Het programma en de route voor Koningsdag in Doetinchem zijn gepresenteerd. Suzan & Freek zullen optreden voor de Oranjes, net als de Achterhoekse band Normaal, bekend van hun hit Oerend Hard.
Dit jaar wordt Koningsdag op zaterdag 26 april gevierd, omdat de feestdag anders op een zondag zou vallen. Die dag wordt overgeslagen vanwege de zondagsrust.
Pro-monarchieDe koninklijke familie wordt in de stad ontvangen door Normaal. "Het is misschien in tegenspraak met mijn politieke opvattingen, maar ik ben pro-monarchie", zegt frontman Bennie Jolink tegen Omroep Gelderland. "De koninkrijken in Europa zijn de meest vooruitstrevende landen. Hoog onderwijsniveau, economisch goed ontwikkeld. Dat kan haast geen toeval zijn."
Welk nummer de band gaat spelen, houdt hij nog even geheim.
Burgemeester op brommerDe stad wil tradities laten zien, en hoe die passen in de nieuwe tijd. Zo wordt de koninklijke bus begeleid door authentieke én elektrische brommers. Om dat aan te kondigen reed burgemeester Boumans de zaal van de presentatie binnen op zo'n elektrische brommer - voorzien van oranje details.
De gemeente heeft honderden initiatieven met plannen voor langs de route ontvangen, vertelt Boumans. "Het is heel leuk om die betrokkenheid te zien. Daar gaat Koningsdag voor mij ook over: verbinding en samenleving."
ThuiskomenDe route van de koninklijke familie eindigt op het festivalterrein bij de historische Walmolen. Op het eindpodium treedt het duo Suzan & Freek op met hun nummer De Overkant, een eerbetoon aan de Achterhoek.
"We kunnen niet wachten om te spelen op een plek die voor ons als thuiskomen voelt", zegt het tweetal in een video. Ze zingen onder begeleiding van het Gelders Orkest Phion.
Zwarte CrossHet zogeheten eindpodium van de koningstocht wordt vormgegeven door de organisatie achter Zwarte Cross, het grootste betaalde festival van Nederland, dat jaarlijks plaatsvindt in Oost Gelre. Doetinchem verwacht 25.000 tot 30.000 bezoekers. Er is 3 miljoen euro uitgetrokken voor het feest.
Koningsdag is niet eerder in Gelderland gevierd. Koninginnedag wel, voor het laatst in 2009: koningin Beatrix trok toen naar Apeldoorn. Die dag werd overschaduwd door een aanslag, waarbij een auto door een groep toeschouwers reed. Zeven omstanders kwamen om het leven.
Een medewerker van de Penitentiaire Inrichting Ter Apel is vorige week op staande voet ontslagen vanwege een relatie met een gevangene. Dat meldt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).
"Ongeoorloofde relaties tussen medewerkers en gedetineerden, van welke aard dan ook, zijn binnen DJI niet toegestaan", stelt de dienst op de website. Het komt vaker voor dat medewerkers van de DJI worden ontslagen vanwege een relatie met een gevangene, blijkt uit het overzicht van voorvallen dat de dienst maandelijks publiceert.
Zo werd in januari nog een complexbeveiliger van de PI in Alphen aan den Rijn ontslagen vanwege een relatie met een gedetineerde. In augustus vorig jaar gebeurde hetzelfde met een medewerker van de PI Rotterdam.
Een medewerker van de PI Krimpen aan den IJssel moest in mei vorig jaar vertrekken omdat die "privé-contacten onderhield met meerdere gedetineerden, diensten heeft geleverd en vertrouwelijke informatie heeft gedeeld".
Seks en vriendschapBij de vrouwengevangenis Ter Peel in het noorden van Limburg werden in de zomer van 2023 meerdere medewerkers ontslagen vanwege een relatie met een gevangene. Een mannelijke cipier had seks gehad met een gedetineerde, een andere mannelijke medewerker had een relatie met een gevangene, en weer een andere medewerker was bevriend geraakt met een gedetineerde.
Oud-minister Ploumen sprak destijds van een structureel probleem. Zij is werkzaam voor Bureau Clara Wichmann, dat onder meer opkomt voor de rechten van vrouwelijke gedetineerden. "We horen vaak dat vrouwelijke gedetineerden te maken krijgen met machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Vervolgens is het vaak niet mogelijk om anoniem en veilig een klacht in te dienen."
De handelsoorlog met de VS lijkt nu echt begonnen. Vanochtend gingen de Amerikaanse importheffingen in van 25 procent op staal en aluminium uit het buitenland. De EU reageerde direct met tegenmaatregelen en kondigde heffingen aan op typisch Amerikaanse producten zoals spijkerbroeken, whiskey en motoren. Wat gaan we van al die extra belastingen merken?
Al langere tijd werd druk gespeculeerd of de Amerikaanse president Trump daadwerkelijk handelstarieven zou invoeren. Hoewel hij met veel tarieven dreigde, waren ze tot vanochtend daadwerkelijk enkel voor Chinese producten ingevoerd. Tot dus vanochtend vroeg, toen om 06.00 uur de nieuwe belasting op staal en aluminium inging.
Geen uitzonderingenHelemaal vreemd met Amerikaanse invoerheffingen is Europa niet. In 2018 voerde Trump al eens extra tarieven in op onder meer staal en aluminium. Toen golden er alleen wel veel uitzonderingen. Die zijn er nu niet.
