Aggregator

Wekdienst 26/11: Tweede Kamer bespreekt begroting Onderwijs • Overleg NAVO en Oekraïne

1 month 2 weeks ago

Goedemorgen! In de Tweede Kamer wordt vandaag de Onderwijsbegroting met omstreden bezuinigingen behandeld. In Manchester speelt Feyenoord tegen Manchester City in de Champions League.

Eerst het weer: het is vandaag wisselend bewolkt met verspreid over het land een aantal buien of wat regen. Bij een matige zuidwestenwind wordt het 8 tot 10 graden. Vanavond op veel plaatsen geleidelijk droger met een aantal opklaringen.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

In Berghem zijn twee personen om het leven gekomen tijdens een politieachtervolging. De auto met daarin de twee slachtoffers reed over een spoorwegovergang in plaats bij Oss en werd vervolgens geschept door een passagierstrein.

Een politiewoordvoerder zegt dat de achtervolging werd ingezet vanwege "een verdacht voertuig". Hij benadrukt verder geen informatie te kunnen delen over het voorval: de Rijksrecherche is ingeschakeld om de rol van de politie bij het ongeluk te onderzoeken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Uit onderzoek van de Wageningen University & Research (WUR) blijkt dat het aantal jonge mosselen in de Waddenzee het afgelopen jaar fors is gestegen. Naar schatting is er 4000 hectare aan mosselbanken bij gekomen op de droogvallende platen van de Waddenzee, een verdubbeling ten opzicht van vorig jaar.

De toename in de mosselen komt volgens het onderzoek van de WUR doordat er minder garnalen zijn. Garnalen zijn de grote vijand van het weekdier. Dat er nu meer mosselbanken zijn, is goed nieuws. Ze bieden beschutting en bescherming voor ander leven in het werelderfgoedgebied.

Op de donkerblauwe plekken liggen mogelijk mosselbanken:

Fijne dag!

Trump dreigt met forse importheffingen aan adres China, Canada en Mexico

1 month 2 weeks ago

Aanstaand president van Amerika Donald Trump heeft in berichten op zijn socialemediakanaal Truth Social gedreigd forse importheffingen op te leggen aan Canada, Mexico en China.

Volgens Trump moeten die landen meer doen tegen drugs en illegale migratie. In zijn Truth Social-bericht schrijft Trump dat hij op de eerste dag van zijn presidentschap een importheffing van 25 procent gaat opleggen aan Canada en Mexico, "op alle producten".

Die heffing blijft overeind tot de twee landen de in Trumps ogen "invasie" van illegale migranten en drugs, in het bijzonder de zogenoemde zombiedrug fentanyl, hebben gestopt.

China krijgt te maken met een importheffing van 10 procent, eveneens vanwege de vele fentanyl die volgens Trump via het land de VS binnenkomt. De heffing komt boven op de al geldende importheffingen die de VS heeft ingesteld aan het adres van China.

'Niemand wint handelsoorlog'

China reageerde via de ambassade in Washington op het dreigement van Trump. Een woordvoerder van de ambassade zei dat zowel de VS als China profijt heeft van een goede samenwerking en onderstreepte verder dat "niemand een handelsoorlog zal winnen".

Canada en Mexico reageerden niet direct op Trumps berichten. De Canadese regering deelde wel een persverklaring waarin werd benadrukt dat een veilige grens "de hoogste prioriteit" heeft.

Direct na de posts van Trump steeg de dollar flink in waarde ten opzichte van onder meer de Canadese dollar en de Mexicaanse peso.

Bekijk ook deze uitleg over importheffingen:

Trump lijkt met zijn berichten een handelsovereenkomst te torpederen die hij in 2020, tijdens zijn eerste presidentstermijn, sloot met Canada en Mexico. De landen spraken toen af grotendeels zonder heffingen op elkaars producten te handelen.

In zijn eerste termijn ging Trump ook al de strijd met China aan: er ontstond een handelsoorlog tussen de landen toen Trump tal van heffingen aan het adres van China aankondigde, omdat dat land volgens hem al vele jaren profiteerde van een oneerlijke manier van handel drijven.

Gestolen auto geschept door trein bij achtervolging: twee doden

1 month 2 weeks ago

In Berghem bij Oss zijn twee personen om het leven gekomen bij een achtervolging door de politie. De auto met daarin de twee slachtoffers werd rond 01.00 uur geschept door een passagierstrein toen die over een spoorwegovergang reed.

