Aggregator
Finland bergt anker in onderzoek naar vernielde stroomkabels in Oostzee
De Finse politie heeft in de Oostzee een anker geborgen dat vermoedelijk gebruikt is bij de sabotage van data- en stroomkabels. De Finnen verdenken de bemanning van olietanker Eagle S ervan eind december de Estlink-2-stroomkabel en vier internetkabels tussen Estland en Finland te hebben beschadigd.
"De locatie waar het anker is gevonden, ligt langs de route van de Eagle S", aldus de autoriteiten in een verklaring. Na het incident werd het schip aan de ketting gelegd voor onderzoek. Het schip miste een van zijn ankers. De bemanning wordt in Finland vastgehouden.
De Finnen denken dat de Eagle S, dat onder de vlag van de Nieuw-Zeelandse Cookeileinden vaart, bij de Russische schaduwvloot van oude olietankers hoort waarmee Rusland bestaande sancties probeert te omzeilen. Finland verdenkt buurland Rusland ook van betrokkenheid bij de sabotage van de zeekabels.
Volgens onderzoekers viel de Estlink-2-stroomkabel uit op het moment dat de Eagle S daar passeerde. Ze vermoeden dat het schip zijn anker over de bodem van de zee heeft laten slepen. Eerder werd op de zeebodem een tientallen kilometers lang sleepspoor ontdekt.
Vorige week gaf de Finse politie een foto van de tanker vrij. Op de foto, genomen dicht bij de boeg van de Eagle S, zijn beschadigingen te zien die vermoedelijk door de ankerketting van het schip zijn veroorzaakt.
In november raakten ook al twee datakabels in de Oostzee beschadigd, vermoedelijk door toedoen van een Chinees bulkschip. Secretaris-generaal van de NAVO Rutte zei eind december in een reactie op de incidenten dat het bondgenootschap zijn aanwezigheid op de Oostzee gaat uitbreiden.
Datakabel bij TerschellingEerder vandaag meldde NRC dat de Eagle S een jaar eerder ook enkele uren boven een telecommunicatiekabel in de Noordzee voer, vlak bij Terschelling.
Uit signalen die het locatiesysteem van het verdachte schip uitzond blijkt dat het destijds op de Noordzee in noordoostelijke richting voer en plots van koers veranderde, totdat het 's avonds aankwam op een plek zo'n 50 kilometer boven Terschelling. Wat het daar deed, is onbekend.
Hoe het zit met de beveiliging van zeekabels in de Noordzee zie je in deze video:
VS beschuldigt milities in Sudan van genocide en komt met sancties tegen RSF-leider
De Verenigde Staten beschuldigen leden van de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF) en andere milities in Sudan van het plegen van genocide. De leider van de RSF, Mohamed Hamdan Dagalo, krijgt sancties opgelegd. Hij mag de VS niet meer in en zijn bezittingen in het land worden bevroren.
De oorlog in Sudan begon in april 2023 na lange tijd van spanningen tussen het leger en de paramilitaire RSF. De strijd woedt vooral om Khartoem en deelstaten ten westen van de hoofdstad, vooral Darfur.
Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken maakte de RSF zich herhaaldelijk schuldig aan directe aanvallen op burgers en doden leden van de paramilitaire groep mannen en jongens op basis van hun etniciteit. Vrouwen en meisjes van bepaalde etnische groepen vallen ten prooi aan seksueel geweld. Ook zouden onschuldige burgers zijn aangevallen die probeerden te vluchten.
'Ongekende crisis'Eerder deze week waarschuwden de Verenigde Naties al voor een "ongekende humanitaire crisis" in het Afrikaanse land. Volgens de VN hebben in Sudan ruim 30 miljoen mensen hulp gehad of hulp nodig. Dat is ongeveer 60 procent van de bevolking. Zo'n tien miljoen inwoners zijn op de vlucht geslagen in eigen land.
Blinken spreekt van systematische moorden en geweld en trekt de conclusie dat de RSF zich schuldig maakt aan genocide. "De Verenigde Staten zijn vastbesloten om degenen die verantwoordelijk zijn voor deze gruweldaden ter verantwoording te roepen", aldus Blinken.
