Aggregator

The Timex Sinclair 1000 was a sleek and compact machine, and the US counterpart to the more well-known Spectrum ZX-81. Timex may not have come to dominate the computer market, …read more

Een man is rond middernacht ontvoerd op een parkeerplaats bij een sportcomplex aan de rand van Breda. Het slachtoffer is een 24-jarige man, meldt een politiewoordvoerder. Het parkeerterrein ligt ingeklemd tussen een atletiekclub en hockeyvereniging.

Meerdere personen in zwarte kleding en met bivakmutsen op zouden de man in een busje hebben meegenomen. De kleur en het merk zijn niet duidelijk. Ook is niet bekend in welke richting het busje opreed. De personen zijn vuurwapengevaarlijk.

Familieleden van de man maken zich ernstige zorgen, onder meer omdat hij afhankelijk is van medicijnen. Als hij die niet inneemt kan dat de dood tot gevolg hebben, aldus de politie. Om wat voor medicatie het gaat, kan een woordvoerder omwille van de privacy niet zeggen.

Over een motief voor de ontvoering kan de politie nog niets zeggen. "We zijn druk doende met het onderzoek", aldus de woordvoerder. De politie roept getuigen op 112 te bellen met informatie. "We ontvangen tips in overvloed", laat de zegsman weten.

In het bestuur van vakbond FNV heerst een crisissfeer. Dat schrijft Trouw op basis van brieven van vicevoorzitter Zakaria Boufangacha die in handen zijn van de krant.

Boufangacha hoopt binnenkort verkozen te worden als voorzitter van de grootste vakbond van het land, maar hij stelt daarbij te worden tegengewerkt door de huidige voorzitter, Tuur Elzinga, en de rest van de FNV-top. Dat blijkt uit twee brieven van Boufangacha aan het Ledenparlement van de vakbond.

Het conflict draait om de afhandeling van een gerucht over grensoverschrijdend gedrag door Boufangacha richting een collega. Hijzelf zegt dat het gaat om "volledig verzonnen beschuldigingen". Volgens Boufangacha zouden Elzinga en de andere bestuursleden dat ook weten.

Het gerucht ging over "een kwestie in de relationele sferen", schrijft Trouw. Een collega zou vervolgens "met een zak geld" zijn vertrokken. Het grensoverschrijdende gedrag zou echter niet door het vermeende slachtoffer zelf zijn gemeld. De oud-collega zou verklaard hebben van niets te weten.

Volgens Boufangacha is het gerucht mogelijk de wereld in geholpen om zijn deelname aan de voorzittersverkiezingen te bemoeilijken.

Naar de rechter

Volgens de vicevoorzitter treuzelen de raad van toezicht en de overige bestuursleden nu met een onderzoek dat zijn naam zou kunnen zuiveren. In een andere brief noemt hij het handelen van onder meer Elzinga "problematisch".

Afgelopen donderdag dreigde de vicevoorzitter naar de rechter te stappen als niet direct een onderzoek zou worden aangekondigd, in elk geval vóór de presentatie van de kandidatenlijst, ergens begin deze maand.

Binnen de vakbond zorgt het interne conflict voor onrust, schrijft Trouw. FNV Personeel roept in een interne nieuwsbrief op tot een onafhankelijk onderzoek naar de kwestie. Ook wil de FNV-tak dat de voorzittersverkiezingen, gepland voor 7 maart, worden uitgesteld.

Voorzitter Elzinga wil tegenover de krant niet inhoudelijk reageren. "Als voorzitter van FNV handel ik naar eer en geweten, en altijd met het belang van de FNV-vereniging voorop", aldus de vakbondsvoorzitter.

Although DIY PCB making has made great strides since the early days of chemical etching, there’s one fly in the ointment: vias. These connect individual layers of the board with …read more

Een medisch vliegtuig met zes mensen aan boord is 30 seconden na het opstijgen neergestort in de buurt van een winkelcentrum in Philadelphia. Daar explodeerde het toestel, waarbij meerdere huizen in brand vlogen. Jet Rescue Air Ambulance, het bedrijf dat het vervoer verzorgde, durft nog niet te bevestigen dat alle inzittenden zijn omgekomen.

