Oekraïne gaat geen vredesovereenkomst tekenen als het land niet wordt betrokken bij de onderhandelingen daarover. Dat zegt de Oekraïense president Zelensky in reactie op het telefoongesprek dat president Trump en president Poetin hadden over de toekomst van Oekraïne.
Ook de Europese Unie en Oekraïne moeten aan de onderhandelingstafel zitten, zegt hij. "Het is belangrijk dat niet alles gaat zoals Poetin wil."
De Oekraïense minister Sybiha van Buitenlandse Zaken reageerde op eenzelfde wijze: "Er kan niets besproken worden over Oekraïne zonder Oekraïne, of over Europa zonder Europa." Sybiha zegt ook dat een NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne nog steeds "de goedkoopste optie" is voor de alliantie om de eigen veiligheid te garanderen.
Oproep van Europese UnieEuropese buitenlandministers en de EU-buitenlandchef Kallas deden vannacht een soortgelijke oproep. "Oekraïne en Europa moeten deel uitmaken van alle onderhandelingen", schreven ze in een gezamenlijke verklaring na een ontmoeting met Sybiha en twee Eurocommissarissen in Parijs.
Ook premier Schoof benadrukt dat zowel Oekraïne als Europa moet meepraten. Hij zegt dat het wat hem betreft altijd het idee is geweest dat Europa zou meepraten, maar Trump noemde Europa niet in zijn verklaring over het gesprek met Poetin. "Ik ga er niet over wat de Amerikanen doen, maar wij hebben altijd gezegd: met Oekraïne en Europa", aldus de premier. "Als de Amerikaanse president een andere route kiest, dan heb je je daartoe te verhouden."
De Europese leiders bespreken de kwestie de komende twee dagen op een veiligheidstop in München. Ook Schoof is daarbij.
Trump en Poetin belden gisteren anderhalf uur met elkaar en spraken onder meer over de oorlog in Oekraïne. De twee zijn het er volgens Trump over eens dat er onmiddellijk moet worden begonnen met onderhandelen. Trump belde daarna met Zelensky. Het werd niet duidelijk welke rol de Amerikaanse president voor Oekraïne ziet weggelegd bij de onderhandelingen.
'Onder de indruk'Ook het Kremlin bevestigt het gesprek tussen de twee leiders. Volgens een woordvoerder is Rusland onder de indruk van de standpunten van Trump. "De vorige Amerikaanse regering wilde vooral de oorlog laten doorgaan. We zijn meer onder de indruk van de huidige regering en staan open voor dialoog."
De woordvoerder zegt ook dat er voorbereidingen worden getroffen voor een ontmoeting tussen Trump en Poetin. Waar en wanneer dat moet plaatsvinden is nog niet bekend. Trump noemde eerder Saudi-Arabië als optie.
De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie zei gisteren op de NAVO-top in Brussel dat Oekraïne het door Rusland bezette grondgebied en de wens om NAVO-lid te worden moet opgeven.
EU-buitenlandchef Kallas zegt dat de EU Oekraïne zal blijven steunen, ook als het land besluit een eventuele vredesovereenkomst te weigeren. Daarnaast noemt ze het een "slechte tactiek" van de VS om al toe te geven aan Ruslands eisen voordat de onderhandelingen zijn begonnen.
Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt in een reactie dat Rusland "niet mag worden beloond voor zijn agressie".
Het Openbaar Ministerie eist levenslang tegen de man die wordt verdacht van de moord op twee mensen in Weiteveen vorig jaar. Volgens het OM was Richard K. volledig toerekeningsvatbaar toen hij het echtpaar met fors geweld om het leven bracht.
De 51-jarige K. heeft bekend dat hij Sam (38) en Ineke (44) heeft gedood. Zijn advocaat stelt dat de verdachte handelde in een opwelling en dat hij vanwege stoornissen niet volledig toerekeningsvatbaar is. Het OM vindt echter dat K. berekenend te werk is gegaan en dat sprake is van moord met voorbedachten rade.
Een slepende ruzie over de verkoop van K.'s geboortehuis ging vooraf aan de daad. "Hij koos ervoor het recht in eigen hand te nemen", sprak de officier van justitie.