Het land is volgens hulporganisaties ingestort. Er zouden alleen al in de hoofdstedelijke regio Khartoem meer dan 60.000 doden zijn gevallen. De VN-voedselwaakhond IPC waarschuwde een kleine twee weken geleden ook voor grootschalige hongersnood in het land en slechte toegang tot humanitaire hulp. Volgens de VN gaat het om de grootste ontheemdencrisis ter wereld.
Correspondent Elles van Gelder ging eerder dit jaar naar een vluchtelingenkamp in Tsjaad op de grens met Sudan:
ASUS toont nieuwe Zenbook Duo en Zenbook A14 van minder dan een kilogram
ASUS introduceert Vivobooks, waaronder 18"-model
VN: Iran executeerde vorig jaar zeker 900 mensen, onder wie tientallen vrouwen
In Iran zijn vorig jaar zeker 901 mensen geëxecuteerd, meldt VN-mensenrechtenchef Volker Türk. Dat aantal ligt een stuk hoger dan in 2023, toen zeker 853 mensen de doodstraf kregen. Iran behoort al jaren tot de landen met de meeste executies ter wereld.
De meeste Iraniërs die vorig jaar werden geëxecuteerd, waren veroordeeld voor drugsmisdrijven, aldus de Verenigde Naties. Die baseren hun cijfers op gegevens van betrouwbaar geachte mensenrechtenorganisaties.
Uit die gegevens blijkt ook dat het aantal executies hard is gestegen na protesten die in Iran uitbraken als reactie op de dood van Mahsa Amini. De 22-jarige Koerdische vrouw werd in 2022 door de Iraanse moraalpolitie opgepakt omdat zij haar hoofddoek niet goed zou hebben gedragen. Op het politiebureau zakte ze in elkaar, waarna ze overleed.
De daaropvolgende protesten werden hardhandig de kop ingedrukt, waarbij duizenden demonstranten werden opgepakt. De Iraanse overheid zou de doodstraf opleggen om betogers te intimideren.
HoofddoekplichtOok is het aantal Iraanse vrouwen dat vorig jaar de doodstraf kreeg toegenomen, aldus de VN. Iraanse vrouwen gingen na Amini's dood steeds vaker zonder hoofddoek de straat op, terwijl zij volgens de islamitische voorschriften verplicht zijn deze te dragen.
De afgelopen jaren werd de hoofddoekplicht steeds strenger gehandhaafd. De nieuwe president Pezeshkian zei in het najaar dat hij vindt dat de moraalpolitie in zijn land vrouwen niet op straat moet lastigvallen als ze hun hoofddoek niet goed dragen.
In het geheim"Het is diep verontrustend dat we weer een jaarlijkse toename zien in het aantal mensen dat in Iran de doodstraf krijgt", zegt Türk in een verklaring. Volgens de VN-mensenrechtenchef is de doodstraf "onverenigbaar met het fundamentele recht op leven". Ook wijst hij op het risico dat onschuldige personen worden geëxecuteerd. "Het is hoog tijd dat dit stopt."
Amnesty International meldde eerder dit jaar dat de executies voor drugsmisdrijven vaak in het geheim plaatsvonden, zonder dat familie of advocaten van de geëxecuteerden vooraf ingelicht waren.
Dodental na aardbeving Tibet loopt op, reddingsoperatie moeilijk
Het dodental na de aardbeving in Tibet van vanochtend staat inmiddels op 126. Chinese staatsmedia melden ook dat het aantal gewonden is opgelopen tot 188, en dat "veel mensen" nog vastzitten onder het puin. Zeker 3600 woningen zijn beschadigd.
Rond 09.00 uur lokale tijd was er een aardbeving met een kracht van 7,1 in de regio Tingri, niet ver van de Mount Everest, de hoogste berg ter wereld. Er zijn 150 naschokken geregistreerd, waarvan meerdere een kracht tussen 4 en 5 hadden.
Op beelden zijn talloze ingestorte of beschadigde gebouwen te zien. Ook in Noord-India en Bhutan werd de aardbeving gevoeld. In de Nepalese hoofdstad Kathmandu, zo'n 230 kilometer van het epicentrum, zijn mensen wakker geworden en de straat op gerend.