Aan boord van de tweemotorige Learjet 55 waren naast de vierkoppige bemanning een kind en haar moeder, allen Mexicanen. Het meisje was na een levensreddende behandeling in een ziekenhuis in Philadelphia op weg terug naar Tijuana in Mexico.

Het moment van het neerstorten en de daaropvolgende explosie is vastgelegd door beveiligingscamera's:

Volgens de krant Philadelphia Inquirer stortte het toestel neer op een weg waar het druk was vanwege het spitsuur. Door de explosie vatten meerdere auto's, bedrijfspanden en huizen vlam.

In het midden van de weg is een grote krater te zien op de plek van de crash. De lokale zender FOX29 Philadelphia zegt dat zeker zes mensen naar het ziekenhuis moesten. Drie van hem moeten daar blijven, maar verkeren niet in levensgevaar.

Het ongeluk gebeurde volgens de Amerikaanse luchtvaarttoezichthouder FAA vrijdag rond 18.30 uur plaatselijke tijd bij de Roosevelt Mall in het noordoosten van de stad. Na het opstijgen bereikte het toestel volgens trackingsite ADS-B Exchange een hoogte van 1650 voet, ruim 500 meter, voordat het met ruim 200 kilometer per uur omlaag stortte.

Zeer ervaren

"We kunnen niet zeggen of er overlevenden zijn", zei Jet Rescue Air Ambulance in een verklaring. "Onze onmiddellijke zorg gaat uit naar de familie van de patiënt, ons personeel, hun families en andere slachtoffers die mogelijk gewond zijn geraakt op de grond." Het bedrijf voegt eraan toe dat de bemanning zeer ervaren was en dat het vliegtuig in optimale conditie verkeerde.

Het was koud en regenachtig op het moment van de crash en het zicht was slecht.

Op sociale media betuigde president Trump zijn medeleven. "Het is zo triest een vliegtuig te zien neerstorten in Philadelphia. Meer onschuldige zielen zijn verloren gegaan."

In het onderzoek naar het vliegongeluk bij de Amerikaanse hoofdstad Washington is nu ook de zwarte doos gevonden van de helikopter die bij het ongeluk was betrokken. De recorders met gegevens van het passagiersvliegtuig waren donderdag al veiliggesteld.

Het vliegtuig van een dochtermaatschappij van American Airlines kwam woensdag in botsing met een Black Hawk-legerhelikopter. Alle 64 inzittenden van het vliegtuig en ook de drie militairen in de helikopter kwamen om het leven. Het is daarmee de dodelijkste vliegramp in de VS in twee decennia. Inmiddels zijn de lichamen van 41 slachtoffers geborgen.

De zwarte doos van de helikopter bevat zowel de vastgelegde vluchtgegevens als de opname van de stemmen van de piloten. Die informatie kan, samen met de gegevens uit de zwarte dozen van het Bombardier CRJ700-toestel, de autoriteiten helpen om te achterhalen wat er gebeurde vlak voor de botsing.

Hoogte van de helikopter

De Nationale Raad voor Transportveiligheid (NTSB), die de ramp onderzoekt, heeft ook gesprekken gevoerd met luchtverkeersleiders, onder wie de enige luchtverkeersleider die in de verkeerstoren van het Ronald Reagan National Airport werkte op het moment van de botsing.

Er is nog niets bekend over de oorzaak van het ongeluk. De NTSB wil daar niet over speculeren voordat het onderzoek is afgerond, aldus een woordvoerder.

De afgelopen dagen was er wel veel te doen over de hoogte waarop de helikopter zou hebben gevlogen. Volgens vluchtgegevens van de website Flightradar 24 vond de botsing plaats op 300 voet (circa 91 meter). De maximale hoogte waarop de helikopter mocht vliegen was 200 voet (zo'n 61 meter). President Trump stelde vrijdag dat de Black Hawk "veel te hoog" vloog.

Er is ook kritiek op de drukte in de lucht rond Washington. Naast het luchtverkeer van drie vliegvelden zijn er meerdere militaire luchtbases in de buurt en laten bewindslieden zich per helikopter vervoeren.

In de VS is zeker één overheidssite tijdelijk op zwart gegaan en van andere zijn gegevens verdwenen of veranderd vanwege een nieuwe richtlijn die voortvloeit uit decreten van president Trump waarmee hij de bescherming van transgenders wil terugdraaien.