Zo was verpakkingsfabrikant Royal Vaassen verrast toen het bedrijf ontdekte dat ook op hun producten dit keer een extra belasting wordt geheven. Het bedrijf maakt onder meer specialistisch aluminium voor melkflesdoppen. "Met name voor babymelk en speciale voeding. De Amerikaanse markt is zeer belangrijk voor ons", zegt directeur Dries Knaapen. "En het vervelende is, je kunt niks anders dan de rekening bij de klant neerleggen."
De Europese Commissie rekende uit dat Europese goederen met een waarde van 26 miljard euro getroffen worden door de heffingen. Volgens Global Trade Alert, de waakhond voor de wereldhandel, gaat het in Nederland om zo'n 1,2 miljard euro.
Niet alle bedrijven worden even hard getroffen. Voor sommige producten is er in de VS geen alternatief. De heffing zal dan zeer waarschijnlijk betaald worden door de Amerikaanse consument.
Royal Vaassen maakt zich op korte termijn niet veel zorgen. "Je belast het door aan de klant en de klant zegt tegen ons: we belasten het door aan de consument", aldus directeur Knaapen. "Maar op termijn gaan ze zich natuurlijk afvragen, kan ik dit niet in Amerika laten maken? Want het wordt wel duur. Het onmiddellijke effect is klein, maar op midden- tot lange termijn is er een groot risico dat je de business kwijtraakt. Hoe eerder dit teruggedraaid wordt, hoe beter."
De EU heeft vanochtend dus ook importheffingen aan het adres van de VS aangekondigd. Onder meer op spijkerbroeken, motoren en whiskey zal in Europa voortaan extra belasting worden betaald. Ook hier geldt dat de rekening hoogstwaarschijnlijk terechtkomt bij de consument.
Toen dezelfde tarieven in 2018 golden, gingen de prijzen in Europa voor Harley Davidsons en whiskey omhoog. De extra heffingen op Amerikaanse jeans zullen maar weinig consumenten voelen. Typisch Amerikaanse merken als Levi's, Lee en Wrangler laten hun spijkerbroeken niet meer in de VS maken.
"Die komen uit onder meer Turkije, Tunesië, Spanje, Portugal, Roemenië en Italië", zegt Daan Broekman, mede-eigenaar van De Rode Winkel Jeans in Utrecht. "Dat zijn landen met relatief lage lonen en toch in of dicht bij Europa zijn, zodat merken goed toezicht kunnen houden op de productie."
Twee zaken die Harley Davidsons verkopen willen vandaag niet reageren tegenover de NOS. "Te vroeg", zegt een. De Europese Commissie stelt de schade met de heffingen aan het adres van de VS te beperken voor de consument door zich vooral te richten op luxeproducten. De Europese heffingen gelden vanaf 1 april. Het gaat om zo'n 8 miljard euro aan producten.
Meer achter de handMogelijk volgen er daarna heffingen op nog meer producten uit de VS. Zo wordt er in Brussel gekeken naar producten zoals textiel, suiker en huishoudelijke apparaten. Het zou dan gaan om goederen met een totale importwaarde van nog eens 18 miljard, waarmee de EU dan net zoveel extra belasting heft op goederen als de VS.
Het duurt naar verwachting nog ongeveer een half jaar voordat de Nederlandse consument overigens iets gaat merken van de heffingen, in de vorm van prijsstijgingen. Dat komt omdat er in veel magazijnen nog voorraden liggen.
De impact van deze heffingen zal voorlopig dus nog niet heel groot zijn. Het neemt de vrees niet weg dat Trump mogelijk in april al extra, nieuwe heffingen wil gaan invoeren op alle goederen uit de EU. Hoe meer heffingen er over en weer op elkaar wordt afgevuurd, hoe groter de gevolgen voor zowel de Europese als de Amerikaanse economie.
De treinkaping in het zuidwesten van Pakistan is beëindigd. In een verklaring op tv zei het leger dat de aanvallers 21 gijzelaars hebben gedood en dat alle andere gijzelaars zijn bevrijd.
Bij de bevrijdingsactie zijn volgens het leger geen gijzelaars omgekomen. Wel zouden alle 33 kapers zijn gedood. Eerder werd nog gesproken van 50 kapers. Drie militairen die het spoor bewaakten, kwamen ook om bij de aanval.
Er bestond aanvankelijk veel onduidelijkheid over het aantal slachtoffers. Zo meldden de militanten dat ze vijftig gijzelaars hadden gedood.
In de trein, die gisteren door leden van de afscheidingsbeweging Beloetsjistan Bevrijdingsleger werd aangevallen, zaten volgens de spoorwegen ongeveer 450 mensen. Behalve passagiers waren er zo'n 200 beveiligers van het leger aan boord. Gisteren werd een deel van de gijzelaars al vrijgelaten, vandaag zouden er nog eens 300 zijn gered.
Separatistengroep BLA filmde de explosie en treinkaping:
De trein was onderweg van Quetta in Beloetsjistan naar Peshawar in het noorden van Pakistan en werd tot stilstand gebracht in een tunnel door een explosie op de rails. Daarbij zou de trein deels zijn ontspoord. Tientallen aanvallers openden vervolgens het vuur, waarbij de machinist van de trein gewond raakte. Later kwamen er berichten dat hij was omgekomen en dat er meer doden waren.
De militanten eisten al snel de verantwoordelijkheid op en eisten dat gevangen separatisten zouden worden vrijgelaten. De regering reageerde daar niet op. Eerder werden eisen van separatisten nooit ingewilligd.