De Chinese overheid heeft een reddingsoperatie op touw gezet met 3400 reddingswerkers en 340 medische hulpverleners. Ook is een bedrag van omgerekend 13 miljoen euro toegezegd voor noodhulp.
Alleen te voet bereikbaarHet getroffen gebied is moeilijk toegankelijk. De regio Tingri is een uitgestrekt en dunbevolkt gebied op duizenden meters hoogte. Tibet kent al niet veel grote wegen en de kans is groot dat die momenteel beschadigd zijn.
In een straal van 20 kilometer rond het epicentrum van de aardbeving wonen volgens de Chinese autoriteiten zo'n 6900 mensen, verspreid over dertig dorpen. Vaak liggen die erg afgelegen en sommige zijn alleen te voet bereikbaar.
Bovendien kunnen de temperaturen 's nachts dalen tot 20 graden onder nul. Het Chinese weerbureau roept inwoners op om beschutting te zoeken tegen de kou en de wind. Autoriteiten hebben tenten, bedden en jassen naar het getroffen gebied gestuurd.
Hoogste bergenZware aardbevingen komen vaker voor in het Himalayagebied, waar veel van de hoogste bergen ter wereld liggen. Regelmatig verandert de hoogte van die bergen door een beving. Volgens de autoriteiten in Nepal zijn er nog geen berichten van schade of slachtoffers rond de Mount Everest.
De dalai lama, de spiritueel leider van Tibet die in ballingschap leeft in India, heeft in een verklaring laten weten diepbedroefd te zijn.
De prijzen blijven maar stijgen: waarom komt de pijn niet onder controle?
Met de prijsstijgingen zou het vorig jaar in orde komen, was de verwachting. De eindafrekening van een inflatie van 3,3 procent over 2024 is dan ook pijnlijk. Helemaal omdat Nederland flink uit de pas loopt in Europa. Waarom lukt het maar niet het inflatiespook te verjagen?
Inflatie, wat is dat ook al weer?Inflatie treedt op als de prijzen van goederen en diensten stijgen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telt elke maand de prijzen op van producten en diensten; van koffie en kleding tot telecomabonnementen, energie en huur. Het gemiddelde percentage van de stijging is de inflatie die steeds vergeleken wordt met een jaar geleden.
Hoe ontwikkelde de inflatie zich?Twee jaar geleden schoten de energieprijzen en daarmee ook de prijzen van bijvoorbeeld voedsel omhoog na de Russische inval in Oekraïne. Dat leidde tot een inflatie van 10 procent. De energieprijzen kwamen onder controle, en de inflatie daalde, maar bleef ruim boven het streefgetal van 2 procent. Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS, spreekt van een tegenvaller. "Gehoopt was dat we dit jaar naar de een normale inflatie van 2 procent zouden gaan. Daar zijn we ver vandaan".
Hoe komt dat toch?De overheid leverde een bijdrage aan de inflatie. Vorig jaar mochten de huren in de zomer flink stijgen, en dat telt zwaar mee. In april was al de accijns op tabak verhoogd, naast de extra belasting op frisdranken, sappen en plantaardige melkproducten. Maar dat is toch niet alles. "Over de hele linie zien we dat de prijzen weer wat harder aan het oplopen zijn", constateert Van Mulligen. "Zelfs zonder de hogere huur en tabak zit de inflatie in Nederland nog duidelijk boven de 3 procent. Terwijl de inflatie in de meeste landen de eurozone toch een vol punt lager ligt."
Waarom ligt de inflatie in Nederland hoger?Nederland heeft niet de hoogste inflatie in de eurozone, maar steekt schril af tegen het gemiddelde van 2,4 procent.
Consumenten mopperen vooral over de prijzen in de supermarkt. Toch valt dat Europees gezien wel mee. "Als je de hogere verbruikersbelasting op frisdrank en tabaksaccijns weghaalt uit de cijfers, dan zijn de Nederlandse voedselprijzen in lijn met die in andere Europese landen. Overal in Europa is de koffie en cacao duurder", zegt Rabobank-econoom Hugo Erken.
Van Mulligen noemt daarnaast de loonstijging van vorig jaar, de grootste in veertig jaar. Erken vult aan dat de lonen in andere Europese landen minder hard stijgen: "Dat komt door de grotere krapte op de arbeidsmarkt in Nederland. Alles wat schaars is is duur. Kappers, horeca, recreatie, vervoer; dat zijn allemaal arbeidsintensieve sectoren waarin hogere lonen worden doorberekend aan de consument."