Federale instanties hadden woensdag te horen gekregen dat ze tot vrijdagmiddag de tijd hadden om informatie die "genderideologie" promoot te verwijderen van websites, contracten en e-mails.

'Sex' in plaats van 'gender'

De site van U.S. Census, een statistiekbureau van het ministerie van Economische Zaken, ging helemaal offline, signaleerde CBS News als eerste na het verstrijken van de deadline. Enkele uren later was de site weer bereikbaar.

Op andere websites zijn bepaalde pagina's onbereikbaar, zoals die van de National Park Service. Ook op de site van het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn wijzigingen doorgevoerd, zoals het veranderen van woord 'gender' in 'sex'.

Bij het Center for Disease Control and Prevention, vergelijkbaar met het RIVM in Nederland, wrongen medewerkers zich in bochten om termen als 'transgender', 'immigrant', 'lhbti' en 'zwangere mensen' nog voor het verstrijken van de deadline van de website te verwijderen, schrijft The New York Times.

Klimaatverandering

Op vragen van journalisten of overheidswebsites zouden worden afgesloten bij vermeldingen van diversiteit, gelijkheid en inclusie, zei Trump vrijdag dat hij er niets van wist, maar dat het "niet als een slecht idee klonk".

Nieuwssite Politico meldde eerder op de dag dat medewerkers van het ministerie van Landbouw te horen hadden gekregen dat ze pagina's over klimaatverandering op hun websites moesten verwijderen.

Chalk is fun to draw with, and some people even get really good at using it to make art on the sidewalk. If you don’t like tediously developing such skills, …read more

De Britse prins Andrew had vermoedelijk langer contact met de Amerikaanse zedendelinquent Jeffrey Epstein dan hij toegaf. Dat meldt de Britse zender BBC op basis van e-mails uit rechtbankstukken. Prins Andrew en Epstein waren goed bevriend.

"Blijf in nauw contact en binnenkort spelen we nog wat meer!!!!", stond in een van de e-mails die werd verstuurd door een "lid van de Britse koninklijke familie". Vermoedelijk gaat het hier om de prins, meldt de BBC. De e-mail werd in februari 2011 verstuurd.

In het opzienbarende interview met het BBC-programma Newsnight uit 2019 beweerde de prins dat hij Epstein na december 2010 niet meer had gesproken of gezien. In dat interview zei hij ook onder meer dat hij vanwege een medische aandoening nauwelijks kan zweten, waarmee hij wilde aantonen dat hij onschuldig was aan seksueel misbruik van een minderjarige.

Misbruikzaak

Andrew zei in het interview dat hij tussen 2006 en 2010 geen contact meer had met Epstein. In die periode werd de omstreden Amerikaanse miljardair, die in 2019 in de gevangenis overleed, in de VS veroordeeld voor kinderprostitutie. Hij ging in 2008 daarvoor dertien maanden de cel in.

Prins Andrew en Epstein ontmoetten elkaar in 1999 via hun gemeenschappelijke vriendin Ghislaine Maxwell. Zij was destijds ook de partner van Epstein. Via hen zou Andrew Virginia Giuffre hebben ontmoet. Zij beschuldigde hem ervan haar in 2001 op minderjarige leeftijd seksueel te hebben misbruikt. In die zaak heeft hij een schikking getroffen met Giuffre.

Vanwege alle aantijgingen verloor hij een deel van zijn koninklijke en militaire titels. Ook moest Andrew al zijn koninklijke taken neerleggen.

Quadcopters are flying machines. Traditionally, that would mean you’d optimize the design for lightweight and minimum drag, and you’d do everything in a neat and tidy fashion. The thing is, …read more

Schrijver en journalist Frank Heinen is de winnaar van het jubileumseizoen van de kennisquiz De slimste mens, waarin oud-finalisten van het programma het nogmaals tegen elkaar opnamen. In de eindstrijd stond Heinen tegenover oud-politicus Klaas Dijkhoff en cabaretier Lisa Loeb.

Het was de allerlaatste aflevering met de vertrouwde gezichten van de quiz, Philip Freriks en Maarten van Rossem. Na 25 seizoenen en 12,5 jaar namen de presentator en sidekick afscheid van het tv-programma. Het programma van KRO-NCRV is al jarenlang een van de best bekeken programma's op de Nederlandse televisie.

