het volledige productieproces op elektriciteit draait.

Dit vermindert de jaarlijkse CO2-uitstoot met 525 kiloton, ongeveer 1 procent van de totale industriële uitstoot in Nederland. Omdat de fabrieken in 2030 helemaal van het gas afgaan, wordt er 300 miljoen kubieke meter gas bespaard. Dat is gelijk aan het gebruik van alle 250.000 huishoudens in een stad als Den Haag.

Zoutcavernes

Daarnaast wordt bij de chloorproductie in Rotterdam het elektriciteitsgebruik met 15 procent teruggebracht. Het gaat om 135 gigawattuur, gelijk aan het verbruik van zo'n 50.000 huishoudens. Nobian werkt verder samen met de Gasunie aan de opslag van waterstof in zogenoemde zoutcavernes in het Groningse Zuidwending.

De totale kosten van de verduurzamingsplannen van Nobian bedragen 645 miljoen euro. Met de 185 miljoen euro van de overheid is Nobian niet pas in 2040 CO2-neutraal, maar al in 2030. De subsidie maakt het mogelijk om niet te wachten tot de aandrijving van de fabrieken is afgeschreven.

De maatwerkafspraken met de industrie bleven tot vandaag beperkt tot goede bedoelingen. Zo zijn de onderhandelingen met een reus als Tata Steel IJmuiden (8,5 megaton) buitengewoon ingewikkeld. Ter vergelijking: Nobian is goed voor 0,5 megaton CO2-uistoot.

Ook met Shell (6,7 megaton) blijft het overleg vooralsnog steken in goede voornemens. BP (2,1 megaton) heeft de onderhandelingen op de lange baan geschoven. De kunstmestfabriek van Yara in Zeeland (2,7 megaton) zit net weer om tafel.

Minister Hermans hoopt dat nu er één schaap over de dam is, er snel meer volgen. "Nobian laat zien wat mogelijk is: een CO2-neutrale productie in 2030, ruim voor de doelen van het Klimaatakkoord", aldus de minister. Toch is het de vraag of de andere bedrijven snel over de brug komen.

De energie-intensieve industrie in Nederland klaagt steen en been over de internationale concurrentiepositie. Energie is in Europa veel duurder dan in de VS en de energiekosten in Nederland zijn veel hoger dan in België, Duitsland en Frankrijk. Omdat de hoofdkantoren van industriële bedrijven in Nederland meestal in het buitenland zitten, wordt er steeds vaker in andere landen geïnvesteerd.

Te goedkoop

Nobian heeft buitenlandse eigenaren, maar het hoofdkantoor zit in Nederland. Bovendien is het bedrijf afhankelijk van de zoutgronden in Groningen en Twente. Ongezuiverd zout is als grondstof te goedkoop om over grote afstanden te transporteren.

En chloor mág niet over grote afstanden getransporteerd worden, om veiligheidsredenen. Verhuizen is voor Nobian in tegenstelling tot sommige andere bedrijven daarom niet aan de orde, ondanks de hoge energieprijzen.

Bedrijven in grote delen van Noord-Holland lopen het risico om nog zeker tien jaar op de wachtlijst te staan voor een (zwaardere) aansluiting op het elektriciteitsnet. Dat hebben de netbeheerders Tennet en Liander vanochtend bekendgemaakt. Nieuwe bedrijven kunnen hierdoor niet worden aangesloten en bestaande bedrijven kunnen vaak niet verduurzamen.

De problemen op het overvolle elektriciteitsnet zijn inmiddels zo groot dat de netbeheerders vrezen voor overbelasting van het elektriciteitsnet in 2026. Dat betekent dat er meer vraag dan aanbod is van elektriciteit. Hierdoor kunnen stroomstoringen ontstaan waardoor bedrijven en huishoudens worden getroffen.

Hoe kan het dat het stroomnet zo vol is:

De problemen kennen drie oorzaken. Uitbreiding van het aantal bedrijven en woningen leidt tot meer stroomverbruik. Daarnaast zijn er veel bedrijven die nu nog gas gebruiken, maar die willen verduurzamen. Dat betekent dat ze moeten overschakelen op elektriciteit.

Verder gaan huishoudens in plaats van gas steeds meer elektriciteit verbruiken. Dat komt door het gebruik van warmtepompen, elektrisch koken en het opladen van elektrische auto's.

Spitsmijden

Het is niet altijd even druk op het elektriciteitsnet. Net als op de snelweg zijn er rustige momenten en spitstijden. In de ochtend als iedereen wakker wordt, is het druk, evenals aan het einde van de middag als iedereen thuiskomt en allerlei elektriciteit verbruikende apparaten aanzet. Ook bedrijven verbruiken niet op alle momenten van de dag evenveel elektriciteit.

De netbeheerders proberen daarom het probleem op te lossen met 'spitsmijden.' Bedrijven en huishoudens wordt gevraagd om op drukke momenten minder of geen elektriciteit te gebruiken. Dat betekent bijvoorbeeld geen elektrische auto's opladen tussen 16.00 uur en 21.00 uur.

Maar een oproep aan bedrijven die veel elektriciteit gebruiken om met plannen te komen voor spitsmijden heeft maar weinig opgeleverd.

Niet van het gas af gaan

Tennet roept bedrijven in de kop van Noord-Holland op om voorlopig niet van het gas af te gaan. Het gaat onder meer om kassen met warmtekrachtcentrales die op verzoek van netbeheerders ook regelmatig bijspringen bij de productie van elektriciteit.

Op het moment dat die kassen bijvoorbeeld overgaan op het gebruik van aardwarmte, vervalt deze back-up en is er minder elektriciteitsproductie. De provincie en de netbeheerders zijn zich bewust van de maatschappelijke gevolgen van het gebrek aan capaciteit op het elektriciteitsnet.

Er komt nog een plan van aanpak om de ernstigste gevolgen van de netcongestie in de provincie te bestrijden. Maar voorlopig lijken wachtlijsten van tien jaar voor bedrijven de werkelijkheid in Noord-Holland.

Extremophile lifeforms on Earth are capable of rather astounding feats, with the secret behind the extreme radiation resistance of one of them now finally teased out by researchers. As one …read more