'Slachtpartij'De vrouw werd door het hoofd geschoten en ook in haar hals getroffen. Volgens het OM wilde K. hetzelfde doen bij haar man, maar dat mislukte. De officier van justitie beschreef dat er vervolgens een "slachtpartij" plaatsvond. K. stak en sloeg de man herhaaldelijk, in het bijzijn van diens 12-jarige zoon.
"Door jouw misdaden kan ik niks meer met mijn ouders doen", zei de zoon vandaag in de rechtszaal. "Door jouw misdaden heb ik trauma's opgelopen." Andere nabestaanden noemden K. "een beest".
De slachtofferverklaringen werden voorgelezen in de rechtbank:
De verdachte zei in de rechtbank dat het "verschrikkelijk" is wat er is gebeurd. Geconfronteerd met camerabeelden verklaarde K. dat hij niet precies wist wat er op dat moment door zijn hoofd ging. Wel zei hij dat zich bedreigd had gevoeld door het echtpaar.
De advocaat van K. stelt dat zijn cliënt ten onrechte wordt afgeschilderd als iemand die geen empathie toont. Verder betoogde hij dat zijn cliënt aan alle onderzoeken heeft meegewerkt. Drie deskundigen van het Pieter Baan Centrum hebben vastgesteld dat K. in beperkte mate leed aan stoornissen. De experts beschreven hem als iemand die zijn agressie onder controle heeft.
Op het eiland Amsterdam in de Indische Oceaan woedt al bijna een maand een bosbrand. De brand heeft meer dan de helft van het eiland verwoest, melden Franse media.
Het Amsterdam-eiland heeft een Nederlandse naam maar hoort bij de Franse Zuidelijke Gebieden (TAAF), een overzees deel van Frankrijk. Het eiland, op ruim 3200 kilometer van Mauritius, is een van de meest geïsoleerde plekken ter wereld.
De Franse regering zegt machteloos te zijn: de brand is niet te blussen doordat het eiland te ver van de bewoonde wereld ligt. Er moet daarom worden gewacht worden tot het regent. Dat is de enige manier om zoetwater op land te krijgen.
De brand brak door onbekende oorzaak uit in de buurt van de enige bewoonde nederzetting Martin-de-Viviès. Daar is een station waar onderzoek wordt gedaan naar broeikasgassen en luchtvervuiling. Op satellietbeelden van drie dagen geleden is te zien dat meer dan de helft van het eiland is verwoest door de brand.
De 31 bewoners van het dorp, voornamelijk wetenschappers en personeel van het onderzoeksstation, konden dankzij een kreeftvissersboot op tijd worden geëvacueerd. Die voer volgens de Franse autoriteiten op 16 januari per toeval langs het eiland en kon de mensen meenemen.
De impact van de brand is volgens natuurbeschermers enorm. Het eiland heeft een biodiversiteit die bijna nergens anders op de wereld te vinden is. Het is onder meer het leefgebied van verschillende albatrossensoorten, waaronder de Amsterdamalbatros. Die soort broedt uitsluitend op het eiland. Ook de bedreigde Atlantische geelneusalbatros leeft op Amsterdam.
De Franse autoriteiten hebben een verkenningsmissie voor deze week gepland om de impact van de brand in kaart te brengen.
Xander van der Wulp wordt hoofdredacteur van NOS Sport. De 50-jarige Van der Wulp is nu verslaggever op de politieke redactie van de NOS en maakt met ingang van 1 april de overstap naar NOS Sport.
"Naast mijn passie voor politiek heb ik ook een grote passie voor sport", zegt Van der Wulp. "Sport is meer dan wat dan ook in staat om mensen in de samenleving te verbinden. Het is een eer om leiding te geven aan de grootste sportredactie van Nederland en samen te bouwen aan een sterke toekomst voor NOS Sport."
De functie van hoofdredacteur is vacant sinds het vertrek van Gert-Jaap Hoekman, afgelopen november. Sindsdien is Jacqueline Smit interim-hoofdredacteur. Een van Van der Wulps eerste taken wordt het samenstellen van de rest van de hoofdredactie.
NOS-directeur Renate Eringa is blij met de aanstelling van Van der Wulp. "Hij is met zijn journalistieke ervaring, sterke netwerk en kennis van zowel de NOS als het medialandschap de ideale hoofdredacteur voor NOS Sport", zegt ze. "Hij weet mensen te verbinden, kan de redactie duidelijk richting geven en doet dat met energie, een open blik en een gezonde dosis humor."