Dalen de prijzen alleen als de lonen niet meer stijgen?Het ligt niet alleen aan de lonen. Hoe dan ook blijven grondstoffen en energie duurder worden. Over de lonen zegt werkgeversvereniging AWVN dat de koopkracht is hersteld en de eisen van de vakbonden "terug naar normaal" moeten. Directeur Raymond Puts waarschuwt voor faillissementen en verhuizingen van bedrijven naar het buitenland.
Vakbond CNV vindt de looneisen van 3,5 tot 6 procent voor dit jaar juist "niet onredelijk". Voorzitter Piet Fortuin wijst op belastingen, huren en schaarste als prijsopjagers.
Erken vindt de loondiscussie lastig: "Iemand moet de rekening van de hogere prijzen betalen. De werknemer voelt het in de koopkracht, de werkgever in de winst en de buitenlandse concurrentie." Dat Nederland meer exporteert dan importeert lijkt erop te wijzen dat er nog wel wat ruimte blijft voor hogere lonen. "Ik denk dat werknemers en werkgever per bedrijfstak het beste kunnen uitzoeken wat een gezonde loongroei is. Economen kunnen dit niet."
Kan de rente niet weer omhoog?In principe wel. Alleen kijkt de Europese Centrale Bank naar de inflatie in de hele eurozone. En omdat die onder controle komt, wordt de rente juist verlaagd. Een aparte renteknop voor Nederland is er niet, omdat we sinds 2002 niet meer met een eigen munt betalen. Hiermee verdwijnt dit jaar de hulp van de rente om de Nederlandse inflatie te beteugelen.
Het is ook aan de overheid om de economie af te laten koelen. Veel signalen zijn daar nog niet van. "Voor 2025 lijkt het erop dat de maximale huurstijging weer aan de hoge kant is. Dus dat zal vanaf juli weer leiden tot een hogere inflatie", voorziet Van Mulligen.
De overheid zou minder moeten uitgeven, maar Erken benadrukt ook dat er nog aardig wat investeringsopdrachten liggen: "Defensie, zorg, vervoer, het vestigingsklimaat, wegen, energietransitie. Moet dat dan niet worden gedaan? Dat is keuzes maken. Ik ben benieuwd hoe dat gebeurt."
More Things to Do with Your Cheap Yellow Display
OnePlus 13 is beschikbaar vanaf 999 euro
Qualcomm kondigt Snapdragon X-soc met acht cores aan voor goedkopere Arm-laptops
Eerste commerciële vlucht naar Damascus sinds val van Assad is geland
Voor het eerst sinds de val van het regime van de Syrische oud-president Assad is een internationale commerciële vlucht geland op de internationale luchthaven van Damascus. Het toestel van Qatar Airways dat ook uit Qatar kwam werd vandaag op de luchthaven verwelkomd door familie en vrienden van de passagiers.
Het reguliere internationale luchtverkeer op het vliegveld lag sinds 8 december zo goed als stil. Sinds 18 december kwam het binnenlandse luchtverkeer wel weer op gang. Ook waren er speciale vluchten mogelijk van en naar het buitenland voor diplomaten en vliegtuigen met hulpgoederen.
Westerse sanctiesTijdens het regime van Assad was luchtverkeer van en naar Syrië beperkt, helemaal na het uitbreken van de Syrische burgeroorlog in 2011. Dat kwam door westerse sancties en door conflicten van Assads regering met andere landen in de regio.
De verwachting is dat het vliegverkeer nu weer snel op gang komt. Qatar Airways heeft aangekondigd vanaf vandaag drie keer per week op Damascus te zullen gaan vliegen. De luchtvaartmaatschappij stopte in 2011 met vluchten van en naar de Syrische hoofdstad .
Villa bij Gent doorzocht na tip over in 1934 gestolen paneel van het Lam Gods
De Belgische politie heeft in de regio rond Gent een villa doorzocht in de zaak van het gestolen paneel van het Lam Gods. De panelen De Rechtvaardige Rechters en Johannes De Doper van het wereldberoemde altaarstuk werden in april 1934 gestolen uit de Sint-Baafs Kathedraal in Gent. Johannes De Doper dook snel weer op, maar het andere paneel is sindsdien spoorloos.