De politie zette de achtervolging in omdat de auto gestolen was. Het Brabants Dagblad hoorde van agenten ter plaatse dat de bestuurder op de A50 een stopteken had genegeerd. De identiteit van de slachtoffers is nog niet bekendgemaakt. De Rijksrecherche is ingeschakeld om de rol van de achtervolgende agenten te onderzoeken.

De trein kwam uit de richting Nijmegen en was onderweg naar Den Bosch. De acht passagiers en het NS-personeel bleven ongedeerd. Ze zijn opgevangen en kregen slachtofferhulp aangeboden. De passagiers zijn met een taxi naar huis gebracht.

In verband met het onderzoek aan het spoor reden er vanochtend enige tijd geen treinen tussen Wijchen en Oss. Rond 09.30 uur is de dienstregeling weer opgestart.

Nieuw oordeel in geruchtmakende Menendez-zaak uitgesteld tot volgend jaar

1 month 2 weeks ago

Een nieuw oordeel in de geruchtmakende Menendez-moordzaak is in de VS uitgesteld tot eind januari. De rechter in Los Angeles zei in een zitting dat hij meer tijd nodig heeft om zeventien dozen vol documenten door te nemen. Ook krijgt door het uitstel de nieuwe hoofdaanklager in de stad de kans zich in de zaak te verdiepen.

Begin vorige maand werd bekend dat de hoofdaanklager in Los Angeles de zaak die draait om de broers Erik en Lyle Menendez opnieuw voor de rechter ging brengen. Maar die hoofdaanklager wordt begin volgende maand vervangen door een nieuwe aanklager, die nog zijn eigen kijk op de zaak moet krijgen.

Eerder werd verwacht dat de rechter over ruim twee weken al een nieuw oordeel zou vellen in de zaak van de Menendez-broers, die een levenslange celstraf uitzitten voor het vermoorden van hun ouders in 1989. Ze waren ten tijde van de dubbele moord 18 en 21 jaar oud.

De zaak was groot nieuws in de jaren negentig: vader Jose Menendez was een succesvolle zakenman en stond aan het hoofd van een platenlabel. Het gezin woonde in Beverly Hills, de duurste buurt van Los Angeles.

In de zaak voerden de advocaten van de broers - nu 53 (Erik) en 56 jaar (Lyle) - aan dat jarenlang seksueel misbruik door hun vader een belangrijk motief was voor de moord. Maar dat argument haalde niets uit in de rechtszaal. Inmiddels is er meer bewijs voor het misbruik, stellen de advocaten.

Een zo'n bewijsstuk zou een brief zijn van Erik Menendez in 1988, waarin hij aan een oom schrijft over het seksueel misbruik door zijn vader. Verder heeft een lid van een Latijns-Amerikaanse popband die onder contract stond bij het platenlabel van Menendez verklaard dat hij als tiener in de jaren tachtig is gedrogeerd en verkracht door Jose Menendez.

Daar komt bij dat de zaak recent weer volop in de schijnwerpers kwam door Netflix-serie Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story.

Tantes pleiten voor vrijlating

Het leidde tot de samenkomst in de rechtbank in Los Angeles, waar het al ruim voor de start van de zitting druk was door de vele aanwezige journalisten en andere belangstellenden.

Het was in eerste instantie de bedoeling dat de broers voor het eerst in decennia weer te zien zouden zijn in een zitting, maar dat bleek niet mogelijk door problemen met de videoverbinding tussen de rechtbank en de gevangenis in San Diego.

In plaats daarvan mochten twee tantes van de broers pleiten voor de vervroegde vrijlating van hun neven. "We missen degenen die er niet meer zijn verschrikkelijk, maar we missen de kinderen ook", zei een van de tantes.

Er was bij familieleden de hoop dat de twee vervroegd zouden vrijkomen bij zo'n nieuw oordeel en dus met Kerst thuis zouden zijn. Maar de rechter liet al vroeg in de zitting, die minder dan een uur duurde, weten dat hij dus niet dit jaar al met een nieuw oordeel zou komen.

Angela Merkel verdedigt politieke erfenis in langverwachte memoires

1 month 2 weeks ago

Nadat Angela Merkel 16 jaar Duitsland had geregeerd, verdween ze bewust naar de achtergrond. Maar nu is de oud-bondskanselier terug, met de lancering van haar vuistdikke autobiografie. In tientallen landen verschijnt vandaag haar boek Vrijheid, gevolgd door een wereldtournee.