Het Beloetsjistan Bevrijdingsleger (BLA) valt geregeld ordetroepen aan en heeft het ook al vaker op burgers voorzien.
ChaosDe ongeveer 190 passagiers die gisteren al werden vrijgelaten, waren vooral vrouwen en kinderen, ouderen en inwoners van Beloetsjistan. Ze werden naar het station van Quetta gebracht, de hoofdstad van Beloetsjistan.
"Het was totale chaos aan boord, overal hoorde je geschreeuw", vertelt de 78-jarige Muhammad Ashraf. Terwijl de militanten de trein binnenvielen probeerden passagiers zo snel mogelijk op de grond te gaan liggen.
"Mensen zochten dekking achter koffers en zakken met goederen om bescherming te zoeken tegen de kogels", zegt Ashraf. Hij was gisteren op de Jaffar Express gestapt om naar Lahore te reizen, waar hij familie heeft. Nadat de trein was vertrokken van het station bij Panir klonk een grote explosie en ontspoorde de trein.
"Meteen na de explosie begon het schieten", herinnert Ashraf zich. Volgens hem drongen meer dan honderd separatisten de trein binnen. Vrouwen en kinderen werden eruit gehaald. Omdat hij oud is en alleen reisde, lieten de aanvallers hem ook gaan.
Op het station van Quetta, vanwaar de trein gisteren vertrok, hebben familieleden van de gijzelaars zich verzameld in de hoop meer informatie over hun verwanten te krijgen.
Ondertussen groeit de druk op de Pakistaanse overheid. Een van de vrijgelaten gijzelaars die op het station van Quetta zijn aangekomen, richt haar woede op het hoofd van de provincie Beloetsjistan. "Duizenden burgers zijn gedood door extremistisch geweld. Terwijl de autoriteiten reizen onder zware beveiliging wordt het gewone volk aan zijn lot overgelaten".
Jongeren onder de achttien jaar die met een vuurwapen op straat lopen, of er zelfs een mee naar school nemen. De politie pakt in toenemende mate minderjarigen met vuurwapens op. Maar waarom willen jongeren een vuurwapen?
NOS Stories sprak met tien minderjarigen die zeggen dat ze een wapen hebben of hadden. Hun verhalen zijn lastig te verifiëren, maar er zit een rode draad in: ze hebben een vuurwapen omdat ze zich onveilig voelen
"Ik werd gepest op school en er waren ook vaak incidenten met steekpartijen. En dus kreeg ik van mij broer een pistool."
"Iedereen heeft tegenwoordig een bepaald wapen, dus ik wilde mezelf kunnen beschermen."
"Op Telegram kwam ik in contact met iemand. We spraken via Snapchat af. Ik betaalde 750 euro en hij heeft het me netjes overhandigd."
Politie, jeugdreclassering en criminologen herkennen deze verhalen. Ook Guilherme Carinhoza da Graça van jongerenwerkorganisatie JOZ in Rotterdam hoort dit van jongeren. "Ze zeggen dat ze angstig zijn. Met het dragen van een wapen kopen ze hun veiligheid, denken ze. Ik reageer dan: dat is schijnveiligheid. Je kan in een situatie komen dat je in een split second een beslissing moet nemen. Dan moet je niet de optie hebben om te schieten."
NOS Stories sprak onder anderen met Kate, die op 16-jarige leeftijd een wapen had:
Het aantal minderjarigen dat met een vuurwapen is opgepakt, is de afgelopen vier jaar met 40 procent toegenomen, blijkt uit recente cijfers van de politie. Die stijging ligt volgens de politie in lijn met de trend dat jongeren op steeds jongere leeftijd in het criminele circuit belanden.
Of jongerenwerker Carinhoza da Graça ook een toename ziet? "Dat vind ik lastig om te stellen, omdat het in al die jaren altijd wel een issue is geweest", zegt hij, verwijzend naar de zestien jaar dat hij werkzaam is als jongerenwerker. "Ik denk wel dat het door sociale media een groter podium heeft gekregen."
Socialemediaplatformen als Snapchat en Telegram kunnen ervoor zorgen dat vuurwapens normaler lijken, zegt Carinhoza da Graça. Via die apps kun je relatief anoniem berichten versturen. "Sommigen plaatsen selfies met een wapen. Dan zou het kunnen dat iemand denkt: dan moet ik ook een wapen." Via diezelfde platformen kunnen ze ook direct actie ondernemen: de verkoop van vuurwapens daar is booming, ziet ook de politie.
En dan kan een wapen ook op scholen belanden. De laatste tijd waren er meerdere scholen in het nieuws waar leerlingen een wapen mee naartoe hadden genomen.
"Ja, daar schrik je toch wel enorm van", zegt rector Remco Vogel van het Segbroek College in Den Haag. Hij blikt met NOS Stories terug op een incident van begin februari dit jaar, op zijn school. Een jongen uit 2 havo nam een vuurwapen mee. "Alles wat in de maatschappij gebeurt, gebeurt ook op scholen. Dat wil je niet. Maar hoe we het hadden kunnen voorkomen? Ik zou het niet weten."
De leerling liet een vuurwapen zien aan een klasgenoot. Toen een docent dit te horen kreeg, werd de politie ingeschakeld. De jongen is opgepakt en moet nog voor de jeugdrechter komen. "Hij keert niet terug bij ons op school. Er zijn grenzen. Maar we hebben natuurlijk wel zorgen, want het zegt veel over zo'n leerling dat hij dit doet", zegt rector Vogel.