Het vermiste paneel werd bij de nieuwe huiszoekingen niet gevonden, schrijven Belgische media waaronder de VRT. Politie en justitie kwamen in actie na een tip, maar de onderzoeksleider wil daar verder niet veel over zeggen omdat het onderzoek nog loopt. Het paneel dat linksonder hoort, is voor nu vervangen door een kopie.
"De huiszoeking heeft niets opgeleverd, maar we blijven nieuwe tips onderzoeken", zegt aanklager Caroline Dewitte, die de zaak al 20 jaar volgt. Het altaarstuk is volgens Dewitte van historisch en kunsthistorisch belang, zowel in België als internationaal. "De diefstal heeft in de jaren 30 ook heel wat opschudding veroorzaakt."
Het lijkt Dewitte onwaarschijnlijk dat het paneel in de afgelopen decennia is vernietigd, waardoor er voor haar een sprankeltje hoop blijft, ondanks dat de middelen van Justitie beperkt zijn vanwege de verstreken tijd. "We zullen meer nodig hebben dan de sporenverzameling van negentig jaar geleden, maar daarom blijven we de diefstal onderzoeken."
RestauratieHet Lam Gods wordt sinds 2012 in delen gerestaureerd. In maart 2021 werd het verplaatst naar een nieuwe plek in de kathedraal.
Na twaalf jaar was het meesterwerk weer te zien voor het publiek:
Vooral het centrale deel kon rekenen op veel ophef. Het lam dat Jezus Christus symboliseert, kreeg priemende ogen, andere oren en een andere snuit. De veranderingen maakten veel los onder het publiek, ondanks het feit dat de restaurateurs anderhalf jaar voor de onthulling al lieten weten dat het lam een make-over zou krijgen.
Het lam kreeg ook een eigen X-account, waar het zegt je met priemende ogen "te volgen en veroordelen".
Lenovo onthult Legion-gamingmonitoren met 800R- en 1500R-curve
Lenovo kondigt Legion Go S-handhelds aan, waaronder versie met SteamOS
Lenovo brengt nieuwe LOQ-gamelaptops en -desktop uit
Meta gaat stoppen met factchecken en stapt over naar communitynotes
Bioscopen verkochten vorig jaar minder kaartjes: 'Er is nogal wat concurrentie'
Nederlandse bioscopen hebben afgelopen jaar 7 procent minder kaarten verkocht, blijkt uit cijfers van de bioscoopbranche. In 2024 werden er ruim 29 miljoen kaartjes verkocht, in 2023 gingen er nog 32 miljoen kaartjes over de toonbank.
Die aantallen liggen wel hoger dan de jaren ervoor. Tijdens de coronapandemie had de sector het erg moeilijk vanwege gedwongen sluitingen tijdens lockdowns. In het jaar 2022 steeg het aantal bezoekers weer en werden zo'n 25 miljoen bioscoopbezoeken geregistreerd.
Bezoekersaantallen zoals die van voor corona worden nog niet gehaald. In 2019, dat geldt als het beste jaar sinds de jaren 60, werden 38 miljoen kaartjes voor de film verkocht.
Vooral familiefilms waren afgelopen jaar erg in trek, zegt de branchevereniging. Films als Wonka, Inside Out 2 en Despicable Me 4 deden het goed dit jaar en werden honderdduizenden keren bezocht.
Niet alleen films uit Hollywood trokken veel bezoekers, ook Nederlandse films konden in 2024 rekenen op miljoenen kijkers. In totaal werden 5,1 miljoen kaartjes voor een productie van eigen bodem verkocht. Dat is ruim 1 op de 6 van het totale aantal verkochte bioscoopkaartjes.
De Nederlandse film die het vaakst werd bezocht was Loverboy: Emoties uit. Ook de films Bon Bini: Bangkok Nights en Verliefd op Bali trokken veel bezoekers. Zij staan op plek 2 en 3 van films van populairste Nederlandse bioscoopfilms in 2024.