In 700 pagina's beschrijft Merkel haar jeugd in de DDR, het opklimmen in de politiek en de talrijke beslissingen die ze heeft genomen. Vooral naar dat laatste wordt door politiek Berlijn al maanden uitgekeken. In het boek wordt duidelijk dat Merkel voor al haar besluiten staat. Van Nord Stream tot 'wir schaffen das', van de euro- tot de Oekraïnecrisis: Merkel verdedigt haar politieke erfenis en heeft nergens nadrukkelijk spijt van. Op een enkele beslissing in de coronacrisis na.

Zo verdedigt de CDU-politica haar opstelling tegenover Rusland, waarmee zij een goede relatie nastreefde. Merkel schrijft begrip te hebben voor Oost-Europese landen die niet in betere banden met Rusland wilden investeren, maar "zij leken te wensen dat het land gewoon zou verdwijnen. Maar Rusland, met zijn kernwapens, bestond. Het was en is geopolitiek onmisbaar."

Merkel verdedigt ook haar blokkade van een snelle NAVO-toetreding van Oekraïne en Georgië in 2008, met een verwijzing naar een mogelijke militaire reactie van Rusland. Dat besluit is haar na de Russische inval in Oekraïne op kritiek komen te staan, maar Merkel blijft er unverfroren achter staan. Daarbij benadrukt de oud-kanselier ook het eigen veiligheidsbelang. "Een nieuw lid moet niet alleen veiligheid voor dat land brengen, maar ook voor de NAVO zelf."

Ze staat ook nog altijd achter de aanleg van de controversiële Nord Stream-gasleidingen. "Na de Russische inval Oekraïne werd me sterker dan ooit tevoren verweten dat ik Duitsland op onverantwoordelijke wijze afhankelijk zou hebben gemaakt van Russisch gas", schrijft ze, met vervolgens de uitleg dat alternatieven duurder waren en Duitsland juist van kernenergie af wilde. Ook schrijft ze dat landen als Polen en Oekraïne niet per se tegen Russisch gas waren als de leidingen over hun grondgebied hadden gelopen.

Merkel schrijft geregeld dat ze geen alternatief had voor de besluiten die haar later kritiek opleverden. De omstandigheden, afgesproken regels of de politieke realiteit lieten geen andere keuze, zo suggereert ze. De defensie-uitgaven verhogen naar de NAVO-norm? Dat had ze gewild, maar het waren de sociaaldemocraten die daar moeite mee hadden.

In het hoofdstuk over de eurocrisis werpt Merkel de vraag op of ze zich milder had moeten opstellen tegenover Zuid-Europese landen. Maar nee, schrijft ze, daarvoor had ze in eigen land nooit een meerderheid kunnen krijgen. Bovendien had men zich aan de regels te houden, aldus Merkel.

Drie banale woorden

Ook bij haar handelen rond de vluchtelingencrisis van 2015 deed Merkel naar eigen zeggen het enige dat op dat moment mogelijk was: mensen opvangen. Zo kwam 'Wir schaffen das' tot stand. "Als iemand had voorspeld dat die drie banale woorden me jarenlang zouden worden voorgehouden, had ik grote ogen opgezet en gevraagd: Pardon? Ik mag niet zeggen dat we het voor elkaar kunnen krijgen."

Het alternatief was waterkanonnen opstellen aan de Duitse grens en "dat was sowieso geen oplossing" zegt de politica in een begeleidend interview met Der Spiegel. Dat zou de geloofwaardigheid van Europese waarden en menselijke waardigheid op het spel hebben gezet, aldus Merkel.

Haar eigen partij, het CDU, heeft op dit vlak wél een grote draai gemaakt. De partij pleit nu voor een streng asielbeleid, grenscontroles en een tijdelijke opnamestop van asielzoekers. Merkel spreekt zich daar in het interview tegen uit. "Het is een illusie om te denken dat alles goedkomt als we vluchtelingen aan de grens terugsturen."

In haar memoires geeft Merkel meer boodschappen mee aan de huidige politieke leiders. Zo roept ze rond de oorlog in Oekraïne op tot "bereidheid tot diplomatieke initiatieven". "Wanneer dat moment gekomen is kan niet door Oekraïne alleen worden bepaald, maar alleen samen met zijn bondgenoten."