Loeb viel als eerste af, waardoor Heinen en Dijkhoff het in de grande finale, zoals Freriks graag mag zeggen, tegen elkaar moesten opnemen.

In het slotduel ging het nek-aan-nek tussen de twee oud-winnaars. Uiteindelijk was Heinens kennis over de Dolle Mina's genoeg om de laatste seconden van Dijkhoff weg te spelen. Eerder dit seizoen won Heinen al vier afleveringen op rij. Drie jaar geleden eindigde hij als tweede. Hij moest het toen in de finale afleggen tegen acteur Jacob Derwig.

Heinen stond na zijn overwinning stil bij het afscheid van Freriks en Van Rossem. "Ik heb altijd met ongelooflijk veel plezier naar jullie gekeken", zei hij. Hij kreeg de beker overhandigd door de vorige winnaar én aankomend presentator van de kennisquiz, Herman van der Zandt.

Sinds 2012 vormen Freriks en Van Rossem een onafscheidelijk tv-duo:

Ook kijkcijferkanonnen Freriks en Van Rossem namen definitief afscheid van de kijker. "Na 25 seizoenen nemen we met pijn in het hart afscheid van jullie", zei Freriks. "Maar we hebben van elk seizoen genoten. We verlaten de studio met louter dierbare herinneringen."

Slimste mens-bokaal

Heinen mag De slimste mens-bokaal houden, zei Freriks. Wie Van Rossem komend seizoen opvolgt, werd niet bekendgemaakt.

De vijf formerende Belgische partijen zijn tot een regeerakkoord gekomen. Eerder vanavond kwam het nieuws al naar buiten dat de Vlaams-nationalistische N-VA, het sociaaldemocratische Vooruit, de Franstalige liberale partij MR en de christendemocraten van CD&V en Les Engagés het eens waren geworden over de zogenoemde supernota van formateur Bart De Wever van de N-VA.

In de supernota staan belangrijke hervormingen die De Wever wil doorvoeren in de pensioensector, op de arbeidsmarkt en bij de belastingen.

De Vlaamse omroep VRT meldt dat De Wever verslag heeft uitgebracht over het akkoord aan koning Filip. Daarmee lijkt de weg vrij voor De Wever om als eerste Vlaams-nationalist de federale Belgische regering te gaan leiden.

Vrijdag om 18.00 uur was eigenlijk de deadline voor het presenteren van een regeerakkoord aan de koning, maar dat werd uitgesteld.

Er wordt sinds 9 juni vorig jaar geprobeerd om een federale regering te vormen in België, maar onderhandelingen liepen twee keer eerder stuk.

Player First Games brengt op 4 februari de laatste contentupdate uit voor MultiVersus. Het vijfde seizoen loopt tot en met 30 mei. Daarna wordt de online functionaliteit stopgezet en is het spel enkel nog offline te spelen.

In Naaldwijk zijn enkele mensen onwel geworden nadat klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR) een stinkende vloeistof in een kledingwinkel hadden gegooid. Twee mensen zijn aangehouden.

De actie vond plaats bij een winkel van H&M. De winkel werd daarop ontruimd en gesloten. Enkele mensen die onwel raakten zijn door ambulancepersoneel onderzocht, meldt Omroep West. Zij hoefden verder niet naar het ziekenhuis.

Volgens de politie is uit onderzoek gebleken dat de stof niet schadelijk was. Het is niet bekend om welke vloeistof het gaat. Twee verdachten zijn aangehouden.

Volgens XR ging het om boterzuur, dat voor een vieze geur zorgt. De actie was gericht tegen de fast fashion van H&M. De actiegroep laat via Twitter weten dat het niet de bedoeling was dat mensen onwel zijn geworden. 'We zijn hier erg van geschrokken, we bieden onze excuses aan alle betrokkenen aan." XR zegt de actie te onderzoeken "om herhaling in de toekomst te voorkomen".

Het Justitieel Complex Schiphol is geen geschikte plek om asielzoekers vast te houden. Dat heeft de rechtbank Amsterdam geoordeeld. Er zijn volgens de rechter te veel overeenkomsten met detentie in een gevangenisomgeving. Minister Faber van Asiel en Migratie is in hoger beroep gegaan tegen de uitspraak, bevestigt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Door het hoger beroep zal de Raad van State zich over de zaak gaan buigen. Deze week oordeelde de Raad van State in een soortgelijke zaak dat het Justitieel Complex Schiphol nog altijd een rechtmatige locatie is om asielzoekers in te huisvesten.