Beleving belangrijkBioscopen blijven volgens de branchevereniging investeren in nieuwbouw en vernieuwing. Zo zijn er in steeds meer bioscopen zalen met loungebanken en extra grote stoelen of worden films met speciale effecten vertoond.
Martin Koolhoven, filmregisseur en presentator van een televisieprogramma over films, denkt dat dit soort extra's maken dat mensen naar de bioscoop blijven gaan.
"Er is nogal wat concurrentie", zegt hij. "Mensen hebben thuis vaak goede televisies en er is veel aanbod van streamingdiensten. Het is dus belangrijk dat bioscopen echt wat toevoegen aan de filmbeleving."
Filmhuizen in trekMet 3,5 miljoen verkochte kaartjes waren filmhuizen goed voor ruim 10 procent van alle filmbezoeken. Films als The Zone of Interest en Poor Things werden goed bezocht. De Nederlandse film De Terugreis staat op plek 5 van meest bezochte films in filmtheaters.
Meer mensen gingen in 2024 naar filmhuizen dan het jaar daarvoor. Dat komt volgens Koolhoven mede door de totaalbeleving bij een filmhuisbezoek. "Deze theaters zijn vaak beter ingericht voor een avondje uit", zegt hij. "Bezoekers kunnen van tevoren een hapje eten of wat drinken. Ook programmeren filmhuizen avonden waarbij iemand voor de film iets komt vertellen of organiseren ze een thema-avond over filmmuziek."
De regisseur ziet in Nederland steeds meer liefde voor film. "Veel filmhuizen en zelfs Pathé gaan nu klassiekers draaien, mijn televisieprogramma over film was het eerste succesvolle in jaren en het bioscoopbezoek ligt hoger dan decennia geleden", zegt Koolhoven. "Ik hoop dat deze trend doorzet."
Videokaartmakers kondigen eigen Nvidia GeForce RTX 50-kaarten aan
Alle ogen gericht op onofficieel bezoek zoon Donald Trump aan Groenland
Donald Trump junior, de zoon van aankomend president Trump, is in Groenland. Eind vorige maand zei Trump opnieuw dat hij het eiland wil kopen van Denemarken.
Het is onduidelijk wat Trump jr. doet in Groenland. "Nee, ik ga Groenland niet kopen. Grappig genoeg, ga ik een dagje op privébezoek", zegt hij in een podcast.
Het bezoek zal kort zijn, slechts een paar uur. Er staan geen afspraken op de agenda met politici of overheidsvertegenwoordigers.
Donald Trump junior bestempelde zichzelf bij aankomst als 'toerist':
Trump kondigde het bezoek van zijn zoon aan met een bericht op Truth Social. "Ik hoor dat de Groenlanders MAGA (Make America Great Again, red.) zijn. Mijn zoon en een aantal vertegenwoordigers reizen naar Groenland af voor een bezoek aan de mooiste gebieden en bezienswaardigheden", schrijft hij.
"Groenland is een geweldige plek en de mensen daar zullen er enorm van profiteren als het deel zal uitmaken van de Verenigde Staten. We zullen ze beschermen tegen de zeer wrede buitenwereld. Maak Groenland weer groot!".
Trump ziet Groenland als een investering die van groot belang is voor de nationale veiligheid. Controle over het eiland is volgens hem "absoluut noodzakelijk". Groenland is bovendien rijk aan belangrijke grondstoffen, onder meer grondstoffen die belangrijk zijn voor de energietransitie.
Het was niet voor het eerst dat Trump zei dat hij Groenland wil kopen. Dat deed hij ook al tijdens zijn vorige ambtstermijn (2017-2021). De Deense premier Frederiksen noemde dat toen 'absurd'.
Nu heeft Trump zijn zinnen dus opnieuw gezet op Groenland en het bezoek van zijn zoon onderstreept dat. De premier van Groenland, Egede, zei in zijn nieuwjaarspeech dat het land niet te koop is maar wel openstaat voor onafhankelijkheid van Denemarken.
De Deense koninklijke familie heeft zich niet uitgesproken over Trumps' wens om Groenland te kopen. Opvallend is wel dat er recent een nieuw koninklijk wapen is ingesteld. Daarop is te zien dat de ijsbeer, die staat voor Groenland, prominenter naar voren komt.