Spanning met Trump

Over huidige leiders schrijft ze relatief weinig. Zo vindt Mark Rutte zijn naam slechts vijf keer terug in de autobiografie en de Franse president Macron komt alleen in feitelijke beschrijvingen terug. Over huidig CDU-leider Friedrich Merz is Merkel positief ("briljant spreker") maar kort.

Donald Trump komt wél uitgebreid aan bod. De gesprekken met hem verliepen moeizaam, omdat de twee op een ander niveau spraken, schrijft Merkel. "Trump op een emotioneel niveau, ik op een feitelijk niveau." Op de terugweg van een gesprek vol verwijten aan Duitsland concludeerde ze: "Samenwerking met Trump aan een geglobaliseerde wereld zat er niet in."

Die uitdaging wordt met de tweede termijn van Trump alleen maar groter, zegt Merkel in het Spiegel-interview. In haar nawoord roept ze nadrukkelijk op tot samenwerking en het beschermen van democratie en vrijheden. Haar slotwoord: "Vrijheid kan er niet alleen zijn voor een enkeling, het moet gelden voor iedereen."

Politie: niet-vreedzame demonstranten kaapten UvA-protesten

1 month 2 weeks ago

Bij de pro-Palestijnse protesten op verschillende locaties van de Universiteit van Amsterdam afgelopen mei is het de politie niet altijd gelukt om onderscheid te maken tussen demonstranten en relschoppers. Dat schrijft de politie in een evaluatie van het politieoptreden en het toegepaste geweld bij de demonstraties. De Amsterdamse gemeenteraad had om die evaluatie gevraagd.

Het gaat om de periode van 6 tot en met 13 mei, volgens de politie "een ongekende week met veel politie-inzet, conflict en wrijving".

"Daarbij is door de politie ook geweld gebruikt tegen demonstranten die niet moedwillig de confrontatie zochten. Ik denk dat veel studenten zich vooraf niet goed hebben gerealiseerd dat het niet opvolgen van een vordering uiteindelijk kan leiden tot een fysiek optreden. De ontruimingen gingen er soms hard aan toe en ook ik vond de beelden van die confrontaties ingrijpend", schrijft de Amsterdamse politiechef Peter Holla.

'Agenten aangevallen'

De protesten op de UvA trokken mensen aan die daar niet studeerden en, volgens politie-informatie, uit waren op het verstoren van de demonstratie en de openbare orde. "Zij pleegden vernielingen en kaapten de demonstratie van de vreedzame demonstranten", staat in de evaluatie.

De politie beschrijft hoe terreinen van de UvA door deze groep werden gebarricadeerd en dat ze er niet in slaagde contact te krijgen met de actievoerders. Een deel van deze groep droeg gezichtsbedekkende kleding en was uit op confrontatie. Hun manier van actievoeren leek op die van extreemlinkse en/of anarchistische groepen, aldus de politie.

"Agenten zijn bekogeld met stenen en zwaar vuurwerk, werden met brandblussers in hun gezicht gespoten en werden zelfs aangevallen met ammoniak. Strafbare feiten die niets met demonstreren te maken hebben", aldus Holla.

Vier aangiftes

In de onderzochte week heeft de politie naar eigen zeggen veelvuldig geweld toegepast. In twee gevallen stond het geweld "niet in verhouding tot het beoogde doel", concludeert de hulpofficier van justitie.

Over dat geweld zijn 24 klachten binnengekomen van mensen die zeggen fysieke of mentale schade te hebben opgelopen. Vier mensen hebben aangifte gedaan. De andere twintig waren volgens de politie tevreden met een gesprek.

De protesten op onder meer het Binnengasthuisterrein en de Roeterseilandcampus richtten zich tegen de banden van de UvA met Israëlische universiteiten. Sommige betogers vernielden delen van de universiteitsgebouwen. Eerder deze maand werd duidelijk dat de totale kosten van de daardoor ontstane schade ruim 4,1 miljoen euro bedragen.

Start campagne tegen geweld tegen vrouwen: 'Dit is het topje van de ijsberg'

1 month 2 weeks ago

De jaarlijkse campagne Orange the World, waarmee aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen vrouwen, is weer van start gegaan. De campagne begon gisteren op de 25ste Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen, die in het leven is geroepen door de Verenigde Naties.