Totdat er in hoger beroep uitspraak is gedaan, blijft de asielzoeker die bezwaar maakte tegen zijn detentie vastzitten in het Justitieel Complex, heeft de Raad van State vanavond bepaald. Dat is weliswaar ingrijpend voor de asielzoeker, staat in een voorlopige uitspraak, maar het belang van grensbewaking waar minister Faber op wijst, weegt volgens de Raad van State zwaarder.

In het justitieel complex, geopend in 2013, zitten veroordeelden hun straf uit. Ook wordt een aparte afdeling door de IND gebruikt om asielzoekers op te vangen die bij hun aankomst op Schiphol niet voldoen aan de voorwaarden om Nederland binnen te komen.

Asielzoekers in beroep

Afgelopen november bleek dat het aantal asielzoekers dat vastzit in het Justitieel Complex Schiphol enorm is gestegen. "Daardoor is het steeds moeilijker gebleken om de gevangenen en asielzoekers gescheiden te houden", zegt Karen Geertsema, docent rechtssociologie en migratierecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

"Ik heb van VluchtelingenWerk Nederland begrepen dat er op dit moment 170 asielzoekers in het justitieel complex verblijven", zegt Geertsema.

Meerdere asielzoekers zijn tegen hun detentie in beroep gegaan. De omstandigheden waaronder asielzoekers worden vastgehouden, zijn volgens hen niet in lijn met het recht op vrijheid. Ook zou hun detentie te veel lijken op een gevangenisomgeving.

Naar aanleiding van het beroep besloot de rechtbank onderzoek te doen naar de omstandigheden. Ook werd het justitieel complex door de rechtbank in een zogenoemde schouw bezocht om de situatie gedetailleerd in kaart te brengen.

Beperkt luchten

De rechtbank Amsterdam oordeelt nu dat de afdelingen waar asielzoekers verblijven hetzelfde zijn als de afdelingen waar mensen vastzitten die via het strafrecht zijn veroordeeld.

Daarnaast lijken de leefomstandigheden van asielzoekers veel op die van de gevangenen. Alle asielzoekers moeten hun cel met iemand delen, ze moeten tussen 22.00 en 08.00 uur verplicht in hun cel blijven en er zijn slechts beperkte mogelijkheden om naar buiten te gaan.

Verder kunnen asielzoekers de afdeling alleen onder begeleiding verlaten, en mogen ze maar beperkt gebruikmaken van hun mobiele telefoon en internet. Ook hangen in het hele gebouw, behalve in de cellen, camera's waarmee ze in de gaten worden gehouden.

Volgens Geertsema is er daarnaast sprake van te weinig personeel. "Daardoor moeten asielzoekers langer op hun cel blijven en kunnen ze minder vaak naar buiten."

Door de schouw heeft de rechtbank een feitelijke beschrijving van de leefomstandigheden in het justitieel complex, zegt Geertsema. "Het is nu aan de Raad van State om uitspraak te doen."

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) roept mensen op om heel voorzichtig en terughoudend gebruik te maken van de nieuwe Chinese AI-app DeepSeek. "Mensen doen er verstandig aan om zichzelf de vraag te stellen of zij wel echt persoonlijke en andere gevoelige gegevens in deze app willen invoeren", aldus de AP.

De chatbot van het Chinese bedrijf zorgde afgelopen week voor beroering in de wereld van kunstmatige intelligentie. Die zou vrijwel net zo goed werken als westerse concurrenten, terwijl de ontwikkeling ervan veel minder kostte.

'Ernstige zorgen'

"De AP waarschuwt vanwege de ernstige zorgen die er bestaan over het privacybeleid van DeepSeek, dat uit China komt, en over de manier waarop er met de persoonlijke gegevens van de gebruikers lijkt te worden omgegaan", zegt voorzitter Aleid Wolfsen.

De privacywaakhond zegt een breder onderzoek te beginnen naar het doorsluizen van persoonsgegevens naar China, mede vanwege zorgen over DeepSeek.