Het is slechts een van de recente voorbeelden van incidenten met jongeren en vuurwapens. Zo was op het Hofstad Lyceum, ook in februari en ook in Den Haag, een incident waarbij een jongen omkwam. In dezelfde week werden drie minderjarige leerlingen van het Baken Park Lyceum in Almere aangehouden nadat een (nep)vuurwapen werd gevonden.
Goede vriendMinder jongeren met vuurwapens: hoe gaan we daar komen? Meer preventiemaatregelen, voorlichting en hulp - specifiek gericht op jongeren uit kwetsbare gezinnen - is volgens Carinhoza da Graça nodig. Zijn stichting JOZ in Rotterdam gaat onder meer in gesprek met ouders en jongeren op school.
Ze laten jongeren de vraag 'Wat is een goede vriend?' met elkaar bespreken. "Betekent een goede vriend dat je instapt als er ruzie wordt gemaakt en bepaalde negatieve emoties versterkt? Of is een vriend een adviseur en zeg je: misschien is links of rechts een betere keuze? En: we hoeven het niet op te lossen met geweld."
Een verdachte die vastzit in het Huis van Bewaring in Vught heeft vorige maand zijn advocaat geslagen en geprobeerd te wurgen. Dat meldt een woordvoerder van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI).
Het Huis van Bewaring is de afdeling waar verdachten worden vastgehouden in afwachting van hun proces. De man was dus nog niet veroordeeld tot een gevangenisstraf, schrijft Omroep Brabant.
Op 17 februari had de verdachte een gesprek met zijn advocaat in een spreekkamer. Na binnenkomst begon hij op de raadsman in te slaan en probeerde hij hem ook te wurgen.
De advocaat drukte op de alarmknop, waarna beveiligers de verdachte overmeesterden. Die werd vervolgens gedurende twee weken in de isoleercel geplaatst. De advocaat is door de medische dienst onderzocht en heeft aangifte gedaan.
'Uitzonderlijke situatie'De DJI spreekt van een "uitzonderlijke situatie, die laat zien hoe belangrijk een spoedige en doeltreffende actie is". De advocaat heeft de DJI gezegd dat hij onder de indruk is van het snelle optreden van het personeel, maar pleit er wel voor dat advocaten net als gevangenispersoneel een mobiele noodknop krijgen.
Volgens de woordvoerder is in gevangenissen veel aandacht voor de veiligheid van advocaten en bezoekers. "Uiteindelijk zorgen de medewerkers voor de veiligheid. Zij reageren op een noodknop, vangen signalen op en schieten te hulp waar nodig."
Ruimtevaartorganisatie NASA heeft hoofdwetenschapper en klimaatadviseur Katherine Calvin ontslagen. Zij en 22 anderen die zich bij NASA bezighielden met technologiebeleid en diversiteit worden wegbezuinigd onder het mom van het efficiënter maken van de Amerikaanse overheid.
Daarmee heeft de regering-Trump opnieuw een gevoelige klap uitgedeeld aan de klimaatwetenschap: naast haar werk bij NASA heeft Calvin een belangrijke rol binnen het VN-klimaatpanel IPCC.
Calvin, een vooraanstaande klimaatwetenschapper, werd in 2022 benoemd door oud-president Biden. In haar rol adviseerde ze de NASA-top op het gebied van wetenschappelijke programma's en hieraan gerelateerde investeringen. Ook was ze de meest vooraanstaande klimaatadviseur van het instituut.
In de VS wordt haar ontslag gezien als een mogelijke voorbode van een koerswijziging van NASA, waarbij er minder aandacht komt voor de bredere wetenschap en het klimaat, en meer voor enkel ruimtevaart. Indien die koers inderdaad wordt ingeslagen, vallen er meer bezuinigingen te verwachten.
Klimaatpanel IPCCHet ontslag van Calvin leidt tot zorgen binnen de klimaatwetenschap. Enerzijds bevestigt het opnieuw dat de regering-Trump weinig prioriteit geeft aan de toonaangevende rol die de VS altijd heeft gehad in de wetenschap, en deze zelfs actief ondermijnt. Anderzijds is Calvin ook een van de covoorzitters van een belangrijke werkgroep van het VN-Klimaatpanel IPCC, namelijk de groep die de kennis inventariseert over de manieren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Haar ontslag bij NASA leidt er niet automatisch toe dat ze die functie ook kwijtraakt, maar omdat ze haar IPCC-werk onbezoldigd doet naast haar normale baan, werpt het de vraag op hoe ze dit werk in de toekomst kan blijven doen.
Ze zou die rol in theorie kunnen blijven vervullen naast haar aanstelling bij het Pacific Northwest National Laboratory in de staat Washington, maar aangezien dat net als NASA een federaal instituut is, is het niet uitgesloten dat ook dat moeilijk wordt.
Eind vorige maand sloeg Calvin al noodgedwongen een belangrijke bijeenkomst van het VN-klimaatpanel in China over. De Amerikaanse regering had het klimaatwetenschappers niet toegestaan om af te reizen naar Hangzhou voor het overleg.
Destijds is haar afwezigheid opgevangen door een Noorse vicevoorzitter. Dat soort noodoplossingen zullen niet altijd ingezet kunnen worden. Bovendien is de VS momenteel ook verantwoordelijk voor de zogeheten 'technische ondersteuningseenheid', het belangrijke secretariaat van de werkgroep. Zonder die ondersteuning komt de werkgroep in de problemen.