Volgens de cijfers van UN Women wordt er wereldwijd elke 10 minuten een vrouw vermoord. In 60 procent van de gevallen is de dader iemand uit haar familie of privékring. Bij mannen die worden vermoord, is dit 12 procent. In absolute aantallen is het verschil een stuk kleiner, omdat er veel meer mannen worden vermoord dan vrouwen.

In Nederland wordt iedere acht dagen een vrouw vermoord. "Femicide is een vorm van huiselijk geweld die compleet escaleert, omdat signalen vaak worden genegeerd", zegt onderzoeksjournalist Saskia Klaassen. Ze is blij dat er aan de Universiteit Leiden nu onderzoek wordt gedaan naar vrouwenmoord.

Huiselijk geweld

In 2023 kregen Nederlandse hulpinstanties 13.000 meldingen van huiselijk geweld. Rotterdam is koploper met 3300 meldingen.

"Dit zijn gevallen waarvan melding is gemaakt, dus de echte cijfers zijn waarschijnlijk een stuk hoger", zegt directeur Greet Vink van het onderzoeksadviesbureau van Erasmus MC. "Het is het topje van de ijsberg. Er zijn veel vrouwen die niet naar de huisartsenpost of spoedeisende hulp mogen van de dader en de politie wordt niet altijd gebeld."

"Het meeste geweld wordt gepleegd in huiselijke kring. Als een vader, broer, oom of partner meekomt naar de spoedeisende hulp, is het moeilijk voor het ziekenhuispersoneel om vast te stellen of er sprake is van huiselijk geweld." De psychische gevolgen van geweld tegen vrouwen zijn enorm, zegt Vink. "Als dit zo doorgaat, heeft straks de helft van de vrouwen een trauma."

Jaarlijks stilstaan

Vink, die in haar vrije tijd bestuurslid van UN Women Nederland is, vindt het belangrijk om jaarlijks een dag stil te staan bij het groeiende geweld tegen vrouwen. "Iets wat niet normaal is, dreigt normaal te worden." Het begint bij de onveiligheid op straat, zegt ze. "Twee op de drie meisjes worden nageroepen op straat en bijna niemand die er iets van zegt."

"Het zegt veel over hoe mannen over vrouwen denken", stelt Vink. "Je merkt het aan de sfeer op de Lijnbaan op koopavond rond sluitingstijd. Veel vrouwelijk personeel vindt het eng om naar huis te lopen." Iets wat veel mensen volgens haar langzaamaan accepteren. "Als we met z'n allen ons hoofd wegdraaien schuilt er een groot gevaar."

Vink moet soms zelf op haar lip bijten als ze ziet dat een meisje onheus wordt bejegend op straat. "Soms probeer ik in te schatten of ik zo'n gast zelf aankan."

Ze zag een keer ruzie tussen een stelletje op straat, waarbij de man de vrouw sloeg. "Ik heb toen twee grote kerels aangesproken en hun gevraagd om te helpen. Zij hielden de man vast zodat ik me over de vrouw kon ontfermen."

Vink zit zelf op boksen, maar gelooft in het respectvol aanspreken van je medemens. "Ik wil echt niet zeggen dat je geweld met geweld moet bestrijden, maar je kan wel de politie bellen als je iets ziet, of een melding doen bij een instantie."

Ruimte voor verbetering

Er is nog veel ruimte voor verbetering bij hulpinstanties, vindt onderzoeksjournalist Klaassen. "Veel meldingen bij instanties als Veilig Thuis blijven te lang liggen. En ik hoor nog steeds verhalen van vrouwen die wel naar de politie stappen, maar daar het advies krijgen geen aangifte te doen." Ze is erg te spreken over het wetsvoorstel, dat staatssecretaris Ingrid Coenradie heeft toegezegd, om psychisch geweld strafbaar te stellen.

Mannen moeten volgens Klaassen meer betrokken worden in de aanpak, zoals bij hulpinstantie Filomena. "Hulpverlening focust vaak meer op empoweren van vrouwen, maar als mannen niet veranderen, schiet je weinig op. Mannen zijn onderdeel van het probleem, maar ook de oplossing."

Orange the World

Met de campagne Orange the World is er zestien dagen lang aandacht voor geweld tegen vrouwen. Veel grote gebouwen en objecten in steden over de hele wereld kleuren gedurende deze periode oranje.