"Het doorgeven van persoonsgegevens van Europese burgers naar landen buiten de EU mag alleen onder strenge (privacy)voorwaarden", aldus de AP. "Er moeten voldoende waarborgen zijn dat mensen grip houden op hun persoonsgegevens en weten wat ermee gebeurt. Vraag is of DeepSeek en andere Chinese bedrijven hieraan voldoen."

Informatie over anderen

De AP waarschuwt ook voor het uploaden van informatie over anderen naar DeepSeek. "Als jij gegevens van andere mensen uploadt, belanden die op dezelfde plek in China. Misschien zonder dat die andere persoon daar van afweet, laat staan daarmee akkoord is. Zo'n onrechtmatige doorgifte maakt jou aansprakelijk."

De privacywaakhond zegt in nauw contact te staan met andere toezichthouders in Europa voor de uitwisseling van informatie en mogelijke vervolgstappen. De Italiaanse toezichthouder zei gisteren DeepSeek te gaan blokkeren vanwege privacyzorgen.

Was your 3D printer working fine over the summer, and now it’s not? With colder temperatures comes an overall surge in print failure reports — particularly with resin-based printers that …read more

Nvidia heeft Smooth Motion toegevoegd aan de Nvidia App. Bezitters van een RTX 50-gpu kunnen hiermee Frame Generation inschakelen, zonder dat een game deze functie hoeft te ondersteunen. AMD biedt een soortgelijke feature voor de Radeon RX 6000- en 7000-gpu's.

Naarmate steden meer opwarmen neemt het aantal meldingen van ratten sterker toe. Ook dichtere bebouwing en een hogere bevolkingsdichtheid hangen samen met meer ratten.

Dat concludeert een internationale groep wetenschappers in vakblad Science Advances. Ze gebruikten rattenmeldingen uit zestien steden, waaronder Amsterdam, over een periode van gemiddeld twaalf jaar.

"Een interessant artikel. Door zoveel data bij elkaar te brengen kun je dit soort patronen vinden", zegt Miriam Maas, onderzoeker bij het RIVM en niet betrokken bij het onderzoek. "Daar gaat veel werk in zitten." Ook eerder RIVM-onderzoek vond een toename van ratten in grote steden.

Langer actief

Hoewel ze niet bekeken waarom het aantal rattenmeldingen toenam, hebben de onderzoekers wel een idee. Door hogere temperaturen kunnen ratten zich sneller voortplanten, zegt Jan Buijs van de GGD Amsterdam. "Meer ratten overleven de winter en in het voorjaar kunnen ze sneller starten met de voortplanting."

Steden zijn sowieso al warmer dan het platteland. Door een combinatie van klimaatverandering en 'verstening' warmen steden verder op. De mate waarin, verschilt van stad tot stad.

Toch leidt die opwarming niet onvermijdelijk tot meer overlast. Ratten hebben onder meer eten, water en nestgelegenheid nodig. Door te zorgen dat die niet beschikbaar zijn, is overlast te voorkomen. Steden en inwoners hebben dat zelf in de hand.

Feestmaal voor ratten

"Voedselbeschikbaarheid is een beperkende factor, en dus een knop waar je aan kunt draaien", zegt Maas. Als voorbeeld noemt ze de Japanse hoofdstad Tokyo. "Daar ligt weinig afval op straat en zijn nauwelijks openbare prullenbakken."

Wilma Bosland vertelt dat ze met rattenoverlast te maken kreeg in haar atelier in Amsterdam:

In Nederland is er op dat vlak nog veel te winnen. "Als je een park in de zomer ziet nadat mensen er hebben gegeten", zegt Maas. "Dat is één groot feestmaal voor ratten." Hetzelfde geldt voor vuilniszakken die naast de container belanden.

Ook met de aanleg van groen kunnen steden het ratten makkelijk of moeilijker maken. "Maar dat is wel een puzzel", zegt Jan Buijs van de GGD Amsterdam. Groen heeft namelijk zowel positieve als negatieve effecten.

Geveltuin is een risico

Uit het onderzoek blijkt dat steden met meer grootschalig groen een minder grote toename in ratten zien. Groen werkt verkoelend en er is minder afval beschikbaar dan op plekken waar mensen wonen.