Hand op de knipDe zorgen over de opstelling van de regering-Trump tegenover de klimaatwetenschap blijven internationaal groot. Calvin is een van de vele Amerikaanse klimaatwetenschappers die noodgedwongen belangrijke conferenties en bijeenkomsten moeten missen. Er zijn verhalen bekend over Amerikaanse wetenschappers die dat soort reizen nu tijdelijk uit eigen zak betalen, omdat de regering de hand op de knip houdt.
Verder blijven er grote vragen over de data die de Amerikanen kunnen blijven delen met de rest van de wereld, en over de mate waarin de federale regering het wetenschappers nog toestaat om contact te onderhouden met internationale collega's.
Wetenschappers hebben een deel van een gezicht gevonden van een mens die tussen de 1,1 en 1,4 miljoen jaar geleden leefde in Europa. Het is voor zover bekend het oudste gezichtsfragment dat ooit in Europa werd gevonden.
Het gezichtsfragment, liefkozend 'Pink' gedoopt door de wetenschappers, lag in een grot in Sima del Elefante, een archeologische plek in Spanje waar al langer onderzoek wordt gedaan. De uitkomsten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Nature.
Een analyse van de botfragmenten maakte duidelijk dat die niet toebehoorden aan de mensensoort homo antecessor, die 300.000 jaar later op dezelfde plek zou leven. Het gezicht toont eerder overeenkomsten met een andere mensensoort, homo erectus. Dat betekent dat er rond die tijd meerdere mensensoorten in Europa moeten hebben geleefd.
Homo erectus had een kenmerkende platte neus en een schuin en laag schedeldak. De nieuwe vondst vertoont sterke overeenkomsten met homo erectus, maar past ook weer niet geheel binnen deze soort. De onderzoekers noemen de vondst daarom homo affinis erectus, een soort dus die affiniteit heeft met homo erectus.
FragielEen bijzondere vondst, vindt evolutiebioloog Fred Spoor van het Natural History Museum in Londen, die zelf niet betrokken was bij de studie. "Dit is het oudste, goed uitziende fossiel van een vroege mens in West-Europa. Daar kennen we er maar weinig van."
Wetenschappers hebben in de loop van de tijd veel fossielen van homo erectus verzameld, in zowel Azië als Afrika. Maar dat zijn bijna allemaal hersenschedels in plaats van gezichten, vertelt Spoor. "Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat het gezicht fragieler is, en in de loop van de tijd beschadigt en verloren gaat."
Eerdere onderzoeken wezen al op de mogelijkheid dat er meer dan een miljoen jaar geleden Homo erectus-achtige mensensoorten in Europa moeten hebben rondgelopen, maar echt bewijs ontbrak tot dusver. "Nog maar dertig jaar geleden dachten we dat mensen pas 500.000 jaar geleden Europa binnenkwamen", zegt Spoor. "Nu gaat hun aanwezigheid al meer dan twee keer zover terug."
In Georgië werden 1,8 miljoen jaar oude resten gevonden, maar dat gebied ligt praktisch buiten Europa. En andere vroege vondsten, zoals 1,95 miljoen jaar oude dierenbotten met snijsporen in Roemenië, geven alleen indirecte aanwijzingen voor mogelijke menselijke bewoning.
Te land of ter zee?Over de vroege migratie naar Europa bestaan nog veel vragen. Ging het om een enkele groep die hierheen kwam en verder evolueerde? Of was er sprake van verschillende migratiegolven die weer uitstierven of werden verdreven door bijvoorbeeld klimaatverandering? "Deze vondst maakt duidelijk dat er meerdere groepen moeten zijn geweest", zegt Fred Spoor.
Onduidelijk is nog hoé deze vroege mensensoorten Europa hebben bereikt. Ze kunnen rechtstreeks vanuit Afrika zijn gekomen. Van andere vroege mensensoorten is bekend dat ze soms op eilanden terecht zijn gekomen, en dus over zee moeten hebben gereisd.
Anderzijds weten we ook dat er neanderthalers op de Rots van Gibraltar hebben geleefd, en die hebben voor zover bekend nooit de oversteek naar Afrika gemaakt. Het is daarom ook mogelijk dat de mens het westen van Europa alleen heeft bereikt via het Midden-Oosten en de Balkan.
Pink en LucyHet gezichtsfragment kreeg de naam Pink van de onderzoekers, een verwijzing naar de band Pink Floyd en in het bijzonder naar het album The Dark Side of the Moon: in het Spaans wordt het woord 'side' vertaald als 'gezicht'. Ook is Pink - oftewel de kleur roze - in het Spaans 'rosa', niet toevallig de naam van de hoofdauteur van het artikel.
Een eerdere vondst van een vroege mens in Afrika kreeg de naam Lucy, omdat de onderzoekers tijdens de opgravingen vaak het nummer Lucy in the Sky with Diamonds van The Beatles draaiden.
De Filipijnse oud-president Duterte is overgedragen aan het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC). Dat meldt het hof in een verklaring. Het ICC wil hem berechten voor misdaden tegen de menselijkheid.
Duterte werd gisterochtend opgepakt op de internationale luchthaven van Manilla en landde vandaag op Rotterdam The Hague Airport. Of Duterte ook in de gevangenis in Scheveningen is aangekomen, is onduidelijk. Vanavond gingen er verschillende voertuigen de poorten van het het gevangeniscomplex door maar of Duterte in een van die auto's zat, is niet bekend.
Hij wordt vervolgd voor 43 moorden die plaatsvonden tussen 2011 en 2019. Onder zijn bewind werden duizenden drugsdealers en drugsverslaafden gedood, omdat dit volgens hem nodig was in de strijd tegen drugs.