Er zijn wereldwijd debatten, tentoonstellingen, demonstraties en activiteiten rond dit thema.

In veel landen zijn vrouwen de straat opgegaan op deze Internationale dag tegen geweld tegen vrouwen:

Ook wordt er geld ingezameld voor het grootste internationale fonds om geweld tegen meisjes en vrouwen te stoppen. De campagne loopt tot Internationale Mensenrechtendag op 10 december.

Inspecties: nog steeds grote problemen in tbs-kliniek Oostvaarders

1 month 2 weeks ago

Ondanks verbetertrajecten is er nog te veel mis in tbs-kliniek Oostvaarders in Almere. Dat concluderen de Inspectie Justitie en Veiligheid (IJV) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in een tussenrapport.

De kliniek ligt sinds enkele jaren onder vuur vanwege allerlei problemen. Ook dit jaar waren er misstanden. Twee patiënten overleden en twee anderen moesten naar het ziekenhuis na drugsgebruik. Ook werden opnieuw therapeuten ontslagen wegens een relatie met een patiënt.

Sinds 2022 werden zeker zeven medewerkers ontslagen na ongepaste relaties met patiënten, schrijft Omroep Flevoland.

Samenwerken

Volgens de onderzoekers ontbreekt het in de kliniek aan een integrale behandelvisie. Daarmee wordt bedoeld dat de zorgprofessionals niet samenwerken en de zorg aan patiënten niet zien als een compleet traject maar als losstaande behandelingen.

"Medewerkers en teams ervaren in hun werk weinig inhoudelijke sturing en werken als eilandjes", schrijven de inspecties.

Dat geldt volgens de inspecties ook voor verbeteracties. Als de kliniek maatregelen neemt om de behandelingen of de veiligheid te verbeteren, zijn die vaak niet concreet en is het onduidelijk hoe ze zich verhouden tot andere verbeteringsmaatregelen.

Personeelstekort

Daarnaast speelt een personeelstekort de kliniek parten. De directie zegt tegen de inspecties dat medewerkers nooit in hun eentje worden ingeroosterd op een groep, maar medewerkers spreken dat volgens de inspecties tegen.

Ook gebeurt het wel eens dat medewerkers 's avonds in hun eentje cliënten insluiten. De inspecties noemen dat onverantwoord.

Volgens het rapport werken er veel betrokken en bevlogen mensen bij de kliniek, maar ervaren zij een grote werkdruk. Maatregelen om de werkdruk te verlagen, zijn tot nu toe onvoldoende gebleken.

Intensiever toezicht

Volgens het rapport voelen medewerkers zich niet gezien en durven ze bepaalde onderwerpen niet met leidinggevenden te bespreken. "Bijvoorbeeld als het gaat om gevoelens voor een patiënt", staat in het rapport.

De inspecties gaan het komende halfjaar nog intensiever toezicht houden. De Dienst Justitiële Inrichtingen, de overheidsdienst waar de Oostvaarderskliniek onder valt, meldt op de website dat er naar aanleiding van het rapport externe expertise wordt ingehuurd "bij het verder implementeren en in samenhang brengen van de verbetermaatregelen".

Daarnaast zullen twee mensen worden aangesteld die de aanbevelingen van de inspecties gaan monitoren en de directie van de kliniek waar nodig gaan adviseren.

Onbewezen gezondheidsclaims op voedsel, van de EU mag het

1 month 2 weeks ago

Consumenten krijgen steeds meer te maken met misleidende voedseletiketten, zegt de Europese Rekenkamer in een rapport. EU-wetgeving biedt volgens de Rekenkamer onvoldoende bescherming tegen onduidelijke en misleidende informatie op voedselverpakkingen.

"Er zijn honderden verschillende regelingen, logo's en claims die de consument moet ontcijferen", zegt Keit Pentus-Rosimannus, lid van de Europese Rekenkamer.

De regels kunnen zelfs misleiding in de hand werken. Bedrijven mogen nu bijvoorbeeld ook op producten met veel vet, suiker en/of zout gezondheidsclaims op etiketten zetten. Zo kunnen producten met veel suiker aangemerkt worden als 'eiwitrijk product' en kunnen er talloze onbewezen claims op producten met plantaardige stoffen staan.