Maar struiken en perken bieden ook schuilplaatsen voor ratten om te graven. Ander onderzoek laat zien dat kleinschalig groen in de buurt van huizen en restaurants juist samenhangt met méér ratten. Buijs: "Je moet bij het aanleggen van geveltuinen bedenken dat dat een risico is."

Bij de bestrijding van ratten wordt steeds minder snel naar gif gegrepen. Ook in Amsterdam wordt rattenoverlast nu anders aangepakt.

Eerst wordt gekeken of je iets aan de omgeving kan doen, zodat er geen 'voedingsbodem' is voor ratten. Bijvoorbeeld door afval beter af te schermen, lekkende pijpleidingen te repareren en gaten in gebouwen te dichten. Buijs: "Een rat kan door openingen van 2 centimeter."

Niet alleen nadelen

Overigens hebben ratten zeker niet alleen nadelen voor inwoners. Zo eten ze in het riool van het vet dat mensen doorspoelen, en dat vermindert het aantal verstoppingen.

Wetenschappers discussiëren al langer of het toenemende aantal ratten samenhangt met de opwarming. Maar dat blijkt lastig te onderzoeken.

Het tellen van ratten is namelijk moeilijk, zegt Maas van het RIVM. Niet alleen leven ze verborgen en 's nachts, maar ze zijn ook schuw. Een poging om met wildcamera's rattenonderzoek te doen in de grote steden mislukte, zegt Maas. De camera's werden gestolen of vernield.

Coronalockdowns

In dit geval grepen de onderzoekers naar rattenmeldingen. Uit eerder onderzoek in onder meer Chicago werd duidelijk dat die een goede indruk geven van de echte aantallen. In de zestien steden werden de meldingen over een langere tijd op dezelfde manier verzameld, zodat je de ontwikkeling goed kan vergelijken.

Tijdens de onderzoeksperiode kregen steden wel te maken met corona-lockdowns, ook Amsterdam. Dit leidde tot veranderingen in het aantal meldingen en waar die vooral vandaan kwamen.

Hoofdonderzoeker Jonathan Richardson van de Universiteit Richmond laat weten dat hij dit eerder onderzocht in New York. Het effect van lockdowns was volgens hem kortdurend en zou niets af moeten doen aan de trend op lange termijn, zegt hij.

Het graf van de Franse extreemrechtse politicus Jean-Marie Le Pen is vernield door onbekenden. Dat meldt zijn dochter Marie-Caroline Le Pen op X.

De Franse autoriteiten onderzoeken het incident. In een verklaring zeggen ze dat de begraafplaats "gezien de politieke gevoeligheid" voor en na de begrafenis op 11 januari werd bewaakt door de politie.

De beveiliging werd daarna teruggeschroefd. De politie gaat de locatie weer bewaken "gezien de uitzonderlijke aard" van de vernieling, aldus de verklaring.

Familie woedend

Le Pen overleed op 7 januari op 96-jarige leeftijd. Zijn lichaam werd in een familiegraf op een begraafplaats in een havenstad in Bretagne begraven.

"Er zijn geen woorden om de mensen te beschrijven die het heiligste aanvallen. Degenen die de doden aanvallen. zijn tot het ergste in staat tegen levenden", zegt zijn dochter op X.

Ook kleindochter Marion Maréchal heeft woedend gereageerd.

"Jullie hebben het graf van onze voorouders verwoest. Denkt u misschien dat u ons hart zult breken, ons zult intimideren, ons zult ontmoedigen? Onze reactie zal zijn om jullie steeds harder te bestrijden, generatie na generatie. Onze vastberadenheid zal even groot zijn als uw schande", schrijft Maréchal op X.

De Franse minister van Binnenlandse Zaken veroordeelde de vernieling en noemde het "een absolute vernedering".

Extreme opvattingen

De nationalistische Jean-Marie Le Pen richtte de extreemrechtse politieke partij Front National. Hij stond bekend om zijn extreme opvattingen. Zo gaf hij moslims de schuld van de economische en sociale problemen in het land.

Ook minimaliseerde hij de Holocaust en zei hij dat de gaskamers van nazi-Duitsland "niet meer dan een voetnoot in de geschiedenis" waren.

Vanwege zijn uitspraken werd hij meerdere keren veroordeeld voor antisemitisme, discriminatie en het aanzetten tot geweld.