De misdaden dateren uit de periode dat hij president was - tussen 2016 en 2022 - en uit de periode daarvoor, toen hij nog burgemeester was van Davao City. In die tijd zou hij doodseskaders hebben opgezet om dealers en verslaafden om te brengen.
Het ICC zegt dat er "redelijke gronden" zijn om te geloven dat Duterte verantwoordelijk is als "indirect medepleger voor de misdaad tegen de menselijkheid van moord". Het strafhof zegt aanwijzingen te hebben dat deze "wijdverspreide en systemische aanval op de burgerbevolking heeft geleid tot duizenden doden". In het arrestatiebevel richt het strafhof zich op een beperkt aantal incidenten om de bewijsvoering te vergemakkelijken.
De aankomst van Duterte op Rotterdam The Hague Airport, of hij ook in één van de wegrijdende auto's zit is niet met zekerheid te zeggen:
Duterte wordt vastgezet in de Penitentiaire Inrichting Haaglanden, in een speciale vleugel van de Verenigde Naties. Deze VN-vleugel voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van de rechten van de verdachte.
De gevangenen worden zo min mogelijk geboeid, er is een sportzaaltje, verdachten kunnen onderwijs volgen en bij het eten wordt rekening gehouden met dieetwensen en religieuze voorschriften.
Bij de gevangenis hebben zich meer dan honderd aanhangers van de oud-president verzamend. Zij hebben Filipijnse vlaggen bij zich en spandoeken met teksten als "We stand with Duterte" en "We love you!!! Tatay Digong", Dutertes bijnaam.
Het cellencomplex van de VN in de Scheveningse gevangenis:
Kort voor zijn landing in Nederland nam Duterte een videoboodschap op voor de Filipijnse bevolking. Daarin zegt hij: "De rechtszaak zal lang duren. Maar ik zeg jullie: ik zal mijn land blijven dienen. Als dit mijn lotsbestemming is, dan is dat zo. Dank u."
Aanhangers en nabestaandenVoordat Duterte op het vliegtuig naar Nederland werd gezet, zat hij vast op een legerbasis op de Filipijnen. Ook daar hadden aanhangers zich bij de poort verzameld om zijn vrijlating te eisen.
Ook nabestaanden van slachtoffers van Dutertes drugsoorlog kwamen bij elkaar in Manilla. "De moeders van wie echtgenoten en kinderen zijn gedood in de drugsoorlog zijn blij, want ze hebben hier lang op moeten wachten", zegt Rubilyn Litao, die lid is van een organisatie die opkomt voor rechten van slachtoffers.
Ooglidcorrecties behoren al jarenlang tot de meest populaire ingrepen in Nederland. Volgens Bert van Drunen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC), worden er jaarlijks duizenden uitgevoerd. Het is een "kleine ingreep, met zowel cosmetisch als functioneel een heel prettig resultaat," aldus Van Drunen.
Een ooglidcorrectie is een chirurgische ingreep waarbij overtollig huid- of vetweefsel van de boven- of onderoogleden wordt verwijderd. De behandeling biedt zowel esthetische voordelen, zoals een jeugdiger uiterlijk, als functionele voordelen, zoals het verbeteren van het zicht.
Een recent voorbeeld is PVV-leider Geert Wilders, die na het reces met een frissere blik verscheen nadat hij op doktersadvies een ooglidcorrectie had ondergaan. Wilders gaf aan "echt last te hebben van hangende oogleden" en is tevreden over het resultaat, hoewel het herstel van de zichtbare littekens nog wat tijd nodig heeft.
Grootste deel betaalt zelfVeel mensen kiezen voor een ooglidcorrectie wanneer hangende oogleden het dagelijks functioneren belemmeren, vertelt Van Drunen. "Denk bijvoorbeeld aan mensen die veel achter een scherm zitten of vrachtwagenchauffeurs die de hele dag op de weg zitten en last krijgen van zware oogleden. Zij zijn er enorm bij gebaat."
De prijs voor een ooglidcorrectie varieert per ziekenhuis of kliniek, maar ligt meestal tussen de 500 en 1200 euro. Alleen in extreme gevallen wordt een ooglidcorrectie door de zorgverzekeraar vergoed.
Van Drunen legt uit: "Een ooglid moet bijvoorbeeld minstens een derde voor de pupil hangen en daardoor functionele problemen opleveren, om in aanmerking te komen voor vergoeding." Het grootste deel van de mensen die een ooglidcorrectie laten uitvoeren betaalt zelf voor de ingreep.
Serieuze complicatieOndanks het succes van de behandeling maakt de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgen zich zorgen over het type aanbieders. De ingreep is zo populair en kleinschalig dat mensen tegenwoordig ook terechtkunnen bij huisartsen of cosmetisch artsen.
"Alleen artsen die een chirurgische opleiding hebben, zoals aangezichtschirurgen, zijn opgeleid om dit soort ingrepen uit te voeren," legt Van Drunen uit. "In principe mogen alle basisartsen die in het BIG-register staan de ingreep uitvoeren, maar de artsen moeten zelf bepalen of ze bekwaam genoeg zijn. Pas na de ingreep wordt door de inspectie beoordeeld of ze daadwerkelijk bekwaam zijn."
Ooglidcorrecties die worden uitgevoerd door opgeleide plastisch chirurgen kennen weinig risico's. Toch waarschuwt Van Drunen voor de gevaren van ongeschoolde artsen: "We zien nog wel eens dat er te veel weefsel wordt weggehaald, waardoor het oog niet meer goed dicht kan. Dat is een serieuze complicatie."