Allergieën

Volgens de Rekenkamer worden consumenten met allergieën of bepaalde dieetwensen door de huidige wetgeving beperkt in hun keuzes. Fabrikanten zetten uit voorzorg op etiketten dat producten misschien sporen van noten of melk bevatten, terwijl dat vaak niet het geval is. Voedsel kan allergenen bevatten door ingrediënten in het product, maar dat kan ook door kruisbesmetting komen.

Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als producten met en zonder allergenen in dezelfde vrachtwagen vervoerd worden. Om schadeclaims te voorkomen, vermelden sommige fabrikanten dat hun producten allergene stoffen bevatten.

In Nederland werd dit ook geconstateerd door het ministerie van Volksgezondheid. Daarom is bepaald dat fabrikanten vanaf 1 januari 2026 nauwkeuriger hun producten moeten checken op allergenen en de etiketten moeten aanpassen.

Standaardisatie

De verwarring wordt voor een deel veroorzaakt door het gebrek aan EU-standaardisatie. Landen kunnen hun eigen systemen gebruiken om voedingswaardes aan te duiden. Zo gebruikt Nederland het 'Nutri-Score' systeem, en Scandinavische landen het 'Keyhole' logo.

Ook worden te weinig controles uitgevoerd op vrijwillige claims, zoals gezondheidsclaims, en op de online verkoop van voedsel. De boetes die worden opgelegd voor overtredingen van de EU-regels zijn volgens de Rekenkamer niet afschrikwekkend genoeg.

In het rapport beveelt de Rekenkamer aan dat de Europese Commissie de regels aanscherpt vóór 2027. Vooral de regels voor voedings- en gezondheidsclaims en allergenen moeten nauwkeuriger en strenger. Ook wil de Rekenkamer strengere controles en meer voorlichting voor consumenten.

Rechter schrapt strafzaak Trump over ongedaan maken verkiezingsuitslag 2020

1 month 2 weeks ago

Een rechter in Washington heeft een van de twee federale strafzaken tegen aankomend president Donald Trump geschrapt. Het gaat om de zaak die draait om zijn pogingen de verkiezingsnederlaag in 2020 ongedaan te maken. Dat schrijven meerdere Amerikaanse media.

De rechter willigde daarmee het verzoek in van speciaal aanklager Jack Smith, die had gevraagd een streep te zetten door deze zaak en ook door de strafzaak die draait om het achterhouden van geheime documenten door Trump. Het is niet duidelijk of ook die zaak nu is geschrapt.

Capitoolbestorming

Trump bleef na de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 zonder bewijs volhouden dat hij door grootschalige verkiezingsfraude verloren had van Joe Biden. Hij spoorde zijn kiezers aan tot verzet, spande talloze rechtszaken aan en zette leden van kiescommissies onder druk.

Op 6 januari 2021 bestormden aanhangers van Trump, van wie een deel gewapend was, het Capitool. Het parlement was daar bijeen om de uitslag van de presidentsverkiezingen te ratificeren. Van die bestorming was Trump de aanstichter, concludeerde een parlementscommissie later.

De speciaal aanklager probeerde Trump in die zaak voor vier zware aanklachten, waaronder drie samenzweringen, te vervolgen. In een andere federale zaak werd Trump vervolgd voor het meenemen van geheime documenten uit het Witte Huis naar zijn privélandgoed Mar-a-Lago in Florida. Trump heeft altijd gezegd onschuldig te zijn.

Smith noemde de recente verkiezing van Trump tot president als reden voor het schrappen van de strafzaken. Het Amerikaanse ministerie van Justitie vervolgt geen zittende presidenten, omdat dat de grondwet schendt. Een rechter moet het verzoek nog goedkeuren.

Wie haalt de groenten van het land als er geen migranten meer naar de VS mogen komen?

1 month 2 weeks ago

Het is één van de belangrijkste verkiezingsbeloften van Donald Trump: de grootste deportatie van immigranten ooit, zoals hij het zelf noemt, te beginnen op dag 1 van zijn presidentschap. Zowel legale als illegale immigratie moet aan banden worden gelegd. Een belofte die moeilijk te rijmen valt met een andere verkiezingsbelofte: lagere prijzen.