Al 33 jaar bij de NOSVan der Wulp komt uit een journalistiek nest: zijn vader Gerard van der Wulp was journalist en was jarenlang hoofdredacteur van het NOS Journaal. Xander zelf begon op 17-jarige leeftijd bij de NOS, aanvankelijk als onder meer autocue-assistent.
Later werd hij buitenlandredacteur, eindredacteur televisie en chef van de afdeling 24 uur. Sinds 2008 is hij politiek duider in Den Haag.
De overstap van Xander van der Wulp naar NOS Sport betekent dat hij stopt als Haagse duider, en dus ook als host van podcast De Stemming en de online serie Rondje Binnenhof. De redactie zal zo snel mogelijk besluiten hoe met deze twee programma's wordt doorgegaan.
De nabestaanden van het echtpaar uit het Drentse Weiteveen dat vorig jaar werd doodgeschoten, hebben gebruikgemaakt van hun spreekrecht in het proces tegen Richard K.
De ouders van Ineke richtten zich tot de schutter. "Was het het allemaal waard? Wat jij gedaan hebt, is onomkeerbaar. Denk aan de vreselijk lange pijn die je hebt aangedaan bij de twee kindertjes. Dat ze nooit meer kunnen terugvallen op hun vader en moeder. Wat een loser ben je."
Ze vervolgden: "Jij hebt levens van deze kinderen en de hele familie geruïneerd. Jij wordt in de gevangenis in leven gehouden. Dat zit ons dwars, iedereen in Nederland betaalt mee om jou in leven te houden."
Richard K. werd ook meermaals "een beest" genoemd door de nabestaanden. De familie van Sam zei dat ze nog steeds aangeslagen zijn door wat er gebeurd is. Ook zeiden ze de politie kwalijk te nemen dat er niet is ingegrepen toen het nog kon.
De minderjarige zoon en dochter hadden gevraagd om een exemplaar van hun verklaring aan K. te geven. Toen hem gevraagd werd of hij die in ontvangst wilde nemen, reageerde hij met "100 procent".
Beide kinderen zeiden ze dat ze hun ouders heel erg missen. "Door jouw misdaden kan ik niks meer met mijn ouders doen. Door jouw misdaden heb ik trauma's opgelopen", zei de zoon die erbij was toen zijn vader werd omgebracht. "Ik kan niet meer met mijn vader het weiland verzorgen en met mijn moeder paarden verzorgen. Ik kan niet meer met mijn ouders lachen, op vakantie gaan, stoeien."
De jongen noemde de moord "echt gestoord gedrag", en zei: "Ga maar lekker terug naar je cel."
'Hun leed veel groter dan dat van mij'Zijn jongere zusje richtte eerst het woord aan haar ouders: "Lieve mama en papa, ik mis jullie heel erg. Met mama ging ik paardrijden, met papa ging ik grasmaaien en op de trekker rijden. Ik vind het heel erg wat er is gebeurd. Hoe kan iemand het in zijn hoofd halen om dat met mama en papa te doen. Het raakt me echt heel erg."
De nabestaanden spraken zelf niet in de rechtbank in Assen. Ze lieten hun verklaringen voorlezen door een advocaat en een vertegenwoordiger van Slachtofferhulp.
Richard K. reageerde emotioneel op de verklaringen en zei dat "niemand hun leed kan verzachten of begrijpen wat ze voelen". Hij zei dat hij vaak dacht aan het terugdraaien van de feiten. "Dat ik op 16 januari in bed was blijven liggen. Ik kan het niet goedmaken. De familie heeft levenslang, ik ook."
Hierop reageerde de voorzitter van de rechtbank dat het leek alsof K. toch alles weer terug leek te brengen naar zijn eigen leed. Daarop gaf hij K. de gelegenheid dat te corrigeren. K. zei dat hij dat niet zo bedoelde. "Hun leed is veel groter dan dat van mij. Dat kan niemand zich voorstellen."
Vanmiddag komt de officier van justitie met de strafeis.
Bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie op Vlieland zijn verhoogde concentraties PFAS aangetroffen. De giftige combinatie van chemische stoffen zat zowel in het binnenkomende als het 'gezuiverde' water, blijkt uit metingen van het Wetterskip Fryslân. Waar de vervuiling vandaan komt, wordt nu onderzocht.
Het waterschap heeft vorig jaar het instromende rioolwater bij alle 27 rioolwaterzuiveringen in Friesland gecontroleerd. Daarbij werden niet alleen op Vlieland maar ook bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties in Heerenveen en Sneek "verhoogde en/of afwijkende PFAS-concentraties" aangetroffen, meldt Omrop Fryslân. Ook in het geloosde water van de drie rioolwaterzuiveringen waren de PFAS-concentraties verhoogd.
Omdat dit water direct na lozing sterk verdund wordt in het oppervlaktewater, zijn er volgens GGD Fryslân geen risico's voor de volksgezondheid, meldt het waterschap. Ook het drinkwater in Friesland is schoon: waterleidingbedrijf Vitens gebruikt op het Friese vasteland en Vlieland geen oppervlaktewater voor drinkwater.
ImmuunsysteemPFAS is een verzamelnaam voor een combinatie van chemische stoffen die onder meer zijn terug te vinden in anti-aanbaklagen van pannen, maar ook in regenjassen en verf. PFAS breken niet tot nauwelijks af. Wel zijn ze over het algemeen giftig. Ze binden zich aan dierlijk en menselijk weefsel, stapelen zich op in de voedselketen en tasten het immuunsysteem aan. Sommige types zijn bij langdurige blootstelling kankerverwekkend.
De afgelopen jaren zijn PFAS op allerlei plekken aangetroffen, maar meestal was de herkomst dan snel duidelijk. Bekende voorbeelden zijn de verhoogde concentraties PFAS die in 2023 werden gevonden in sloten en (zwem)plassen in de wijde omtrek van chemisch bedrijf Chemours in Dordrecht.
Vorig jaar mei bleek uit metingen van het Wetterskip Fryslân dat het ook mis was bij de vliegbasis Leeuwarden. Op de basis was bij oefeningen gebruikgemaakt van blusschuim met PFAS. De gevolgen waren duidelijk: vorig voorjaar werd de officiële norm meer dan 2000 keer overschreden. De vliegbasis is die vervuiling nu aan het opruimen.
MonstersWaar de 'nieuwe' vervuiling met PFAS op Vlieland en in Heerenveen en Sneek vandaan komt, is onduidelijk. Samen met de drie betrokken gemeenten en de provinciale milieudienst gaat het waterschap dat nu onderzoeken. Daarvoor worden monsters genomen bij de rioolgemalen en de verschillende 'instromen'. Op grond daarvan kunnen de gemeenten dan verder onderzoek doen naar de mogelijke herkomst. Dat kan er toe leiden dat de bedrijven die de stoffen hebben geloosd, worden verplicht om ze op te ruimen.
In november zei staatssecretaris Jansen ook al dat alle bedrijven die PFAS lozen de uitstoot zouden moeten aanpakken.
"Geen afval ingooien alleen bewoners" is gekozen als Taalvout van 2024. De tekst stond op een bord boven op afvalcontainers ergens in Nederland. Een duidelijke boodschap, dacht de maker waarschijnlijk, maar door een missend woordje kreeg het bord een heel andere betekenis.
"Een goede buur is beter dan een verre vriend. Maar die vlieger gaat niet op voor de mensen die in de buurt wonen van de Taalvout van 2024," schrijft de organisatie van het ludieke taalplatform. De vrijwilligers achter Taalvoutjes onthulden de winnaar op de dertiende verjaardag van de website.
De afgelopen weken konden mensen stemmen op de grappigste taalfouten van het afgelopen jaar. Het bord boven de afvalcontainer kreeg met 35 procent de meeste stemmen.
Op de tweede plek kwam een vraag op een forum van een bekend datingplatform: "Oeps! Ik heb iemand gelikt die ik niet wilde liken!" en op de derde plek stond de kop van een artikel van RTV Drenthe: "Drentse darter zonder benen doet mee aan Dutch Open Darts: Als ik één leg win, mag ik blij zijn."
De winnaar van 2023 was een oproep aan hondeneigenaren om zakjes voor hondenpoep mee te nemen: "Vergeet ook de tassen voor het stoffelijk overschot van de hond niet."