De politierechter in Zwolle heeft oud-burgemeester Schuiling van Groningen veroordeeld tot een boete van 250 euro voor wat officieel 'schennispleging' heet. De rechter acht bewezen dat hij op de snelweg in zijn auto met ontbloot geslachtsdeel en ontblote buik aan het masturberen was.
Aanvankelijk had hij een strafbeschikking gekregen van het Openbaar Ministerie, een boete die zonder tussenkomst van een rechter wordt opgelegd. Hij kreeg toen ook een boete van 250 euro, maar weigerde die te betalen omdat de zaak volgens hem op een misverstand berust.
Het gaat over een voorval op 25 maart vorig jaar. Rond 23.00 uur reed de burgemeester over de A7 tussen Groningen en Hoogezand. Hij had de binnenverlichting van zijn auto aangedaan en had zijn shirt deels omhoog. Een vrachtwagenchauffeur stelde dat hij het geslachtsdeel van de burgemeester kon zien en dat die masturbeerde en dat de burgemeester een tijd lang bij hem in de buurt bleef rijden.
ConfronterenBij een afslag reed de burgemeester achter de vrachtwagen aan. De twee voertuigen stopten en de vrachtwagenchauffeur confronteerde de burgemeester met zijn gedrag. Schuiling zou hebben gezegd dat hij "even moest piesen". De vrachtwagenchauffeur nam later contact op met de politie, waarna Schuiling een verklaring aflegde bij de politie in Apeldoorn.
Volgens de oud-burgemeester was er geen sprake van masturbatie, maar had hij last van plotselinge hevige pijn in zijn onderbuik. Hij stelt dat hij daar al sinds 2022 mee had te kampen. "In het gemeentehuis kon ik dat opvangen door een tijd door de gang te lopen. Ook helpt het om de riem los te maken en de hand bij de buik te houden."
ParkeerplaatsTijdens de zitting werd ook een ander incident besproken, van oktober in 2023. De oud-burgemeester werd toen 's avonds bij een parkeerplaats bij een tankstation deels ontkleed aangetroffen in zijn auto.
Volgens de burgemeester had hij ook toen last van hevige pijn en zocht hij een plek waar hij zijn auto neer kon zetten om te proberen te plassen. Dit is niet tot een zaak gekomen, maar de politie noteerde het incident wel.
De rechter veegde het bezwaar van de advocaat van Schuiling van tafel dat de verklaring van de vrachtwagenchauffeur niet betrouwbaar is en dat hij het niet goed heeft gezien. "Er zijn geen aanwijzingen dat hij belang zou hebben bij het doen van een valse melding", zegt de rechter.
Gedwongen ontslagHoewel de oud-burgemeester niet heeft bekend dat hij heeft gemasturbeerd, ziet de rechter de verklaring van Schuiling zelf wel als steunbewijs. Niet alleen plaats, datum en het tijdstip komen overeen met de verklaring van de vrachtwagenchauffeur, stelt de rechter, "maar ook ten aanzien van een aantal gedragingen".
De rechter noemt onder meer zijn verklaring dat zijn broek deels uit was. "U zegt hierbij ook dat u met uw hand de broekband binnen bent gegaan en - wat de politie ook beschrijft - dat uw hand zich ter hoogte van het kruis bevindt."
Schuiling stopte vorig jaar voortijdig als burgemeester van Groningen. "Reflecterend op de afgelopen jaren, moet ik concluderen dat ik op dit moment niet langer de benodigde energie heb om met volle overgave aan deze opgaven te werken", zei hij toen. Begin dit jaar bleek echter dat hij door minister Uitermark van Binnenlandse Zaken gedwongen was om ontslag te nemen.
De illegale verkoop van e-sigaretten op internet, sociale media en op straat wordt strenger aangepakt. Er wordt gekeken of de leeftijdsgrens van vapen en roken omhoog kan van 18 naar 21 jaar en speeltuinen, kinderboerderijen en de kinderopvang worden rook- en vapevrij. Verder moet er een speciale nationale ouderavond komen tegen vapen.
Dit zijn enkele in het oog springende maatregelen van VVD-staatssecretaris Karremans van Jeugd, Preventie en Sport uit het vandaag gepresenteerde Actieplan tegen vapen.
In 2023 heeft 24,6 procent van de Nederlandse jongeren tussen de 12 en 16 jaar een vape gebruikt en deze cijfers noemt Karremans "alarmerend". In het elektrische apparaat wordt via damp nicotine ingeademd. "Nicotine is na heroïne en crack de meest verslavende drug die er bestaat", citeert Karremans een RIVM-rapport.
Niet coolVerder kan vapen hartklachten veroorzaken en belanden steeds meer jongeren in het ziekenhuis met longproblemen, zoals een klaplong of een longbloeding. Vapende jongeren beginnen vaak ook met roken.
Het vorige kabinet heeft al van alles geprobeerd om de populariteit van de e-sigaret de kop in te drukken met waarschuwingen dat vapen helemaal geen "gezond alternatief" is voor roken en ook niet "cool" is. Er kwam een rookverbod in openbare ruimten.
Begin 2024 werd een streep gezet door de verkoop van zoete smaakjes, die het vapen nog aantrekkelijker maken. En vanaf 2023 mochten e-sigaretten niet meer online worden verkocht, maar alleen in tabaksspeciaalzaken. Straatverkoop is ook verboden.