Nog voor zonsopgang brengt een oude gele schoolbus ze naar de akkers in Mount Dora, hartje Florida. Mexicaanse komkommerplukkers zijn het, die boer en ondernemer Hank Scott heeft ingehuurd om zijn oogst van het land te halen. "Zonder hen kan er niet geplukt worden", zegt Scott. "De hele dag voorovergebogen staan op het land bij temperaturen van 38 graden: Amerikanen gaan het niet doen, ikzelf ook niet."

Speciaal visum

Warm is het vandaag niet, er waait een frisse wind. "Het is een moeilijk jaar", verzucht Scott. "Er zijn twee orkanen overgetrokken, veel regen en wind. Veel van de bloesems waarachter de kleine komkommers groeien zijn weggevaagd."

Hij haalt zijn werklieden middels een speciaal visum, waarmee arbeiders van buiten de VS tijdelijk kunnen worden ingehuurd om te werken op het land. "De enige manier waarop we kunnen overleven", zegt Scott. "Het ministerie van Arbeid, de Belastingdienst: er wordt op ons gelet. Het kost veel geld om mensen hiernaartoe te krijgen via dit programma, maar wij nemen geen enkel risico."

Grofweg een kwart van het werk in de bouw, schoonmaak en agricultuur wordt gedaan door mensen zonder juiste papieren, becijferde de American Immigration Council. Bij landarbeiders is dat zelfs ruim 40 procent. Als zij wegvallen, heeft dat gevolgen: economen van de Universiteit van New Hampshire schatten dat de economie een flinke tik krijgt en de groei tot 6,2 procent lager kan uitvallen.

"Wat Trump-stemmers zich niet realiseren, is dat prijzen in de supermarkt stijgen als de jacht op immigranten wordt geopend en zij worden gedeporteerd", zegt ook Felipe Sousa-Lazaballet van het Hope Community Center, dat immigranten ondersteunt. "En er ligt geen plan dat ertoe leidt dat het werk gedaan kan blijven worden. Dat is slecht beleid voor de economie en slecht voor de mensen."

Zelf werd Sousa-Lazaballet geboren in Brazilië, sinds een paar jaar is hij Amerikaans staatsburger. "Maar ik heb een gemengde familie: sommigen hebben de juiste documenten, anderen niet. Deze kerst kan de laatste zijn die we samen kunnen vieren, iedereen is bang." Alleen al in Florida hebben 700.000 mensen iemand in de familie zonder de juiste papieren.

11,3 miljoen ongedocumenteerden

Landelijk zijn volgens de laatste cijfers zeker 11,3 miljoen mensen ongedocumenteerd. Om hen te ondersteunen is de organisatie van Sousa-Lazaballet vanuit Orlando bezig met het opzetten van een netwerk aan buurtwachten. "Zodat immigranten hun rechten kennen als ze te maken krijgen met invallen van de politie", zegt hij.

"Wij gaan het wel redden", denkt boer Scott, die een 'Farmers for Trump'-bord op zijn land heeft staan. "President Trump wil de criminele illegale immigranten aanpakken. En ik denk dat we daar allemaal blij mee moeten zijn, want die criminelen willen we hier niet. Wij willen mensen die hard willen werken, geld willen verdienen om dat terug naar huis te kunnen sturen."

Anderen zijn er minder zeker van dat Trump het daarbij laat, al is nog veel onduidelijk. "Iedereen is bang", zegt Fidel Sanchez, die met zijn medewerkers aardbeienstekjes aan het planten is in Plant City, de aardbeienhoofdstad van Amerika. In de jaren 90 kwam hij uit Mexico. Hij runt zijn eigen boerderij, al heeft hij na dertig jaar nog altijd geen Amerikaans staatsburgerschap.

"De president wil iedereen uitzetten zonder papieren", zegt Sanchez. "Maar hij erkent niet dat er niemand anders is die op het land wil werken." Hij vreest dat oogsten zullen wegrotten. "Er zullen tekorten komen", denkt Sanchez, die het toch al nauwelijks kan bolwerken door de hoge lasten. "De arbeid, maar ook het beschermende plastic en de planten: alles is duur. Terwijl de prijs van aardbeien onveranderd blijft."

Of het een kille winter gaat worden? "De aardbeien houden wel van een beetje kou", zegt Sanchez. "Daar worden ze zoet, hard en groot van." Maar wat gebeurt er met zijn medewerkers, die de vruchten in januari moeten plukken? "We weten gewoon niet wat er in januari gaat gebeuren onder de nieuwe president, maar het zal veranderen."