Hij wilde nog een laatste poging doen om met Ineke te praten. Enkele seconden later schoot hij haar dood in haar auto. Schutter Richard K. wordt vandaag opnieuw ondervraagd over de dubbele moord in Weiteveen begin vorig jaar. Het is de tweede en laatste dag van het proces tegen hem.
K. heeft bekend het echtpaar Sam (38) en Ineke (44) te hebben gedood. Hij had met de slachtoffers een conflict over de verkoop van zijn ouderlijk huis. Geëmotioneerd zei K. in de rechtszaal dat "het nooit te laat is om te praten".
Op dashcambeelden is te zien dat K. en Ineke elkaar tegenkomen op de weg in de buurt van het ouderlijk huis van K. Eerst lijkt hij haar te laten passeren. Dan verspert hij haar de weg, waarop Ineke begint te toeteren. Niet lang daarna schiet K. vier keer door het raam van haar auto. Twee kogels raken Ineke, in het hoofd en in de hals.
Op het moment dat Ineke begon te toeteren, knapte er volgens K. iets. "Dat was heel groot voor mij." Waarom Ineke dood moest, weet hij zelf niet. "Dat blijft de vraag", zei hij. Daarom sprak hij naar eigen zeggen ook met deskundigen in het Pieter Baan Centrum, om erachter te komen.
Zoon probeert te helpenDe ondervraging van K. werd gisteren onderbroken nadat hij had geklaagd over vermoeidheid en hoofdpijn. De onderbreking kwam vlak voordat er camerabeelden van de moord zouden worden getoond. De advocaat van de verdachte wees in zijn verzoek om de ondervraging te staken op het feit dat K. vorige week nog een tia heeft gehad.
Nadat K. Ineke had doodgeschoten, reed hij met zijn auto het erf bij haar man Sam op. Op camera's die buiten hangen is te zien en horen dat hij tegen de zoon des huizes roept dat er een ongeluk is gebeurd met zijn moeder en dat hij zijn vader moet halen. De rechter merkte daarbij op dat het leek dat K. Sam naar buiten wilde lokken.
De jongen loopt naar binnen en roept zijn vader, die in bed ligt. Richard K. loopt de slaapkamer binnen en schiet. Sam probeert te vluchten, zijn zoon probeert hem te helpen. Als Sam weer buiten is, wordt hij ook neergestoken met een mes dat K. op zak had. De jongen heeft ook nog geprobeerd om K. neer te steken met een mes uit de keuken, maar volgens de rechter was het een klein mesje dat ook snel kapotging.
Daarop rent Sam bloedend het huis uit. K. rent niet achter hem aan, maar loopt terug naar zijn auto om zijn vuurbuks te pakken. Dan loopt hij terug naar Sam. Zijn zoon belt in paniek de politie. Dan klinken er opnieuw schoten. De zoon rent naar binnen.
'Sorry'De rechter sprak in de rechtszaal van twee executies. Sam en Ineke hadden geen enkele kans, zei hij. Daarbij sloeg Richard K. de vuurbuks nagenoeg kapot op het hoofd van Sam en stak hij meermaals op hem in. Dat gebeurde nadat hij Sam al meerdere keren van dichtbij had beschoten met het geweer.
Geconfronteerd met de beelden, zei K. niet precies te weten wat er op dat moment door zijn hoofd ging. "Misschien 'het moet stoppen, het moet stoppen'". K. zei ook meermaals dat hij zich niet alles van zijn daad kon herinneren, dat hij bepaalde "fragmenten" had onthouden. Eén moment zei hij nooit te zullen vergeten. Dat de zoon van Sam en Ineke "sorry" tegen hem zei. "Die jongen hoeft toch geen sorry tegen mij te zeggen? Ik heb net zijn vader en moeder omgebracht."
Hierop reageerde de rechter dat de jongen dat waarschijnlijk zei omdat hij doodsbang was om ook te worden doodgemaakt door K. "Ik snap dat de jongen bang was", zei K. daarop. Hij noemde het "verschrikkelijk" wat er is gebeurd.
Later vandaag komen de nabestaanden aan het woord. Daarna komt het OM met de strafeis tegen K.