InfluencersMaar vapen is nog steeds ongekend populair onder jongeren, onder meer geïnspireerd door tiktokkende influencers en allerlei verkoopmogelijkheden via sociale media.
Karremans richt zich nu vooral op de strengere aanpak van illegale handel op internet en op extra preventie. Ondanks de strenge verkoopregels weten jongeren gemakkelijk aan hun elektrische rookwaar te komen. Dat gaat volgens Karremans "onder de toonbank", via straathandel, via sociale media of via dealers rond scholen. En er zijn tal van internetsites te vinden met e-sigaretten.
Voor de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is het lastig om die illegale handel nu aan te pakken en om die op verschillende terreinen de kop in te drukken. Ook is alleen de verkoop strafbaar, waardoor een NVWA-controleur undercover een aankoop moet doen om de illegale verkoper op heterdaad te kunnen betrappen.
Karremans gaat een wet maken om alleen al het aanbieden van e-sigaretten te verbieden, waardoor niet eerst bewijs geleverd hoeft te worden met zo'n nepkoop, zoals nu het geval is. Verder komt er drie miljoen euro extra voor meer NVWA-personeel en gaan de boetes voor verkoop online 1360 euro omhoog.
Verder heeft Karremans zijn hoop gevestigd op een uitgebreide voorlichtingscampagne om ouders en jongeren ervan te doordringen dat vapen niet zo onschuldig is. Jongeren die van hun vape-verslaving af willen, moeten gemakkelijker kunnen aankloppen voor deskundige hulp. Hij gaat ook kijken of vape-makers kunnen meebetalen aan een preventiefonds.
Over de grensDe meest vergaande maatregel, een totaal verbod op e-sigaretten, neemt Karremans niet. Volgens hem kan dit alleen in Europees verband geregeld worden. Hij vreest dan ook dat de verkoop over de grens gaat en er nog meer illegale verkoopadresjes verschijnen in winkels, op internet en via postorderbedrijven.
In België zijn er al wel strengere maatregelen genomen, zoals een verbod op wegwerp-vapes. In Australië zijn e-sigaretten alleen nog in een apotheek te krijgen. In Nieuw-Zeeland moet het nicotinegehalte onder een niet-verslavend niveau blijven.
In de Tweede Kamer wil een meerderheid dat er ook een vape-verbod komt op sportterreinen, in dagattracties en openluchtzwembaden, maar dat doet Karremans niet. De accijns op roken wordt niet verhoogd en het kabinet bezuinigt op preventie, tot onbegrip van de oppositie.
Een journalist van de Belgische omroep VRT heeft ontdekt dat op berichtendienst Telegram mensen worden geronseld om sabotage te plegen, te spioneren en propaganda te verspreiden. De journalisten waren enkele maanden undercover lid van groepsgesprekken van een pro-Russische hackersgroep op Telegram.
Deze hackersgroep had eerder websites van Belgische gemeenten en havens platgelegd. De groep heeft aanvallen op de websites van havenbedrijven in Nederland opgeëist. Tijdens deze DDoS-aanvallen waren de sites van de havens van Rotterdam, Amsterdam en Den Helder een paar uur onbereikbaar. De website van de haven in Groningen lag er het hele weekend uit.
De VRT-journalist kon lid worden van de appgroep met ruim 8000 leden, nadat hij zich had voorgesteld als een pro-Russische man uit Brussel. In gesprekken met beheerders van de groep die daarop volgden werd hem onder meer gevraagd hoe hij over Rusland dacht.
CryptomuntenVervolgens kreeg hij de opdracht om tien stickers met daarop de tekst 'Fuck NATO' in een wijk in Brussel op te plakken. Nadat hij daarmee had ingestemd kreeg de undercoverjournalist een week later de tien stickers van een Chinees bedrijf in een postbus. Hij zou voor de actie cryptomunten ter waarde van 50 euro krijgen.
De VRT-journalist heeft de ontvangen stickers nooit ergens opgeplakt, maar bleef wel lid van de groep. Daarin zag hij regelmatig verschillende opdrachten verschijnen, zoals het verzoek om in ruil voor cryptomunten pro-Oekraïense accounts op sociale media te zoeken en deze te rapporteren aan de chatbot in de groepsapp.
'Aanvallen zijn een beetje grof'Er werden ook opdrachten verstrekt die ernstiger van aard zijn. Zo vroeg iemand in de chat hulp bij het hacken van een Litouwse waterzuiveringsinstallatie. In samenwerking met journalisten uit Litouwen ontdekte de VRT dat er inderdaad geprobeerd is om deze zuiveringsinstallatie te hacken.
De Belgische inlichtingendienst ADIV zegt tegen de VRT op de hoogte te zijn van dit soort ronselmethodes en maakt zich hier zorgen over. "Die mensen die het uitvoeren weten niet in opdracht van wie ze dat doen, en waarom ze dat doen."
De VRT sprak ook een adjunct-secretaris-generaal van de NAVO, die net als de ADIV bezorgd is. Volgens hem is het moeilijk om te achterhalen wie de opdrachtgevers zijn. Wel tekent hij aan dat het geen professionele inlichtingenmedewerkers zijn.
"Het enige lichtpuntje is dat dit geen professionele inlichtingenmedewerkers zijn, wat betekent dat ze niet de vaardigheden, ervaring en hulpmiddelen hebben die een professional zou hebben. Sommige van deze aanvallen zijn een beetje grof. Ze zijn vaak makkelijk te vinden of op te sporen."
